Jet Bussemaker, onze eigen godin van kunst en wetenschap, vindt dat er een denktank van kunstenaars en wetenschappers moet komen, die zich het hoofd mag buigen over de waarde van cultuur voor de samenleving. Ze zei dat in ‘De Staat van het Theater’, de speech waarmee traditioneel het Nederlands Theater Festival wordt geopend.
Onzin. De waarde van cultuur staat buiten kijf. Of Bussemaker moet bedoelen dat de dentank met ideetjes komt die het culturele sloopwerk van Rutte c.s. kan repareren. Waarom geen denktank van kunstenaars en wetenschappers aan het werk gezet, die antwoorden geeft op de belangrijke vragen van vandaag?
Misschien verwachten we er iets teveel van, maar het samenbrengen van kunst en wetenschap is ‘hot’. Het blijft soms iets teveel hangen in een instrumenteel gebruik van de kennis en mogelijkheden die beide disciplines bieden. Kunstenaars die kwast en verf inruilen voor allerlei technologie. Zoals Marta de Menezes, die biotechnologie aanwendt om bacteriële replica’s van Piet Mondriaan te maken.
Marta de Menezes – Decon.
En wetenschappers gebruiken kunst om hun kennis aan het publiek over te dragen. Allround wetenschapper/kunstenaars zijn zeldzaam.
Hoewel: op 17 oktober promoveert in Leiden de eerste beeldend kunstenaar, in het kader van het project Promoveren in de kunsten, een door het Mondriaanfonds en de NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) gefinancierde pilot.
Krien Clevis bestudeerde de architectuur van vergane culturen en trekt er haar conclusies uit voor een hedendaags bouwwerk. In spanning wachten we af tot Jonas Staal promoveert op de vragen in hoeverre kunst vandaag de dag instrument van de politiek is of politiek een instrument van de kunst kan zijn.
Onderzoek is leuk, maar we willen ook zien wat kunst en wetenschap kan produceren. De komende weken is er op dit gebied veel te beleven. Zo wordt vandaag bij Oss de energieneutrale ‘Weg van de Toekomst’ geopend. De door collega Molovich bejubelde zomergast Daan Roosegaarde, is één van de kunstenaars die bij het project zijn betrokken. Eind 2013 mogen we zijn interactieve asfalt aan het werk zien.
[kliktv nr=1]
Op 14 september vindt in Leiden de Nacht van Kunst & Kennis plaats. In Raamsteeg 2 start dan een expositie van vier kunstenaars die de DA4GA (Designers & Artists for Genomics Award) hebben gewonnen. Ze werkten het afgelopen half jaar samen met life sciences wetenschappers aan installaties met stamcellen, lichtgevende genetisch gemodificeerde organismen en zebravisjes. Ga eens lijken wat er geworden is van het ‘levend’ zelfportret dat Charlotte Jarvis van haar eigen bloed en weefsel heeft gemaakt.
Nog tot 15 september kun je naar (Re)Source, een tentoonstelling over authenticiteit en manipulatie in het Arboretum Belmonte te Wageningen. Met onder andere de Belgische kunstenaar Koen Vanmechelen en zijn Cosmopolitan Chickenproject. Hij werkt al jaren aan het kruisen van kippenrassen om tot één cosmopolitisch gevederd wereldburgertje te komen.
Koen Vanmechelen – Mechelse Cubalaya 2009.
Hier een lezing van Koen Vanmechelen over zijn project.
[kliktv nr=2]
Op 27 september gaat het Discovery Festival Rotterdam (ook in Amsterdam en Eindhoven) een “spannende mix van actuele wetenschap, kunst en muziek” brengen.
Wetenschap mag voor velen moeilijk zijn, kunstenaars kunnen het wel makkelijker maken. De vraag is: moeten kunst en wetenschap gescheiden blijven of veel meer samengaan dan tot nu toe het geval is? En zullen we dan mooiere antwoorden krijgen op de vragen van vandaag?
Reacties (18)
Met wetenschap lijkt hier vooral techniek te worden bedoeld. Bovengenoemde voorbeelden zijn de gadgets die het ook altijd zo leuk doen programma’s met trendwatchers.
Kunstenaars maken altijd al gebruik van techniek, ze zouden niet anders kunnen. Net zo min als koks, dakdekkers, enquêteurs of schoonmakers; allemaal maken ze gebruik van producten die de wetenschap heeft opgeleverd en meer dan alleen technische snufjes.
‘Wetenschap, kunst en muziek’ is een eigenaardige combinatie. want muziek is dus geen kunst? Componisten hebben vaak gebruik gemaakt van gereken wat dan soms opschepperig wiskunde wordt genoemd. Van Bach tot de serialisten. Ik denk dat muziekmakers zich beter kunnen bezighouden met natuurkunde (akoestiek) dan met wiskunde, maar de psychoakoestiek gebruiken ze sowieso al.
De wetenschap die Rutte c.s. het liefst met cultuur verbindt is de economische en dat is geen succes gebleken.
@1:Economie is volgens velen geen wetenschap ,maar toegepaste sociologie welke ook weer geen “echte”wetenschap zou zijn etc.,er wordt zelfs gesteld dat de enige echte wetenschap de wiskunde is.
http://i34.tinypic.com/mkbwo2.png
@2: Economie is niet neutraal, die wordt gekoppeld aan politiek. Dat constateerden drie economen bij dewerelddraaitdoor en al eerder schreef Jesse Frederik in de Groene ook al zoiets.
Moeilijk hoor om kunst te dwingen samen te werken met wetenschap. Kunst heeft al ontzettend veel gezichten. Er zijn vooral al koppelingen met commercie. Houellebecq schrijft daar fraai over.
In de politiek kennen we negatieve kanten, denk aan het naziregiem. Maar de SP heeft leuk gebruik gemaakt van kunstenaars bij verkiezingscampagnes.
Liever geen wetenschap als een must. Wel is het interessant als instellingen contact zoeken met kunstenaars, zoals firma Heijmans contact zocht met Daan Roosegaarde. Dat zouden bedrijven vaker moeten doen. Managers kunnen niet out of the box denken. Kunstenaars kunnen zowel ontregelen als vormgeven. Maar dan moeten er ook gewone burgers mee gaan denken, want als burgers hebben we alleen nog stem in de stemhokjes en dat stelt tegenwoordig niet veel meer voor.
@2: Wiskunde is nou net de enige tak van wetenschap dat niet in haar omgeving bestaat maar een product van de hersenen is. Het wordt een beetje ironisch als wiskunde de meest pure wetenschap is aangezien het niet te observeren is maar alleen te interpreteren valt.
Cartoontekenaar gezocht die Jet Busse(n)maker, inblikt ;-)
De vraag was: moeten kunst en wetenschap gescheiden blijven of veel meer samengaan dan tot nu toe het geval is? En zullen we dan mooiere antwoorden krijgen op de vragen van vandaag?
Zonder creativiteit komen we niet verder in de wetenschap. Veel onderzoek verloopt langs strak (door financiers en toezichthouders) afgebakende paden. Je zou wensen dat elke wetenschapper zich laat prikkelen door creatieve kunstenaars om te voorkomen dat hij/zij daardoor volledig opgesloten wordt.
Anderzijds kan het voor de maatschappij van belang zijn dat kunstenaars op hun manier kritisch commentaar leveren op de voortgang en de resultaten van wetenschap. Kortom: alle reden om kunstenaars en wetenschappers bij elkaar in de buurt te laten werken.
@6: Anderzijds kan het voor de maatschappij van belang zijn dat kunstenaars op hun manier kritisch commentaar leveren op de voortgang en de resultaten van wetenschap.
Zo zijn er dan mensen die vinden dat kunstenaars met hun tengels van bepaalde wetenschappelijke ‘verworvenheden’ af moeten blijven, omdat kunst dan praktijken legitimeert, waar fikse vraagtekens over bestaan. Dat geldt bijvoorbeeld voor biotechnologische zaken, als genetische manipulatie en nanotechnologie.
Het is misschien wel het beste kunstenaars en wetenschappers bij elkaar in de buurt te laten werken. Kunstenaars komen wellicht eerder op heel andere (en betere?) ideeën voor het gebruik van wetenschappelijke vondsten.
Afgezien van dat populaire kunst maar een deel van de cultuur van een samenleving is, en het dus een regelrechte leugen is om het tot de cultuur te benoemen stelt de Nederlandse kunstsector ondanks jaren van subsidie niks meer voor. Omdat alles met het labeltje kunst als onze cultuur wordt gezien en dus heel erg belangrijk is doet de kwaliteit er niet meer toe.
@8 De termen kunst en cultuur worden inderdaad ten onrechte door elkaar gehaald. Maar wat is ‘de kwaliteit’ van kunst of cultuur dan volgens jou, is dat afhankelijk van de populariteit?
@9
Op zijn objectiefst zou je kunnen zeggen dat Nederlandse kunst de afgelopen jaren internationaal heeft afgedaan vergeleken met de jaren 50, 60 en 70. Artistiek valt er ook op veel aan te merken maar daar is het onderwerp te breed voor om specifieke kritiek op te geven.
De kwaliteit doet er niet meer toe omdat dit amper meer een criterium is, wat kunst genoemd word heeft waarde op zichzelf gekregen die onafhankelijk is van artistieke kwaliteit en talent.
@9 en @8: De termen worden inderdaad vaak met elkaar verward. Kunst is natuurlijk een onderdeel van cultuur.
Overigens staat in het regeerakkoord van dit kabinet: Kunst en cultuur zijn van grote waarde voor de samenleving. Nederland heeft een naam hoog te houden in kunst en cultuur.
Bussemaker had dus beter kunnen zeggen ‘de waarde van kunst voor de cultuur’. Ze zei het wel voor een zaal vol theatermakers en zei tevens: De overheid waardeert de waarde van kunst, maar stelt niet alleen kwaliteit centraal, maar richt zich ook op spreiding en het bereiken van nieuwe publieksgroepen.
Het artikel van vandaag ging, implicitiet, meer over acht woorden die ze nog meer zei. De vraag of kunst een voorwaarde is voor de democratie beantwoordde de minister met ja, in de overvloed aan informatie kunnen kunstenaars helpen onderscheid aan te brengen, diepgang te vinden en met nieuwe ogen naar de wereld te kijken.
Die acht woorden “met nieuwe ogen naar de wereld te kijken”, ligt daar een rol voor kunstenaars én wetenschappers? Ik denk van wel en politici zouden daar beter naar moeten liuisteren. Of zich de manier van denken van kunstenaars en wetenschappers eigen maken.
@10:
Maar wat moet ik dan aan met de laatste tijd in het oog springende “Dutch Design”?
Alom gewaardeerd!
Vind je dat dit onder kunst valt?
@12
Waarom doet Dutch Design het zoveel beter dan de gesubsidieerde kunst sector? Meer creativiteit?
Wat is het verschil tussen een kunstenaar en een designer?
@13:
Je beantwoordt de vraag niet.
Je stelt onder #10 dat de Nederlandse kunst al sinds 1970 min of meer heeft afgedaan.
Hierna stel ik je mijn vraag onder #12 en antwoord met een tegenvraag, wat ik maar beschouw als een slechte vorm van woordkunst ;-)
@13 Wat is het verschil tussen een schrijver van reclameteksten, medicijnbijsluiters, filmscenario’s, romans, blogreacties, … het zijn allemaal andere takken van sport. Een designer verzint een vorm voor een object van een ander, een kunstenaar verzint zowel het object als de vorm.
@14
Met de Nederlandse kunst doelde ik in @10 op de kunst die gesubsidieerd wordt en waarvan de minister de vertegenwoordigers toesprak.
Het antwoord op je vraag weet ik niet precies. Er is design dat ik als kunst zie en er is design dat ik niet als kunst zie.
@16: “Het antwoord op je vraag weet ik niet precies. Er is design dat ik als kunst zie en er is design dat ik niet als kunst zie.”
Dat is precies waar het m.i. om gaat:
Dat geldt namlijk voor alle dingen waar de mensen naar kijken, luisteen of voor wat ze lezen.
En zolang er maar genoeg diversiteit is, valt er gelukkig veel te genieten en te gruwen.
Dus als de regering bezuinigen wil, laat ze dat dan maar doen op al die achterlijke lintjesknipperij en stompzinnige snoepreisje, die makkelijk door een videotelefoontje of iets dergelijks, in plaats van op kunst
Of iets al dan niet kunst is ligt aan de persoon die het beoordeeld.
Er zijn mi geen objectieve maatstaven om dat aan te toetsen.
It’s all in the eye of the beholder