Kunst op Zondag | Stationsplein

Voor en rond aardig wat Nederlandse treinstations bestaat de kunst vooral uit installaties zoals we op de foto boven dit artikel zien. In Rotterdam heeft men dat achter de rug, maar er mankeerde nog wat. Op het Rotterdamse stationsplein komen twee elkaar kussende wereldbollen. Kunst waarover de meningen verschillen. Wat voegt kunst toe aan een stationsplein?

Naar verluidt koos de commissie die op zoek moest naar een kunstwerk voor het Rotterdamse Centraal Station unaniem voor ‘Kissing Earth’, van de IJslandse kunstenaar Olafur Eliasson. Na de bekendmaking barstte natuurlijk de discussie los.

Het plein kan beter leeg blijven, het station is al kunst genoeg, meent de één. Zonde, eerst op kunst bezuinigingen en dan voor 1 miljoen een buitenlandse kunstenaar inhuren, kritiseert een ander. Prachtig, internationale allure die bij een wereldstad als Rotterdam past, juicht een derde.

In de media is een schetsontwerp van de wereldbollen te zien. De kunstenaar mag er nu over gaan nadenken hoe de wereldbollen er in 2015 in het echt bij zullen liggen. Ik ben benieuwd welke werelddelen elkaar de uiteindelijke kus zullen geven.

Het brengt ons vandaag op stationspleinenkunst.

Dat Olafur Eliasson twee wereldbollen laat kussen op een stationsplein is niet vreemd. Er wordt wat afgelebberd rond en op stations. Het is dé plek waar afscheid en welkom met een smakkerd worden bestendigd. In het St. Pancras Station in London zijn vijf kunstwerken te zien, waaronder The Meeting Place van Paul Day.

Voor het station in Apeldoorn staat ‘De Kus’ van Jeroen Henneman.

Er zijn stationspleinen die een donkere geschiedenis kennen. Voor het Liverpool Street Station, het hoofdstation in Gdansk en station Friedrichstrasse in Berlijn staan beeldengroepen die kindertransporten tijdens de Tweede Wereldoorlog voorstellen. Zo’n groepje staat ook bij de haventerminal in Hoek van Holland.

Frank Meisler – Kindertranport.

Op het stationsplein in Hilversum staat het ‘Monument van verdraagzaamheid‘ van Edo van Tetterode, de kunstenaar die ook bekend is van een 1-april grap in 1962 (een beeld van het Paaseiland spoelt in Zandvoort aan).

In Leiden verhuist over een paar weken de ‘Ode aan Rembrandt’ van het plein voor het station naar het pleintje achter het station. Zo was het oorspronkelijk ook bedoeld. Nu het station na een jarenlange verbouwing helemaal klaar is kan het beeld van Jan Wolkers op de bedoelde plek worden gezet.

Soms moet je als je een station uitloopt en op het plein staat even achterom kijken. Op de muren van het Centraal Station in Helsinki zie je dan vier immense art-deco figuren. Houden zij een wereldbol vast?

Den Haag Centraal is niet het enige station dat een kunstzinnige klok op het plein heeft staan. Bij het station in Tianjin (China) staat deze:

Voor het Centraal Station Oslo wordt je verwelkomd door deze tijger van Elena Engelsen.

Voor het station in Flint (Wales) symboliseert deze ‘Footplate sculpture’ van Brian Fell het gegeven dat Flint het startpunt is van een aantal nationale fietsroutes.

‘Rolling Horse’ van Jürgen Goertz imponeert net naast het Berliner Hauptbahnhof aan het ‘Europaplatz’. Een soortgelijk beeld staat in Heidelberg.

De vraag is of al die kunst de gehaaste reizigers wel opvalt.