Kunst op Zondag | Mysterieuze kunst

U loopt door een museum. Stel: er hangt geen bordje bij een kunstwerk waarop naam van kunstenaar en additionele informatie staat. Kijkt u dan naar mysterieuze kunst?

Nee. U kunt er vanuit gaan dat het a) kunst is omdat het in een museum hangt en b) het museum wel meer zal weten over de oorsprong van het werk.

Dat ligt soms anders bij kunst in de publieke ruimte. De media ontdekken regelmatig mysterieuze kunst. Men weet niet wie de kunstenaar achter het werk is en wat de bedoeling er van is. In veel gevallen is na enig speurwerk (= journalistiek ambacht) het raadsel binnen enige dagen of weken opgelost. De naam van de kunstenaar en additionele informatie wordt gepubliceerd.

Met andere woorden: onwetendheid en gemakzucht creëren mysteries. Kennis en actief zoeken leidt tot onthullingen, die vaak ook nog eens weinig spectaculair zijn. Er blijven altijd wel een paar gevallen waar herkomst en reden van plaatsing een mysterie blijven. Een paar voorbeelden.

Vorige week maakte Omroep Gelderland gewag van mysterieuze kunst in de Betuwe. In Culemborg, Tiel, Nijmegen en langs de A15, de A27 en A2 hingen ineens piepschuimen objecten die wat weg hadden van een koekoeksklok of een vogelhuisje. Omroep Gelderland liet ons weten dat tot op heden dit mysterie nog niet is opgelost. Wie weet hier meer van?

https://www.youtube.com/watch?v=hK65idnT1X8

En zijn er nog onopgeloste mysteries in Ootmarsum, Eindhoven en bij paleis Soestdijk.

De meeste mysteries blijken minder geheimzinnig dan aanvankelijk gedacht. In 2011 dacht het AD dat bij Breukelen een transformatorhuisje was voorzien van mysterieuze kunst. Niemand leek te weten wie het had gemaakt en waarom. Drie dagen later wist het AD dat het was gemaakt door Lennaert Koorman en Robert Rost van het kunstenaarscollectief Monkidoe, die in opdracht van energiebedrijf Eneco. Einde mysterie.

In 2012 raakte Goes in de ban van een mysterieuze dolfijn en een draakachtige figuur,die in een singel dobberden. De beesten waren blijkbaar zonder toestemmingen van de gemeenten te water gelaten en omdat er verder geen bekendmaking was over wie, wat en waarom, was er sprake van een heus mysterie. Pas weken later maakte de kunstenaar zich bekend: Wilco Traas, ontwerper en specialist in staal design.

In Delft is meende Omroep West een mysterie te zien, waarbij pas na 35 jaar een plaquette met onthullende informatie werd geplaatst. Tot dan stond ook dit beeld te boek als mysterieus, omdat het publiek naar herkomst en maker moest raden.

Edward Barker – ‘The Isthmus Landscape’.

Argeloze boswandelaars misten ook een plaquette bij drie houtsculpturen in de bossen van North Yorkshire. Op hun blog vroegen ze zich af wie die fraaie kettingzaagkunst had gemaakt. Er werd op gereageerd. Mysterie opgelost.

Tommy Craggs – Kingfisher.

In Rotterdam was fotograaf Cor Versluis benieuwd welk mysterie zich schuilhield in een bunker aan de Westzeedijk. Nou gewoon, een installatie dat onderdeel was van een reeks beelden rond de Kunsthal. En wel deze:

Krištof Kintera – Bad News.

Een Belgische blogster dacht in Gent een mysterieuze engel te zien. Voor deze blogster was het mysterie nog niet opgelsot, maar wij zien er de hand in van de bepaald niet onbekende Tom Frantzen.

Tom Frantzen – L’ange exterminateur.

Ook in Utrecht, Amsterdam en Deventer bleken mysteries heel gewoon verklaard te kunnen worden.

Bekende kunst kan ook met een mysterie omhangen worden. Dat overkwam de ‘Danseres’ van Jan de Graaf, p0serend voor het Muzisch Centrum in Emmeloord. Het beeld kreeg in maart ineens een jurkje aan.

Er zit wel een verhaal achter. In 1989 was er al een danseres geplaatst, die echter in 2011 werd gestolen en in 2012 vervangen door een nieuw beeld. U ziet ze hier op een rij. Links de gestolen dansers, in het midden het vervangend exemplaar en rechts aangekleed. Zou de grapjas die de jurk heeft omgehangen, aan willen geven het eerste beeld mooier te vinden?

Tot slot een mysterie volgend uit werk van een kunstenaar die zelf een mysterie wenst te blijven: Banksy.

In 2011 werd in Bristol een werk van Banksy vernietigd, waarschijnlijk gesneuveld in een oorlogje tussen straatkunstenaars. Het ging om de beroemd geworden scherpschutter waarachter een jongetje aanstalten maakt een opgeblazen papieren zak te doen knallen.

Een jaar later schilderen tot nu toe nog onbekenden een `mural´ op dezelfde plek. Nu zijn premier Cameron en de burgemeester van Londen afgebeeld, gooiend met flessen. ´Eton Posse´ heet het werk, verwijzend naar de privéschool in Eton, waar beide heren elkaar van kennen. Leuk ook dat het ondertekend is door ´Hoax`. Maar wie is, of wie zijn Hoax?

Mocht u een van de onopgeloste mysteries in dit artikel kunnen verhelderen, dan lezen we het hieronder wel?