COLUMN - In de Watergraafsmeer staat de Amsterdam Internet Exchange, een verdeelcentrum voor het internet. Zelf genereert het geen verkeer: ze hosten geen websites en verzorgen geen e-mail.
AMS-IX is een gigantische verkeersagent die miljoenen datapakketjes de weg wijst: jij gaat naar links, jij naar rechts, jij rechtdoor. Per seconde verwerkt het centrum tot wel 2,5 terabit; per dag 16 petabyte – getallen waarbij je je eigenlijk niets meer kunt voorstellen. In rangordes spreken is wellicht duidelijker: AMS-IX is het grootste internetverdeelpunt van Europa, en het op een na grootste ter wereld.
AMS-IX wil een divisie in Amerika beginnen. Tot voor kort zou zo’n plan met gejuich zijn onthaald, maar na de afluister- en tapschandalen die Edward Snowden de afgelopen maanden heeft onthuld, lag de zaak anders. De Amerikaanse geheime diensten graaien waar ze kunnen; zou Nederland de gegevens van zijn eigen burgers zo niet op een presenteerblaadje aanbieden?
De zaak ligt gecompliceerder: afluisteren op dat niveau kan niet zomaar. Bij individuele mensen of bedrijven kun je een tap instellen, maar op het exchange-niveau komt de data in brokstukken voorbij, en bovendien niet sequentieel. Je kunt zulke data niet zomaar ‘uitlezen’, temeer daar de brokjes wellicht via meerdere Internet Exchanges naar hun eindbestemming worden gestuurd. Datapakketjes op internet leggen immers geen vaste routes af. De Exchanges dienen er juist om continue en razendsnel de op dat moment kortste weg te berekenen.
Maar probleemloos is een Amerikaanse dependance van AMS-IX ook weer niet. Elk internetbedrijf dat een Amerikaanse poot heeft, is automatisch onderhevig aan de Patriot Act en de Foreign Intelligence and Surveillance Act (FISA). Precies die twee wetten heeft de VS de laatste jaren op grote schaal misbruikt, onder meer door bij bedrijven zoals Google en Facebook de installatie van allerlei achterdeurtjes te eisen. De NSA bleek burgers en buitenlanders te tappen op een schaal en met een tempo dat we eerder voor onmogelijk hadden gehouden.
Vandaar dat de leden van de AMS-IX vorige week moesten stemmen over deze uitbreiding. Bijna driekwart van de leden zijn buitenlandse bedrijven: van Microsoft en Google tot Deutsche Telekom, Telefonica en Korea Telecom. De rest is van origine Nederlands: KPN, XS4all, Zggo, UPC, Leaseweb, Surfnet. Het spande erom: het voorstel werd met 120 stemmen voor, 104 tegen (waaronder, naar verluidt, KPN, Ziggo, XS4all en Surfnet) en 14 onthoudingen aangenomen.
Wat mij bijzonder interesseert – maar AMS-IX weigert helaas daarover mededelingen te doen – is of dit verzet voornamelijk van niet-Amerikaanse bedrijven kwam. Voor Amerikanen maakt het immers niks meer uit: die zijn al op grote schaal gecompromitteerd.
Maar zonde dat AMS-IX geen vuist wilde maken. Waarom niet tegen de VS gezegd: we komen graag, maar jullie moeten eerst iets aan die beroerde wetten van jullie doen?
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.
Reacties (21)
Ik kan me voorstellen dat de Amerikaanse leden vooral blij zouden zijn met een exchange in de VS met het naar ik begrijp goedkopere model dat de AMS-IX hanteert. En dat ze daarom dus voor hebben gestemd.
Zouden ze niet eerst even wachten wat Snowden binnenkort over de afluisterpraktijken in NL te vertellen heeft.
Op basis van eerder gevallen zullen wij in NL namelijk nog wel veel verder gaan dan de Amerikanen en weer het meest hypocriete jongetje van de klas zijn.
Een tegenstem alleen door afluisteren, lijkt me onwaarschijnlijk.
Wat maakt dat vermoeden aannemenlijk?
Per ongeluk in de verkeerde rubriek gepost, sorry.
@4 Je reageert in het verkeerde topic.
… Ah, je had het al ontdekt :)
Ach ik heb (en wil!) ook geen smartphone (en dus ook geen WhatsApp), ik internet via een verbinding die op iemand anders zijn naam staat. Ik rijd elke week in een andere auto met ander kenteken die niet op mijn naam staat. Ik ga binnenkort spookburger worden, kortom ik ben een zeer vervelende burger die zijn middelvinger heel hard opsteekt richting onze overheid die het schoothondje is van The United Stasi’s of America. Ik word al lastig gevallen door de AIVD toen ik voor de eerste keer op de motor naar Rusland ging in 1989 (het was toen verboden om met de motor naar Rusland te gaan, maar ik had een truc verzonnen en die werkte want ik mocht aan de grens gekomen zo naar binnen), en sindsdien zijn ze dat om voor mij totaal onbegrijpelijke redenen blijven doen. Het mooiste aan alles is dat die sukkels werkelijk denken dat ik niet door heb dat ze mij lastig vallen.
Elk internetbedrijf dat een Amerikaanse poot heeft, is automatisch onderhevig aan de Patriot Act en de Foreign Intelligence and Surveillance Act (FISA).
Zolang het hoofdkantoor maar niet in de VS staat is er niet veel aan de hand, men kan wel iets eisen van de dochter in de VS maar ze hebben geen middelen om iets te eisen van het hoofdkantoor.
@7 Juist, in Nederland gelden Nederlandse wetten, geen Amerikaanse.
@0 Op exchange nivo afluisteren is prima mogelijk en is de ultieme droom van de NSA (als ze het niet al doen). Het is misleidend om anders te stellen. De niet sequentiele pakketjes hebben een serienummer. En veel routing is statisch. Waar dat niet zo is kan een machtige veiligheidsdienst op momenten dat dat gunstig uitkomt de routing naar hun hand zetten door wat verkeer te genereren.
@7:
de am. overheid kan boetes opleggen, en deze incasseren door de apparatuur in beslag te nemen. Of betalingen aan AMS-IX te blokkeren, enz. (neem ik aan).
Dit kan ook als chantage-middel worden ingezet om informatie van het knooppunt in Nederland op te vragen.
Ik denk dat hiermee grote Nederlandse belangen op het spel staan.
@8: plusje voor uw reactie op 0, minnetje voor uw reactie op 7.
@9 Men kan dit niet eisen voor de (vanuit de VS gezien) buitenlandse operatie. Dit zou meer een chantage karakter hebben dan een juridisch. Ik kan dan niet ‘juridisch afdwingen’ noemen. Ik noem dat ‘onjuridisch afdwingen’. Veel Amerikanen vinden grote delen van FISA en de Patriot Act overigens ongrondwettig.
Ik ben het met U eens dat er gevaar bestaat maar mijn hoop is dat Nederland en de EU eindelijk eens laten zien dat er voor de VS grenzen zijn en dat dit hele NSA schandaal er een is.
@Marius, #10 (…) Nederland en de EU eindelijk eens laten zien dat er voor de VS grenzen zijn en dat dit hele NSA schandaal er een is.
Eens met jouw inschatting van het afluistergevaar. Niet met bovenstaande; het NSA/Snowden-schandaal behelste vooral dat de NSA in het verleden Amerikanen heeft afgeluisterd. Dat was illegaal. Buitenlanders afluisteren is echter al geruime tijd volkomen legaal; dat ze onze communicatie meelezen zodra ze erbij kunnen is dan ook niet echt nieuws of een schandaal. Snowden heeft hooguit nog even benadrukt dat ze ook echt doen wat in de wet staat.
@11: In het verleden??!! Snowden heeft juist benadrukt dat ze ook niet doen wat in de wet staat.
@10: “mijn hoop is dat Nederland en de EU eindelijk eens laten zien dat er voor de VS grenzen zijn”
Kun je lang hopen, het gaat gewoon om vazalstaten, cq medeplichtigen. Dat kun je eerder van de BRIC-landen verwachten.
@Andy Cap, #12 In het verleden??!!
Ik moet eerlijk bekennen dat ik me niet in al Snowdens’ onthullingen heb verdiept, maar ik meende dat Snowden het afluisteren van Amerikanen vooral aantoonde aan de hand van een onkostenvergoeding aan o.a. Facebook voor de ten onrechte gemaakte kosten bij het illegaal afluisteren van Amerikanen en/of de kosten om Amerikaanse communicatie bij voorbaat te filteren. Daaruit maak ik op dat daarna dat grootschalig afluisteren van Amerikanen zonder gerechtelijk bevel beeindigd is. In het verleden dus, jah.
Maar wellicht ook niet; ik heb niet al Snowdens’ materiaal gelezen, daar kan toch niet heel veel boeiends in staan; ze luisteren onze (buitenlandse) communicatie immers toch wel af zodra ze erbij kunnen.
http://www.theguardian.com/world/2013/aug/23/nsa-prism-costs-tech-companies-paid
@11 @12 Snowden heeft ook een hoop informatie over buitenlands afluisteren. Erg genoeg boeit het de Amerikaanse burger niet. Daarom wordt eerst Snowden’s informatie over de VS druppelsgewijs naar buiten gebracht ipv in een keer de hele zaak op wikileaks te gooien. Er lijkt een duidelijke strategie te zijn en volgens mij komt het internationale materiaal later.
Ik weet dat er daadkrachtig optreden en voor mijn part een aardverschuiving nodig is om een aantal Amerikaanse organisaties weer binnen de geest en letter van wetten en verdragen te krijgen. Maar ik vind dat een absolute noodzaak.
Als de NSA het dataverkeer van iedereen kan opslaan is iedereen na een paar jaar chanteerbaar of op z’n minst is er een schandaar rondom elke persoon te creeren. Dat betekent dat de NSA de facto bepaalt welke politici in welk land wel en niet aan de macht komen. Dat is geen prettig vooruitzicht, toch stevenen we er recht op af. Mischien is het nu al de oorzaak van het feit dat staten zich steeds meer als vijanden van het volk gaan gedragen. Ik vind dat we ons daar niet bij neer moeten leggen.
@#13, Snowden heeft ook een hoop informatie over buitenlands afluisteren. Erg genoeg boeit het de Amerikaanse burger niet.
Logisch toch? Ze hebben het zelf goedgekeurd. Of is de VS geen democratie? :-P
@14: “Dat betekent dat de NSA de facto bepaalt welke politici in welk land wel en niet aan de macht komen.”
Daar zou je wel eens gelijk in kunnen hebben.
@15: Nee, de VS is geen democratie (meer).
@15: De VS is een oligarchie,het is nooit een echte democratie geweest.
@14 @mezelf
Zoals ik hierboven schreef komt publiceert Glenn Greenwald eerst druppelsgewijs het Snowden materiaal over de NSA praktijken in de VS en mijn vermoeden was dat het internationale materiaal later komt. Dat blijkt niet alleen zo te zijn maar het lijkt niet onwaarschijnlijk dat Nederland het eerste onderwerp van deze publicaties zal zijn:
‘De onthullingen over Nederland komen binnenkort’, aldus de Amerikaanse journalist. ‘Jullie hebben nog geen idee van de omvang van de Amerikaanse spionage in Nederland.’
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/13524/De-afluisterpraktijken-van-de-NSA/article/detail/3524704/2013/10/10/Jullie-hebben-geen-idee-van-omvang-Amerikaanse-spionage-in-Nederland.dhtml
@Marius, #18 Maar nogmaals: wat verwachten we voor nieuws van Snowden dan? De Amerikanen mogen van zichzelf alles wat buitenlanders zeggen legaal afluisteren en lijken dat getuige eerdere onthullingen van Snowden ook te doen; wat blijft er nog over om te onthullen?:P
Los daarvan, #@16, #@17: Is dit een retorische vraag?
@zmc Wat het gaat zijn weet ik ook niet, ik ga af op wat ik lees. Greenwald schrijft:
‘Nederland is een agressieve bondgenoot van de Verenigde Staten. Ik heb veel materiaal over Nederland maar kan daar inhoudelijk nog niet op ingaan. Dat kan pas als ik door het hele journalistieke proces ben gegaan. De toon van het debat zal waarschijnlijk wel veranderen zodra de onthullingen er zijn.’
@19: “De Amerikanen mogen van zichzelf alles wat buitenlanders zeggen legaal afluisteren en lijken dat getuige eerdere onthullingen van Snowden ook te doen; wat blijft er nog over om te onthullen?”
Bijvoorbeeld
a) dat bestrijding van terrorisme slechts een voorwendsel is en dat het gaat om industriele spionage en het bestrijden van personen/stromingen/politieke partijen met meningen en doeleinden die haaks staan op de (machts-)politieke interesses van de VS.
b) dat de omvang veel groter is dan de meeste mensen (waaronder Bolke) zich realiseren:
“Max Schrems, een 24-jarige rechtenstudent uit Oostenrijk, diende een verzoek in bij Facebook tot inzage in de gegevens die over hem opgeslagen zijn. Het resultaat: 1.222 pagina’s met informatie van de afgelopen drie jaar.”
https://www.bof.nl/2011/10/27/tweeentwintig-klachten-na-inzage-gegevens-op-facebook/
En dan gaat het alleen maar over facebook.