ANALYSE - De effecten van de opwarming van de aarde laten zich pas echt over enige tientallen jaren gelden. Hoe staat een partij die zich bekommerd om een generatie die dat waarschijnlijk niet meer mee gaat maken in deze? We bestuderen in onze reeks nu het verkiezingsprogramma van 50PLUS.
Het programma bestaat uit 50 punten, dat zal geen verbazing wekken. Wat wel bijzonder is, is dat het woord “klimaat” niet in het programma voorkomt. Gelukkig staan er wel punten in die er betrekking op hebben.
Het eerste punt waarbij klimaat aandacht krijgt is in punt 8 “Belastingen”, het laatste item:
Wijzigen van de omzetbelasting. Gezond en duurzaam: laag tarief. Tandpasta heeft nu bijvoorbeeld een hoog tarief, cola, snoep en koek een laag tarief. Dat moet en kan anders.
Klein puntje voor duurzaam, maar op een slimme plek.
Het gaat verder bij “16. Wonen en bouwen, inclusief langer thuis wonen”
• 50PLUS wil dat woningcorporaties verplicht worden voldoende en geschikte (en energiezuinige) woningen te bouwen voor senioren.
• Energiebesparing wordt fiscaal aangemoedigd.
• De regels voor het bouwen moeten zodanig worden aangepast dat er meer leeftijdsbestendig en energiezuinig wordt gebouwd.
Drie keer energiebesparing. Nog een beetje ruim geformuleerd, dat wel. Geen deadlines of concrete percentages. Maar wel aandacht.
Dan komen we bij “20. Verkeer en wegen”:
…
• Vervoer moet zo onafhankelijk mogelijk worden van fossiele brandstoffen.
Belangrijk punt. Helaas ook weer niet concreet gemaakt. En “zo onafhankelijk mogelijk” is wel heel vrijblijvend geformuleerd natuurlijk.
Verder met “22. Energie”:
• Er wordt afgezien van kernenergie zolang niet alle risico’s zijn uitgebannen en er geen oplossing is voor het kernafval. We zadelen toekomstige generaties niet op met deze problemen.
• 50PLUS wil zoveel mogelijk hernieuwbare energie tegen een zo laag mogelijk tarief.
• Besparende maatregelen worden gestimuleerd en desnoods afgedwongen.
• Gasboringen mogen nooit een bedreiging voor de bewoners zijn.
• 50PLUS is tegen het boren naar schaliegas.
23. Milieu en duurzaamheid
• Door het terugdringen van de CO2-uitstoot en andere milieumaatregelen waakt 50PLUS over de leefbaarheid voor volgende generaties.
• 50PLUS steunt de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties voor 2030.
• Om het enorme belang van duurzaamheid te onderstrepen pleit 50PLUS voor een minister van Innovatie en Duurzaamheid.
Uhm, dat eerste punt hebben ze nog niet zo heel hard onderbouwt. Wel fijn dat ze aan de generaties na henzelf denken.
Apart dat ze wel de doelen van de VN melden, maar niet het klimaatakkoord van Parijs.
Wel een plus voor de nieuwe ministerspost. Hoewel ook dat niet vanzelfsprekend tot een resultaat leidt natuurlijk.
Een stuk verder komen we bij “36. Boeren, tuinbouwers en vissers”:
…
• Er komt extra stimulans voor landbouwtechnologie, duurzame methoden, innovaties en landbouwonderwijs.
Mooi, mooi, maar weer niet concreet. En innovatie in landbouw hoeft niet noodzakelijk altijd duurzaam te zijn.
Dan dit punt tussendoor “39. Innovatie en kenniseconomie”
• De inkoopkracht van de overheid aanwenden om duurzame innovatie te versnellen.
• Om het enorme belang van innovatie te onderstrepen pleit 50PLUS voor een minister van Innovatie en Duurzaamheid.
Waarom dat eerste zo voorzichtig geformuleerd? Waarom niet zeggen: “vanaf nu alle inkoopkracht alleen maar duurzaam inzetten”? Anders blijft er ruimte immers. Welk deel van de koopkracht? Wanneer beginnen?
En de minister van net is populair. Bijna hetzelfde punt als bij 23, alleen nu is innovatie ineens het “enorme belang”.
Dan een punt waar het dubbel gaat voelen “41. Schiphol en de Rotterdamse haven”:
• Groei van de luchthaven Schiphol, met als overloop de luchthaven Lelystad, wordt toegestaan om de positie van Nederland als aantrekkelijke vestigingsplaats te borgen. De overlast voor burgers en bedrijven moet zo veel mogelijk worden beperkt door strenge handhaving van de regels over geluidsbelasting.
• Schiphol moet koploper worden in het terugdringen van alle emissies naar nul.
• Bestaande regionale luchthavens mogen hun activiteiten voortzetten of uitbreiden met inachtneming van de lokale regelgeving.
• De overheid moet zeer zorgvuldig omgaan met de belangen van KLM.
• De Rotterdamse haven krijgt voldoende ruimte en faciliteiten om groei te verwezenlijken.
Dus Schiphol mag wel groeien, wat dus meer luchtvaart betekent en dus meer CO2 uitstoot, maar Schiphol zelf moet emissieneutraal worden. Dat is niet voldoende om de schade van de groei op te vangen lijkt me.
En dan mogen ook nog eens de kleine luchthavens en de haven van Rotterdam groeien, zonder daar enige beperking op het vlak van duurzaamheid aan te koppelen.
Dit werkt contraproductief.
Al met al toch wat teleurstellend eerlijk gezegd. Het komt wat obligaat over. Maar aan de andere kant staan de punten er wel en zit er weinig tegenstrijdigheid of afzwakken in. Dus houden we het op een krappe onvoldoende, een 5.
Reacties (10)
Wederom dank @0. Het programma geeft betere intenties dan ik zou verwachten voor een seniorenpartij en het instellen van een aparte minister voor duurzaamheid is een heel sterk en praktisch voorstel om het onderwerp voortdurend mee aan tafel te laten zitten. Ik vind je oordeel derhalve wat zuinigjes (al zijn het toegegeven allemaal wensen en weinig acties).
De ideeen over Schiphol laten zien dat er bitter weinig realiteitsbesef heerst bij deze partij. Wel groeien, maar uitstoot naar nul. Ha ha.
Leuke serie, ik had het al gezegd. Maar ik vind overigens wel, dat je te vaak en te makkelijk zegt dat iets niet concreet is. Als het criterium het aantal harde maatregelen is, dan lijkt me dat voor een verkiezingsprogramma vaak toch wat minder nuttig:
1) Concrete maatregelen zijn erg inhoudelijk [om te beoordelen] en zijn dus minder toegankelijk voor het lezerspubliek/kiezers.
2) Harde maatregelen van [een partij] zijn politiek toch vaak nog te bespreken in de kamer en het lijkt me dus niet nuttig om dat in een compromiscultuur als Nederland hard vast te leggen. Je wordt dan gauw een partij die toegeeft of water bij de wijn doet wat vaak politiek niet handig is.
3) Concrete maatregelen gaan in op detail wat duiken bij andere maatregelen heel makkelijk maakt:’dat hadden we niet gezegd te doen dus we voelen ons ook niet verplicht’.
Onderschrijving van de wetenschappelijke status en consequenties daarvan eisen, lijkt me politiek al heel veel duidelijkheid scheppen en [politiek] goed afrekenbaar als het vertaald wordt naar maatregelen. Ik mis die waardering in je stukjes.
-edit-
en #2 heeft natuurlijk wel een punt.
Met een “Als mogelijk” formulering kan je in ieder geval straks bij iedereen aanschuiven. En wat is concreet. HansR #3 vertaalt dat als onleesbaar. Maar volgens mij willen veel burgers vooral weten waar meer of minder geld aan uit wordt gegeven. En dat meer of minder is makkelijk te benoemen in miljarden meer naar bijvoorbeeld windmolens. Ook is makkelijk te benoemen dat bijvoorbeeld ‘wij’ het aantal windmolens op land willen optrekken van 2000 naar 10.000 Dit even als voorbeeld. Wat betreft Schiphol en de uitstoot van vliegtuigen: Volgens mij valt dit niet onder onze klimaattargets. Heeft het werkelijk zin om op dit moment als een heilig boontje iets te gaan doen aan CO2 uitstoot van vliegverkeer terwijl de hele wereld blijft doorvliegen en afspraken hierover niet gemaakt zijn? En als die afspraken gemaakt zijn, wentel je dat dan af op de vliegvelden? Wat is hiervan de logica?
Dus Schiphol moet koploper worden in het terugdringen van alle emissies naar nul. Dat is toch best concreet. Zo concreet zelfs dat we dan zien hoe ridicuul dit eigenlijk is. Nu kan Schiphol best zijn emissies naar nul brengen. Een vliegveld stoot op zich ook niet zo veel uit. Alle daken en beschikbare velden vol leggen met panelen en ze zijn al een heel eind op weg naar CO2 neutraal. Maar wat dit met vliegen te maken heeft? Volgens mij zijn de senioren een beetje in de war. Het voordeel van concreet worden is dat we dan zien welke onzin er dan verkocht wordt.
@0: “De effecten van de opwarming van de aarde laten zich pas echt over enige tientallen jaren gelden”
– hoe kom je daarbij?
Dat ze het “klimaatakkoord van Parijs” niet noemen is heel begrijpelijk, want een erg vrijblijvend “akkoord”, waar we in de praktijk waarschijnlijk weinig van merken.
@5: “Nu kan Schiphol best zijn emissies naar nul brengen. Een vliegveld stoot op zich ook niet zo veel uit”
– Zo’n bewering verwacht je van de luchtvaartbelangen. Weterschappers zijn het eens dat de CO2 van vliegtuigen veel zwaarder telt dan eenzelfde CO2 op de grond.
Is er al een verkiezingsprogram die de huidige uitbundige groei van Schiphol wil stoppen?
Net als de lage opgeleiden bij SP en PVV moeten ook veel ouderen op de centjes letten. De energie en mobiliteits kosten zijn, door de vele heffingen en belastingen, nu veelal al een heel groot onderdeel van hun vaste lasten, zeker bij ouderen die graag een lampje extra aan hebben en de kachel een standje hoger. In het weekend willen ouderen graag naar de (klein) kinderen of vice versa en ook dat willen ze graag kunnen blijven betalen. Als ze met hun eveneens oudere auto überhaupt de milieuzone nog in mogen.
De havens en luchthavens leveren heel veel werkgelegenheid en inkomen op, ook voor de staat. Als je die gaat dwarsbomen
verhuist die bedrijvigheid over de grens met als resultaat noodzakelijke bezuinigingen en minder geld voor o.a. AOW. (Paradoxaal ook voor milieu subsidies dus) Ook daar zit deze kiezersgroep niet op te wachten.
Het is dus logisch dat de populistische partijen bij elkaar niet staan te juichen om achter peperdure alternatieve energie en nog meer belasting op brandstoffen te staan, zeker niet als de milieuwinst daarvan nog steeds zeer discutabel is en het vooral gezien wordt als een hobby van de “elite”.
Groot voorstander van het inzetten van belastingtarief. Alleen zullen de armeren dat meer gaan merken dan de mensen met de beter gevulde portemonnee.
Ook heb je verschil tussen alleenstaanden en gezinnen. Als je bijvoorbeeld een vasttarief per huis heb. Dan betaalt iedereen hetzelfde, met saldo een voordeel voor degenen die met meerdere mensen achter een voordeur vertoeven.
@3: Daar verschillen we van mening :-)
Een verkiezingsprogramma is prima zo te schrijven dat de visie en de richting apart staan en de concrete maatregelen los/aanvullend vermeld worden.
En concreet hoeft niet altijd te betekenen dat exact de techniek of tot zes cijfers achter de komma benoemd moet worden.
Maar het voorkomt algemeenheden waarmee ik niet weet waar ik aan toe ben. Dus iets als “woningbouwverenigingen zullen hun woningen moeten isoleren” is al goed, maar “woningbouwverenigingen zullen ervoor moeten zorgen al hun woningen voor 2030 minimaal energielabel B hebben” is veel duidelijker.
En ja, ik snap dat dit in een coalitieland vaak sneuvelt. Maar aan de andere kant, het geeft je wel een duidelijker uitgangspositie aan tafel. Als het vaag is, heb je de halve slag al verloren. Als het concreet is, kan je laten zien hoeveel water je in de wijn doet en iets van de ander verlangen.
Bovendien kan je dan duidelijker vertellen wat je wel en wat je niet uit de strijd gehaald hebt.
Ik zou daar gelukkig van worden.
Juist nu bij veel partijen het vaag blijft, voel ik me bedonderd.
@6: Beste Roland. Schiphol is een luchthaven en geen vliegtuig.