Waar is het echte debat

COLUMN - Ik voel me aangesproken. Ik voel me weggezet, in een hoek geplaatst. Alweer. En het maakt me boos.
Nu zou ik kunnen gaan schelden en vloeken en tieren. Maar dat helpt vast niet. Het lucht hooguit even op.
Maar toch kan ik het opnieuw niet laten voorbij gaan.
Dus ga ik in op alweer een columnist die meent dat een andere visie aangaande de opwarming van de aarde niet de aandacht krijgt die het verdient en dat er sprake is van actieve onderdrukking daarvan.

Daar ik me in de groep onderdrukkers geplaatst voel, wil ik daar graag iets over kwijt. En zoals vaker kost dat wat meer tekst dan de oorspronkelijke column zelf. Ga er even voor zitten.

Te beginnen bij de titel “97 procent van de wetenschappers kan er naast zitten”. Daarbij krijg ik sterk het gevoel dat er sprake is van een iets te simpel beeld van de klimaatwetenschap. Die gaat niet slechts over of CO2 een broeikasgas is en hoe snel de aarde precies opwarmt. De onderzoeken gaan ook over vogelmigratie, sneeuwdikte, reflectie zeeoppervlak, invloed van plankton op co2 absorptie, urban heat island effect, invloed van de zon, effect verhoging waterdampen in de atmosfeer, mogelijke toe of afname groei planten, verdroging, extreem weer, opslag warmte in oceanen, dikte van gletsjers door de tijd, sediment onderzoek, verandering van de monsoon, invloed van roet van houtvuren in Afrika, bosbranden, vulkanen, etc.. etc… Toch snel een paar duizend wetenschappelijke onderzoeken per jaar.

En heel veel van die onderzoeken zijn kritisch (is dit en dit effect wel precies zo groot, is er geen andere factor in het spel,…). En keer op keer op keer wijzen de onderzoeken dezelfde kant op: ja het warmt op, ja broeikasgassen (en met name CO2) spelen daar een grote rol in en ja, de mens zorgt voor de grootste verstoring van de balans.

Dat de columnist toch de uitspraak “97 procent van de wetenschappers kan er naast zitten” doet, laat alleen maar zien dat hij zichzelf geen tijd gegund heeft om te bepalen hoe die wetenschap er dan uit ziet en waardoor het komt dat er zo’n grote consensus is. Dat is geen opgelegd verhaal, dat is het resultaat van heel veel heel serieus wetenschappelijk werk. Zeggen dat al die verschillende wetenschappers met al die verschillende visies in inzichten er simpelweg naast zitten, is eigenlijk een schoffering van de wetenschap.

Dat brengt me op een ander aspect van de column. Aan de hand van een interview met de filmmaker en de documentaire zelf geeft de columnist aan dat er toch zeker wel kritiekpunten zijn die hout snijden. Waarom luistert niemand daarnaar, waarom worden die mensen niet gehoord?

Zucht, diepe. Alles wat in film wordt aangedragen is al meerdere malen gezegd. Jaren geleden werd daar serieus op ingegaan en soms was er bij die punten ook reden tot twijfel en nader onderzoek. Maar inmiddels is het allemaal onderzocht en nogmaals onderzocht en nogmaals en nogmaals. En iedere keer als een “twijfel” opnieuw voorbij komt zijn er heel veel mensen die de moeite nemen om uit te leggen dat er geen grond is voor die twijfel. Dat gebeurt met argumenten en wetenschappelijke onderzoeken.
Maar als daar niet naar geluisterd wordt en de “twijfel” net zo hard opnieuw wordt gebruikt, tot in de Tweede Kamer en het Amerikaanse congres toe, dan ontsnapt er wel eens een stevige krachtterm uit de mond van een serieuze klimaatwetenschapper of een bevlogen volger van dit onderwerp. Dan is er geen sprake meer van een gelijkwaardig debat.

En opnieuw is de columnist dan lui. Hij slingert de wereld in dat ergens naar geluisterd moet worden, zonder zelf goed uitgezocht te hebben of daar niet allang naar geluisterd is. Dan had hij namelijk geweten dat er weinig in de documentaire zit dat stand houdt in het moderne wetenschappelijke debat.
En dat de documentairemaker dit ook had kunnen weten. Dat het te makkelijk is om te zeggen dat hij de andere kant ook een stem wilde geven. Daarmee geeft hij feitelijk aan dat willekeurig welke mening net zo zwaar telt als serieus wetenschappelijk onderzoek. Dat mag, maar zet dan een stevige disclaimer voor je documentaire: “dit is tot stand gekomen door wat meningen en verhalen op elkaar te stapelen en ze niet serieus te checken met de hedendaagse wetenschappelijke inzichten, het geloven van de inhoud van deze documentaire is geheel op eigen risico.”

Dan nog even over het slot van de column, dat begint met
“Nog nieuwsgieriger word ik door de vijandigheid die deze keurige wetenschappers – en iedereen die ze durft aan te horen – ten deel valt. Een afwijkende analyse over het klimaat is blijkbaar een ernstig vergrijp.”

Nee, nee, nee, “een afwijkende analyse” wordt netjes beantwoord door veel betrokken klimaatwetenschappers en mensen met ervaring op dit onderwerp. Wat niet langer op veel respect kan rekenen is het steeds maar herhalen van zaken die meermalen als incorrect zijn aangetoond.
En wat betreft die “vijandigheid”, kom gerust met bewijzen daarvoor. Het is vaak een zwaktebod van iemand die door de argumenten heen is en zegt “ik mag mijn mening niet verkondigen, mijn mond wordt hardhandig gesnoerd!”.
Alleen gaat dit niet over een mening, dit is een serieus debat waarin stellingen, bewijzen en feiten uitgewisseld worden. Waarin, zoals in de wetenschap gebruikelijk, stellingen die aantoonbaar niet correct zijn, tot nader orde niet meer meespelen. Maar als de ene kant van het debat die gefalsificeerde stellingen keer op keer toch blijft herhalen zonder nieuwe bewijzen, dan is het geen debat. Dan is het vasthouden aan een geloof, iets was de klimaatsceptici nu juist de “groene kerk” verwijten.

Boos worden als iemand voor de honderdste keer met onhoudbare argumenten aankomt is niet “vijandigheid”. Dat is iemand wijzen op onzorgvuldigheid, onnadenkendheid en aversie jegens een verlicht debat.

En dan maak ik het weer persoonlijk. Ik reken mezelf niet tot een “club” van “klimaatgelovigen”. Maar ik ben wel iemand die al 20 jaar serieus dit onderwerp volgt en er over schrijft. En al 20 jaar neem ik steeds weer de moeite om alle kritiek ter harte te nemen. Zelfs als ik weer een reeds onderuit gehaald argument voorbij zie komen check ik vaak nog een keer en nog een keer of er geen recente, andere inzichten zijn.
Maar dan houd ik me wel het recht voor iemand stevig van repliek te dienen. Dat is niet vijandig, dat is niet buiten het debat sluiten, dat is iemand wijzen op het open en eerlijk voeren van een debat en iemands verantwoordelijkheid hierin. Veroordeel mij dus niet als “uitsluiter”, daar beledig je me mee.
Ik sla niet om me heen omdat ik ergens in “geloof”. Ik geef weerwoord omdat ik de tijd neem me werkelijk te verdiepen in beide kanten. Dat zouden meer columnisten moeten doen bij dit onderwerp.

Update 26-10-2017: De columnist heeft gereageerd.
Update 29-10-2017: En mijn reactie daar weer op.