Ierland herstelt door groene politiek

Foto: het parlement in Dublin [foto van de auteur]
Serie:

ELDERS - Ierland herstelt van de crisis. Een streng bezuinigingsbeleid wordt gecombineerd met milieumaatregelen.

Ierland is met voorzichtig gunstige berichten begonnen aan het roulerende voorzitterschap van de Europese Unie. Volgens the Economist zal het land tegen het einde van 2013 weer op eigen benen kunnen staan. Een euroland minder in crisis, als alles goed gaat. Ierland steunt zwaar op buitenlandse bedrijven. Tegenvallers in de wereldeconomie kunnen het land alsnog de das om doen.

Als Ierland er weer bovenop komt is dat een opsteker voor de Europese regeringsleiders. ‘Het kan dus wel!’ zullen ze de Zuid-Europeanen toeroepen.  En alle critici van de resultaten van achtereenvolgende eurotoppen zullen dat ook te horen krijgen, misschien niet van Rutte, maar toch wel van Merkel en Monti op hun verkiezingstournee.

Het voorbeeld van Ierland is ook interessant voor de Europese Groenen. Om de economie van het land er weer bovenop te helpen, heeft de regering namelijk een belasting op het gebruik van fossiele brandstoffen in huizen, kantoren, auto’s en fabrieken ingevoerd. Die CO2-belasting heeft de regering in de afgelopen drie jaar drie miljard euro opgeleverd. Maar dat zal waarschijnlijk niet zoveel blijven.

De prijsstijgingen van fossiele brandstoffen hebben de Ieren voor de keuze gesteld: ofwel verder gaan met vervuilen en het geld “weggooien” aan belastingen, ofwel een andere, ecologische weg inslaan. De Ieren hebben gekozen voor dit laatste en vandaag de dag kan het land niet alleen de crisis de rug toekeren, maar het presteert daarnaast in Europa het beste op het gebied van het gebruik van schone energie.

Andere belastingmaatregelen die de duurzaamheid bevorderen zijn heffingen op de hoeveelheid afval die elk huishouden produceert en een belasting op auto’s afhankelijk van de mate waarin het voertuig vervuilt. Zo vergaart een land in crisis de nodige miljarden voor herstel en is het aan het eind duurzaam, schoon en opgeruimd.

Maar het is niet alles groen wat er blinkt. Aan de westkust lonkt het zwarte goud. Met aanzienlijke belastingopbrengsten. Hoe stevig zijn de groene voornemens van de regering?

Ondertussen krijgt de Ierse bevolking dit jaar ook nog te maken met een omvangrijk pakket bezuinigingen. De regering wil € 3,5 miljard besparen. Dat geld moet bijeen worden gesprokkeld met behulp van een mix van hogere heffingen op onroerend goed, inkomen en alcohol, en kortingen op toeslagen voor ouders, gepensioneerden en werklozen. De commentator van de Irish Independent noemt het een ‘meedogenloze begroting die bedoeld is om doorsnee gezinnen te offeren op het altaar van een sociaaleconomisch model waarvan niemand zeker is of we dat wel goed vinden of willen.’ En dan hebben we het over een centrum-linkse regering van de Labour Party en Fine Gael. Voorlopig zullen de hoge werkloosheidscijfers vooral jongeren dwingen om ook elders in Europa werk te zoeken.

Tenslotte zijn er nog de zorgen over het onverbeterlijke noorden. Daar lijkt de tijd stil te staan. Al een maand lang worden de straten van Belfast bijna iedere avond overspoeld door duizenden unionistische demonstranten die barricades opwerpen en stapels rommel in brand steken. Aanleiding: een besluit van de Gemeenteraad om de Britse vlag niet langer dagelijks te laten wapperen aan het Gemeentehuis. De rellen zijn in de Nederlandse media nauwelijks opgemerkt. Het stompt af, die eeuwigdurende twisten. De bal ligt nu bij de protestanten of Loyalisten (loyaal aan het Verenigd Koninkrijk). Veel loyalisten zien in de afwezigheid van de vlag een teken dat de katholieke nationalisten (verbonden met de Ierse republiek) hen willen beroven van hun Britse identiteit. De godsdiensttwisten in het arme Belfast leiden af van de economische problemen. De Britse minister voor Noord-Ierland Theresa Villiers waarschuwt voor de economische gevolgen van het voortdurende oproer. De inzet van de politie kost inmiddels al meer dan 7 miljoen pond.

Reacties (12)

#1 HansR

Noor-Ierland gaat onvermijdelijk weg bij GB om deel te worden van de Ierse republiek. Het kan lang duren maar het moet.

Zie het maar als deel van het dekolonisatieproces.

  • Volgende discussie
#2 Rinke Hoekstra

Hm, een gevaarlijke strategie. Wil een vergroening van het belastingstelsel namelijk wat opleveren (zoals het in Ierland de afgelopen jaren 3 miljard opleverde), dan betekent dat per saldo een lastenverzwaring. En dat is in Nederland bij de (uiterst magere) vergroeningen nou net altijd als taboe nummer 1 aangemerkt: immers een lastenverzwaring zou veel weerstand onder de bevolking oproepen, en daar zou “het milieu” de schuld van krijgen. Enerzijds een redenering waar wat in zit. Anderszijds: in Nederland is er dus altijd gekozen voor een gelijktijdige gelijkelijke verlaging van de inkomstenbelasting met het verhogen van de Regulerende Energie Belasting, maar dat heeft geen zier geholpen voor het geklaag over de maatregel. Maar de Nederlandse overheid heeft haar nazorg wat dit betreft dan ook bijzonder slecht op orde. Je kunt als overheid nog zo bezorgd zijn over draagvlak van je maatregelen, en lastenverzwaring koste wat kost vermijden, als je dan vervolgens 0,0 aan voorlichting daarover doet, dan haalt het nog niks uit. Op de sites van de overheid is helemaal niets te vinden over het feit dat de energiebelasting gelijktijdig ingevoerd is met een gelijkwaardige belastigverlaging op arbeid – en de hele goegemeente meent dan ook dat al die milieubelastingen enkel zijn om de kas te spekken. Wat betreft het uitleggen van beleid heeft de NL overheid hier dan ook zeer zware steken laten vallen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Toko Senang

Maar je dacht toch niet dat de REB is ingevoerd om het energieverbruik in te dammen. Dan hadden ze de belasting wel zo bedacht dat niet de helft van je rekening uit vaste kosten bestaat waardoor de terugbetaaltijd twee keer zo lang is voor particuliere energiebesparende investeringen. Volgens mij is het net als bij roken, het wordt ontmoedigd, maar als het ontmoedigingsbeleid echt zou aanslaan zou het (te) veel belastingopbrengst schelen

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Jos van Dijk

@2 Het “taboe” van de lastenverzwaring zit vooral bij de hoger betaalde VVD-stemmers die er anderzijds geen moeite mee hebben mensen met lagere inkomens via bezuinigingen op hogere kosten te jagen. Helaas gaat de PvdA voor een groot deel mee in deze redenering.
Als je met een energiebelasting het verbruik van fossiele brandstoffen wilt verminderen zul je mensen toch iets te kiezen moeten geven: een gemakkelijke overgang naar hernieuwbare energie, zoals de Ieren dat deden. Ik zie dat in Nederland nog niet gebeuren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Toko Senang

@4: Goh, 52% belasting betalen en dat niet solidair noemen

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Inca

@5: de meesten betalen natuurlijk geen 52% belasting, iets met hypotheekrente-aftrek enzo. (En eventueel wat leuke bv-routes.)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 su

@5: Een rasechte VVD’er wil vlaktaks.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 weerbarst

Irish Consumer Confidence 49.8, down from 63.8

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Rinke Hoekstra

@4: kijk eens op een gemiddeld internetforum onder een willekeurig artikel over milieu of klimaatverandering, en tel hoe vaak je kretologie hoort als `klimaathype is een smoes om ons allemaal hogere belasting door de strot te douwen`.
Dat toont aan dat het taboe op lastenverzwaring voor milieu echt niet alleen bij de VVD-aanhang ligt. Was het maar zo simpel, dan waren we al een stuk verder.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Jos van Dijk

@9: Dat toont aan…? Hoezo? Staat het stemgedrag er bij dan? Het niet serieus nemen van de klimaatverandering komt denk ik meer voor in PVV-kringen dan bij de VVD. Daar wordt nog wel eens nagedacht, alleen hebben ze vanouds een broertje dood aan belastingmaatregelen als oplossing voor een urgent probleem.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 John Baarslag

Laten we hopen dat Nederland er ook weer snel bovenop is en de crisis snel weg waait.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Jelle Haandrikman

De meest logische manier om de economie te vergroenen is natuurlijk door het verbruik van materialen duurder te maken en de belasting op arbeid te verlagen.
Hierdoor hebben meer mensen een baantje en word het rendabeler om iets te repareren dan een nieuwe te kopen.

Helaas zal Den Haag hier niet aan willen.

  • Vorige discussie