Hulspas weet het | Zullen de poesjes Turkije kunnen redden?

COLUMN - Met ingang van komend schooljaar zullen leerlingen op Turkse middelbare scholen niks meer horen over de evolutietheorie. Die is ‘te controversieel’, zo heeft het hoofd van de Nationale Onderwijsraad medegedeeld.

Dat besluit komt natuurlijk uit de boezem van Erdogans AK-partij. Het sluit keurig aan bij het streven van president Erdogan om  een ‘vrome generatie’ te kweken. Evolutie en islam kunnen prima samen gaan, zeggen progressieve imams, dus daar ligt het probleem niet echt. Maar Darwin is wel besmet geraakt. De Gülen-beweging, die prat gaat op haar progressieve opvattingen, accepteert de evolutietheorie. En laat dat sinds een paar jaar nou juist de aartsvijand van Erdogan zijn.

Buiten die beweging heeft Darwin weinig Turkse vrienden. De evolutieleer is voor gewone (conservatieve) moslims weer zo’n voorbeeld van een westers bedenksel dat alleen maar tot ellende kan leiden, net als mensenrechten, democratie en feminisme. De maatregel is dus vooral bedoeld om de conservatieve stromingen in het land te paaien. Erdogan heeft ze namelijk ergens voor nodig.

Wie ‘Turkije’ en ‘creationisme’ zegt, zegt Adnan Oktar. Hij is momenteel een van de meest populaire tv-imams van Turkije – en een groot fan van Erdogan. Hier in het Westen is Oktar vooral bekend als de man die tien jaar geleden (onder het pseudoniem Harun Yahya) duizenden politici, scholen en hele en halve bekende persoonlijkheden aangenaam verraste door ze ongevraagd een fraai dik boek te sturen, The Atlas of Creation, waarin hij gehakt maakte van de evolutieleer. Allah, komt in het boek niet voor, vandaar dat het even duurde voordat men in de gaten had waar dit geschenk vandaan kwam. (Vele Amerikaanse creationisten hadden het boek toen al uitbundig geprezen.) De aandacht van Oktar gaat echter niet alleen uit naar creationisme, maar vooral naar seks.

Nu zijn islamitische geestelijken en self made predikers (Turkije kent er heel wat) natuurlijk traditioneel al buitengewoon geïnteresseerd in de vrouw, seks en alles wat daarbij komt kijken. Maar Oktar heeft een heel originele visie op deze zaken. De Turken doen het te weinig, vindt hij. Hij raakt niet vaak genoeg opgewonden, en dat zou komen doordat Turkse vrouwen zich niet aantrekkelijk opmaken en kleden. Op zijn eigen tv-zender A9 heeft Oktar een dagelijkse, drie uur durende show, waarin een belangrijke rol is weggelegd voor zijn ‘poesjes’, een team van sexy opgedirkte en met siliconen volgespoten vrouwen die een voorbeeld moeten zijn voor alle Turkse vrouwen. De meeste Turken kijken hun ogen uit, maar voor Oktar is dit een serieuze zaak. Als de Turken niet meer kinderen verwekken, gaat Turkije ten onder.

En dat is ook de obsessie van Erdogan. Hij hamert er al jaren op dat Turkse stellen niet een of twee, maar minimaal drie kinderen moeten nemen. Want dat is goed voor Turkije. Die boodschap slaat niet echt aan. De Turken zijn dankzij Erdogan een stuk welvarender geworden, en het effect daarvan is alom bekend: dan dalen de geboortecijfers. De Turkse zijn nu net zo laag als die in het Westen. (Daar heb je het weer!)

Maar kinderen zijn voor Erdogan van levensbelang.  De Koerden, die pakweg een derde van de bevolking uitmaken (en veel traditioneler ingesteld zijn), laten er namelijk géén gras over groeien. Dat bevolkingsdeel groeit stevig door. Demografische statistieken laten zien dat als het zo doorgaat, in 2050 de meerderheid van de bevolking uit Koerden bestaat. Turkije hangt dus hetzelfde boven het hoofd als Israël: in die ‘Joodse staat’ zijn de Arabieren straks in de meerderheid.

Israël probeert die dreiging af te wenden door zich achter hoge muren te verschansen. Voor Erdogan is een dergelijke aanpak onaanvaardbaar. Hij heeft zich voorgenomen om het grote nationale werkstuk van de vader des vaderlands Kemal Atatürk te vervolmaken door van Turkije niet alleen een moderne, maar ook een islamitische eenheidsstaat te maken. Maar dan moet uiteraard voorkomen worden dat de Turken een minderheid in eigen land worden.

Het wordt erop of eronder. Zullen Oktars opgedirkte poesjes een rolmodel worden voor de moderne Turkse vrouw? Dat lijkt me sterk. Zal Erdogan in staat zijn de demografische transitie te keren? Dat lijkt me nog sterker. Erdogan heeft de Turken welvarend gemaakt. En zo het einde van de Turkse staat ingeluid.