OPINIE - Als iemand door de politie wordt verhoord en toegeeft dat hij iets heeft misdaan, dan heet dat een bekentenis. Naar mijn idee zeg je dat alleen als iemand iets toegeeft dat werkelijk verkeerd was: je bekent dat je een greep in de kas hebt gedaan of arsenicum deed in de koffie van je schoonmoeder, maar je erkent dat je je haar hebt geblondeerd of dagdroomt astronaut te zijn.
Ik heb het voor de zekerheid nog even nagezocht in de Van Dale, maar ook daarin lees ik dat “bekennen” wil zeggen dat je uitkomt voor iets verkeerds. Het is geen juridische term, maar het woord maakt duidelijk dat datgene wat wordt toegegeven, niet is zoals het hoort.
Homoseksualiteit is geen misdrijf en ook geen overtreding. Het is daarom dat ik me wat stoor aan het taalgebruik van een stukje 9 januari in Trouw:
Met de openlijke bekentenis van Thomas Hitzlsperger dat hij op mannen valt, is er weer een stap gezet in de strijd voor acceptatie van homoseksualiteit binnen de voetbalwereld.
Vanwaar zo’n formulering? Ik ken Trouw niet als een krant die homo’s terug in de kast wil hebben. Misschien is er een journalist aan het woord die niets moet hebben van homoseksualiteit en zich freudiaans verschreef toen hij het ANP-persbericht bewerkte, maar je zou denken dat er dan een eindredacteur is die ingrijpt.
Natuurlijk kunnen er best twee journalisten even niet opletten, maar het resultaat is onprettig. Vooral als je een paar pagina’s eerder in dezelfde krant het verhaal leest van twee lesbiennes uit Assen die al acht maanden worden getreiterd door zes jongens uit de buurt en nu hebben besloten de stad te verlaten.
Ik wil niet op elke slak zout leggen. Journalisten zijn mensen en mogen zich ook wel eens verschrijven. De auteur van dit stukje is niet verantwoordelijk voor het isolement van de twee vrouwen. Maar dit soort taalgebruik moet ook niet onopgemerkt blijven. Dus schrijf ik dit stukje, als een bescheiden kuch om de spreker te laten merken dat woorden betekenissen hebben en dat je daarmee zorgvuldig moet omgaan.
Reacties (29)
Het heeft denk ik meer te maken met de afnemende taalvaardigheden die ook (of juist) journalisten zo dwarszit.
Jammer, want is taal niet juist voor een journalist het belangrijkste instrument om zijn of haar vak uit te oefenen?
In dit geval had de formulering “Door openlijk toe te geven etc.”, of “De openlijke bekendmaking…” beter gepast.
Die Nederlandse voorvoegsels zijn voor mij altijd een beetje mystiek geweest. Kennen, erkennen, bekennen, verkennen, maar gekennen (van gekend) bestaat opeens niet. Erkennen is hier beter dan bekennen, maar erkentenis bestaat dan weer niet. Het woord verklaring is wel neutraal, of anders statement als het meer trendy moet. Maar erklaring is buitenlands, beklaring, geklaring en klaring doen me aan kokerellen of het weerbericht denken.
Als dit soort kleinigheden al reden zijn voor verdachtmaking dan sluimeren we werkelijk af naar het totalitaire.
@2: “gekennen (van gekend)”
Gekend hoort natuurlijk bij het werkwoord kennen zelf. De voltooid verleden tijd van een (fictief) werkwoord gekennen zou gegekend moeten zijn. Misschien dat het daarom ook niet bestaat.
@4, da’s natuurlijk ook niet waar. Woorden met een voorvoegsel krijgen geen ‘ge-‘ in het voltooid deelwoord. Daarom is het herkend en niet geherkend, en ‘geloofd’ ipv ‘gegeloofd’
En @0, mee eens. Het is heel subtiel, maar het beinvloedt toch net het gevoel dat het oproept.
@4 Niet logisch. Loven, beloven, verloven, geloven. Geloven is hier niet de voltooid verleden tijd van loven maar een werkwoord op zich. Kennen heeft twee betekenissen: iets weten en iets vertellen. Ik heb iets geweten = ik heb iets gekend, het is hem verteld = hij is er in gekend. Let op het rare gebruik van de voorvoegsels ge- en ver-. Het lijkt er op dat dit ge/be/ver zelfstandige betekenissen heeft los van de tijden.
@5 O ja, de her was ik vergeten. Herloven? Aaargh!
Het viel mij ook op, en niet alleen bij Trouw. Taalgebruik kan heel veel uitmaken in gevoelswaarde. Juist journalisten en eindredacteuren zouden zich daar bewust van moeten zijn.
@2: erkentenis bestaat en betekent erkenning of inzicht. Maar misschien is het ouderwets of een Germanisme?
http://www.woorden-boek.nl/woord/erkentenis
@6, ‘be’ en ‘ver’ als voorvoegsels geven nooit op dezelfde manier tijd aan als ‘ge’ bij het voltooid deelwoord doet. En de regels over waar wel en niet ‘ge’ voorkomt zijn op zich ook vrij logisch.
Bij jouw voorbeeld van ‘ergens in gekend worden’ gaat het overigens om de passieve vorm van kennen. En die wordt altijd op die manier vervoegd.
Thomas Hitzlsperger, niet de eerste duitser waar je voor moest uitkijken in de douche.
@0: “De auteur van dit stukje is niet verantwoordelijk voor het isolement van de twee vrouwen”
Uitgerekend in dit stuk die vreemde zin. Waarom in isolement als je door enkele hufters gepest wordt?
@10 Nee, die eerste was jij.
@8 Ghehehe, je hebt het opgezocht. Er is vast een etymologisch verband tussen frik en freak :)
@12: Ich bin ein Berliner.
“Bekennen” hoeft niet alleen op iets ethisch verkeerds te slaan, het kan ook, lich humoristisch, worden gebruikt om iets aan de duiden dat ongebruikelijk is binnen bepaalde kringen: “Anna Wintour bekent thuis stiekem huispakken van Roy Donders te dragen” en dus ook “voetballer bekent homoseksueel te zijn”.
@14 Eens. Zouden we bijna vergeten, maar bekennen is ook het tegenovergestelde van ontkennen. Stel dat die voetballer tig keer achter elkaar ontkende homoïstisch te zijn en het dan alsnog toegeeft, dan verandert ontkennen in bekennen.
@13 Sie sind ein Gehäcktbal.
In een wereld die zo anti homos is als het voetbal is het na het hebben van een lange succesvolle carriere wel degelijk een kwestie van opbiechten / bekennen. Zeker wanneer je dit pas doet na je hoogtepunt.
Dat het niet zo zou moeten zijn… tja, dat spreekt wel voor zich.
Dat bekennen altijd met iets verkeerds te maken zou moeten hebben, zoals @0 stelt, is Calvinisme, geen Nederlands.
@15: Dat heet in het duits een Frikandel.
@18 Frikadelle, om precies te zijn.
@19: zo goed is mijn Duits niet.
@8: Natuurlijk bestaat het woord erkentenis. Het is misschien niet zo gangbaar en het klinkt nogal deftig, maar het is niet ouderwets en zeker geen germanisme
Jesum, mama mia, holy mozes is dit ECHT nieuws??????????? Ik werk al ruim 32 jaar in de medische sector en vanaf mijn eerste werkdag heb ik op alle laboratoria met homo’s en lesbiennes te maken gehad. Het is voor mij op mijn werk al 32 jaar de normaalste zaak van de wereld. Homo nou en??? Lesbienne nou en??? Ik vrees dat ze in het voetbal en de journalistiek (dit is toch geen nieuws beste journalisten!) 1.000 jaar achterlopen. Hier zakt echt mijn broek van af……… aargghhhh!!!!
Dat je iets bekent betekent niet dat het iets illegaals betreft, je kunt ook bekennen dat je vreemdgegaan bent of dat je fan bent van de backstreet boys, het kan dus ook gaan om het toegeven van iets waarvoor je je schaamt of schaamde, en dat deed deze kasthomo blijkbaar tot zijn bekentenis :)
In Onze natie-constituerende Statenvertaling van de ´Bijbel´ (daaruit het Boek Samuël) heeft het woord ´bekennen´ de betekenis van: geslachtelijke vereniging van man en vrouw. Maar wat zegt het Hebreeuws? Ik weet het (nog) niet.
Persoonlijk gis ik dat ons modern-vocabularisch ´kennen´, ´echt´, ´acht´, begrijpen´ e.d. uit de oerwereld van de sexualiteit stammen, maar die woorden van lieverlee qua betekenis nauwelijks meer traceerbaar zijn gePlatoniseerd. Zonder daarmee sexueeel onschadelijk te zijn gemaakt. Wij blijven natuurlijk beesten.
De associatie van ´bekennen´ en schuld kan nu transparant zijn geworden. Van een meisje zegt men dat zij onschuldig was, totdat zij ´bekend werd´. Copulatie (met vrucht) maakt dus schuldig. Dit is minstens niet strijdig met het vreedzame Buddhisme (leze Conze) waarin geboorte als misdaad telt.
*Kennelijk is die sexuele man-vrouw unificatie behalve vleselijk ook intellectueel vruchtbaar. Maar wat betekent dit voor homo-sexuelen? Zijn muilezels onvruchtbaar? Maar hoe? Ze doen wel nuttig werk.
Heeft er iemand een woordenboek HPax – Nederlands?
@5: Wie zegt dat ge een voorvoegsel is in het werkwoord gekennen (dat immers fictief is)? het is ook gegeneerd, niet geneerd.
@24 ‘ze bekenden zich tot elkaar’, zich tot mekaar bekennen, die wat ouwerwetse, omfloerste, bijbelse benaming van (geslachts-)gemeenschap, heb ik lang niet gehoord. Kon de dominee rustig van de kansel zeggen zonder dat de kerk(-jeugd) gelijk onrustig werd.
@24.
Het woord ‘bekennen’ in het nieuwe testament sluit meer aan:
http://www.statenvertaling.net/concordantie/b/5089-2.html
voorbeeld:
Johannes 13:35
Hieraan zullen zij allen bekennen, dat gij Mijn discipelen zijt, zo gij liefde hebt onder elkander.
Bekennen = laten zien, tonen
De rest van je betoog is daardoor zoals vaker daarom onzin.
Zeven anoniemen hebben zich tegen dit uiterst redelijke stukje gekeerd.
Anoniem zijn, en verder niks, is vooral negatief anoniem zijn. En zo weinig de moeite waard.
Dus heren, dames negatiefstemmers, wat is je punt ?