OPINIE - De enige informatie die we wel mogen verbergen en waar we het recht toe hebben om te verbergen, is de informatie die met je privacy te maken heeft. De rest moet vrij zijn stelt René de Torbal in zijn gastbijdrage op Sargasso.
De vrije toegang tot informatie zoals kennis, technologie en cultuur moet gezien worden als een fundamenteel burgerrecht, en moet verankerd worden in onze rechtstaat.
Uit: programma tweede Kamerverkiezingen 2017 Piratenpartij. Denk er eens over.
Toen ik bij Ericsson ging werken in 2000 was ik blij dat ik onderdeel was van een prachtige nieuwe ontwikkeling: mobiele telefonie. In mijn ogen zou dit een enorme versnelling geven in informatie-uitwisseling en het verbinden van mensen en dat deed het ook. Ik vond de slogan van Nokia “connecting people” eigenlijk nog veel toepasselijker dan “Making yourself heard”, maar ok.
Cybercrime
Later heb ik weleens gedacht: hebben we een monster van Frankenstein gecreëerd?
Naast de zegeningen kwamen er langzamerhand ook de vloekjes van de smartphone, zoals smartphonestress, mobiele apps die allerlei gegevens over jou verzamelen etc. Een vergelijkbaar verhaal geldt voor de min of meer gelijktijdige opkomst van Internet. Internet en telefonie zijn nu definitief verweven, dus het valt nu allemaal onder de noemer digitale infrastructuur. En ik hoef jou niet te vertellen: die is soms zo lek als een mandje en wordt ook voor kwáde doeleinden gebruikt.
Cybercrime heeft vele gezichten gekregen: cyberwarfare, cyberpesten, identiteitsdiefstal, drug trafficking en ordinaire spam. Het zijn niet alleen dagelijkse ergernissen, maar ze tasten jouw veiligheid, privacy en het gevoel van veiligheid onaanvaardbaar aan. Privacy was altijd een issue in de telecommunicatie-industrie, maar als een overheid het echt wilde, dan konden ze jouw gesprek traceren en afluisteren. Dit gaat er met de nieuwe sleepnetwet echt niet beter op worden. En oh ja, je hebt wél iets te verbergen1).
De gemiddelde Nederlander (inclusief ikzelf) heeft geen flauw benul wat en hoe zijn bitjes en bytjes de wereld over gaan. Erger nog, “de overheid” zelf is een blinde in een donkere kamer op dat gebied.
Zegeningen
En toch kom ik terug op de zegeningen. Internet is in potentie de volgende stap in de evolutie van de mens. Aleks Krotoski gebruikte de term Homo interneticus voor die nieuwe mens en alles wat je daarbij voorstelt klopt.
Internet verandert de manier waarop we denken, waarop we met elkaar omgaan en hoe we met elkaar communiceren. We hebben toegang tot meer informatie dan te bevatten is in een mensenleven. Miljarden mensen gebruiken die informatie en dragen er toe bij. Het is, wederom in potentie, de ultieme enabler van democratie. Kennis is macht. Het volk heeft de kennis, dus de macht.
En natuurlijk gaat dat gepaard met knarsen als een houten wiel. Het establishment wordt bang dat ze niet meer het alleenrecht op kennis hebben. Zoals tot 1871 vrouwen nog geweigerd werden op universiteiten, zo willen overheden wereldwijd (Nederland niet uitgezonderd), controle hebben over welke kennis wel en welke niet gedeeld mag worden. Misschien zullen sommige lezers denken, ja maar de kennis hoe je een s.p.i.j.k.e.r.b.o.m. moet maken moet toch niet vrij toegankelijk zijn?
Informatiepolitie?
Ja, en dan wordt discussiëren over een vrije informatiesamenleving iets lastiger. De enige manier om dan onderscheid te maken is nu blijkbaar het instellen van een informatiepolitie die in de gaten houdt wie geïnteresseerd is in die DIY terrorismebenodigdheden en wie er over publiceert. En het liefst zou die informatiepolitie de informatie al bij de bron willen verwijderen. Maar wacht eens even, we hebben al zo’n informatiepolitie! Nee zelfs meerdere: Europol, AIVD, MIVD, maar ook Facebook, YouTube etc.
Ik begrijp het dilemma wel: als overheid wil je terecht je burgers beschermen tegen andere kwaadwillende burgers. Vul in voor “burgers” “klanten” en je hebt het dilemma van de genoemde Social media te pakken. Desondanks kan ik niet anders dan hier heel binair tegenaan te kijken: of alle informatie moet op internet gedeeld kunnen worden en toegankelijk zijn of niets. In dat laatste geval gaan we terug naar de “dark ages”, en daar pas ik voor. Censuur is onbespreekbaar, want het druist in tegen het absolute recht op zelfbeschikking van iedere mondige burger. Wij hebben zelfs recht op fakenieuws. En we bepalen zelf wel of we dat lezen.
Geniet van informatievrijheid
Het is filosofisch, ethisch, menselijk, of hoe je er ook tegen aankijkt, uitgesloten dat een medemens voor jou of voor mij bepaalt wat jij mag weten of welke informatie jij mag delen. Het is juist de taak van de overheid en de verantwoordelijkheid van bedrijven die leven van een internet society, om kennis en informatie-uitwisseling te bevorderen. Daarom mag er ook geen tweedeling in de maatschappij komen tussen zij die informatie kunnen betalen en zij die het niet kunnen betalen of hun privacy er voor moeten opgeven (als u verder wilt lezen moet u eerst de cookies accepteren). En daarom moet lesstof en publicaties die met belastinggeld zijn gecreëerd ook vrij toegankelijk zijn.
De enige informatie die we wel mogen verbergen en waar we het recht toe hebben om te verbergen dat is de informatie die met je privacy te maken heeft. De rest moet vrij zijn. Neem dus niet genoegen met je filter bubble, leer ook van andersdenkenden en geniet van informatievrijheid. Het is je recht.
P.S. Ik merk dat ik voor mijn research voor dit stuk geaarzeld heb of ik het woord uit de titel wel moet intoetsen in Google. Voel jij je vrij genoeg? Type het maar in…
1). Boek: “Je hebt wél iets te verbergen: over het levensbelang van privacy” – Maurits Martijn + Dimitri Tokmetzis
Zie ook: The Virtual Revolution – Homo Interneticus BBC Documentary.
Reacties (5)
Warrig stuk dat twee keer zo kort had moeten wezen en ook dan nog zonder pointe was gebleven. Bedrijven produceren ook data (waar jij geen recht op hebt), en overheden hebben ook data waar jij a priori geen recht op hebt (wet op staatsgeheimen).
@1: Vind ik iets te makkelijk. Het uitgangspunt dat wordt bepleit is: toegankelijk, tenzij. Daar mag best eens serieus over worden nagedacht. Nu is de praktijk, in elk geval bij de overheid: doorgaans niet toegankelijk en hoogstens na de nodige aandrang. En wat erger is: het is in de bestuurlijk georiënteerde politieke partijen totaal geen issue.
@2: Over wat voor data heb je het? Justitieel onderzoek? AIVD onderzoek? Diplomatieke data? Defensie data? Echt, ik kan me zo maar voorstellen dat bij 50 procent van overheidsdata het principe ‘niet openbaar tenzij er een wob komt en dan gaan we echt nog even goed krassen’ een heel nuttig principe is.
P.s. terug, spijkerbom is wel een van de lichtste varianten van mijn zoekgegevens.
Ik zoek en zie al tien jaar de meest bizarre dingen maar heb nog geen wijkagent gezien.
Er is verschil tussen informatiepunten en punten die aanzetten tot gebruik ervan.
Nerlandse naziblogs of pro terreur zijn er honderden van onder het motto van vrijheid van meningsuiting met een uiterst actief forum waar alle info over spijkerbommen staan.
Die mogen van mij wel dicht.
Gaan ze ondergronds ,so be it.Een beetje jus over de aardappelen zullen we altijd houden.
Wij geven een signaal af ,hier ligt de grens.
Allen bedankt voor jullie reactie. Mijn punt is idd gericht op internetverkeer en niet op wat bedrijven of mensen in bedrijfsfeer of privesfeer delen met elkaar. Wat mensen willen delen op Internet, en dus publikelijk toegankelijk willen maken, zou toegankelijk moeten zijn. Wat in Nederland informatievrijheid lijkt, is in China een totaal ander begrip. Censuur komt echter steeds dichterbij (zie Frankrijk en Le Pen) en vindt ook onder onze radar al plaats. Feit: informatie mag al door de Nationale politie gefilterd worden voordat het beschikbaar is voor grote publiek. En inderdaad sommige dingen wil ook ik niet lezen op Internet, maar dat is mijn keuze en niet die van Big Brother.