COLUMN - In deze gastbijdrage reflecteert Karin van der Stoop op het huidige tijdsgewricht. Hoe kijken mensen in de toekomst terug op ons tijdperk? Wij noemen het meestal het informatietijdperk, maar ik kan me voorstellen dat zij er hele andere benamingen voor zullen bedenken. Bijvoorbeeld: Het VVD-tijdperk.
De Volkspartij voor Vrijheid en Democratie. Ik schrijf het maar even voluit, want ik vergeet zelf vaak wat de afkorting betekent. Sinds 2010 is de VVD de regerende partij in Nederland. En wat heeft dat zoal opgeleverd?
Rutte-I
Iedereen herinnert zich het eerste kabinet Rutte nog wel, met CDA en gedoogsteun van PVV. De worsteling van het CDA met dat laatste, de tenenkrommende conferentie die ze daarover hadden. En de arme CDA-er Gerd Leers die de positie van minister van Immigratie in werd gerommeld, terwijl hij als burgemeester van Maastricht nog zo begaan was met asielzoekers in zijn stad. Nog geen anderhalf jaar later liet de PVV de begrotingsonderhandelingen klappen. En dat was dan Rutte-I.
De koude kermis en de visie van Rutte-II
De daaropvolgende verkiezingen waren zo spannend dat velen een strategische stem uitbrachten, om ofwel de VVD, of de PvdA uit de regering te houden. Kwamen die even van een koude kermis thuis.
Die verraders gingen gewoon samen in het kabinet zitten. Over de PvdA ga ik het nu niet hebben, al valt daar ook het nodige over te zeggen. Het gaat hier over VVD-beleid. Rutte-II zou de hele rit uitzitten, maar niet zonder gevolgen.
In zijn H.J. Schoo-lezing zei Mark Rutte in 2013: ‘Visie is als de olifant die het uitzicht belemmert.’ Ja, dat zei hij, de zaal in wijzend. ‘Als visie een blauwdruk voor de toekomst betekent, dan verzet alles wat liberaal is in mij zich daartegen.’ Nou, dat hebben we geweten. Iets met een olifant in een porseleinkast komt mij voor ogen.
Overigens, een visie is natuurlijk helemaal geen blauwdruk. Het is een idee over waar je naartoe wilt. Een vergezicht, waarvan je weet dat dat hooguit met horten en stoten gehaald kan worden, met kleine stapjes vaak, maar elke stap is er een. En onderweg kun je echt nog wel van mening veranderen. Dat heet voortschrijdend inzicht. Maar Mark ziet blijkbaar helemaal niets in het verschiet. Hij ziet hooguit de cijfertjes in het heden. Waarvan je je vaak af mag vragen wat ze nou precies meten, behalve waar het de schatkist betreft misschien. Maar zelfs die schatkist vraagt ook om een langetermijnvisie. Als je vandaag ergens op bezuinigt wat morgen opeens ergens anders meer geld kost, ben je niet goed bezig. En dat is precies wat de VVD doet.
Participatiemaatschappij
De participatiemaatschappij, holladijee! Klinkt goed, nietwaar? Beetje jammer van de uitvoering. Werkelijk alle sociale voorzieningen zijn intussen totaal uitgehold. Je moet echt op je tandvlees lopen om ergens aanspraak op te kunnen maken. En als je dat doet; maak je borst maar nat. Je wordt bij voorbaat gezien als profiteur en van a tot z gecontroleerd.
Heb je een verkeerd vakje aangevinkt (want alles gaat tegenwoordig digitaal) of je een dag te laat gemeld? Je uitkering/toeslag/PGB wordt niet toegekend. Jammer voor je dat je je rekeningen niet kunt betalen. Het incassobureau zal binnenkort contact opnemen om een fikse boete bovenop de al bestaande schuld te dumpen. Succes!
Word je dakloos, maar ben je niet verslaafd of psychisch gestoord? Jongen, jij hebt geen hulp nodig, je komt er wel. Onder die brug ja, en dan rechtsaf richting het kastje en de muur. Vooral doorgaan!
Dag meneer, mevrouw, welkom bij dit keukentafelgesprek. U heeft een aanvraag gedaan voor een aanpassing in uw woning en heeft daarvoor zelf onderzoek gedaan naar een passende oplossing. Helaas moet ik u meedelen dat wij geen contract hebben met deze leverancier. Ja, die is inderdaad goedkoper en sluit beter aan op uw wensen, maar wij bieden die keuze niet aan. U kunt kiezen tussen A, B en C. Zegt u het maar, waarmee wilt u graag doormodderen?
Ach, mevrouw u wilt zelfmoord plegen… uh tja, we kunnen u nu niet opnemen, er is een wachtlijst. Misschien kunt u bij de huisarts terecht? Wat zegt u? Uw kind is van school gestuurd wegens moeilijk gedrag? Nee, daar gaan wij niet over, dan moet u met loket… euh, even zoeken… Sorry, kunt u dat zelf online opzoeken? Ik krijg alweer een ander telefoontje. Op de site van de gemeente vindt u meer informatie. Als ik u was zou ik ook even 113 bellen, daar zijn ze heel begripvol. Dag mevrouw, sterkte hè!
Funest beleid
Goed, dit is nogal een sterk voorbeeld, maar niet ongekend. De bezuinigingen op de zorg, in al haar facetten, zijn funest voor mensen in nood. Maar het kost ook gewoon heel veel geld, en dat zit hem niet alleen in de uitkeringen en directe zorgkosten. Politie en ambulance draven op voor “verwarde” personen. De werkgever draait op voor de kosten van zieke werknemers die niet direct geholpen kunnen worden. Zorgverzekeraars betalen de bedden die bezet worden gehouden door ouderen die niet naar huis kunnen omdat ze thuis geen hulp hebben. Indirect betalen wij dat met zijn allen.
En dan de bizarre regeling rond asielzoekers. Het asielbeleid in Nederland is heel streng. Zo streng, dat je tijdens je beroepsprocedure geen recht op opvang hebt. Je kunt dan een voorlopige voorziening krijgen die je toestaat in Nederland te blijven, maar je staat wel op straat. Zoek het uit!
Kortzichtig
Ik heb natuurlijk heel veel dingen nog niet besproken. De lijst is eindeloos. Allemaal kortzichtige maatregelen die de maatschappij onder onze kont afbreken. Steeds meer mensen vallen tussen wal en schip omdat ze geen beroep kunnen doen op hulp van de overheid of zorginstellingen. Want het beleid is gericht op zelfredzaamheid, tenzij je totaal verlamd en/of mentaal een kleuter bent. En even los van het humane aspect hieraan; dat gaat ons nog bergen met geld kosten.
Wat opvalt bij de beleidsbepaling is dat adviezen van ambtenaren en andere experts voortdurend van tafel worden geveegd (Schiphol en haven Rotterdam, sleepnetwet, dividendbelasting, zorginstituut, de Rekenkamer, om er maar een paar te noemen). Sterker nog, de instanties die zijn ingesteld om de regering te adviseren worden vaak gestuurd in hun onderzoeken. Op zich is dat voor een VVD-er natuurlijk niet heel bijzonder. Niet om iedereen over een kam te scheren, maar de partij prijkt al jaren pontificaal bovenaan de lijst met integriteitsschendingen.
Teflon
En toch is de partij bij de laatste verkiezingen voor de derde keer op rij de grootste geworden. De VVD blijkt zich een stevige tefloncoating te hebben aangemeten.
Hoe kan dat in godsnaam? Is de kiezer niet geïnteresseerd in het beleid en de gevolgen daarvan? Vindt men die integriteitsschendingen en andere schandalen eigenlijk wel kunnen? Ligt het aan lachebekje en teflonmaster Mark Rutte? Hij schijnt een goede verbinder te zijn en zal de boel dus ook de komende jaren wel weer bij elkaar weten te houden. Zeker gezien de kadaverdiscipline die tegenwoordig binnen de partijen heerst. Dit gaat overigens rechtstreeks in tegen de grondwet (iets waar men tegenwoordig überhaupt schijt aan lijkt te hebben), waarin staat dat Kamerleden enkel zonder last en ruggespraak mogen stemmen.
De rechtsstaat en de democratie zijn aan het afbrokkelen. Dat komt niet alleen op het conto van de VVD, maar ze hebben er wel de leiding in. De kiezer lijkt aan teflonkoorts te lijden. Laten we hopen dat er voor de volgende verkiezingen een vaccin tegen deze geniepige ziekte gevonden is.
Dit artikel van Karin van der Stoop verscheen eerder op Hoe vrouwen denken.
Reacties (41)
Het verbod op ruggespraak is al jaren geleden afgeschaft (zie je eigen link). Verder een uitstekend artikel.
Ik ben op mijn 14e nog vergeleken met Wim Duisenberg. Ik werk mijn visie wel uit zonder gesundes volksempfinden (democratie). Ik doe gewoon wat ik wil doen en daar valt niet over te stemmen.
@0: waarin staat dat Kamerleden enkel zonder last en ruggespraak mogen stemmen.
De huidige Kamerleden (en dat al ruim een decennium) verwarren dit dat ze zonder ruggegraat moeten stemmen. En dat doen ze en massse.
Niks ten voordele van Rutte, maar die participatiesamenleving is vooral een product van PvdA-bewindslieden en door die partij ook in alle toonaarden verdedigd.
De mate waarin dat gebeurt of kan gebeuren, en wat dan wel of niet een ‘succes’ genoemd kan worden, is daarmee subjectief. Ik kan me best voorstellen dat er mensen zijn die daar niet van gediend zijn. Die liever boter bij de vis willen. Kijk ‘es, dat socialisten nu eenmaal altijd een ‘visie’ willen omdat de werkelijkheid zich niet laat vormen naar hun ideaalbeeld (‘nee, happiness is just around the corner, echt! Eerst nog even deze bevolkingsgroep uitmoorden en dan, ja dan!’)…
Het is zomer 2018 en het geld klotst tegen de plinten; we zijn gezonder, rijker en gelukkiger dan ooit en dit is wat jij je afvraagt?
De namen van veel partijen zijn ook hartstikke verwarrend. Als er iets met volk, vrijheid of democratie in staat, handelen ze meestal tegenovergesteld. In de jaren ’80 leerde ik al ‘Christus Deed’t Anders’. De Piraten roven je juist niet kaal en geen andere partij komt zo op voor mensen als de Partij voor de Dieren.
Dan maar die beestenbende. Die gebruiken zowaar het woord barmhartig nog in hun programma, i.t.t. al dat vrije democratische volk…
Goed artikel, dat getuigt van het inzicht, dat het merendeel van de kiezers mist en waar een hoop egoïsten dolblij mee zijn.
@5 Ja, gemiddeld wel ja. Hoera. Ik profiteer ook mee.
En kijk nu eens naar wat er gebeurt aan de spreekwoordelijke onderkant van de samenleving, naar de bankrun op de voedselbanken, langdurige armoede en het aantal kinderen dat opgroeit in armoede…
@5: Volgens mij waren we vóór de kabinetten-Rutte gelukkiger.
Hoe dan ook hadden we gezonder, rijker en gelukkiger kunnen zijn als de regeringen een beter beleid gevoerd hadden.
De overheid heeft scholen en woningbouwverenigingen gestimuleerd te fuseren, met het gevolg dat te veel geld steken in hoofdkantoren en prestige-objecten, en uiteindelijk weer met geld van anderen gered moeten worden.
Alle woningbouwverenigingen in Nederland draaien op voor een miljardenstrop van Vestia!
jeugdzorg: de overheid laat de gemeenten voor de kosten opdraaien.
Iedere gemeente is nu zelf het wiel aan het uitvinden, en behandelaars haken af.
Zo blijft er wel geld over natuurlijk.
Goed artikel waarin ik mij kan vinden.
De “zichtbeperkende olifant” waarover gerept wordt in de lezing staat inderdaad model voor het kortzichtige beleid dat wij hebben leren kennen van de Kabinetten Rutte.
Overigens ben ik voorstander van een wettelijke regeling die een ministerschap tot twee zittingsperioden beperkt.
@4: Ja daarom noem ik ze ook nog even natuurlijk. En geheel terecht heeft de kiezer ze daarna gedecimeerd.
@9 “Volgens mij waren we vóór de kabinetten-Rutte gelukkiger.”
Dan behoor jij waarschijnlijk tot het steeds minder wordende aantal mopperaars waarvan de ” de grote onvrede die uitlatingen via social media ademen, niet overeenkomt met het gevoelen van een grote meerderheid van de bevolking”:
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/zo-n-mopperend-land-zijn-wij-helemaal-niet-het-vertrouwen-in-medemens-politie-en-politiek-neemt-toe~b4c354cb/
@11 mee eens. Was een complete uitverkoop van waar de PvdA ooit voor gestaan had. Een grof schandaal.
Helaas lijkt de Nederlandse kiezer geneigd doorgaans “rechts” te stemmen, daarom verwacht ik de komende jaren ook geen verbetering in de sociale structuur van de samenleving. Partijen als CDA en D66 zie ik daarin ook niet als erg helpend.
@5: Dat bij jou het geld tegen de plinten klotst: Fijn voor je. Ik vind het zorgelijk dat een groot deel van de kiezers zich A: Nix aantrekt van de toch wel evidente corrupte instelling van VVD-ers, en B: Dat het ze ook geen reet uitmaakt dat steeds meer mensen een armoedeval maken. Het vangnet is niet alleen ontzettend sober, het is ook nog zo ingewikkeld dat niemand er nog iets van snapt.
Zoals ik al aangeef, op de lange termijn levert het afbraakbeleid een hoop problemen op. En die tekenen zich nu al af. Daarom is het toch wel handig als je iets van een visie voor de toekomst hebt, want dan denk je tenminste na over de consequenties.
Deze samenleving is prachtig voor winnaars. En gezien de meeste mensen niet afhankelijk zijn van de overheid en nog gezond zijn, zijn we gemiddeld heel gelukkig met die economische groei, die we natuurlijk niet van Rutte cadeau hebben gekregen maar van het buitenland. Zelfs niet van de EU kregen we het cadeau, want die voerde neoliberaal bezuinigingsbeleid waardoor we veel langer in de crisis zijn gebleven dan de rest van de wereld.
Helaas worden de toch al broze veiligheidskleppen die we na de crisis hadden aangelegd weer vrolijk weggetrokken, het grote graaien gaat ongestoord verder. Zolang het goed gaat, gaat het goed, met de samenleving zowel als met de meeste individuen.
Maar oh wee als de crisis weer toeslaat, je geen werk meer hebt, of je gezondheid verliest. Dan zie je welke prijs al die tijd door de onderkant van de samenleving betaald werd. Een totaal onnodige prijs bovendien, want de economisch groei hadden we ook beleefd mét een goed vangnet, een goede zorg en met meer zorg voor het milieu.
Maar de top was gulzig en de meeste mensen kijken daar bewonderd naar op…
Het is als de hogepriesters van de Maya’s: ze keken hoe de zon en de sterren zich bewogen en voorspelden zo regen, donder, en zon- en maansverduisteringen. Daarna voerden ze ingewikkelde rituelen uit met mensenoffers en met als resultaat veel rijkdom en privileges voor zichzelf. Kwam dan de voorspelde weersverandering dan zeiden ze trots: “kijk eens, dit komt door ons”!
Er is niet heel veel veranderd, de elite, het graaien, de mensenoffers. De bedriegers zijn door scholing wat voorzichtiger moeten zijn misschien. Maar ál te voorzichtig hoeft klaarblijkelijk niet, want de meeste mensen zijn niet zo kritisch.
@9:
Dude. Voor de kabinetten Rutte hadden we de kabinetten Balkenende. Weet je wel wat je zegt?
@14: De corruptie onder VVD-ers is een groot probleem, ja. Maar wel heel klein bier.
@8: Ik ben het volkomen met jou (en Piketty) eens dat de distributie van kapitaal (veel meer dan loon) scheef loopt, en dat deze situatie niet kan blijven voortbestaan.
@18 Fijn om te horen. In relatie tot dit artikel durf ik de stelling wel aan dat de afgelopen kabinetten niet veel hebben gedaan om hier wat aan te doen (eerder het tegendeel).
Voor de onderkant van de samenleving gaat het overigens wel (ook) om loon; vermogen mag je in de bijstand nauwelijks hebben, en het kleine beetje dat mensen mogen hebben, hebben de meeste niet (en velen hebben juist een negatief vermogen, oftewel schulden).
Er worden ons al een paar decennia allerlei (nieuwe) vaste lasten opgedrongen, zonder dat het besteedbaar inkomen navenant meestijgt. Schulden zijn de nieuwe horigheid, en hoe meer je iemand aan je verschuldigt, hoe meer je die naar je pijpen kunt laten dansen. Schulden zijn daarom echt niet voorbehouden aan de armsten. “Het grote geld” (banken en VVD-kader voorop) zijn erbij gebaat iedereen met schulden aan zich te verplichten. Die onzekerheid maakt mensen ook nog eens behoudender, waardoor ze conservatiever stemmen en eigenlijk de hand likken die hun het eten wegneemt. Zelfs een hond is niet zo dom, maar 40% van de kiezers blijkbaar wel.
@20 Hear hear!
@0: overigens mijn complimenten voor de column – spreekt zo voor zich dat ik het bijna vergat ;)
@21:
Is je @40: een vorm van toekomstvoorspellen?
:-)
@18: Als je amoreel bent dan moet je dat gewoon toegeven. En niet reflecteren op morele vraagstukken. Wat bedoelt Rutte verder met ‘invechten?’ Beetje immaterieel of materieel corrupt zijn? (zie jouw @17). Omdat mensen nu eenmaal slecht zijn? Vind je het verder prima dat een wetenschap als economie via historici als Rutte kapot wordt gemaakt? De waarschuwingen tegen een schuldendictatuur begonnen in essentie al bij J.S.Mill die landeigenaren maande om de pachtprijs te stabiliseren en Thorbecke dito w.b.t de broodprijs. De geschiedenis begon opnieuw toen Milton Friedman het verbood om zich bij geldaccumulatie zich ook maar iets aan te trekken van maatschappelijke ontwikkelingen. Enz. enz.
@22: Klokwerk heeft een probleempje. Goeie vent, maar met een wolkje rond zijn schouders (werkt veel te hard). Klinkt irritant mijnerzijds, maar het valt me al jaren op.
@Henk: vergissinkje van een factor 20 ;) (ik heb gecorrigeerd)
@Arjan: Ik kan prima leven zonder loze ad hominems…
@25:
Dacht ik al dus niet zoiets als dit, wat #24 dacht.
:-)
@25: Nee, nee. Dat ‘vergissinkje’ heb je al tig keer eerder gemaakt. Ook bij Joop.nl toen er kritiek op je werd uitgeoefend en je gedurende een reeks van reacties niet in de gaten had dat het over jou ging. Je gaat geheel op in jezelf en dat ‘ad hominem’ is slechts verkeerd gebruik van argumentatieleer; sowieso een ramp bij Sargasso.
Rutte gaat de geschiedenis in als de minister president van het potverteren – van natuurlijk kapitaal.
Beroemd is zijn uitspraak dat windmolens draaien op subsidie. Je zou verwachten dat hij inmidels is bijgedraaid. Niets is minder waar. Op het VVD-congres zei hij volgens nos.nl laatst:
‘Ook voor klimaatverandering geldt volgens Rutte dat er twee kampen zijn: mensen die de verandering ontkennen en mensen “in de GroenLinks-achtige sfeer die alleen in een zwart-witfoto mogen wonen, een trui aan moeten en niet met de auto mogen.” Ook hierin wil Rutte een middenweg vinden. “Het leven mag wel leuk zijn.”
Om moedeloos van te worden. Wat een jammerlijk slechte leider.
@27: By the way, psycholoog; naast het feit dat Karin van der Stoop hier adequaat wat dingen opsomt stelt ze ook een vraag. Kun je deze vraag herformuleren? Dat is wel zo belangrijk in zoverre dat kritiek op Rutte c.s. sec ons natuurlijk niet verder helpt.
@Arjan: Jij bent zeker van het soort dat zich nooit vergist – denk je zelf – dat je je daaruit zulke vergaande conclusies over een persoon, in dit geval mijn persoon, meent te kunnen permitteren.
Volgens mij ben je vooral zelf nogal in de war vandaag, als je maar weet dat dergelijke (negatieve) analyses van een persoon en persoonlijke vendettas (waarvan ik eerlijk gezegd niet weet waar die zo plotseling vandaan komen want je was me nooit zo opgevallen), niet op Sargasso thuishoren, en sowieso tegen de regels van het forum zijn.
Wat dat laatste betreft mogen mijn collega’s erover oordelen, maar ik raad je aan dit gedrag gewoon te staken, dan is het wmb weer klaar.
@31 tja. Ik heb geen idee waar je verhaal over ‘vroeger’ over gaat, noch of je een punt hebt of niet, is allemaal van ruim voor mijn tijd. Maar als je zowel Klokwerk als de (rest van de) redactie uit begint te schelden laat je ons niet veel keuze, wel?
@30: @31: ik heb de ‘ad hominem’ reactie verwijderd
@32: Klopt, ik val ook niet iemand in het bijzonder aan. Mij wegvagen is een kwestie van keuze. Of er in Europa sprake is van een nieuwe burgeroorlog en ik denk dat zoiets het geval is, is mijn keuze. Een onnodige oorlog en de weg om zoiets te vermijden is bij Sargasso een paar weken geleden aangegeven (volstrekt uit logica en zeer waarschijnlijk zonder de implicaties die ik trek) en als mijn wegen daartoe die eveneens de onbenulligheid van de redactie van Sargasso inhoudt en men daar geen genoegen mee neemt, dan zoek ik andere fora.
Ik heb het idee dat er hier iemand even te diep in het glaasje gekeken heeft :).
En zoals gezegd heb ik eerlijk waar geen idee waar hij in eerdere encounters met mij naar refereert, en nog minder waar het ‘de hele kernredactie’ betreft.
En nou schijn ik, ‘het mietje’, me niet eens aangesproken te hoeven voelen – dan vraag ik me nog af of er nog iemand is die enigszins kan snappen waar het over gaat, behalve natuurlijk Fernhout himself, die overal boven staat, behalve -klaarblijkelijk- zichzelf :).
@35: Drie keer gelezen, niets inhoudelijks gezien. Heb je een antwoord op mijn @29?
Je denkt toch niet dat ik na die bagger van jou zin heb om iets te zeggen over de op zich prima vraag van @0?
Ik werk niet op commando, ben je hondje niet.
Ga je roes uitslapen man.
@37: Wat is dit voor nonsens? Kennelijk staat kritiek op jou gelijk op ’te diep in het glaasje gekeken.’ (ad alcoholum, weet ik veel, maar een stropop) Tot dusver heb ik geen kritiek gehad op @0. Maar ‘Teflonkiezer’? De metafoor bevalt me slechts in de context. Jij moet beter weten.
@19:
Mwah. De inflate is al jaren bijna nul, net als de rente. Als mensen het nu niet trekken, trokken ze het vroeger ook al niet.
@12: Dat op sociale media meer gemopperd wordt dan daarbuiten, betekent niet dat we “nu” tevredener zijn dan vroeger (vóór de kabinetten Rutte). Wel werden vroeger sociale media minder gebruikt.
Het artikel zit voor mij achter een betaalmuur helaas.
Ik denk wel dat er een correlatie is tussen vertrouwen en tevredenheid, dus het klinkt interessant.
U redeneert wel verkeerd:
als ik denk dat we minder tevreden zijn, betekent dat niet dat ik ontevreden ben,
en al helemaal niet dat mijn uitlatingen op “social media” “grote onvrede ademen”.
Ook via openen in privévenster en accepteren cookies?
@38: Ach, er zijn geen maatregelen genomen die de armere mensen meer treffen dan rijkere?