In onze rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: hoe Kopenhagen de fiets opnieuw ontdekt, lenen bij de buren, getijdenenergie en een ark die duivels opvangt.
Herontdekking van de fiets
Het groeiende autoverkeer leidt tot steeds drukkere steden, meer luchtvervuiling en geluidsoverlast. In 2050 zal het aantal auto’s verdriedubbeld zijn, maar de infrastructuur van de meeste steden is daar niet op berekend. Kopenhagen werkt daarom aan een toekomst op twee wielen.
Kopenhagen wil de beste fietsstad ter wereld worden. Inmiddels zijn er 1000 kilometer fietspaden en speciale fietsbruggen aangelegd. Verkeerslichten zijn afgesteld op fietsers in plaats van auto’s. Daardoor pakt inmiddels één op de drie inwoners de fiets en in de binnenstad zelfs de helft. Om het succes te meten kijkt men vooral naar het aantal kinderen dat zich op de fiets waagt tijdens de spits, want kinderen in het verkeer betekenen dat het systeem goed en veilig is.
Lenen bij de buren
Onze huizen liggen vol met spullen die we nauwelijks gebruiken. Hoe vaak heb je bijvoorbeeld je boormachine, je elektrische heggenschaar of je kampeerspullen nodig? Dat bracht Londenaar Sam Stephens op het idee dat we duurzamer kunnen leven als we dat soort spullen met elkaar delen.
Op de website Streetbank kunnen de leden zien welke spullen ze binnen een straal van één kilometer kunnen lenen van hun buren. Wie lid wil worden, bied eerst zelf iets aan. De website lijkt succes te hebben: in zijn drukste gebied, West-Londen, heeft Streetbank 300 leden per vierkante mijl. Een initiatief dat niet alleen onze ecologische voetafdruk verkleint, maar ook het contact tussen buren bevordert.
Het tij keren
In 2020 moet 20 procent van onze energie duurzaam zijn, zegt de Europese Unie. Daarvoor zullen we een beroep moeten doen op zon, wind en zee. Veel van de bronnen voor getijdenenergie vind je in de Britse wateren en daar wordt dan ook volop geëxperimenteerd. Zo vind je vlakbij het Noord-Ierse Belfast aan de Strangford Lough, een van de snelst stromende getijdengebieden ter wereld, de eerste commerciële getijdencentrale.
De onderwater turbine lijkt op een kruising tussen een vliegtuigpropeller en een onderwater windmolen. De experimentele centrale levert 1,2 MW aan het elektriciteitsnet. Zou Groot-Brittannië dit soort centrales op grote schaal toepassen, dan kan worden voorzien in 15 tot 20 procent van de Britse energiebehoefte, wordt de CO2-uitstoot aanzienlijk verminderd en worden duizenden banen geschapen. Goed nieuws is dat tot nu toe geen schade op het zeeleven is vastgesteld. Toekomstige turbines wil men uitrusten met een detectiesysteem, zodat turbines automatisch worden uitgeschakeld als er bijvoorbeeld een zeehond in de buurt komt.
De duivelsark
De Tasmaanse duivel is een vleesetend buideldier dat alleen voorkomt op het Australische eiland Tasmanië voorkomt. De populatie neemt sterk af, niet alleen doordat hij bejaagd wordt, maar vooral doordat hij erg vatbaar is voor een besmettelijke vorm van kanker die zijn snuit aantast, zodat hij niet meer kan jagen en eten. Het probleem daarbij is dat de genetische variatie onder de Tasmaanse duivels zo is afgenomen dat de tumorcellen door het immuunsysteem niet als lichaamsvreemde cellen herkend worden. Daardoor gaat 80 procent van de dieren eraan dood. Dat heeft ook grote gevolgen voor de Tasmaanse natuur, want de Tasmaanse duivel bejaagt andere roofdieren als vossen en katachtigen.
De Devil Ark in New South Wales vangt gezonde Tasmaanse duivels op, zodat de soort behouden blijft voor de toekomst. Na een periode van quarantaine plaatst men ze in een omgeving die sterk lijkt op hun natuurlijke habitat. Veel aandacht is er ook voor het behoud van hun natuurlijke gedrag. Het wachten is nu op het moment dat de kanker in de natuur uitgewoed is, zodat de dieren de ark weer kunnen verlaten. Maar dat kan nog wel 20 tot 40 jaar duren.
Dit was voorlopig de laatste aflevering die is gebaseerd op de serie Earthrise van Al Jazeera. Sargasso wil de serie ‘Op weg naar duurzaamheid’ graag voortzetten en blijven schrijven over suggesties om onze milieuproblemen aan te pakken. Kent u mooie initiatieven die aandacht verdienen, plaats ze dan in de reactieruimte.