De monetarisering van het leven mag wel een onsje minder.
In de jaren negentig is in Nederland, in navolging van de Verenigde Staten, de trend ingezet om alles te willen monetariseren. Waarde in het leven is gelijkgeschakeld met economische waarde. En maatschappelijke waarde is verworden tot een kosten-batenanalyse.
Gsiteren in het nieuws: vrouwen krijgen pas op latere leeftijd kinderen en dat kost geld door meer medische kosten. Maar ook in het nieuws: het wisselen van studies/ doen van extra studies kost de maatschappij 6 miljard per jaar, voornamelijk in door de Staat misgelopen belastinginkomsten. Eerder dit jaar hebben we de hele discussie over de kosten van immigratie, vooral naar aanleiding van het onderzoek van Nyfer, gehad.
Nu valt op de meeste van dit onderzoeken nogal wat af te dingen. Leidt een betere studiekeuze of een tweede studie, hoewel chronologisch later, misschien niet toch tot meer belastinginkomsten over de totale levensloop? Of wat zijn de effecten van later kinderen krijgen door vrouwen op hun carrièrepad? Ik heb de antwoorden niet, maar dat dit soort berekeningen vrijwel altijd op onvolledige informatie berust lijkt bijna onvermijdelijk.
Maar het leidt ook af van de belangrijkere vraag: wat is de verhouding tussen maatschappelijke waarde, economische waarde, maar ook bijvoorbeeld geluk? Laat het duidelijk zijn voor het functioneren van een maatschappij is de economie van levensbelang, maar de monomane definitie van waarde als economische waarde leidt mijns inziens niet tot betere richtinggeving aan de maatschappij. De discussie over de kosten van immigratie bijvoorbeeld leidt, gezien de huidige al sterk beperkte kansarme immigratie, alleen maar af van de echte problemen met integratie.
Zo ook schiet hoogleraar arbeidseconomie Lex Borghans het doel voorbij als hij over zijn onderzoek van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt en het gebrek aan goed voorlichting zegt: ‘Het ministerie van Onderwijs is daar nu ook mee bezig, want bij betere voorlichting op scholen valt financieel wat te halen.’ Lekker onbelangrijk, het gaat er om dat er goede voorlichting gegeven wordt. Dan bespaart uiteindelijk het geld zichzelf wel. Kortom monetaire kwantificering van kwalitatieve (maatschappelijke) vraagstukken én van eenieders leven mag van mij wel een onsje minder.
Reacties (31)
Hoogste tijd voor het Bhutaanse model waar het Bruto Nationaal Geluk heerst boven het BNP.
Wat een blabla. Het geld wat je verspilt aan pretstudenten kan je niet uitgeven aan lagere ambulance responstijden. Zeggen “niet alles is in geld uit te drukken” is naief. Naief in de zin dat je de kool en de geit wil sparen, voor een dubbeltje op de eerste rang wil zitten, have your cake and eat it, etc.
@1: Je wil een sultan als staatshoofd?
‘Studiewissel kost samenleving 6 miljard per jaar’
… gegeven een emmer vol nergens op gebaseerde tendentieuze en bovenal onwaarschijnlijke aannames. Bovendien kost – gegeven een vergelijkbaar waarschijnlijke set aannames – studiewissel jaarlijks het leven van 60000 schattige kittens.
Ik denk eerder dat het eerste tegenovergesteld is. En vrouw die op haar 35e kinderen krijgt heeft in haar carriere meer opgebracht dan een vrouw die op haar 25e huismoeder wordt. Los van of je dat inderdaad in geld uit kan drukken.
Het 2e is alleen zo bij 100% werkgelegenheid, anders drukt een jongere een oudere uit de markt en dat kost waarschijnlijk geld.
De kosten van immigratie moet je afwegen tegen die van ontwikkelingshulp, dat is een stuk ingewikkelder, zowel sociaal als financieel.
En als we toch bezig zij wil ik ook graag CO, files etc. demonetariseren, geen mens kan daar een zinnige prijs aan hangen.
@3: Ach, zolang de bevoegdheden van het staatshoofd duidelijk geregeld zijn, wat doet de titel er dan toe?
@JSK
Die discussie hebben we al eens gevoerd volgens mij. Ik ben hartstikke naïef.
@AntonB
Ik heb er ook geen pasklare antwoorden op, maar ik denk dat als het uitgangspunt het soort berekening dat aan deze onderzoeken ten grondslag ligt is, dat het geen basis voor beleid zou moeten vormen.
@zmoc
Indeed my point.
@6: Uhm?
@7: Ja, en je wordt er ook niet beter op ook. Pfff.. veel plezier met je drie en een half lezers, d-bag.
Goed punt maar maar monetisering is niet economisering, eerder andersom. Je kunt best economie bedrijven zonder in termen geld/BNP etc te redeneren, maar voor nu is geldhet enige rekenmiddel…
Een goede dienaar maar een slechte meester….
Zoals wijlen Bill Hicks zei:
“Quit putting a godamm dollar sign on every fucking thing on this planet”
http://www.youtube.com/watch?v=WVZo1Jjfshw
“Zeggen “niet alles is in geld uit te drukken” is naief.”
Je bedoelt waarschijnlijk dat je vindt dat mensen het feit dat niet alles in geld uit te drukken is misbruiken om bepaalde analyses niet te maken die ze ideologisch gezien niet uitkomen. Zo niet dan, stel ik voor dat je eens even goed gaat zitten met een rekenmachine en bij het eerst volgende romantische dinertje met je vriendin haar diep in de ogen kijkt en haar vervolgens vertelt wat zij je waard is in USD.
” Dat kost heel veel geld aan belasting die niet kan worden geïnd ”
Zo ziet de overheid kennelijk haar burgers, als belasting-slaven. Ze is zo gegroeid en drukt al zo zwaar op de burgers dat de noodzaak voor meer belasting en efficiëntie steeds groter wordt. Ze zou ook kunnen afslanken. Waarom moet bijna 1/2 van het bbp naar de staat? Als iedereen zelf zijn studie betaalt en spaart voor de ‘in between jobs’ periodes of andere buffers dan is het beroep op de staat ook minder en laat de overheid en dit soort bureaus het met rust want dat betaal je die keuze (extra studie bv) zelf en kies je ook of die keuze het je waard is, inclusief de onmeetbare afwegingen daarbij zoals geluk.
Hoeveel miljarden heeft het afschaffen van kinderarbeid onze samenleving al niet gekost?
M.a.w.: …onzin om switchen studies als een soort van afwentelen te zien.
Mijn inziens een bericht/onderzoek tbv komende bezuinigingsagenda.
@2: Wat kost een zonsondergang?
Je bedoelt waarschijnlijk dat je vindt dat mensen het feit dat niet alles in geld uit te drukken is misbruiken om bepaalde analyses niet te maken die ze ideologisch gezien niet uitkomen.
Ongeveer. Ik bedoel dat in de context van beleid (daar gaat het hier om, niet om hoe individuen in de sociale relaties elkaar op waarde schatten) het argument ‘niet alles is in geld uit te drukken’ een excuus is om de toegevoegde waarde van maatregelen (die overigens wel geld kosten) onbespreekbaar te maken.
@su: Zolang ik er niet voor hoef te betalen? Helemaal niks. Maar dat is anders dan switchende studenten: die leveren idd kosten op die leiden tot een lagere kwaliteit van leven voor anderen. Als Hal vindt dat het switchen weer waarde oplevert elders dan ligt de bewijslast BIJ HEM.
@JSK
Bevestig ik dat ik naïef ben, omdat we dat in gezamenlijkheid al eens geconstateerd hadden. Is het nog niet goed. 2 1/2 lezer nu dus nog. Veel plezier met je slechte humeur.
@Stickmeister
Goddamn shame zijn overlijden.
@15/JSK
“Als Hal vindt dat het switchen weer waarde oplevert elders dan ligt de bewijslast BIJ HEM.”
Ik zeg dat het uitgangspunt het verkeerde is, zoals geïllustreerd met de quote. Ik heb geen onderzoek gedaan, dus ook niets te bewijzen. Ik denk dat in dit geval het scholen zou moeten interesseren dat er goede voorlichting gegeven wordt zodat hun leerlingen goede studiekeuzes maken en niet zozeer dat in het verlengde daarvan hogere belastingopbrengsten liggen.
@3: Bhutan heeft geen sultan als staatshoofd (je verwart het vast met Brunei, dat absoluut niet aan het BNG doet). Daarnaast what’s in a name, hier het dat ding koning. Of wil je een ander punt maken?
Verder, Bhutan doet het met weinig geld best wel goed wat gelukkigheid betreft, dus het kan geen kwaad je eens in dat BNG te verdiepen. Of ben je alleen geïnteresseerd in brutonationaaldingen die in geld uit te drukken zijn?
@ seven
Geen enkele student kan zijn eigen studie betalen. Je kan krantenwijken lopen wat je wilt, maar voordat je dan de werkelijke kosten van een studie bij elkaar hebt ben je jaren verder. Je anders bent dus of afhankelijk van de overheid en/of van (rijke) ouders. Het is onzinnig en onrendabel iemand 25 jaar krantenwijken te laten lopen als hij na 4 jaar als ingenieur aan de slag kan.
De afgestudeerde levert zowel via zijn bedrijf als via de inkomstenbelasting ruim op wat hij aan onderwijs heeft gekost, het is dus gewoon een rendabele investering.
@17: Ik denk dat in dit geval het scholen zou moeten interesseren dat er goede voorlichting gegeven wordt zodat hun leerlingen goede studiekeuzes maken en niet zozeer dat in het verlengde daarvan hogere belastingopbrengsten liggen.
Ja could of, should of, would of. Bekijk het eens anders: een betere keuze op de middelbare school ontlast de universiteiten en daarmee ook de (mede)studenten. Niks vervelender dan college volgen met lui die niet weten waarom ze er zitten. Je doet alsof verspilling van publieke middelen alleen de gezichtloze belastingbetaler treft. Terwijl in de praktijk alle andere gebruikers worden belast. Ik vind scholieren voorlichten om de kwaliteit van het hoger onderwijs op peil te houden geen verkeerd streven.
@Bismarck: Ga je collega’s lastigvallen.
@20 Voor iemand die het zo’n slecht stuk vindt, besteedt je veel tijd aan de comments.
Hal slaat de spijker op z’n kop. We doen altijd maar alsof het normaal is dat geld zo’n centrale rol speelt in ons leven en in de nationale huishouding (goh, ik klink als Colijn). Het is geen normaal gegeven. Volgens mij bestaat het leven uit meer – elkaar iets gunnen bijv.
Gek ook dat dit soort berekeningen alleen worden gedaan op mensen die op het eerste gezicht wat kosten.
Als we dan toch bezig zijn, zullen we dan even kwantificeren wat voor geld een gemiddeld Tweede Kamerlid kost (effecten slechte wetgeving, leuke profileringsprojectjes, etc.). Of wat de financiele wonderjongens van de Zuid As ons hebben gekost (acht miljard verdwenen, daar valt niet tegenop te bezuinigen)?
@2 – @15 Je praat onzin. Je werkt zeker niet? Of je maakt nooit iets? Bewaar jij alle stukjes plakband? Schrijf jij al je balpennen leeg, slijp jij je potloden tot een stompje? Stort jouw it-wereld in als het papier weer eens in de printer vast zit?
Waar gehakt wordt vallen spaanders. Dat is overal zo. In het klein en in het groot. En dat kost geld, daar hou je gewoon rekening mee. Als je alles zonder marges organiseert gaat het fout, want dan kun je niet werken. Dat is zo op de universiteit, dat is op de bouw, in de drukkerij, in het ziekenhuis.
Het is idioot om het vallen van de spaanders, en de spaanders, opeens als een veelbetekenende kostenpost op te voeren. Soms leveren de spaanders ook weer wat op, soms het vallen ervan. Soms helaas niks. Maar alles kost geld.
Een studiewitcher is overigens niet per definitie een pretstudent van niks. Neem Rem Koolhaas: begon op de filmacademie, is nu architect. Ok, hij kost zijn opdrachtgevers nu inderdaad bakken met geld, maar daar krijgen ze wel een gebouw voor terug.
En natuurlijk wordt er wijselijk gezwegen over de kosten die de aandelenhandel en de oorlog in Irak en Afghanistan in de laatste jaren maakten: de hoge kosten zijn voor de staat, de hoge opbrengsten voor de dealers.
**Oops** this post just killed 10000 little pony’s.
@20: Mijn collega’s zijn je niet dankbaar, nu heb ik ze aan het werk gezet!
Kun je ook nog even je #3 verhelderen, of mogen we het definitief als een losse flodder beschouwen?
We doen altijd maar alsof het normaal is dat geld zo’n centrale rol speelt in ons leven
Het gaat over beleid. Je moet wel een erg dichtgetikte communist zijn om dat gelijk te stellen aan ‘het leven’.
En dat kost geld, daar hou je gewoon rekening mee.
Hal pleit er voor om daar *geen* rekening mee te houden. Omdat het materialisies is ofzo.
Lees jij stukken uberhaupt, of ben het er vantevoren mee (on)eens?
@Bismarck: Nee, lul.
@JSK
De titel is ‘Een onsje minder’….
(In andere woorden, niet als (enig) referentiekader gebruiken. Zoals de afgelopen verkiezingen eigenlijk alleen gingen over wie (het meest) ging bezuinigen en het debat daarin bleef steken. Kom er in een normaal stuk binnenkort nog op terug in algemenere termen dan economische,)
@25 Het is bij wijze van spreken. Er wordt ook geen hout gezaagd op een universiteit.
De verkiezingsdebatten die ik heb gezien gingen vooral over buitenlanders. Weinig woorden over bvb het dreigende tekort van werknemers een half miljoen zorgwerknemers in 2025.
Je kan veel over onze politieke elite zeggen, maar dat ze teveel bezig zijn met rendement en efficientie… mwah, nee. Jij wil natuurlijk terug naar “de bomen groeien de hemel in” van de Goede Oude tijd maar dat lijkt me niet zo verstandig.
‘Het doel van de zedenmeester is de gedragingen van de mens te verbeteren. Dit is een prijzenswaardig streven, gezien de gedragingen van de mens, die voor het grootste deel betreurenswaardig zijn. Maar ik kan de zedenmeester niet loven voor de verbeteringen die hij wenst, of voor de methode die hij gebruikt om ze te verkrijgen. Ogenschijnlijk is zijn methode zedelijke aansporing; zijn werkelijke methode (als hij rechtzinnig is) is een stelsel van economische beloningen en straffen.’
Bertrand Russel, ‘What I believe’, in: Waarom ik geen christen ben en andere essays over religie en verwante onderwerpen, 1980.
Economisering verhoogt wel de efficientie van een systeem. Als dit te ver doorslaat wordt het “onmenselijk”, maar op zich werkt het monetariseren van allerlei dingen erg goed. De grens moet inderdaad goed bewaakt worden. Maar waar ligt die?
Neem nou de studies. Stel het kost echt 6 miljard. Als je met een investering van 500 miljoen in betere studiekeuzetrajecten daar 5 miljard van kan maken, is dat 500 miljoen bespaard, en 500 miljoen minder belasting voor Henk en Ingrid. Daarnaast worden veel studenten ook blijer van een studie die ze echt leuk vinden. Win-win situatie, lijkt mij.
Evenzogoed zijn er waarschijnlijk honderden voorbeelden van dit soort “investeringen” die helemaal niets opleveren. Die voorbeelden worden vervolgens politiek misbruikt en “linkse hobbies” genoemd, waardoor waardevolle investeringen die er bij worden geveegd opeens ook niets meer krijgen.
Een beetje kunnen aantonen wat iets gaat opleveren (ROI) is in het bedrijfsleven heel normaal, dat zou ik bij de overheid ook wel wat vaker willen zien.
@Hal http://www.volkskrant.nl/economie/article1188369.ece/Heertje__We_zien_niet_meer_waar_het_om_draait
Wat ondersteuning.
“‘Wat je nu ziet, is dat het welvaartsbegrip is ingesnoerd tot datgene wat je wel in geld kunt uitdrukken. De markt waar de prijs van zaken wordt bepaald, is heilig verklaard door mensen als CPB-directeur Coen Teulings.’”
(….)
“Ook de politiek zal volgens Heertje een zwaai moeten maken. ‘Nu suggereert de politiek, geïnspireerd door instanties als het CPB, dat besluiten logisch voortvloeien uit een rekensom. ‘Dit is de kosten-baten-analyse, dus dit moet de beslissing zijn.’ Maar je kunt een goed besluit niet berekenen. Kijk alleen al naar jezelf, als je bijvoorbeeld een studiekeuze moet doen. Zal ik Frans gaan studeren of wiskunde, of word ik ondernemer of journalist? Dan zeggen economen: ik kan de juiste beslissing voor u uitrekenen. Ze nemen de kosten van de opleiding en de boeken en vervolgens berekenen ze hoeveel je uiteindelijk gaat verdienen.’
‘Maar zult u werkelijk op basis daarvan beslissen? Nee, toch? U mag de som best maken, het brengt dingen duidelijk in kaart, maar u kunt op basis daarvan net zo goed besluiten om theologie te gaan studeren, omdat u dat nu eenmaal belangrijk vindt, of een dialect dat bijna niet meer gesproken wordt. We moeten terug naar de vraag: waar doen we het voor, wat zijn de basisuitgangpunten. Het gaat om de behoeften van de mensen nu en straks. Als je je beperkt tot zaken die in geld zijn uit te drukken, vallen veel dingen die mensen belangrijk vinden van tafel. “