OPINIE - Een gastbijdrage van Frans Kuijpers, eerder verschenen bij ‘Ballonnendoorprikker’.
“Ondanks dat de oorlog in onze voortuin volop gaande is, willen we de verdediging niet in onze achtertuin”, aldus Tom Lash in een artikel bij De Correspondent. Lash maakt zich zorgen over de vele bezwaren en beren op de weg naar een sterk leger. “Het gaat niet om netjes. Het gaat om snel.” Zo eindigt hij zijn betoog. Want: “Wil Europa zelf ook nog iets te zeggen hebben, dan moeten we ook op militair gebied op eigen benen kunnen staan. Om dat voor elkaar te krijgen moeten we in Nederland echt anders gaan kijken naar hoeveel we bereid zijn op te offeren voor onze eigen veiligheid. Dat hoeven geen Noord-Koreaanse toestanden te worden, maar iets minder polder, en iets meer loopgraaf, kan geen kwaad.” En snel betekent dat ‘heilige huisjes’ soms wat minder ‘heilig’ zijn. Dat gaat mij toch iets te snel.
Het klopt, zoals Lash schrijft dat het gros van de politieke partijen aan boord is voor een groter leger. Zelfs de Partij voor de Dieren. En ik ben ook aan boord voor een Europa, of beter gezegd een Europese Unie, die militair op eigen benen staat. En ja: “Terwijl in het oosten een gevaarlijke gek een land platwalst,” zit er, “in het westen een gevaarlijke gek (die) betwijfelt of hij nog zin heeft ons te helpen.” Dat vraagt om actie, maar dan wel de juiste actie. Die juiste actie moet beginnen met een goede analyse van de bedreigingen. Die goede analyse begint niet met het roepen dat er 3, 4 of 5% van het bruto binnenlands product aan defensie uitgegeven moet worden. Dat een secretaris generaal van de NAVO of een president van de Verenigde Staten dat roept, wil niet zeggen dat het moet. Geld moet niet het beginpunt zijn maar het sluitstuk. Door met geld te beginnen, kunnen we, in de huidige constellatie met private wapenfabrikanten, minder kopen voor dat geld.
Gevaarlijke gekken in oost en west
Die analyse begint met het in kaart brengen van de bedreigingen en het beoordelen hoe groot die bedreiging is. Wat zien we dan? Dan zien we die ‘gevaarlijke gek’ in het oosten die een land platwalst. Bij een goede analyse laat je waardeoordelen en dus in dit geval ‘gevaarlijke gek’ om Poetin te beschrijven, achterwege en probeer je je in te leven in het denken van de ander. Waarom handelt en spreekt de ander op die manier?
Poetin en de rest van het Russische leiderschap is daar al jaren erg duidelijk in. Hij ziet dat een mondiale tegenstrever de grenzen van zijn land steeds dichter nadert. Die tegenstrever zit in zijn ‘achtertuin’ te ‘stoken en te spelen’. De NAVO en daarmee de Verenigde Staten staan op plekken aan de Russische grens en sluiten Rusland langzaam in.
Dat een dergelijke manier van denken niet vreemd is, laat de Amerikaanse president Trump nu zien met zijn uitspraken over Panama, Canada en Groenland. Die horen in de ogen van Trump tot de invloedssfeer van de Verenigde Staten. Trump is hierin niet de eerste Amerikaanse president die zo denkt. Menig Midden- en Zuid-Amerikaans land kan getuigen van wat het betekent om in de Amerikaanse invloedssfeer te liggen. Het land Panama is bijvoorbeeld een resultaat van die bemoeienis door de VS want die zorgde ervoor dat het werd afgesplitst van Colombia. Maar denk ook aan Cuba en de rakettencrisis, de staatsgreep tegen Allende in Chili, het steunen van de Contra’s in Nicaragua in de jaren tachtig, de invasie van Grenada. Dit alles gaat terug op de Monroedoctrine van 1823 toen president Monroe elke vorm van Europese bemoeienis op het westelijk halfrond taboe verklaarde in de pas kort onafhankelijke naties in Zuid-Amerika. Taboe voor iedereen dus, behalve voor de Verenigde Staten.
Rusland niet enige land met expansionistisch gedrag
‘Maar’, kun je nu tegenwerpen, ‘de mensen in die landen willen bij de NAVO want ze zijn bang voor de Russen en de geschiedenis geeft hen gelijk. Bovendien is de NAVO een verdedigend bondgenootschap.’ En dat is bijna allemaal feitelijk juist, maar niet de hele werkelijkheid. Het enige wat feitelijk discutabel is, is het verdedigende karakter van de NAVO. Daartoe is de NAVO inderdaad opgericht maar voor het eerst in 1992, in voormalig Joegoslavië deed de organisatie meer dan alleen verdedigen. Het bemoeide zich met een oorlog in een land dat geen van de leden van de organisatie had aangevallen. In 1999 herhaalde de organisatie dit met de oorlog met Servië en daar bleef het niet bij. Vanaf 2009 jaagt de organisatie op piraten bij de Hoorn van Afrika en in 2011 werd Libië gebombardeerd en Gadaffi verdreven.
Dan naar niet de hele werkelijkheid. De geschiedenis laat inderdaad zien dat Rusland en vooral haar voorlopers, de Sovjet Unie en Tsaristisch Rusland, expansionistisch gedrag vertoonde. Wat de geschiedenis ook laat zien, is dat Rusland niet het enige land is dat dergelijk gedrag vertoonde. Als we ons beperken tot de afgelopen 250 jaar, dan kregen de Russen verschillende keren onverwacht bezoek vanuit het Westen. In 1812 kwam Napoleon op bezoek. Tussen 1853 en 1856 (de Krimoorlog) bemoeiden vooral de Fransen en Britten zich met een conflict tussen Tsaristisch Rusland en het Ottomaanse Rijk dit in een poging om te voorkomen dat de Russen de Middellandse zee zouden bereiken en daarmee een gevaar zouden vormen voor de Franse en met name de Britse imperiale aspiraties. In 1914 de As-mogendheden maar vooral het Duitse keizerrijk en de navolger van dat keizerrijk, nazi-Duitsland kwam in 1941 nogmaals op bezoek.
Dit behoort ook tot de werkelijkheid. Net zoals het ook tot de ‘werkelijkheid’ behoorde dat de Chilenen in meerderheid op Allende hadden gestemd en niet op Pinochet. De werkelijkheid kan van meerdere zijden worden bekeken en vooral beoordeeld. Bij een goede analyse moet met al die zijden rekening worden gehouden en moeten ze allemaal als even ‘werkelijk’ worden beoordeeld.
Kans op een ‘Rus in de keuken’ is klein
Dan het ‘platwalsen’. Die Russische wals staat al zo’n twee jaar met een vastgelopen motor op de plaats te ronken. Het leger van die ‘gevaarlijke gek’ verbruikt meer wapens dan het land kan produceren en gebruikt ‘oude’ spullen om de gaten te vullen. En ook die ‘oude’ spullen raken op, net als de mankracht om te vechten. Hoe reëel is onze vrees?
Bezien vanuit Nederland is die vrees niet reëel. De kans op een ‘Rus in de keuken’ om het laatste deel van de slogan waarmee de komst van kernbommen naar Nederland door de voorstanders werd verdedigd, is heel klein. Behalve wellicht als vluchteling voor het regime van Poetin. Voor een inwoner van een klein land als Letland dat grenst aan Rusland, is die kans veel groter. Voor een Pool, al zal die er emotioneel anders over denken, is die kans redelijk klein. Voor een inwoner van de Europese Unie, als die Unie zich niet uit elkaar laat spelen, is die kans iets groter dan voor een Nederlander. Iets groter maar niet zoveel. De EU heeft ongeveer 450 miljoen inwoners en dat aantal neemt nog ieder jaar toe. Rusland heeft er 145 miljoen en dat worden er ieder jaar minder. De Purchasing Power Parity bruto binnenlands product van de EU landen is bijna vier keer zo groot.
Bezetingsmacht gedoemd te mislukken
Nu zegt dat niet alles. Rusland heeft nu meer soldaten en vooral kernwapens dan de EU. Maar dan toch even voor het perspectief. 20 maart 2003, de zon stond op het punt om de Evenaar te passeren en de lente aan te kondigen op hetzelfde noordelijk halfrond. Op die dag zetten bijna 310.000 soldaten zich in beweging om Irak binnen te vallen om Saddam Hoessein uit het zadel te wippen. Operatie Iraqi Freedom lukte, een kleine twintig dagen later, op 9 april 2003, viel Bagdad in handen van de onder Amerikaanse leiding staande troepen.
Dat betekende echter niet dat de strijd was gestreden. Het bezette gebied moest worden gecontroleerd en beheerst. Dat vergde tussen de 100.000 en 176.000 Amerikaanse troepen aangevuld met meer dan miljoen agenten en soldaten van Iraakse origine. Dat bleek een opdracht van een andere orde. Een orde waar we, en vooral de inwoners van Irak, nu nog steeds de gevolgen van ondervinden. Die liep uit op een mislukking net zoals in Vietnam en in Afghanistan.
Met dat laatste land delen de Verenigde Staten en Sovjet Unie die ervaring. Mochten de Russen de Oekraïners werkelijk verslaan, dan is de kans zeer groot dat de bezetting hen de nek omdraait. De kans op een Russische winst op de gezamenlijke EU landen is zeer klein en mocht dat toch gebeuren dan zal bezetting onmogelijk blijken.
Militair hoeven we, als we als EU landen onze samenwerking uitbreiden naar het militaire gebied, Rusland niet te vrezen. In samenwerking kunnen we veel meer bereiken met de bestaande middelen en menskracht
Betekent dit dat we achterover kunnen leunen alsof er niets aan de hand is? Vanuit Nederlands of Spaans perspectief zou dat kunnen. Vanuit Ests perspectief is dat een groot risico. Als je het puur militair bekijkt tenminste. Maar er is meer en daarvoor richten we ons op die ‘gevaarlijke gek’ in het westen. Ook hier moeten we voor een goede analyse de waardeoordelen opzij zetten. Dan zien we een land dat tot voor kort de enige werkelijke supermacht van de wereld was, dat zich ook zo gedroeg.
Alleen is de economische en militaire macht van dit land tanende. De kosten van haar militaire apparaat zijn enorm. Daar heeft het land zelf voor gekozen. Het heeft er zelf gekozen om een keur aan militaire bases over de wereld te hebben, ook in Europa. Dat deed het land niet om ons een plezier te doen, al wordt dat nu wel zo verkocht. Dat deden de VS omdat ze overal invloed wilden. Het is het goed recht van de VS om daar een einde aan te maken en zich uit landen terug te trekken en bases op te geven.
Als de landen waaruit wordt teruggetrokken zich dan ‘te zwak’ vinden, dan moeten die landen daar zelf naar handelen en zich versterken. Daarbij is het voor de landen van de EU slim en verstandig om die gaten gezamenlijk op te vullen. Zo lijkt me het ontwikkelen van een satelliet informatiesysteem iets wat we beter één keer goed kunnen doen dan 27 keer een beetje. Voor tanks en schepen geldt hetzelfde.
Militair hoeven we, als we als EU landen onze samenwerking uitbreiden naar het militaire gebied, Rusland niet te vrezen. In samenwerking kunnen we veel meer bereiken met de bestaande middelen en menskracht. En met iets meer middelen en menskracht maakt Rusland geen schijn van kans meer. Zeker niet als we die middelen besteden aan een sterke Europese defensie industrie. En zeker als we de ‘markt’ uit die industrie halen.
Afbeelding boven dit artikel: De Charge of the Light Brigade. Een aanval van de Britse lichte cavalerie op de Russische troepen tijdens de Slag om Balaclava (Krimoorlog van 1854). De Britse dichter Alfred, Lord Tennyson schreef hier een beroemd gedicht over dat hier te lezen is: https://www.poetryfoundation.org/poems/45319/the-charge-of-the-light-brigade.
Reacties (30)
Dat is geen harde waarheid. Je zou ook kunnen denken dat die bedreiging mogelijk zo urgent is, dat je beter onmiddellijk kunt beginnen met het regelen van wat er nu al te regelen is. En dat is bijvoorbeeld het geld. Onderhandelingen over geld zijn namelijk vrijwel altijd ingewikkeld en tijdrovend. Als je nu geld reserveert, dan weet je in elk geval dat het beschikbaar is wanneer je het nodig hebt. En mocht het uiteindelijk niet nodig zijn, dan kun je het altijd nog aan iets anders uitgeven.
“Dat is geen harde waarheid. Je zou ook kunnen denken dat die bedreiging mogelijk zo urgent is, dat je beter onmiddellijk kunt beginnen met het regelen van wat er nu al te regelen is.” Dat kan je denken, tegelijk is bovenstaand artikel een heldere bezinning over en op die denkwijze.
Eerlijk gezegd vind ik dat wel tegenvallen. Als je het Whataboutisme even wegdenkt, hou je een héél erg kort artikel over. En wat je over houdt, getuigt vooral van een gebrek aan empathie.
gebrek aan empathie.
Het artikel lijkt mij een tamelijk nuchtere uiteenzetting van de risico’s die landen lopen, en dat wordt bevestigd doordat inderdaad Estland, Letland en Litouwen het meest aandringen op snelle bewapening, gevolgd door Polen.
Empathie lijkt overigens ook geen sterke rol te spelen bij de Europese regeringsleiders.
Anders zou de EU bijvoorbeeld niet dictators gaan belonen voor het tegenhouden/uitleveren/vermoorden van immigranten.
Ik zou graag zien dat het anders was, maar dat is geen reden om de boodschapper aan de galg te hangen.
“Als de Russen komen”, hoezo Whataboutisme? Eens met Co. “Het artikel lijkt mij een tamelijk nuchtere uiteenzetting van de risico’s die landen lopen, en dat wordt bevestigd doordat inderdaad Estland, Letland en Litouwen het meest aandringen op snelle bewapening, gevolgd door Polen.”
Jamaar kijk wat de Duitsers en de Amerikanen vroeger gedaan gedaan hebben… Irak wordt erbij gehaald, Panama, de Krim-oorlog (notabene veroorzaakt door eerder Russisch imperialisme) zelfs. Dat is meer dan driekwart van het artikel en is allemaal geen deel van enigerlei nuchtere uiteenzetting.
Beste Bismarck,
Gebrek aan empathie met wie of wat?
Esten, Oekraïners en Groenlanders bijvoorbeeld.
Dan ben ik benieuwd hoe je tot die conclusie komt.
Omdat je zelf aansnijdt dat de kans groot is dat er binnenkort een Rus in een Estse keuken staat, maar dat punt vervolgens onbehandeld laat. Daarnaast laat je in het hele artikel het gevaar voor Esten, Groenlanders (etc.) onbeantwoord, terwijl je het huidige lot van de Oekraïners (van wie er inmiddels miljoenen hun keukens hebben moeten ontvluchten, omdat de Russen inderdaad in hun keuken stonden om de koelkast en magnetron eruit te slopen), afdoet met; “Als de Russen hun land bezetten draaien ze hun eigen nek om”. Net alsof dat het (korte termijn) doel van Poetin is.
Wat in werkelijkheid gebeurt heeft meer weg van een combinatie van kaasschaaf en Finlandisering. Poetin zal een vrede met Oekraïne tekenen op voorwaarden van erkenning van annexatie van ongeveer 20-25% van het land (ongeveer het deel dat hij nu eenzijdig geannexeerd heeft en dat etnisch gezuiverd is van miljoenen niet pro-Russische Oekraïners), demilitarisatie (met het oog op een volgende oorlog) en regime change (naar een regering die een Russische vazalkoers vaart) in de overgebleven rompstaat. Als hij dat krijgt (en zonder serieuze militaire steun vanuit het Westen gaat dat niet voorkomen worden), gaat hij op zoek naar een volgende plak, in de Baltische staten, Moldavië, of richting Odessa. Ondertussen zal hij het niet nalaten om tegelijk ook politiek te stoken in de EU, om meer Russisch gezinde regeringen aan de macht te helpen (zie o.a. de zwaar onderbelichte Roemeense presidentsverkiezingen in Roemenië afgelopen jaar) en/of landen op andere wijze te bewegen om niets te ondernemen tegen al zijn expansies.
Beste Bismarck,
Dat laat ik niet onbehandeld. Ik pleit voor vergaande EU samenwerking op dit gebied. Dan hoeven de Esten en Groenlanders minder te vrezen en krijgen de Oekraïners een sterke partner.
De opsomming van historische conflicten met Rusland vind ik niet overtuigend:
Tussen Frankrijk en Duitsland zijn ook grote oorlogen geweest, en toch werken ze nu behoorlijk samen.
Als Rusland demokratisch zijn zou, zou het zijn betrekkingen met de EU verder ontwikkeld hebben in plaats van te proberen met een blitzkrieg Oekraïne in te lijven.
Beste Co,
Die historische opsomming is bedoeld omdat gevoelens op basis van de geschiedenis van mensen aan de ene kant (de westerse) worden gebruikt om gedrag en keuzes te onderbouwen terwijl soortgelijke gevoelens op basis van de geschiedenis die de andere kant heeft, weg gerationaliseerd worden als irreëel. Het kan niet zo zijn dat gevoelens van ‘ons ‘ reëel zijn en die van de ander niet. Gevoelens aan beide zijden zijn ergens op gebaseerd en dat ergens zijn ervaringen uit het verleden.
En ja, Duitsland en Frankrijk werken nu goed samen. Daar gingen wel meer dan 200 jaar aan oorlogen aan vooraf. Oorlogen waarbij Rusland in drie van de vier gevallen aan ‘onze’ kant stond. Die vierde keer, de tweede in tijdsvolgorde, bleef de oorlog beperkt tot een oorlog tussen het ontluikende Duitse keizerrijk en toenmalige Franse keizerrijk van Napoleon III. Toen die samenwerking tot stand kwam, was na een oorlog die nu ook Duitsland had vernietigd en het democratische gehalte van Duitsland nog twijfelachtig was.
Het artikel snijdt wel een belangrijk onderwerp aan: Als we een sterk leger hebben willen, moeten we offers brengen.
En de bereidheid om offers te brengen is erg laag:
Er worden wapens aan Oekraïne geleverd, maar het gaat voornamelijk om wapens die over zijn.
Als ik het goed heb, betaalt Oekraïne ook voor de meeste wapens.
Nou begrijp ik nog wel dat een regering niet zonder publiek debat militairen sturen zal, maar we kopen nog steeds gas van Rusland dat we niet nodig hebben (want we verwarmen er terrassen mee en kweken bloemen die na een week weggegooid worden).
Ook houden we de olieprijs hoog met onnodige vliegvakanties (en autoritjes naar de sportschool).
Voor zover Oekraïne wel steun krijgt, betreft dit dingen waarvoor de rekening bij latere generaties terechtkomt, of in ieder geval na de volgende verkiezingen.
Verder vind ik dat de financiering van een sterke defensie niet mag worden afgewenteld op de mensen die de laagste inkomens hebben.
Uiteindelijk verspeelt een regering dan de steun van een groot deel van de bevolking, juist in een tijd waarin solidariteit belangrijk wordt.
Ik vind dat Han van der Horst het goed uitdrukt:
https://www.bnnvara.nl/joop/artikelen/meer-geld-voor-defensie-wie-moet-dat-betalen
Jammer, ik vind dat de auteur veel te veel de Kremlinpropaganda napraat, en daarmee hopeloos faalt bij het doorgronden van het waarom van deze oorlog. De Navo heeft daarmee mijns inziens niets te maken, en is slechts een smoes om een verhaal voor de buitenwereld op te hangen.
Ga maar na: Ten tijde van de eerste invallen in Oekraine nam niemand de Navo nog serieus. Niemand haalde de betalingsnorm nog, iedereen vond dat wel best, en Poetin was een toffe peer met wie we prima konden handelen, want hij leverde zo mooi goedkope energie. Zelfs het inpikken van de Krim veranderde dat beeld niet of nauwelijks, want er werd nog evenveel gehandeld met Poetin. Niet veel later kwam Trump in zijn eerste termijn, en die liet toen al duidelijk merken dat artikel 5 geen vanzelfsprekendheid meer was. Macron mijmerde toen zelfs hardop dat de Navo eigenlijk de langste tijd wel gehad had. En dat zou een serieuze existentiele bedreiging voor Poetin zijn? Een bondgenootschap dat om die tijd zo ongeveer op sterven na dood was?
De echte reden achter deze oorlog heeft helemaal niets met de Navo te maken, dat is maar een excuus. Poetin heeft zijn eigen volk altijd voorgehouden dat democratie iets is voor watjes en losers, en dat echte stoere volken juist een krachtige leider willen die van doorpakken weet. En nu had nota bene een broedervolk ineens serieuze ambities om het te schoppen tot een echte vrije staat naar westers model. Dit was de echte bedreiging voor Poetin: dat een broedervolk dat serieus bezig is met vrijheid en democratie het Russische volk zelf wel eens op hele rare ideeen kon brengen. Zulke rare ideen eindigen in geval van succes bijna altijd met de strop of de kogel voor de zittende dictator.
Al die praat over agressie van de Navo tot aan de grenzen van Rusland, het is pure kremlinretoriek, en de grootst mogelijke bullshit. Poetin had Oekraine net zo goed binnengevallen als de Navo drie jaar daarvoor al opgedoekt was. De echte bedreiging, dat waren de ideeen van vrije democratische verkiezingen bij een broedervolk.
Beide opvattingen kunnen waar zijn. Zowel de Navo die “oprukt”, als de “democratie” die oprukt.
Daarbij als zij van de Navo (op sterven na dood) niets te vrezen hadden, dan ook niet van de democratie gezien de potentaten die de macht grijpen. :)
Los van de democratische dreiging wil Poetin ook het oude Sowjet-imperium herstellen, in elk geval dat grondgebied aan hem onderwerpen. De Baltische staten, Polen en Finland zijn niet voor niets zo alert.
Bagatelliseer ook al dat gehack, gestook met aanslagplegende bruikbare idioten en dat gekietel aan de grenzen en op zee niet.
Naar Russische omgangsvormen gemeten, is iemand in het gezicht spugen een hoffelijke manier van jezelf voorstellen.
Hoe zit het met uw omgangsvormen?
Beste Okto,
Een paar vragen.
Welke Kremlinpropaganda praat ik na? Ik verwijs naar werkelijke uitspraken van Poetin en gebeurtenissen. Als we die uitspraken van Poetin niet serieus hoeven te nemen, waarom dan wel zijn uitspraken over een ‘groot Russisch rijk’?
Waarop baseert u uw uitspraak dat zo rond 2014 ‘niemand de NAVO nog serieus nam’? U noemt twee uitspraken of mijmeringen van na 2014 door twee mensen. het lijkt mij onmogelijk om daaruit te concluderen dat enkele jaren eerder niemand de NAVO nog serieus nam.
[Ik verwijs naar werkelijke uitspraken van Poetin en gebeurtenissen. Als we die uitspraken van Poetin niet serieus hoeven te nemen, waarom dan wel zijn uitspraken over een ‘groot Russisch rijk’?]
Tsja. Poetin roept ook steeds dat de nazi’s aan de macht zijn in Oekraine. Als jij de uitspraken van Poetin zo serieus neemt, waarom die uitspraak dan kennelijk niet? Want ik geloof niet dat jij werkelijk denkt dat de nazi’s aan de macht zijn in Oekraine? Waarom niet? Poetin zegt het toch? Als we die uitspraak van Poetin niet serieus hoeven te nemen, waarom dan wel … etc etc etc.
Kortom: Je moet de uitspraken van Poetin elk op zichzelf op realisme beoordelen. En dan valt het realisme van de Navo als dreiging voor Rusland behoorlijk weg, zeker in de politieke context van pakweg 10 jaar geleden. Niemand op een serieuze politieke positie was in die tijd bezig met de dreiging van Rusland.
[U noemt twee uitspraken of mijmeringen van na 2014 door twee mensen.]
Ga nou niet net doen of dit zomaar “mensen” waren. Een van die mensen was Trump, de persoon die dit jaar de Navo de facto opgeheven heeft. De enige reden dat de Navo nog een laatste oprisping had voordat Trump er dit jaar de stekker uittrok was Poetin zelf. Er was vanuit het westen nauwelijks weerstand tegen Poetin. Duitsland onder leiding van Schroder had een intense liefdesrelatie met Poetin, het waren dikke vrienden. Er was alleen voor de Buhne wat gemopper over het inpikken van de Krim, maar er is geen draad minder om gehandeld met Poetin.
Poetin is gewoon weggekomen met het inpikken van de Krim. En dat was niet voor niks – het kwam veel te mooi uit om hem als vriend en handelspartner te houden. De meeste westerse landen hadden zich te zeer in een afhankelijke handelspositie gemanoevreerd om Poetin als dreiging te kunnen zien. En juist vanwege het feit dat er geen dreiging was en geen weerstand was, meende Poetin dat hij de rest van Oekraine er ook wel even bij kon nemen.
Wie het verhaal van Rusland over de “dreiging van de Navo richting Rusland” als argument gebruikt, doet niets anders dan Kremlinpropaganda napraten en is kennelijk totaal de politieke en economische dynamiek van pakweg 10 jaar geleden vergeten.
Beste Okto,
Iets wat voor mij niet realistisch is, kan voor iemand anders zeer reëel zijn. De NAVO-dreiging kan voor mensen in Rusland zeer reëel zijn, terwijl anderen dat niet realistisch vinden. Vervolgens handelt ieder naar zijn manier van bevinden. Het is trouwens niet alleen Poetin die waarschuwde voor en angst had voor de NAVO. Dat begon al na het vallen van de muur bij Gorbatschov, werd overgenomen door de zijn opvolger Jeltsin en die gaf het weer door aan Poetin.
En nee, die twee waren niet ‘zomaar’ mensen maar de Krim was toen al ingepikt en Ook in Georgië was er in 2008 al wat gebeurd. Dat laatste gebeurde direct nadat Bush op termijn NAVO lidmaatschap voor Georgië en Oekraïne in het vooruitzicht stelde. De uitspraken van die twee zeiden wel iets anders dan de daden die te zelfder tijd plaatshadden. Zo plaatste de NAVO in 2016 (de periode dat zo betoogt u, iedereen de NAVO overbodig had verklaard) een raketverdedigingssysteem in Roemenië en vlak erna in Polen. Een systeem gericht tegen bedreigingen uit Iran en Noord-Korea zo werd aangevoerd. Dat was ook de dynamiek van tien jaar geleden. Als Russisch leider zou ik daar niet erg ‘blij’ van worden. Zo werden wij ook niet ‘blij’ toen de Russen kernraketten in Belarus plaatsten.
U kunt dit afdoen als ‘Kremlinpropaganda’ maar daarmee verklaar je je eigen versie op de werkelijkheid tot de enige werkelijkheid. En op basis van die werkelijkheid hoeft de ander zich niet ‘bedreigd’ te voelen. Alleen gaat u er niet over, en in het bredere gaan wij er niet over hoe Russen zich moeten voelen. Daar gaan ze zelf over. En als we in vrede met hen willen leven dan zullen we hun gevoelens serieus moeten nemen. Pas dan kan er aan vrede worden gewerkt.
Wat doet het er eigenlijk toe of Poetin de NAVO wel of niet als bedreiging ziet? Zelfs als dat zo zou zijn, is het helemaal geen excuus voor het binnenvallen van Oekraïne, en nog minder voor de manier waarop Rusland oorlog voert. Of het wel of niet of een rationalisatie is waar Poetin zelf in geloof maakt helemaal niks uit. Het verandert namelijk niks aan wat hij doet. En dat is ronduit kwaadaardig.
Ik geloof best dat Poetin het niet fijn vind dat Rusland zoveel geopolitieke macht is kwijtgeraakt, sinds de instorting van het communisme. Maar als landen uit de voormalige Sovjet-invloedssfeer er nu voor kiezen om met anderen samen te werken, dan is dat hun goed recht. En het is in de verste verte geen legitimatie voor gruwelijk geweld.
Goed punt. Overigens, als we die bedreiging door de navo wel serieus nemen, dan kan Poetin nu ophouden in Oekraine, en zich terugtrekken. Immers: hij heeft zijn zin gekregen, want Trump heeft de facto de belangrijkste steunpilaar onder de Navo weggetrapt. Artikel 5 is geen stuiver meer waard; geloof maar niet dat Trump ook maar iets gaat doen als Poetin Letland binnenvalt. Hij weet niet eens waar het ligt, en het gaat hem ook niet interesseren. En Poetin weet dat.
Niemand beweert hier dat de acties van Poetin legitiem zijn, noch dat landen niet de vrijheid hebben in het kiezen van hun vrienden. Er wordt een zekere nuchtere context geschetst. Er valt wat voor te zeggen er valt op af te dingen. Het zet aan tot nadenken.
Gelukkig dan maar weer dat ik nergens beweer (of bedoel te beweren) dat iemand dat hier zou beweren.
> Bezien vanuit Nederland is die vrees niet reëel. De kans op een ‘Rus in de keuken’ om het laatste deel van de slogan waarmee de komst van kernbommen naar Nederland door de voorstanders werd verdedigd, is heel klein.
En dan dit. Niemand houdt hier serieus rekening mee. Natuurlijk is het uitermate onwaarschijnlijk dat we ineens een “Rus in de keuken” hebben. Dat is een karikatuur van de vrees.
Want we zitten ondertussen wel met een dictator die continu roept met ons in oorlog te zijn. Oorlogsvoering is tegenwoordig echter vooral hybride, en in veel mindere mate bezettingsmachten. Het is dan ook de vorm van hybride-oorlogsvoering die we moeten vrezen. Doorgeknipte kabels, waarvan niemand weet wie erachter zit, maar iedereen wel een vermoeden heeft. Zojuist heeft de MIVD nog onthuld dat er voor het eerst een serieuze hackpoging gedaan is op een publieke voorziening in Nederland, door de Russen.
Je kunt heel wat dingen compleet platleggen met zulk soort hybride oorlogsvoering: betalingssystemen, internet, electriciteitscentrales, etc etc. En de andere kant kan heel lang keihard ontkennen er ook maar iets mee te maken te hebben, waardoor het uitermate lastig wordt om tegenacties te ondernemen.
Dat is het soort van oorlogsvoering dat we moeten vrezen. En dit is precies hetgene waar dit hele artikel met geen woord over rept.
En wat is uw punt precies? Die hybride oorlogsvoering werkt ontwrichtend twee kanten op. Niemand is er op tegen je daarvoor te wapenen. Wat ook gebeurt, zoals dat al jaren gebeurt.
Mijn punt is dat er veel te veel op militaire oorlogsvoering gefocust wordt, ook in bovenstaand artikel, en te weinig op hybride ondermijning. Dat het optimale antwoord op militaire dreiging anders is dan het optimale antwoord op de dreiging van hybride ondermijning.
Duidelijk. Tegelijk, ik heb op die focus, op militaire oorlogsvoering, niets op tegen. Daar gaat het bovenstaande artikel over en het schetst daarvan een redelijk nuchter beeld. Een schets van de door u gevreesde hybride oorlogsvoering zie ik graag tegemoet.