Ik ben geen held, ik ben niet onmisbaar. Ik ben misbaar.

In een systeem dat gebaseerd is op geld, is iedereen misbaar. Er is altijd wel een oplossing die de boel weer enigszins op de rit trekt: E-health, Zorgreservisten, het leger. Of misschien een andere, lagere functie met minder eisen, die minder goed betaald. Dat werkte ook goed toen de ‘functie’ van hbo-verpleegkundige werd ingevoerd en de mbo’ers met een degradatie werden opgescheept. Uiteindelijk komt het allemaal goed.

We zijn geen martelaren. Zie ons niet als goden of helden. Het deed wat met me, de laatste anderhalf jaar. Eerst op dat voetstuk geplaatst worden, alsof ik applaus nodig had, voor de professionaliteit die ik bied? Het luisterend oor? En vervolgens mochten we buffelen voor al het inhaalwerk wat we moesten doen, maar dat was normaal. Normaal dat de artsen 1-2 weken vooruit vol zaten, en ik ruim een maand. “Heb je dan pas plek?” was een veel gehoorde opmerking van patiënten, zowel voor mij als voor de assistentes.

Je doet er in een systeem wat gebaseerd is op geld alleen toe als je produceert, en dat deden we in die tijd. Nu is het weer business as usual: zo worden we weer een dienstverlening en mogen we weer verwijsbrieven maken naar specialisten en afgekafferd worden in ons gezicht als we niet doen wat de ‘klant’ vraagt.

Een gebruiksvoorwerp, zijn we.

Ik vind het niet gek dat je deze ontwikkeling ziet in de maatschappij. Het is wat we met z’n allen hebben gecreëerd, de laatste paar decennia. Ik verwijt het patiënten niet: zij zijn een product van een overheid die de verzorgingsstaat afschaft, en de ‘zoek het maar uit’-houding aanneemt. Patiënten zien ons, niet Mark: wij zijn het gezicht van al die besluiten, alles komt bij ons terecht, op ons worden de frustraties afgereageerd.

Dat ik me heb gerealiseerd dat ik misbaar ben in zo’n systeem, geeft een hoop rust. Het gaat niet om mij: het gaat om cijfers (die ik invul voor de zorgverzekeraar), om geld. Het zakje geld wat de praktijk krijgt voor mij, om als praktijkondersteuner de ketenzorg te regelen. Voor mij in de plaats komt wel weer een ander. Of die het beter of slechter doet dan ik? Dat maakt eigenlijk niet uit, zolang de cijfers maar ingevuld worden.

Ik denk niet dat ik misbaar ben in de ogen van mijn collega’s, weet ik. Mijn collega’s en ik kunnen niets veranderen aan de enorme tanker die de zorg is, die afstevent op de kade met een behoorlijke snelheid. Ik kan er hierom in berusten: wij besturen deze tanker niet. Waarschijnlijk komen we er wel heelhuids uit, als we goed op onszelf letten.

Wij zijn geen helden. Zie ons als mensen, zoals wij jullie ook zien. Wij zijn gelijken in de strijd tegen dit zieke systeem.

Reacties (21)

#1 Cerridwen

Natuurlijk draait het om geld. Zorg kost nu eenmaal geld, bijvoorbeeld om de salarissen van al die verpleegkundigen te betalen. Verpleegkundigen die hun salaris te laag vinden.

Daarnaast kost de zorg steeds meer geld, en dat is best een ding. Dat komt doordat er steeds meer ouderen zijn die veel zorg nodig hebben, er steeds meer inventieve maar dure behandelingen komen, en omdat wij rijker worden en daardoor onze zorgconsumptie ook stijgt. Dat is zo’n ding, dat als we doorgaan zoals nu, op een gegeven moment 1/3 van de werknemers in de zorg moet werken (dat is nu 1/7). Ik zie dat niet zo voor me.

in dit licht is het geklaag over de politiek mij te makkelijk. De overheid besteedt steeds meer geld om de bevolking steeds meer en betere zorg te geven.
Natuurlijk kunnen en moeten er dingen beter, Maar een beetje begrip voor ieders positie lijkt me toch een belangrijke voorwaarde om hier toe te komen.

  • Volgende discussie
#1.1 Janos - Reactie op #1

Mhhh, en een beetje begrip voor de verpleegkundigen, die zich nu al anderhalf jaar helemaal de vlektyfus werken door Corona, met gevaar voor eigen leven en eigen gezondheid, terwijl een bescheiden structurele loonsverhoging te veel gevraagd is voor de regering (terwijl ze al een idioot laag salaris hadden gezien hun maatschappelijk nut)? Oh nee, die “klagen” dan. Pfff.

  • Volgende reactie op #1
#1.2 Cerridwen - Reactie op #1.1

Ik heb veel begrip hebben voor verpleegkundigen en de omstandigheden waarin ze moeten werken.
Dat betekent niet dat ik dan ook begrip moet opbrengen voor slechte stukjes. Als verpleegkundige ben je een radartje in een enorm systeem, waarbij het ook nog flink uitmaakt waar je precies werkt in dat systeem (dat verschilt al per ziekenhuis en het type afdeling). ik heb er moeite mee dat je vanuit je particuliere ervaring uitspraken doet over het systeem, zonder dat je dit systeem echt probeert te begrijpen.

Als jij niet verantwoordelijk bent voor het geheel is het makkelijk roepen dat je een structurele, grote, loonsverhoging wil voor verpleegkundigen. Maar de regering heeft de plicht om de consequenties voor het hele systeem en de lange termijn mee te nemen. Dan is het wel handig om te bedenken dat een loonsverhoging voor verpleegkundigen vastgelegd in de CAO consequenties heeft voor het hele salarisgebouw, inclusief Gommers met 15.000 euro bruto per maand.

Zie ook deze column van Peter de Waard over dit onderwerp en de dilemma’s.

https://www.volkskrant.nl/economie/moet-diederik-gommers-ook-meeliften-op-salarisverhoging-voor-verpleegkundigen~b7677d7d/

#1.3 Co Stuifbergen - Reactie op #1

Daarnaast kost de zorg steeds meer geld
Dat is geen reden om de salarissen maar te korten, want de medewerkers werken nog even hard.

En het hoeft niet slecht te zijn dat de zorg steeds meer geld kost:
Als het goed is, vergroot de zorg het comfort (of de gezondheid!) van patiënten.
Dus geld kan beter besteed worden aan de zorg dan aan vliegvakanties of vakantieparken of snijbloemen of horeca, denk ik.

De leeftijdsopbouw van de bevolking leidt ook tot een tijdelijk grotere vraag naar zorg.
Als het goed is, hebben we daarvoor gespaard.

Dan moeten we alleen zorgen dat straks voldoende mensen opgeleid zijn om in de zorg te werken.
En dan zullen andere sectoren krimpen moeten.
Dan moeten we televisies, auto’s en kleding maar uit het buitenland kopen.
O wacht, dat doen we al…

Misschien moeten we dan maar minder kantoorwerkers hebben.
Als Nederland geen fiscaal paradijs meer is, zal het op de Zuidas van Amsterdam een stuk rustiger worden.

Uiteraard kan de overheid ook kiezen om minder zorg te bieden.
Dat kan op veel manieren, maar we moeten ons afvragen of we daarvan gelukkiger worden.
(longkanker is bijvoorbeeld goedkoper dan Alzheimer.)

  • Volgende reactie op #1
  • Vorige reactie op #1
#1.4 Cerridwen - Reactie op #1.3

Dat is geen reden om de salarissen maar te korten

Wie heeft het over korten van salarissen? Ik niet in elk geval.

En het hoeft niet slecht te zijn dat de zorg steeds meer geld kost:
Als het goed is, vergroot de zorg het comfort (of de gezondheid!) van patiënten.
Dus geld kan beter besteed worden aan de zorg dan aan vliegvakanties of vakantieparken of snijbloemen of horeca, denk ik.

Serieus? Besef je dat dit betekent dat de jongere generaties massaal geld gaan afdragen aan de oudere generatie? Concreet dus de babyboomer generatie die nu de naam heeft toch al goed geprofiteerd te hebben van de verzorgingsstaat?

De vraag hoe en wie betalen voor de zorggolf die op ons afkomt is een serieuze.

Dan moeten we alleen zorgen dat straks voldoende mensen opgeleid zijn om in de zorg te werken.
En dan zullen andere sectoren krimpen moeten.

En jij denkt dat 1/3 van de Nederlanders interesse heeft om in de zorg te werken en daar geschikt voor is? En het is niet alsof er geen andere zaken zijn waar we mensen voor nodig hebben, zoals de energietransitie, de logistiek, voedselproductie, onderwijs en de kinderopvang.
En uit het buitenland? Vergrijzing slaat over de hele wereld toe, niet alleen in Nederland.

#1.5 Hans Custers - Reactie op #1

in dit licht is het geklaag over de politiek mij te makkelijk.

We weten ondertussen wel dat dat in jouw licht kritiek altijd te makkelijk is.

Ik zie dit stuk overigens niet als “geklaag over de politiek”. Het is een beschrijving, op basis van persoonlijke ervaringen, van wat er aan de hand is in de zorg. Van mensen die hun motivatie verliezen. Dat is mede het gevolg van beleid, maar dat beleid is dan weer het gevolg van de bredere ontwikkeling in de maatschappij, waarin de economie (lees: “geld”) steeds meer al het andere overheerst.

En dan maak jij je er vanaf met wat dooddoeners over ehhh, geld. Wat een armoe.

Probeer eens te begrijpen waarom mensen kritisch zijn. In plaats van dit soort holle praatjes te verkopen.

  • Volgende reactie op #1
  • Vorige reactie op #1
#1.6 Cerridwen - Reactie op #1.5

Ik vind het vrij bizar dat je klaagt dat het zorgsysteem in Nederland gebruik maakt van geld, ja. De suggestie dat het anders zou kunnen, dat vind ik nu holle praatjes. Zeker omdat het natuurlijk niet de bedoeling is om het systeem te bouwen zonder geld, want zonder salaris gaan de verpleegkundigen niet in de zorg werken.

Het systeem kan heus anders en vast ook beter, maar het systeem kan niet zonder geld. Neem dat aspect van de zorg serieus.

#1.7 Hans Custers - Reactie op #1.6

Ik vind het vrij bizar dat je klaagt dat het zorgsysteem in Nederland gebruik maakt van geld, ja.

Daar begint het spelletje woorden verdraaien alweer.

Het feit dat de zorg geld kost betekent nog niet dat je steeds weer die open deur in moet trappen. En denk je Merel, die haar hele leven in de zorg werkt, dat zelf niet snapt? En dat ze jou daarom nodig heeft om dat uit te leggen? Wat een misplaatste arrogantie. Je gooit er wat dooddoeners uit en doet dan alsof jij degene bent met het overzicht dat anderen missen.

Wat Merel hier beschrijft, vanuit haar persoonlijke ervaring, is hoe personeel in de zorg steeds meer de intrinsieke motivatie kwijtraakt. Omdat ze, wat overdreven gezegd, het idee hebben dat ze meer bezig zijn met de boekhouding dan met zorg verlenen. Dooddoeners dat het wel betaalbaar moet blijven en dat het ingewikkeld is, doen daar niks aan af. En zijn voor haar blijkbaar geen reden om het allemaal maar lijdzaam te ondergaan. Ze heeft groot gelijk.

#1.8 Cerridwen - Reactie op #1.7

En denk je Merel, die haar hele leven in de zorg werkt, dat zelf niet snapt?

Op basis van wat Merel schrijft denk ik inderdaad dat ze het niet begrijpt inderdaad. Zorg kost geld, en iemand moet zich daar mee bezig houden. Als het de verpleegkundigen zelf niet zijn, dan toch anderen.

En de aanname dat als je in de zorg werkt, dat je dan het zorgsysteem begrijpt is natuurlijk een denkfout.

Wat Merel hier beschrijft, vanuit haar persoonlijke ervaring, is hoe personeel in de zorg steeds meer de intrinsieke motivatie kwijtraakt.

Ik heb niets tegen het beschrijven van persoonlijke ervaring. Daar richt mijn kritiek zich niet op. Ze doet alleen meer, ze probeert ook de oorzaak van het verlies van motivatie te verklaren, en aan die analyse zie ik nog al wat tekortkomingen. Als je problemen op systeemniveau wil verklaren heb je nu eenmaal meer nodig dan jouw persoonlijke ervaringen, ook al werk je in het systeem.

#1.9 Hans Custers - Reactie op #1.8

En de aanname dat als je in de zorg werkt, dat je dan het zorgsysteem begrijpt is natuurlijk een denkfout.

Dat heb ik dan ook niet beweerd. Ik begon met de constatering dat jij niet verder komt dat wat open deuren intrappen over dat systeem. En vroeg je daarna of je dekt dat iemand die haar hele leven in de zorg werkt dat zelf niet kan.

Als je problemen op systeemniveau wil verklaren heb je nu eenmaal meer nodig dan jouw persoonlijke ervaringen

Zeker. Maar als je werkelijk begrip wil hebben voor die problemen kun je absoluut niet om de ervaringen op de werkvloer heen. Als je daar niet voor open staat kun je misschien beter je mond houden. En in elk geval niet het arrogante “ik weet het beter” toontje aanslaan dat jij gebruikt. Zeker omdat het inhoudelijk niet bijster indrukwekkend is, wat je te melden hebt. Dooddoeners, meer is het niet.

#1.10 Cerridwen - Reactie op #1.9

En vroeg je daarna of je dekt dat iemand die haar hele leven in de zorg werkt dat zelf niet kan

En op basis van deze tekst constateer ik dat ze dat dus inderdaad niet kan. Je kan het wel dooddoeners noemen, maar de inhoudelijke discussie ontwijk jij.

Als je daar niet voor open staat kun je misschien beter je mond houden

De discussie gaat niet over de ervaringen op de werkvloer, maar over de conclusies die op basis van die ervaringen worden getrokken over het systeem. Dat zeg ik letterlijk in mijn vorige reactie. Misschien ben je zelf degene die beter zijn mond kan houden als je niet in staat bent op een normale manier een discussie te voeren. Het is wel een patroon, dat vrij snel een discussie met jou verzand in persoonlijk gescheld. Volgens mij ben ik niet degen die daarmee begint.

zeker omdat het inhoudelijk niet bijster indrukwekkend is

Zegt degene die tot voor kort niet wist dat de meeste zorgverzekeraars organisaties zijn zonder winstoogmerk.

Mijn punt is vrij simpel. Op meerdere punten in de tekst schrijft zuster Merel dat ze er last van heeft dat het systeem gebaseerd is op geld, en dat ze daar dus in haar werk rekening mee moet houden. Dat vind ik vreemd, omdat dat net zoiets is als klagen dat je zuurstof nodig hebt om te ademen. Als je daar de discussie over wilt voeren prima, maar kom dan met concrete aanwijzingen waarom ik dat niet goed zie.

#1.11 Hans Custers - Reactie op #1.10

Je kan het wel dooddoeners noemen, maar de inhoudelijke discussie ontwijk jij.

Een dooddoener houdt in dat de bewering weliswaar klopt, maar verder niets aan de discussie toevoegt. Ik heb je keurig uitgelegd waarom. Inhoudelijker kan ik het niet maken. Dat jij vervolgens je best doet om het niet te snappen, daar kan ik niks aan veranderen.

maar over de conclusies die op basis van die ervaringen worden getrokken over het systeem.

Nee. Het gaat over de uitwerking van het huidige systeem op de mensen die erin werken. Je zou ook kunnen zeggen: over hoe ze het ervaren.

Zegt degene die tot voor kort niet wist dat de meeste zorgverzekeraars organisaties zijn zonder winstoogmerk.

Je laat jezelf wel heel erg kennen, niet? Ik pretendeer helemaal niet om alles te weten over de zorg. Daarom sta ik open voor de verhalen van mensen die er werken. Zonder die op basis van wat gemeenplaatsen opzij te schuiven, of af te doen als “slecht stukje”. Zou je ook eens moeten proberen.

Op meerdere punten in de tekst schrijft zuster Merel dat ze er last van heeft dat het systeem gebaseerd is op geld

Zo zou je het kunnen lezen, als je daar heel hard je best voor doet. Maar je zou ook het bord voor je kop weg kunnen halen om te proberen te begrijpen wat ze werkelijk bedoelt.

#1.12 Zuster Merel - Reactie op #1

Het is wel erg makkelijk om hierin compleet de marktwerking te vergeten of niet? Alle bedrijfjes en lagen en gedoe kost een hoop meer dan de gestegen zorgvraag, of omdat we mondiger zijn geworden.
Het feit dat je het woord ‘zorgconsumptie’ in de mond neemt baart me al zorgen, alsof we dienstverlening zijn. Dat zijn we niet.

  • Vorige reactie op #1
#1.13 Cerridwen - Reactie op #1.12

Alle bedrijfjes en lagen en gedoe kost een hoop meer dan de gestegen zorgvraag

Voor deze stelling zou ik wel graag bewijs willen zien. Nederland geeft niet opvallend veel geld uit aan zorg in vergelijking met andere landen. Juist aan medische en paramedische zorg, waar jij als ik het goed inschat werkt, geeft Nederland relatief weinig geld uit.
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2020/47/nederlandse-gezondheidsuitgaven-op-tiende-plaats-in-europa

Het feit dat je het woord ‘zorgconsumptie’ in de mond neemt baart me al zorgen, alsof we dienstverlening zijn. Dat zijn we niet.

Zorgverlening is wel degelijk ook dienstverlening*. Niet alle zorg is ‘need to have’, niet alle zorg is perse nodig. Er zit een groot grijs gebied, En in dat grijze gebied ontstaat er los van medische noodzaak verschil in consumptie: mensen die dokters vermijden en mensen die juist voor elk wissewasje naar de zorg stappen. Omdat mensen daar meestal niet zelf voor betalen, is dat dus onderwerp van maatschappelijk debat, en geld.

Het een sluit het ander niet uit: zorg is een basisbehoefte, een basisvoorziening, en je verzorgt diensten aan mensen. Zorg is gericht op het helpen van mensen, maar het kost ook geld, en iemand moet dat betalen. Het is niet zo zinvol om het bestaan van de zakelijke, hardere aspecten van de zorg te ontkennen.

* Over het algemeen zouden zorgverleners zich wel wat meer mogen beseffen dat ze ook dienstverleners zijn. Niet altijd is er evenveel aandacht voor de behoeften van de mens achter de patiënt, en de waarde die dit heeft voor het genezingsproces. Gaat aanmelden een beetje soepel? Hoe is de communicatie? Is de wachtkamer prettig ingericht? Om dat goed te doen heb je ook andere mensen nodig dan medici, en een klantgerichte instelling kan geen kwaad. Er gebeuren heus ook goede dingen op dit vlak, het verbetert, maar vanzelf gaat dat niet.

#2 Anna@999

Hoe anderen u bekijken en behandelen, mag u nooit op uzelf betrekken en uzelf ook zo behandelen….
Rutte hoort wel bij de ev. laatsten die ik meeneem in mijn overpeinzingen.
U bent wel degelijk onmisbaar: voor uzelf en de uwen, ongeacht wat de buitenwereld vindt en doet.
Iedereen heeft andere definities van het woord “held”, dat boeit niet.
Uw artikel vind ik somber en eenzijdig, want even goed zijn er elke dag fijne, dankbare patiënten en leuke situaties…
Ik weet elke dag op het eind van de dag moeiteloos drie fijne, blije dingen van die dag op te noemen en ik eer het kleine…
Ik weet waarover ik praat, want ik ben docent en door mijn leerlingen weet ik dat ik soms het verschil maak, ondanks de afgenomen
waardering, salariëring enz. onbeschofte ouders, strakke regels. Maar lesgeven is nog steeds mijn lust en mijn leven, zo heldhaftig ben ik wel. Sowieso maak ik het verschil voor mezelf en vooral ook: onderscheid in binnen-/buitenwereld!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 Zuster Merel - Reactie op #2

Soms weegt het gezeur van alle paarse krokodillen niet op tegen de leuke dingen die ik meemaak, de mensen die me raken of die ik kan helpen. Het is makkelijk om te zeggen dat je je niets moet aantrekken van grotere dingen om je heen, dat zijn juist de dingen die je werk ook de moeite waard maken. Ik hou van overstijgend denken, maar over deze dingen heb ik (bijna) geen invloed. Het feit dat we zorg pas goed vinden als we besparen, of veel vinken, baart me zorgen. Zorg is geen dienstverlening.

#2.2 Hans Verbeek - Reactie op #2.1

Jammer dat je gevoel voor eigenwaarde zo afhankelijk is van anderen of van de huidige omstandigheden.
Zoals je zelf al schrijft: je hoeft geen standbeeld en geen applaus. Die doen je niets.
Dat zou ook moeten gelden voor negativiteit: die zou je ook koud moeten laten. #stoicijns

Je bent een goed mens. Je doet goed werk. Je weet zelf zeker dat je elke dag je best doet. En dan kan niemand daar afbreuk aan doen.

  • Volgende reactie op #2.1
#2.3 Frank789 - Reactie op #2.2

Wie, mijnheer Verbeek, pochte ook alweer voorjaar 2020 dat hij overtuigd was Covid 19 te hebben en toch ging vakkenvullen in de supermarkt?
Diezelfde man die mogelijk Zuster Merel en/of haar collega’s tot overuren heeft gedwongen zit haar nu te paaien?

#2.4 Anna@999 - Reactie op #2.1

Pardon? Het is juist helemaal niet makkelijk om te zeggen dat je je niets moet aantrekken van de dingen om je heen, maar wel wijzer.
Dan heb je er juist invloed op, wat de uitwerking is op jezelf, dus steeds minder.
Verder vraag ik me af, of je zo genoeg aandacht krijgt, want via via kwam ik ook nog je berichten op Twitter tegen (zelf zit ik niet op soc. media) en het is somber gezeur, wat de klok slaat met veel behoefte aan eigen gelijk. Daar doe ik niet meer aan mee.
Overstijgend denken? Gezond verstand zul je bedoelen.

  • Vorige reactie op #2.1
#3 Co Stuifbergen

‘zoek-het-maar-uit-samenleving’

Zo voel ik het ook.

We profiteren tientallen jaren van het aardgas, miljoenen huizen zijn al die tijd warm gestookt, maar er is geen geld om een paar duizend Groningers schadeloos te stellen.

Verpleegkundigen werken volgens mij hard, hebben onregelmatige werktijden.
Intussen verdient een mondkapjesverkoper 9 miljoen.

(nou kun je aanvoeren Sywert van Linden de boel opgelicht heeft, en dus een uitzondering is. Maar er zijn veel meer mensen met een comfortabelere baan die evenveel geld krijgen als een verpleegkundige, of meer dan een stratenmaker, en minder produceren).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3.1 Co Stuifbergen - Reactie op #3

(correctie: het moet Sywert van Lienden zijn, niet Linden)