Gezocht wegens gebrek aan respect voor de Russische geschiedenis

De Russische internetkrant Mediazona kreeg een bijzondere database in handen van het Russische ministerie van Binnenlandse Zaken met 95.994 namen van mensen die gezocht worden. Hun misdaad? Belediging van Rusland en zijn geschiedenis. Prominent op de lijst is de Estse premier Kaja Kallas. Zij wordt gezocht omdat ze alle Russische monumenten uit het land wil verwijderen. Kallas: “Dit is eens te meer een bewijs dat ik het juiste doe: de krachtige steun van de EU aan Oekraïne is een succes en dat doet Rusland pijn.” Ze laat weten dat het programma voor de verwijdering van monumenten die de Sovjet-Unie verheerlijken gewoon doorgaat.

De database is een paar jaar voor de inval in Oekraïne opgezet. Volgens Mediazona belastte het ministerie Alexander Bastrykin met een speciale afdeling die de taak kreeg om misdaden te onderzoeken die verband hielden met de ‘rehabilitatie van het nazisme’ en ‘verdraaiing van de geschiedenis’. De medewerkers zijn voortvarend aan de slag gegaan en identificeerden in de loop van de tijd bijna honderduizend ‘criminelen’, zowel Russen als buitenlanders, voornamelijk inwoners van voormalige sovjet-landen. Aanvankelijk ging het om mensen die verdacht werden van sympathie voor Hitler en de nazi’s. Toen Poetin de oorlog tegen Oekraïne begon om dat land te ‘denazificeren’ kreeg de afdeling het erg druk. Buitenlanders die meevechten met het Oekraïense leger staan nu ook op de lijst, waaronder naast honderd Georgiërs 93 Britten, 23 Israeliërs, 21 Amerikanen ook een Nederlandse vrijwilliger.

Ontheiliging

Ongeveer een derde van de gezochte personen heeft de Russische nationaliteit. Daarnaast vond Mediazona elfduizend Oezbeken, tienduizend Armeniërs en bijna vierduizend Oekraïeners. Het is overigens niet helemaal duidelijk of ze allemaal aan een politiek getint delict kunnen worden gekoppeld omdat de aard van de aanklacht niet wordt genoemd. Maar de politieke achtergrond van het project wordt bevestigd door Russisch commentaar op de onthulling van de naam van de Estste premier Kallas op de lijst. De woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken Maria Zakharova verklaarde dat Kallas en de andere politici op de lijst, waaronder ook 59 parlementsleden en 15 locale bestuurders uit Letland, terecht op de lijst staan  “voor misdaden tegen de nagedachtenis van degenen die de wereld hebben bevrijd van het nazisme en fascisme”. De woordvoerder van het Kremlin Dmitry Peskov bevestigde dit: “Dit zijn mensen die verantwoordelijk zijn voor beslissingen die in wezen een ontheiliging van de historische herinnering zijn. Dit zijn de mensen die vijandige acties ondernemen, zowel tegen de historische herinnering als tegen ons land.” Volgens Magnus Laidre, historicus en oud-ambassadeur van Estland in Moskou, ziet het Kremlin de ‘speciale operaties’ inmiddels  als een ‘nationale bevrijdingsoorlog’ tegen het westen. En Rusland wil respect. Wie het land dat Napoleon en Hitler heeft verslagen kleineert kan rekenen op tegenacties.

Mediazona heeft de database voor iedereen doorzoekbaar gemaakt. Opmerkelijk is de naam van de Amerikaanse Republikeinse senator Lindsey Graham. Hij kwam deze week in het nieuws omdat hij in de Senaat een hele show maakte van zijn kritiek op een tweet van de Poolse premier Donald Tusk. Die verweet de Republikeinen hun terughoudendheid bij de steun aan Oekraïne. Dat Lindsey op de Russische lijst staat is des te opvallender omdat hij een van de weinige Republikeinen is die aanvankelijk afstand nam van Donald Trump als presidentskandidaat.

Oplopende spanningen

De Baltische landen hebben de Russische diplomatieke vertegenwoordigers op het matje geroepen. Ze hebben duidelijk gemaakt dat het opnemen van hun politici op een lijst met gezochte criminelen onacceptabel is. Het nieuws over de lijst valt samen met de publicatie van een rapport van de Estste inlichtingendienst waarin wordt gewaarschuwd voor plannen van Moskou om het aantal troepen langs zijn grenzen met de Baltische staten en Finland te verdubbelen ter voorbereiding op een mogelijk conflict met de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO). Een urgent probleem is daar ook de druk van migranten die via Rusland de Europese Unie proberen te bereiken. Woensdag werd uit een Oekraïense bron vernomen dat Estland zich mogelijk gedwongen ziet zijn grenscontroleposten tijdelijk te sluiten. Het land dringt er bij zijn burgers op aan terug te komen uit Rusland en daar niet heen te reizen. Volgens Politico zijn de grenzen tussen Rusland en de Baltische landen nog wel steeds open voor de illegale handel. De douaneambtenaren zouden de vrachtwagens met goederen die onder de sancties vallen niet kunnen tegenhouden.