COLUMN - In een interview met De Volkskrant (of eigenlijk met The NY Times, maar ik las het in De Volkskrant) roept Hillary Clinton het boekje ‘Amusing Ourselves to Death’ van Neil Postman in herinnering. Toevallig moet ik zelf ook vaak aan dat boekje denken sinds Donald Trump bezig is op geheel eigen wijze een gooi naar de macht te doen.
In mijn boekenkast staat het vertaald als ‘We amuseren ons kapot’. In het eerste hoofdstuk van dit alleraardigste stukje cultuurpessimismegebeuren schrijft Postman:
Politiek, religie, nieuwsvoorziening, atletiek, onderwijs en commercie zijn zonder noemenswaardig verzet en vrijwel geruisloos tot amusementsproducten getransformeerd, met als gevolg dat wij als volk niet ver verwijderd zijn van de dag dat we ons kapot zullen amuseren.
Ik hechtte nooit heel veel waarde aan deze woorden, maar ik moet de laatste tijd toch toegeven dat hij steeds meer gelijk krijgt. Zij het net iets anders dan hij had gedacht. Want Postman dacht dat wij in een Huxleyaanse ‘brave new world’ terecht zouden komen waarin we niet meer zouden nadenken en we ons als het ware in slaap zouden amuseren om heel geleidelijk in een coma te glijden waarin alle individuele geneugtes zouden zijn verdwenen.
Maar het lijkt erop dat het einde juist met zeer veel lawaai gepaard gaat.
Want dat we ons met Donald Trump aan het kapot amuseren zijn, dat lijkt me duidelijk. Trump heeft de laatste maanden de meest uitzinnige one-man-parade ooit weten neer te zetten. Hij heeft van de presidentsverkiezen de ultieme reality talentenjacht weten te maken. Met het volk en de media als publiek en jury. En het volk en de media smullen er met volle teugen van. Tegelijkertijd walgen volk en media van Trump, zoals ze van Terror Jaap walgden toen die zich in zijn eigen kots wentelde in de klassieke voorloper van deze presidentsverkiezingen: de Gouden Kooi. Ons naderende einde is niet mooi en gladjes, zoals Postman dacht, maar juist verschrikkelijk rauw en lelijk.
Ikzelf geniet eerlijk gezegd ook met volle teugen van Trump. Er zit toch een bepaalde schoonheid in zo’n naderende ondergang. We zijn getuige van Boeing die recht op een berg vliegt. Hij zet nog een tandje extra bij en neemt iedereen mee de verdoemenis in. Maar er valt heel wat te lachen in de tussentijd. Niet dankzij Koefnoen trouwens. Wel dankzij Trump zelf, die zijn Twitter-duim maar niet onder controle krijgt. En dankzij het volk, dat aan de haal gaat met Trump.
Nu ik erover nadenk, vermoed ik dat Neil Postman (sinds 2003 niet meer onder ons) meer moeite met Clinton zou hebben dan met Trump. Zoals hij ook meer moeite had met 60 Minutes dan met The A-Team. Die laatste pretendeert niets, de eerste doet net alsof je er iets van opstak.
Afgelopen maandag zag ik het programma ‘Genius by Stephen Hawking’ op National Geographic (typisch het soort educatieve programma waar Postman een bloedhekel aan zou hebben gehad). De drie deelnemers moesten op een gegeven moment bepalen waar het centrum van het universum lag. Ze kwamen erachter dat dit overal was, afhankelijk van waar je stond. Oftewel: het puntje van mijn neus is net zo goed het centrum van het universum als de poes van Trump. En al die centrumpjes van het universum raken steeds verder van elkaar verwijderd.
Reacties (12)
Huxley voorspelde een collectieve gelukzaligheid, beïnvloed door drugs, waarin geen plaats meer was voor individueel denken en afwijkend gedrag. Ik heb altijd het idee gehad dat hij dichter bij de waarheid zou komen dan de Orwell’s dystopie. En Postman met hem, ondanks de kritiek die hem ten deel veel toen zijn boek verscheen.
Hmmm. Genieten? Wat Trump en Clinton laten zien is de strijd van goed tegen kwaad en vice versa natuurlijk. Als neutraal toeschouwer is het niet moeilijk om Trump als het gepersonificeerde kwaad te zien. Hetgeen je onmiddellijk in het kamp van Clinton doet trekken.
Maar hé…is Clinton dan de personificatie van het goede dan? Daar wil mijn mind wel naar toe.
En zijn de hooligans van Wikileaks dan ook het kwaad? Zij staan niet aan de kant van Clinton, dat is duidelijk. Dus móeten zij wel het kwaad vertegenwoordigen.
Enfin, nog een paar maanden. Dan is het weer gewoon president Clinton. Waarop we kritiek hebben en zo haar met de mind ‘ont-goeden’.
Atletiek getransformeerd tot amusementsproduct? Dan heeft Postman nog nooit een 400 of 800 meter gelopen, of een pittige marathon. En waarom zou dat trouwens voor het publiek geen amusement mogen zijn? Net als schaatsen, wielrennen en tennis, leuke uitjes zou ik zeggen. Onderwijs ook amusement? Typisch, ik zie alleen maar mensen hard studeren.
Genieten is een groot woord, maar ik betrap mezelf wel steeds op die dagelijkse routine om ’trump’ op te zoeken in Google News.
@2: Wat een heerlijk kijkje in je kinderlijk naïeve hoofd.
Er is niet veel grappigs aan Trump. Hij praat alsof hij hersenschade heeft of denkt dat zijn aanhangers dat hebben. Zie er de humor dan ook niet vanin.
Nee hoor, mensen maken zich ongerust over de vergane glorie in de VS. Banen verdwijnen naar het buitenland. Enz enz.
Wie zei het ook al weer: in Europa zien we alleen New York en Hollywood, wat daartussen zit weten we niet.
En dan gaan we lekker afgeven op Trump. Hoe komt het dat er nog zoveel mensen achter hem staan?
Want wat bereik je met Hillary? Helemaal niets. Gewoon het doorgaan van de huidige situatie. Wat heeft de man met de pet daar aan?
@7: Er zijn de afgelopen jaren banen bijgekomen in de VS. Dat zou kunnen wijzen op een goed beleid van Obama/de democraten
@7
Dus is het goed om op een volslagen randdebiel te stemmen?
Je hoeft geen raketgeleerde te zijn om te zien dat Trump niet deugt. Die man heeft een ego van New York tot ehhh Hollywood. En alles wat er tussen zit natuurlijk.
@8.
Je zou voor de grap moeten kijken wat ze in de overheidspapieren in NL een ‘baan’ noemen, dat zal in de VS niet anders zijn.
Veel industrie met massabanen zijn weg, zekerheid. Dat voelen veel mensen. Die geloven nergens meer in, daarom wel in anti-politici zoals Trump.
@9.
Hillary kan goed liegen hoor.
Uiteindelijk denk ik dat Hillary wel wint, maar de GOP gaan gewoon door waar ze nu mee bezig zijn: in het Congres en in de Senaat een meerderheid halen en alles blokkeren wat ze niet bevalt. De macht van de Democratisch president zal dan beperkt zijn.
@10: Er is ook meer industrie gekomen.
Er zijn peilingen die lijken te weerspreken wat je schreef over die meerderheid.
@11.
Industrie waar de afgedankte 45-plussers niets mee kunnen beginnen. En voor de laagopgeleiden is er concurrentie van de (illegale) Mexicanen. Trump zegt daar wat over, Hillary vindt het kennelijk best. Want ja, zij krijgt veel geld uit Wall Street, en luistert nauwelijks naar de gewone mensen.