COLUMN - Dimitri Verhulst trok door Europa. Hij nam mee: een flinke stapel propere onderbroeken en een boekje van Pieter Steinz. In de hoop dat de kunst ons kon vertellen wat ons bij elkaar houdt. Wat hebben wij gemeenschappelijk?
De eerste grote gemene deler die Made in Europa behandelde: de rebel. Verhulst trok een lijn van Socrates naar Pussy Riot. Daartussen zaten Jacques Brel, Gavin Friday en Pipi Langkous.
Nu ben ik zelf van mening dat Socrates die gifbeker terecht kreeg toegediend. Uit alles wat ik over hem heb gelezen, kon ik opmaken dat het een zuigende zeur was. Een trol die argeloze mensen lastigviel met betweterige vragen.
Voor de andere rebellen van Verhulst heb ik wel een zwak. Maar wie heeft geen zwak voor Pipi Langkous? De enige die ik ken, is mij vijfjarige dochter. Die wil niks met Pipi Langkous te maken hebben. Ze vindt het een stom kind. Maar ja, mijn dochter is dan ook zelf een rebel.
Het viel me alleen op dat al de rebellen van Verhulst (en Pieter Steinz) zo’n beetje uit dezelfde tijd kwamen, met uitzondering van Socrates dus. Alsof er in de derde, achtste, veertiende en negentiende eeuw geen rebellen in Europa te vinden waren. Michaël Bakoenin en Karl Marx werden ook nog even genoemd, maar daar hield het wel mee op.
Daarnaast zaten ze ook allemaal zo’n beetje in dezelfde hoek. De linkse hoek, zal ik maar zeggen. Toevallig zag ik een dag later (vraag niet waarom) een video van complotdenker en Trump-inspirator Alex Jones die brulde dat conservatisme de nieuwe punkrock is. Nu is Jones een karikatuur van de rood aangelopen reactionair die achter elke boom een pedofiele communist ziet, maar je zou ‘m een rebel kunnen noemen. Of neem de futuristen die zo dol waren op Mussolini. Waren dat niet ook rebellen?
Komen we bij de vraag: wat is een rebel? In de uitzending zegt Verhulst: de rebel blaast dingen omver, om te zien wat er overeind blijft staan. Dat zou je van Thierry Baudet ook kunnen zeggen. Is Thierry Baudet niet eigenlijk ook gewoon een rebel?
Ik had trouwens, op die paar blauwe maandagen dat ik kunstgeschiedenis studeerde, les in architectuurgeschiedenis van ene Ben Rebel. Die deed z’n naam tijdens colleges geregeld eer aan. Maar over architectuur gesproken: Le Corbusier had ook wel even genoemd mogen worden. Typisch zo’n rebel waar we een hoop ellende aan te danken hebben. Ik wil hier wel durven beweren: zonder Le Corbusier was Le Pen nooit zo groot geweest in Frankrijk.
De rebellen van Verhulst ging het vooral om de vrijheid. ‘Het is niet knus in de kudde’, zei Verhulst in één van zijn alleraardigste terzijdes. De rebellie van Pipi Langkous en Jacques Brel wil de burgerlijke ketenen verwerpen. Loskomen van de kudde. De rebellie van Pussy Riot gaat een stuk verder. Dat gaat meer om leven en dood.
Aan Gavin Friday vroeg Dimitri Verhulst waarom mensen bang zijn voor de rebel. Gavin Friday wist het niet. ‘What’s not to like about James Dean?’, vroeg hij retorisch. Van dat soort rebellen is het inderdaad makkelijk houden. Dat soort rebel leidt immers het leven leidt dat we allemaal willen leiden. Weg van conventies en keurslijven. Ze moeten alleen niet te dichtbij komen. Zou Pipi Langkous hier in de straat wonen, dan weet ik ook niet of mijn kinderen er naartoe zouden mogen. Vooral dat aapje heb ik nooit vertrouwd. Niet dat ik ergens voor zou moeten vrezen, want mijn dochter mag haar toch niet.
Er is trouwens een verdomd goeie zanger aan Dimitri Verhulst verloren gegaan. Maar dat terzijde.
Reacties (12)
Het is zo jammer dat Pieter Steinz het niet zelf kon presenteren.
Als je bedoelt dat het jammer is dat ie is overleden, ben ik het met je eens. Maar ik vind Dimitri Verhulst een aanwinst. Fijne teksten, een goeie kop en hoe hij Nadezhda Tolokonnikova (ik heb haar naam even van Wikipedia gekopieerd) toezong… dat ziet een mens toch weinig.
Brutus?
Vercingetorix?
Carloman (broer van Karel de Grote)?
Philips de Schone?
Wycliff?
Luther/Calvijn?
Iedere verbrande ketter/misdadiger?
Robespierre? Napoleon?
Claus von Stauffenberg?
Er zijn altijd meer rebellen dan brave Hendrikken.
Al merk je er meestal niets van.
En als Thierry een rebel is, is Donald dat ook. En als dat zo is kennen we waarschijnlijk alleen maar rebellen. Daar is iets voor te zeggen in deze egoïstische wereld waar iedereen gaat voor eigen gelijk.
Wat ons continent bindt, is het verzet tegen fascistoïde heersers, al sinds de Romeinen.
En wat ons nog meer bindt is het onverbiddelijke falen van dit verzet omdat we vallen voor het materialisme. En het is het materialisme, dat de legers van de onderdrukking in stand houdt. Corbusier is daar onbedoeld een groot voorbeeld van geworden, denkend dat hij goed werk deed.
Enz. enz. enz…
Arthur Rimbaud liep over straat met zijn pijp ondersteboven in zijn mond, om de burgerij te shockeren.
Ronnie Brunswijk, Tanja Nijmijer, prinses Leia, Ché, Fidel, Hannie Schaft, Koot, Bie, Anton Heijboer, Sjors, Sjimmie…
Het idee van Pipi Langkous had niet de voorkeur van Verhulst. En terecht. Pipi leunt teveel op de heilige huisjes waar ze tegenaan schopt.
Eigenlijk zijn daarmee al bovenstaande rebellen, pseudo-rebellen. Zij zijn ‘rebellen’ bij gratie van hen tegen wie ze schoppen. Rebellen zijn niet zomaar vechters voor een ideaal, noch dwarsliggers die met hun pijp ondersteboven door de straten lopen met een air van kijk mij eens lekker dwars liggen (hoewel ik hem wel heel leuk vind), ook geen dwars-zingers als Brel, die het al helemaal van zijn publiek moet hebben.
Rebellen scheppen chaos zonder afhankelijkheid, ze zijn niet uit op verering, ze schoppen wel maar niet onder de gordel.
Een rebel is eigenlijk iemand met wie je het liefst op een onbewoond eiland zou willen zitten omdat je je dan nooit meer zou vervelen. Helaas zijn ze door deze bijzondere eigenschappen haast altijd anoniem.
Ik vind Milo Yiannopoulos ook wel een aardig voorbeeld.
Nee, hij is een bretel die de arrogantie hooghoudt.
;-)
@3: Wat een tijden moeten dat geweest zijn, dat een mens al geshockeerd was bij het zien van een man die zijn pijp ondersteboven in de mond stak.
Corto Maltese & Hugo Pratt
End dat maakt jou dan weer een trol. Want dat meen je niet, en schrijf je puur voor effect.
@6:
Het is een effing kinderboek, darling. Get a grip.