Geen bal op tv | Brommer kiek’n

COLUMN - Voordat de show begon, hadden ze nog even goed de kut van de koe gewassen. Tijdens de weg er naartoe vingen ze de stront op, zodat de poep niet tegen de poten zou spetteren. Terwijl de koe even later langs de jury liep, klonken er uit de speakers ronkende, roemvolle woorden. ‘Mooie, volle uiers’, vond de stem. ‘Schitterende aanhechting. Geweldige vooruiers.’ Zo zag je ze niet vaak. ‘Ik trek dit geen twee uur’, zei een van de meisjes die mee was naar de koekeuring.

Plattelandsjongeren, zo vertelde de voice-over aan het begin van Brommers Kiek’n, behoren tot de meest eigenzinnige subculturen van Nederland. De voice-over was de maker, Geertjan Lassche, die zelf uit zo’n dorp kwam. Of hij tot het soort vriendenclubje behoorde dat hij portretteerde, werd niet duidelijk. Ik vermoed van niet. Ik vermoed dat hij dat soort vriendenclubjes wel kende, maar enkel vanaf enige afstand. Ik kom zelf ook uit een gebied waar het in sommige kringen gebruikelijk is om daags voor een bruiloft een bord op de gevel te hangen waarop je met een weinig aan de verbeelding overlatend rijm enige seksuele wetenswaardigheden over het toekomstige paar uit de doeken doet. Maar zelf had ik weinig tot niets met dat soort kringen te maken. 

Zo’n spandoek was ook hier te zien. Daags voor een bruiloft stond de hele familie een doek te bewonderen waarop onder andere de pijpkwaliteiten van dochterlief werden geroemd. De vader van het meisje krabde zich achter de oren. ‘Ik geloof dat er zo een vader-dochtergesprek gaat plaatsvinden’, zei een van de jongens droogjes.

Wat vooral opviel was de rol van de vrouwen en de manier waarop ze onderwerp van gesprek waren. Zat zo’n jongen tot z’n arm in een koe, vroeg z’n vriend of ie nu aan zijn vriendin zat te denken. Even later zaten ze met wat ouders aan tafel. Of ie een knappe vriendin had. Hij haalde z’n schouders op. Moesten anderen maar over oordelen. ‘Als ze maar lief is, da’s het belangrijkste’, zei een vader. De jongen knikte. De moeder glimlachte. Ik had z’n vriendin echter gezien. Die was een stuk knapper dan hij. Eigenlijk waren alle meisjes een stuk knapper dan hun vriendjes. Ze kwamen meestal ook wat intelligenter over. Maar dat kan schijn zijn. De jongens ondertussen noemden elkaar om de haverklap ‘homo’. Aan het eind van de film, precies een jaar later, ‘drekhoer’. Het leek me een vooruitgang, maar helemaal zeker was ik er niet van.

Over de meisjes kwam je niet zoveel te weten. De film was bijna uitsluitend uit het oogpunt van de jongens gemaakt. Dat die jongens berusten in een leven waarin hard gewerkt wordt en hard gefeest, was nog wel te volgen. Wat er voor de vrouwen te halen viel, bleef volmaakt onduidelijk. Misschien hadden ze wel degelijk iets in de melk te brokkelen, maar kregen we dat niet te zien.

De meisjes in Brommers Kiek’n waren louter aanhangsel. Ze zorgen voor cola en kroketten tijdens de opbouw van de boomstapel voor het Paasvuur en troosten hun vriendjes als hun vuur kleiner blijkt dan dat van het rivaliserende buurdorp. Ze maken het huis schoon, schenken koffie en staan aan de kant te blauwbekken bij het trekkertrekken. Ze krijgen verkering, gaan trouwen, nemen kinderen. Waarna de cyclus zich herhaalt. Maak dat je wegkomt, wilde ik schreeuwen. Maar ik hield m’n mond. Je schreeuwt niet tegen je televisie. Dat doe je niet. Tenzij je gek bent en denkt dat de mensen in de televisie jou kunnen horen.