In GC’s Zondag Matinee elke week speciaal voor uw kijkgenot een fascinerende documentaire, een spraakmakend TV-programma of een bijzonder (leuk) cabaretfragment.
Maandagavond zond Tegenlicht de documentaire ?Wiki?s waarheid? uit. Een documentaire over ?de waarheid binnen het Wikipedia tijdperk?. Een interessante vraag, want zoals bekend: het is eenvoudig(er) geworden om opzettelijk valse informatie te verspreiden, of om informatie in Wikipedia te veranderen. Op zoek naar antwoorden op de zegeningen en problemen van web 2.0 laat de documentaire zowel de voorstanders als de tegenstanders aan het woord.
Web 2.0 is geen uitvinding, het zijn de mogelijkheden die het internet ons potentieel bieden. Wikipedia is een mooi voorbeeld van Web 2.0. Zo heeft Wikipedia slechts vijf betaalde krachten en is de content geschreven door de gebruikers. Larry Sanger (mede-oprichter van Wikipedia) noemt Wikipedia een historische doorbraak van dezelfde impact als de uitvinding van de boekdruk- kunst. Maar wat is de waarde van al die informatie in Wikipedia? Sanger geeft aan dat er altijd experts nodig zijn om fouten te corrigeren. Het geeft aan dat, ondanks de mogelijkheden, de democratisering van web 2.0. altijd beperkt zal zijn. Reden voor Sanger om in een vroeg stadium afstand te nemen van Wikipedia, want: je moet op de een of andere wijze kunnen erkennen dat sommige mensen deskundiger zijn dan anderen.
Andrew Keen schaart zich aan de kant van Sanger. Hij stelt dat iedereen expert kan worden op Wikipedia, terwijl het maar de vraag is of de hardste schreeuwer ook de grootste kennis heeft. Keen, stelt dan ook dat het ?ik? centraal is komen te staan in ?Web 2.0 wereld? en hij vraagt zich af of dit ?ik? zal zorgen voor meer democratie, meer gelijkheid en meer vrijheid. Volgens Keen zal Web 2.0 ervoor zal zorgen dat de wereld in een enorme verzameling ?ik?s? zal uiteenvallen en hij voorziet dat dit een gevaar is.
Aan de andere kant van het spectrum horen we onder andere Ndesanjo Macha, een journalist en digitale activist, oorspronkelijk afkomstig uit Tanzania. Hij wijst er juist op dat het Internet niet alleen gezien moet worden als een kennisbron, maar vooral als een platform voor samenwerking en uitwisseling. Hij noemt in dit kader Ubuntu, een filosofie in Zuidelijk Afrika: Ik ben omdat wij zijn.
Zo zien we Macha een klas vol Afrikaanse kinderen uitleggen dat Wikipedia ook discussiepagina´s kent. Voor hem geldt dat hij hier vaak interessantere informatie uithaalt dan uit het oorspronkelijke artikel. Voor de mensen in Afrika is Wikipedia in de ogen van Mascha een zegen: boeken zijn er nauwelijks en met één muisklik heeft men via Wikipedia toegang tot meerdere bronnen.
Het mooie van de documentaire is dat het beide spectra aan het woord laat en de invulling, geheel in de stijl van web 2.0., van ?de waarheid? overlaat aan de kijker. Er staan dan ook nog een aantal vragen open: Moet de discussiepagina op Wikipedia meer in de aandacht staan? Heeft ?het volk’ de wijsheid in pacht? Waar ligt de grens tussen expert en amateur? Wie bepaalt eigenlijk wie deskundig is? Zijn gelijkheid en waarheid eigenlijk wel verenigbaar als ideaal? En zijn we via het web wijzer, beter geïnformeerd en dichter bij de waarheid gekomen, of is het juist tijd voor een culturele contrarevolutie met meer waarde voor ?de expert??
Reacties (14)
Misschien wordt het eens tijd een upgrade van volkswijsheden.
Het “na regen komt zonneschijn” is nog steeds waar , maar heeft zijn beste tijd gehad. Het is een waarheid, waar nu niemand behoefte aan heeft.
Het “als het kalf verdronken is….” blijkt ook nog steeds meer dan waar te zijn. Met alle gevolgen vandien: korte termijn politiek, opkomst van hype-achtige bewegingen die overal verdronken kalveren uit de put wensen te halen.
Het is een wijsheid die ons niet veel verder heeft geholpen.
Het zou ervoor pleiten de volkswijsheden definitief af te schaffen, maar dat getuigt niet alleen van een arrogante benadering van het volk, het is ook zo weinig democratisch.
Dan maar een upgrade, onder het motto “twee weten meer dan één”.
Laat ik eens wat proberen:
“Wat de boer niet kent, haalt hij bij het innovatiecentrum”.
“Beter een half ei, dan een volle legbatterij”.
“Haastige spoed maakt de leugen snel”
Hmm, dat moet beter kunnen….
Ik heb helaas geen tijd voor de docu, maarrr… Wordt er ergens ook nog verhaald over de betrouwbaarheid van wikipedia?
Een tijdje geleden verscheen er een onderzoek waaruit bleek dat de wetenschappelijke wikipedia-artikelen even goed waren als die in de encyclopedia Britannica.
@2, Ja dat komt ook ter sprake (docu gezien toen hij uitgezonden werdt). Zelfs de mensen van Wikipedia zelf zeggen: wikipedia is onbetrouwbaar (omdat je precies dat moment kan hebben dat iemand er bullshit op post). Zowel tegen als voorstanders moedigen ook aan om nooit enkel en alleen op wikipedia af te gaan. Het is een leuk startpunt, maar meer niet.
En ik ben het volledig daarmee eens. Je mist ook de controleerbaarheid dat iets klopt of niet.
De tegenstanders in de docu bevestigde in mijn ogen vooral zaken die ik zelf al van “internet wijsheid” vond. Waard om te kijken.
Jouw mening daarover is bekend. Maar feit is dat een onderzoek eenzelfde betrouwbaarheid aantoonde als de Britannica encyclopedie. En die artikelen waren snapshots, waarbij ook de kans bestond dat er net een vandalist was langsgekomen.
Dat zegt dat ook de Encyclopedia Britannica niet meer is dan een beginnetje. Wikipedia is op wetenschappelijk gebied meer dan 99% betrouwbaar. En dus behandel ik het als zodanig. Het gaat er daarbij niet om of iemand iets fouts toevoegt, maar om hoe lang dat blijft staan.
Op persoonlijke en historische pagina’s die over gebeurtenissen gaan die omstreden zijn zou ik minder vertrouwen.
@4 kijk nu maar de docu ipv alles op “mijn mening” te gooien. (jouw mening over mijn mening is sowieso vermoeiend ;p)
Ik gooi niets alles op jouw mening, we hebben al eens eerder een wikipedia-discussie gehad, waarbij je hetzelfde standpunt innam. Vandaar dat ik daarop reageer. Je doet onterecht denigrerend over Wikipedia, vind ik, door het te classificeren als “internetwijsheid”. Het is juist kennis uit en over de gewone wereld, bijeengebracht door vele experts op allerlei gebieden. En ja daar zitten ook semi-professionals tussen en amateurs. Maar die vindt je vooral op actuele topics en fanpages.
Maar goed, ik haal een onderzoek aan, en het door jou gegeven argument vind ik niet overtuigend.
“omdat je precies dat moment kan hebben dat iemand er bullshit op post”
kan je omschrijven voor de Britannica:
“omdat je precies dat artikel kan hebben dat de fout bevat”
Dus dat maakt de Britannica ook slechts een goed beginpunt.
Maar feit is dat veel informatie nergens anders (onbetaald) te vinden is dan op wikipedia, en dat je er soms wel op af moet gaan. En mijn mening is dat zolang de betrouwbaarheid van wikipedia even hoog is als een encyclopedie, dat vertrouwen wel gerechtvaardigd is.
In het onderzoek bleken er in elk wetenschappelijk artikel op wikipedia 4 fouten te zitten. Klinkt als veel, maar dat was in de Britannica drie.
Dat is dus inclusief de mensen die er fouten op zetten. Net zoals het inclusief de mensen die de fouten maken in de Britannica is.
Wat wel mooi zou zijn is om artikelen (of delen daarvan), die volgens een aantal experts in het veld als “af” worden bestempelt, te “blokkeren”. Dan kan er in de discussiepagina verder geluld worden, en mocht er concensus zijn dat het weer moet worden aangepast dan kan zo’n artikel weer open.
Dat kan lang niet bij alle artikelen, maar sommige wetenschappelijke stukken kan dat wel. Denk bijvoorbeeld aan oude wetenschappelijke wetten.
Dé les is dat je gewoon altijd waakzaam moet blijven. Maar niet paranoïde, anders kan je niks meer aannemen.
“In het onderzoek”
Het was geen onderzoek (in de wetenschappelijk zin), maar een journalistiek artikel dat ook in de ‘Nieuws’-sectie van Nature is verschenen. Veel minder gezaghebbend en er was ook de nodige kritiek op.
Sanger en Keen maken in de docu veel zinnige punten (hoewel Keen wel een beetje een cultuurpessimist is). Jimmy Wales van Wikipedia kwam extreem dogmatisch over in zijn verwerping daarvan.
Voor een gratis encyclopedie is Wikipedia ontzettend goed en ik vraag me af of de betere kwaliteit van Britannica het prijsverschil waard is, maar bij het huidige proces gaat Wikipedia nooit boven een bepaald niveau uitkomen omdat er een continue achtergrondruis van onkunde en regelrecht vandalisme blijft.
@7: I stand corrected vwb het onderzoek.
Maar is die achtergrondruis van onkunde niet bij elke encyclopedie aanwezig?
Je kan niet overal verstand van hebben.
“Maar is die achtergrondruis van onkunde niet bij elke encyclopedie aanwezig?”
Elke encyclopedie heeft fouten. Maar een encyclopedie die experts betaalt voor input en artikelen zal beter zijn/minder ruis bevatten.
Achter Wikipedia zit een sterke ‘libertarian’ ideologische gedachte en die zit de kwaliteit in de weg.
Je kan niet voor alle stukjes de goede experts vinden. Of de kans is aanwezig dat je nét de verkeerde expert pakt die een net iets andere mening heeft. Dat risico lijkt me kleiner bij Wikipedia.
Voor een encyclopedie valt dat misschien te verhelpen door peer-reviews, maar dan wordt het denk ik te duur.
Eigenlijk zouden ze eens een echt wetenschappelijk onderzoek moeten doen daarnaar. Ik ben benieuwd hoe zich dat verhoudt. :-)
Even je gelinkte artikeltje erbij gepakt.
“If you were to state the conclusion of the Nature survey accurately, then, the most you could say is something like this: “If you only look at scientific topics, if you ignore the structure and clarity of the writing, and if you treat all inaccuracies as equivalent, then you would still find that Wikipedia has about 32% more errors and omissions than Encyclopedia Britannica.” That’s hardly a ringing endorsement.”
Ik zou inderdaad Wikipedia slechts op beperkte gebieden echt gebruiken (o.a. ICT, wetenschap). De dingen die er niet zijn kan ik niet gebruiken, dus dat is irrelevant, en de grove fouten filter ik er vaak wel uit (uitzonderingen daargelaten, uiteraard).
Blijft dus over dat de britannica 25% minder fouten heeft dan wikipedia.
Wel significant, maar beiden zijn blijkbaar goed.
En met de prijs van de encyclopedie valt het ook wel mee. Eurotje of 40.
Wie ergens dogmatisch in gelooft, heeft religieuze neigingen. Dat geldt ook voor encyclopedieën, of dat nu de WP, EB of wikipedia is. Alles wordt door mensen samengesteld en kan en zal dus fouten bevatten. Het risico op fouten bij wikipedia is groter, maar de kans op herstel van die fouten ook.
Maar net als altijd blijft het natuurlijk raadzaam om je bronnen te controleren. Als je je info alleen uit wikipedia of alleen uit EB haalt, en nergens anders controleert of die informatie wel juist is, zul je van tot tijd onjuiste informatie tot je nemen.
Wat is een fout?
@13: Ja, dat vraag ik me ook af. Hebben we het dan over iets als dat het in 1838 was en niet 1837 of dat de naam verkeerd gespeld is? Is dat echt belangrijk?