“Port Gentil, le mal nommé” kopt Afrique en ligne, vrij vertaald: “Vriendelijke Haven, een verkeerde naam”. Alhoewel het vanochtend rustig was in de tweede stad van Gabon waren er de afgelopen drie dagen geweldadige rellen. De Gabonezen zijn in opstand gekomen tegen de omstreden verkiezing van Ali Bongo, de zoon van de in juni overleden president Omar Bongo die bijna 42 jaar aan de macht was. Ali Bongo wordt gezien als een marionet van de Franse regering: coup de force françafricain. De demonstranten keerden zich dan ook tegen alles wat Frans is: het consultaat, de Total bezinestations en de tienduizend Franse expats in het land.
Inmiddels heeft de minister van Binnenlandse Zaken gedreigd de noodtoestand af te kondigen en ‘speciale krachten’ in te roepen als de protesten niet zouden stoppen. Als hij met deze speciale krachten Franse troepen bedoelt zou dat nog wel eens meer olie op het vuur kunnen gooien. Woedende demonstranten dreigden er al mee: “If Sarkozy intervenes, we’ll kill French people right here”.
Tot nu heeft Parijs ontkent iets met de verkiezing van Ali Bongo van doen te hebben noch dat ze voornemens is in te grijpen. Maar de francofobe paranoia van de Gabonezen is niet zo verrassend. Omar Bongo regeerde decennia lang met ijzeren hand en controleerde zijn Afrikaanse oliestaat tot in het detail. Het resulteerde in een rustig land middenin een onrustige regio, met gunstige gevolgen voor de natuur: relatief weinig ontbossing. In de regering zat altijd een Franse ‘onderminister’ voor de handelsbetrekkingen en dergelijke. Een Westerse ngo-er ter plekke, met wie ik (bovengetekende) wel eens mailde, kapte destijds het mailcontact plotseling af: zijn email werd gelezen beweerde hij. Ik reageerde vol ongeloof: “Dat kunnen die Gabonezen nooit?!”. “Jawel hoor” antwoorde hij “het zijn oud-medewerkers van de Israëlische Mossad die samen met Franse experts de Gabonese inlichtingendienst runnen”.
Reacties (8)
Ja hoor, Frans neokolonialisme behoort zeker tot de mogelijkheden. Een tweede generatie bevrijdingsoorlogen komt eraan. Zou me niets verbazen. Zou me ook niet verbazen dat ze allemaal zouden falen: de Mossad is machtig en olie is belangrijk.
Zou me ook niet verbazen als het allemaal toch wat platter is dan wordt beweerd: gewoon klein feodalisme in een Afrikaans land.
Zou me ook niet verbazen als ik er allemaal niets van weet.
Maar dat Frankrijk zich beter afzijdig kan houden lijkt me evident.
Interessante post. Een paar vragen:
– zijn de bedoelingen van de demonstranten puur vrijheidsgericht, of hebben zij ook internationaal (China?) of clan-gedreven motieven?
– zijn de Fransen (in de zin van de Franse staat) er écht bij betrokken, of zijn het Franse bedrijven en “huurlingen” die voor de geheime dienst werken?
– Hoe regeerde die Omar Bongo? Als een dictator a la Mugabe, of was iedereen wel tevreden met hem, maar zijn er nu een paar die de kans schoon zien om hun macht te vergroten?
Ik bedoel: het lijkt zo’n simpel verhaal: Alleenheerser en marionet van het Westen overlijdt en nu wil de bevolking echte vrijheid. Alleen geeft Frankrijk zijn invloed niet op en komt de bevolking in opstand.
Maar is het echt zo simpel? Of speelt hier net als in bijna ieder Afrikaans sub-sahara land stiekem gewoon clan-politiek (oid) en machtsspelletjes een grote rol en is de (helft van de) bevolking sowieso de sjaak – wie er ook als ‘winnaar’ uit de bus komt?
“’speciale krachten’ in te roepen”
Hebben we het hier over Voodoo of een slechte vertaling van ‘special forces’?
@2: Mij klinkt het simpeler in de oren: Dictator overleden, zoon wil de dynastie voortzetten, maar concurrenten zien hun kans schoon en spelen in op anti-koloniaal sentiment, een gegarandeerd lont in het kruitvat.
Mij lijkt ook dat die Bongo gewoon gebruik gemaakt heeft van Westerse expertise, al zal zeker meegespeeld hebben dat de Fransen welwillend stonden tegenover geen onrust in Gabon (vanwege de expats en de handel), een beetje gemeenschappelijke belangen dus.
Het zou me niet verbazen als degenen die nu het vuur aanwakkeren niet zozeer rekening houden met die gezamenlijk belangen en toch ook niet zo zitten te wachten op zoiets als democratie. Van de andere kant denk ik dat als het tot bloedvergieten komt, de Fransen toch wel ingrijpen en Bongo aan de macht houden, of iemand anders, mocht Bongo te zeer een marionet lijken. Het zou niet het eerste Afrikaanse land zijn waar de Franse regering bepaalt of een coup slaagt.
@4 Mij klinkt het simpeler in de oren: Dictator overleden, zoon wil de dynastie voortzetten, maar concurrenten zien hun kans schoon en spelen in op anti-koloniaal sentiment, een gegarandeerd lont in het kruitvat.
Dat dacht ik ook, maar blijkbaar zit er wel een kern van waarheid in dat verhaal over Franse inmenging. Maar zonder smoking gun – om maar een ander explosieven metafoor te gebruiken – geloof ik het ook niet 100%. Vandaar mijn vragen over de motieven van de oppositie.
@5: Het lijkt mij dat de Fransen allicht geen probleem hebben met een voortzetting van de dynastie (anders had vader Bongo niet zo lang geregeerd) en waarschijnlijk wel hun steun voor de zoon hebben uitgesproken.
In de perceptie van de bevolking (die moet immers opgejut worden), zal er allicht ook wel iets van kolonialisme afstralen van die expats (die gegarandeerd een boven Gabonees modaal inkomen hebben). Als daar dan ook nog bedenkelijke types tussen rondlopen (ex-Mossad werd al genoemd en ik vermoed ook een relatief groot aandeel vreemdelingenlegioen oudgedienden), is een vijandbeeld makkelijk gevormd.
In Libreville zit permanent een bataljon Franse mariniers/ parachutisten, net naast het vliegveld. Noem het ‘speciale krachten’, maar ik kreeg het niet warm na een jungletraining met deze ‘elite’.
Ook zijn er daar kazernes met mariniers en ‘parachutisten’ (sommigen hadden nog geen sprong gemaakt) van Gabon zelf, opgeleid door de Fransen. Op het Franse kamp stonden al enorme tenten met airco om Franse burgers op te vangen. Daar met een majoor van de Franse inlichtingendienst gesproken. Stabiel en rustig nu. Al zie je wel op drukke kruispunten en langs drukke wegen her en der militairen staan. De Fransen hebben daar overal vingers in de pap, al doen ze zelf of dat niet zo is. Vooral qua inlichtingen zijn ze nauwkeurig. Maar dat geldt met name voor contra-spionage, want dat schijnen diverse Gaboneze groeperingen goed in de hand te hebben. Gaan de Fransen de poort uit, dan krijgt de inlichtingen majoor 10 min later al telefoontjes dat men de bewegingen in de gaten houdt en wat de Fransen doen. Al met al houdt men de Fransen daar heel erg goed in de gaten en zal elke stap gevolgd worden. En zo ook andersom. Een marinehelikopter maakt elke dag vluchten van het Franse kamp over Libreville om bijzonderheden in Libreville te kunnen waarnemen.
citaat van Promeus in een eerdere reactie hierboven (7 sept ’09 12.53u):
…Maar is het echt zo simpel? Of speelt hier net als in bijna ieder Afrikaans sub-sahara land stiekem gewoon clan-politiek (oid) en machtsspelletjes een grote rol en is de (helft van de) bevolking sowieso de sjaak – wie er ook als ‘winnaar’ uit de bus komt?…
CORRECT. U kon het niet beter verwoorden. En natuurlijk zijn hier de Fransen bij betrokken. Het gaat om geld, lieve mensen. Simpel is het niet, logisch uiteindelijk wel.
@Charles
Het gaat om geld
Verbaasd?
Ik niet.
Maar u zit daar in de buurt en heeft kennis van zaken?