De Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO) verwacht dat over 15 à 20 jaar biobrandstoffen een kwart van de mondiale brandstofmarkt zullen bestrijken: ‘Hoge olieprijzen luiden bloeitijd van biobrandstof in’ (IPS). Persoonlijk verwacht ik dat dat percentage nog wel eens hoger kan uitvallen zeker als je individuele landen bekijkt. Arme landen zullen bij een gestaag stijgende olieprijs gedwongen zijn om snel op alternatieven over te gaan. Biobrandstof is qua technologische transitie dan het gemakkelijkst, je hoeft immers het machine- en wagenpark niet aan te passen. Overschakelen op waterstof vergt veel drastischere aanpassingen.
De drastische veranderingen bij biobrandstoffen zitten hem echter in het landgebruik. Waar gaan we al die miljoenen hectare koolzaad, zonnebloemen en suikerriet verbouwen? Wie een waardevolle bron van cijfers en kaarten over biomassa wil aanboren klikt nu op ‘lees verder’.
De meningen over de wenselijkheid en haalbaarheid van deze ontwikkeling zijn sterk verdeeld. Dr. André Faaij van het Copernicus Instituut en Prof. dr. Turkenburg van de Universiteit Utrecht zien kansen voor een duurzame ontwikkeling. Er zou voldoende marginale en braakliggende landbouwgrond wereldwijd voorhanden zijn om in de behoefte aan energie uit biomassa (let op: dit is breder dan biobrandstof alleen) te voorzien (kaartje). Modelberekeningen die rekening houden met waardevolle natuurgebieden en ruimte voor de voedselvoorziening zouden dit aangeven. Het Milieu en Natuurplanbureau daarentegen berekenen (met een ander model) dat bij een forse uitbreiding van het areaal biomassateelt de biodiversiteit er altijd op achteruit zal gaan.
In december organiseerde het Wereld Natuur Fonds i.s.m. met de Universiteit Delft een seminar over ‘Natuur en Nieuwe Energie’. Dit seminar werd geopend door oliedeskundige Prof. dr. Coby van der Linde van de Rijksuniversiteit Groningen die er fijntjes op wees dat de EU in 2030 voor meer dan 70% van haar oliebehoefte afhankelijk zal zijn van import. Zie hier ook een geopolitieke strategische overweging voor biobrandstof van eigen bodem. Daarna kwamen o.a. Turkenburg van de Universiteit Utrecht en Prof. ir. Klaas van Egmond van het MNP aan het woord. Turkenburg zag kansen voor schoon fossiel en biomassa. Van Egmond waarschuwde echter voor de destructieve gevolgen van grootschalige biomassaproductie voor de natuur. Alle presentaties (die bol staan van de informatieve figuren en cijfermateriaal) zijn bij het WNF te dowloaden.
Extragratis uitsmijter: Dr. Glen Barry de directeur en oprichter van het Ecological Internet (EI). schreef gisteren op zijn weblog een essay-post over biobrandstoffen:
Biofuels are an example of doing what is easy and requires the least societal change – continuing to burn hydrocarbons to power inefficient and inequitable use of energy – rather than what is required. (EarthMeandersBlogSpot)
Reacties (18)
Het lijkt allemaal zo ingewikkeld: wat je ook doet, het kost altijd wat. (Zie de filosoof J.C. met “elk voordeel, etc.”
De oplossing?
1. Niet denken in “het-één-of-het-ander” maar in “en- en plus nog wat” (grootschaligheid versus kleinschaligheid).
2. Er op blijven hameren dat de huidge consumptievraag echt te groot is voor welke energiebron dan ook. Dus zeker niet nog meer, liever minder!
Dat klopt, veel deelnemers aan de discussie staren zich blind op een alles of niets oplossing. Terwijl het met energie altijd en-en is. Maar desalniettemin zal een kwart van de brandstofmarkt verkregen uit biomassa grote gevolgen hebben voor de productielanden. Veel milieuorganisaties staan er daarom skeptisch tegenover. Biomassa zal een commodity worden met alle ellende vandien, zeggen ze. Kijk maar naar andere commodities als hout, vis, soja, diamanten en koper. Grote bedrijven springen erin samen met niet altijd zo zachtzinnige lokale machthebbers. Als er ergens geld te verdienen is…
Als EU moet je dan een keuze maken: willen wij ethanol van Braziliaanse suikerriet plantages die staan op een plek waar 5 jaar daarvoor nog een fraai wetland stond? Willen wij palmolie-resten in onze elektriciteitscentrales verstoken die komen van Kalimantan waar de laatste bossen van de orang-utan worden gekapt? Vinden wij het logisch om kokosnotenolie van de Nicobar eilanden in onze SUV’s te gooien, terwijl deze unieke eilanden rap veranderen in één grote plantage?
Of kiezen we voor brandstof verkregen uit FSC beheerde bossen in Polen, zonnebloemvelden in Oekraïne, of zeewierbanken voor de kust van Texel?
Twee dingen waarbij in die Copernicus studie geen rekening is gehouden:
1) Gewassen zoals raapzaad en dergelijke hebben wisselteelt (roulatie) nodig, dus een gedeelte van dat braakliggend land moet ook braak liggen.
2) Er is nog steeds honger in de wereld en de bevolking in de derde wereld groeit, en gedeelte van de economieen van grote (voormalige) derdewereldlanden groeit nog meer. Om daar iets aan te doen moet het aantal hectare landbouwgrond uitbreiden.
Een derde, en misschien wel het belangrijkste punt is dat alle kosten in dit plaatje in geld worden uitgedrukt, en niet in Joules. Bijgevolg moeten allerlei kostenplaatjes over het verwijderen van CO2 gerelateerd worden aan de huidige energieprijs. Zijn dit economen of zoiets? Die maken vrijwel altijd van dit soort fouten..
Neem bijvoorbeeld de prijs van ethanol: Dat zou bij een bepaalde olieprijs zo- en zoveel rendabel worden. Maar kijk ‘ns hier:
http://www.neo.state.ne.us/statshtml/66.html
en het grafiekje:
http://www.neo.ne.gov/statshtml/images/66.jpg
geen rekening is gehouden:
moet worden
geen rekening lijkt te zijn gehouden:
Uiteindelijk weet ik niets zeker, namelijk..
Overigens staat China reeds geheel open voor genetisch gemodificeerde gewassen. Er is nog wat capaciteit in te vullen dus.
De bottleneck in de fotosynthese is het enzym RuBisCo. Door genetische modificatie van dit enzym kan je misschien een gewas maken met veel hogere opbrengsten per hectare. Echter, deze nieuwe ultrasnel groeiende planten hebben ook veel meer N, P en K nodig. En ik vraag me echt af waar al die stikstof vandaan moet komen. Op dit moment wordt de stikstof uit kunstmest bereid met behulp van fossiele brandstoffen (Haber-Bosch proces). In theorie zou je N, P en K terug kunnen winnen in het biomass-to-fuel proces of de biomassa centrale , maar dat alles trek een zware wissel op de energetische efficiency van het hele proces. Het kental hier is trouwens nuttig vermogen per oppervlak (kW per hectare landbouwgrond).
Het kental hier is trouwens nuttig vermogen per oppervlak (kW per hectare landbouwgrond).
Exact. Niet eens Joules, maar vermogen.
Methaanknollen op zeebodem ?
@mescaline: methaanhydraat =/= mangaanknollen
@Pelayo: De berekening voor Miscanthus giganteus biomassa. Opbrengst is 60 ton (droog) / hectare / jaar. De energie-dichtheid is 18 GJ / ton (droog). Dit geeft een thermisch vermogen van 33 kW/hectare. Het electrische vermogen is op z’n hoogst 30% van het thermische vermogen, dus 10 kW (electrisch) per hectare. Dit is exclusief het benodigde vermogen voor bemesting, oogsten, drogen, vervoer naar de centrale, rookgasreiniging, etc. Laten we optimistisch zijn en daar nog eens 80% efficiency voor rekenen. Er blijft nu 8 kW per hectare over, zeg maar 5 Senseo koffiezetters.
Eerst even een opmerking. Sinds wanneer is “Coby Olie” van werkgever veranderd? Ik dacht dat ze nog steeds voor het schimmige Clingendael werkte? Niettemin heeft ze helemaal gelijk in haar opmerking dat we zwaar afhankelijk zijn van olie en gas uit onstabiele gebieden.
Biomassa kan dan een oplossing zijn, afhankelijk van hoe je het aanpakt, maar dan zullen we wel een aantal grenzen moeten durven stellen. Wie de ontwikkeling rond biomassa op dit moment bekijkt ziet dat ” de markt” het anders oplost.
In Indonesie willen de bedrijven 300.000 hectare regenwoud omkappen en volplanten met palmen (voor palmolie o.a. geleverd aan nederlandse biomassa centrales) In Argentinie en Brazilie veranderd het halve land in een gentech soja plantage, met alle schadelijke gevolgen van dien. Resultaat: “schone” energie, lokale hongersnood, afbraak van biodiversiteit.
Biomassa klinkt leuk, als het bijvoorbeeld uit GFT afval of afval uit de landbouw wordt gemaakt, maar de praktijk anders.
Zie http://www.indymedia.nl/nl/2006/03/35121.shtml
Zie
Coby v/d Linde is sinds november vorig jaar hoogleraar Geopolitiek en energiemanagement in Groningen.
http://www.rug.nl/Corporate/nieuws/archief/archief2004/Nieuwsbrief/week26/24_12
Volgens mij combineert ze het met haar baan bij Clingendael. http://www.clingendael.nl/staff/?id=42
O ja mangaan, @phonkee. Jammer. Varkensmest stikt wel van de stikstof.
@mescaline: En die varkens eten…
Aardig gegeven is dat in Israel momenteel enorme varkens”kwekerijen” ontstaan die de Bijbelse opdracht ‘geen varkens hoeden’ omzeilen door al die stallen op paaltjes te zetten. geen ontakt met de Bijbelse grond a.h.w.
Tijl Uilenspiegel in zijn kar met grond. Boze graaf: ik heb je verboden in mijn land te komen. Tijl: O, maar ik zit op mijn grondgebied.
Varkens eten alles, net als kippen, die nog meer N/ton produceren. Nou kunnen we toch eindelijk eens netjes van die rotmest af zou ik denken.
” Dit seminar werd geopend door oliedeskundige Prof. dr. Coby van der Linde van de Rijksuniversiteit Groningen die er fijntjes op wees dat de EU in 2030 voor meer dan 70% van haar oliebehoefte afhankelijk zal zijn van import.”
Ze zal bedoeld hebben:
“Voor wat betreft olie neemt de afhankelijkheid van de Europese Unie toe van 76% in 2002 tot 94% in 2030″…