De valkuil waar we niet in moeten trappen, is volgens Patrick Hoogenbosch, sociaal ondernemer in het Arnhemse Spijkerkwartier dat de energietransitie een technisch verhaal over energie wordt. Hij waarschuwt:
‘De energietransitie gaat niet slagen als alle aandacht naar de techniek gaat in plaats van naar de sociale dimensie. Je moet de energietransitie gebruiken om de problemen van mensen op te lossen. Een vochtige woning bijvoorbeeld, waardoor mensen meer moeten stoken. Maar denk ook aan problemen als fijnstof, hittestress, wateroverlast, vergrijzing, het tekort aan technisch personeel, vereenzaming en de zorg die onbetaalbaar wordt. Dáárover moet je met ze in gesprek. Er zit veel opgekropte frustratie, zeker in de minder welvarende buurten; die moet je aanpakken.’
De contouren van de ‘energiearmoede’ zijn al zichtbaar.
Arme huishoudens betalen ruim 5 procent van hun inkomen aan gas en stroom, voor de rijkste 10 procent huishoudens is dat maar 1,5 procent. Volgens energiebedrijf Essent zijn 750.000 huishoudens momenteel niet in staat de energierekening te betalen. Als er niets verandert, gaat op termijn 17 procent van het budget van laagbetaalden op aan energie, blijkt uit onderzoek van CE Delft in opdracht van Milieudefensie, de Woonbond en FNV.
[Een nieuwe tweedeling dreigt bij de energietransitie, Hans van de Wiel op Sociale Vraagstukken]
Reacties (28)
Goed dat hier meer aandacht voor komt, anders lopen de rechtse boeroepers er weer mee heen, klimaatzwendel, linkse hobby, etc. Dan krijg je inderdaad het idee dat je goed moet verdienen wil je er van profiteren.
Want wie gaat bijvoorbeeld de omschakeling van gas naar elektro betalen, de isolatie van huizen?
Het patroon hier is: ‘laten we x doen’. ‘Goed idee. Helemaal mee eens. X is the way to go. Maar om x goed te doen, moeten we eerst y en z doen.’ En zo was design-by-committee geboren en kwam er nooit meer iets af.
@1 “Want wie gaat bijvoorbeeld de omschakeling van gas naar elektro betalen, de isolatie van huizen?”
Als de overheid het betaald, moet de belasting omhoog of moet het ergens anders wegbezuinigd worden, zij hebben het bijkomende probleem dat de gasbaten, milieuheffingen en brandstof accijnzen fors gaan dalen, dus dat gaat dubbelop. Als de boer het betaald wordt de voedselprijs hoger, als het bedrijfsleven het betaald gaan alle andere prijzen omhoog en/of wordt het ingehouden op de salarissen en pensioenen. Sowieso gaan de energieprijzen blijvend omhoog. Kortom, uiteindelijk ga jij dat als gewone burger allemaal betalen.
Het bovenstaande bewijst maar weer eens dat de nieuwe speerpunten van de links elite niets meer meer met het opkomen voor de armeren in de samenleving te maken hebben. Rechts heeft hier al jaren voor gewaarschuwd, maar links heeft dat voor het gemak vergeten of het interesseert ze gewoon niet. En het dan gek vinden dat de achterban naar de populisten van SP/PVV of naar rechts vlucht. Al zijn die laatste momenteel hard bezig om mee te gaan in de milieu hype, er valt voor bepaalde rechtse lobbygroepen namelijk ook goed aan te verdienen.
@3.
Of vermogensbelasting omhoog. Dat is al sinds de jaren tachtig verschoven naar loonbelasting.
De kosten gaan voor de baten uit. En die kosten zijn altijd al gedragen door kapitaalkrachtigen, omdat die het konden dragen. De staat als behartiger van democratische belangen maakte het mogelijk om ook baten te verkrijgen voor armen. Anders blijven innovaties alleen beschikbaar voor kapitaalkrachtigen en komen economische voordelen hoofdzakelijk bij hun terecht. Dus @2: wie betaalt? De overheid. Die verhoogt maar mooi de belastingen bij de kapitaalkrachtigen en bij het bedrijfsleven. Want weet je wat het is met het kapitaal waar die rijken op zitten? Het is dood geld, het beweegt niet, het rolt niet. Het zijn reserves die nagenoeg nooit (en laat staan helemaal) aangesproken worden. Het zou wat zijn als ze bij Kampen, bij de monding van de IJssel zouden zeggen: “Het water komt hier de brug onderdoor, dus al het water is van ons. De rest van Nederland mag verrekken; geen droppel van het IJsselmeer voor jullie!”
Dividendbelasting..?
En verder natuurlijk gewoon belasting heffen op kerosine.
Wat moeten we er aan doen?
Een energietoeslag voor de lage inkomens, naast de zorgtoeslag en de huurtoeslag? Is energie (in de vorm van gas en elektriciteit) een eerste levensbehoefte?
Of is het mooi meegenomen dat arme mensen hun energieverbruik en daarmee hun CO2-uitstoot verlagen?
Ik kies voor dat laatste: laten de verbruikers de werkelijke kosten van energie maar gewoon betalen. Zo leer je de werkelijke waarde van elektriciteit en gas. En leer je spaarzaam omspringen met energie.
@6
Dat laatste werkt alleen als men het wereldwijd in voert.
Anders wordt er strategisch getankt. Net zoals de automobilist die extra kilometers maakt om goedkoop in Luxemburg te tanken.
@7
Energie lijkt me een eerste levensbehoefte, zonder verwarming valt het leven niet mee in Nederland.
Arme huishoudens betalen ruim 5 procent van hun inkomen aan gas en stroom, voor de rijkste 10 procent huishoudens is dat maar 1,5 procent. Volgens energiebedrijf Essent zijn 750.000 huishoudens momenteel niet in staat de energierekening te betalen. Als er niets verandert, gaat op termijn 17 procent van het budget van laagbetaalden op aan energie,
hoeveel procent van de duurzaamheidssubsidies worden opgebracht door de “arme huishoudens”? Als je een vergelijking wil maken van wie het zieligst is moet je ook de belastingen meenemen.
@9: die arme rijken!
@7.
Of is het mooi meegenomen dat arme mensen hun energieverbruik en daarmee hun CO2-uitstoot verlagen?
Ik kies voor dat laatste: laten de verbruikers de werkelijke kosten van energie maar gewoon betalen.
Dat is precies hetzelfde met afval. De rijkeren maakt het relatief niet zoveel uit per kilo betalen, de armeren wel. In gemeenten waar dat is doorgevoerd zijn er voor zover ik weet veel mitsen en maren van de belangenorganisaties van de minima geweest.
Daarbij wordt door beleidsmakers en politici (wethouders) hetzelfde argument gebruikt, die domme armen moeten maar leren, dan maar op de harde manier.
@6: @8: Om start en landingsgewicht te besparen tankt een vliegtuig precies zoveel als nodig is voor de vlucht. Ik denk niet dat men bij invoering van kerosine-accijns eerst even in Luxemburg gaat opsteken om te tanken en dan met jerrycans in het gangpad doorvliegt naar Schiphol.
Als Nederland eenzijdig kerosine-accijns invoert, worden vluchten vanaf Nederlandse luchthavens duurder, en zal voor Europese bestemmingen de trein weer interessanter worden. Het capaciteitsprobleem en de wachttijden op Schiphol verminderen, er is overal minder herrie etc. Ik zie alleen maar pluspunten.
@12
Als Nederland eenzijdig kerosine-accijns invoert dan zal de passagiersstroom een weg zoeken in Duitsland en België. Vooral mensen die in het zuiden en oosten wonen. Ook een tussenlanding in België of Duitsland wordt aantrekkelijker.
Wel lekker rustig voor de mensen rond Schiphol, dat dan weer wel.
@8:
Ik zie dat anders, Lutine.
Niet meevallen is wat anders dan onmogelijk.
@14: Ik wil je wel uitnodigen mij gezelschap te houden wanneer de kou weer eens in mijn rug is geschoten…
@13: Behalve voor de economie rond de vliegindustrie lijkt me dat geen probleem.
@3 Huh? De linkse achterban die naar de SP rent? Uitslagen van de laatste verkiezingen gezien? Juist de echt groene partijen, GroenLinks en de Partij voor de Dieren, die groeien enorm, landelijk en lokaal. Dat ziet de SP ook wel, niet voor niets lanceerde Marijnissen laatst (eindelijk) een groene visie in een groot artikel in een landelijke krant.
@17: Inderdaad, de zoveelste scheet van Le Leugenaar.
@7:
Daar is de egoïst 1e klas ook weer.
Laat de mensen met laag inkomen maar lekker zelf betalen.
Of ze nu alleen arm zijn of bijvoorbeeld ook nog reuma o.i.d. hebben, maakt hem niets uit.
3-Werf gadverdamme voor deze man met een empathieloze inborst!!!
@12 “Om start en landingsgewicht te besparen tankt een vliegtuig precies zoveel als nodig is voor de vlucht.” Normaal wel, maar als het voordeliger is om met een halfvol vliegtuig te landen, is die omslag snel gemaakt. De meeste korte afstandvliegtuigen hebben voldoende capaciteit om ook lange afstanden te vliegen. Of met land net over de grens en laat de passagier daar naartoe rijden, dat is bij een eerder poging ook al gebleken. Beide oplossingen zijn alleen maar slechter voor het milieu.
@17 De aanwinst van GroenLinks komt grotendeels van mede bakfietspartijen PvdA en D66. De PvdD krijgt er misschien wat van de SP en de Gaus afdeling van de PVV, maar dat gaat straks ook ophouden als de transitierekening bij de kiezer in de bus gaat vallen, let maar op.
@20: Jij noemt de PVV. Zolang die maar hard “Moslim” roepen dat die achterban wel blijft. Die mensen die mij zeggen Groenlinks te stemmen zeggen te weten dat het daarmee duurder wordt. Bij de PvdA en SP weet ik dat zonet nog niet. Het is een mening, maar dat is net als met jou: een mening.
@ 21 Nu de Islamitische aanslagen sterk verminderd zijn, wordt dit het nieuwe gat in de markt voor de populisten je ziet ze er al op voorsorteren.
De GroenLinks stemmers die ik ken weten inderdaad dat het geld gaat kosten, maar die wonen veelal in hele hippe oude huizen en als die gaan beseffen wat het daadwerkelijk gaat kosten om een vooroorlogse woning gasvrij te maken moet ik het nog zien. Die 2 jaarlijkse vliegreis voor een sociale werkvakantie in een Nepalees weeshuis zou er dan wel eens bij in kunnen gaan schieten. Dat is niet zozeer een mening, maar een kwestie van rekenen.
@7: “En leer je spaarzaam omspringen met energie”.
Kijk aan, wat een autoritair en regentesk moralisme; Dus arme mensen moeten door ondervinding spaarzaam worden en de rijken mogen gewoon lekker hun gang blijven gaan ?
Het is trouwens totaal niet des mensen, om spaarzaam om te springen met energie. Iedereen heeft daar geweldig de schurft aan, zowel rijk als arm. Het belangrijkste objectief van de moderne mens na de jager-verzamelaar is, om zijn habitat zo aangenaam mogelijk in te richten. Dat doe je niet door “spaarzaam” om te springen met energie, maar door je zoveel mogelijk goedkope, veelvoorkomende en betrouwbare energie toe te eigenen, met hoge dichtheden.
Daarom komen er nu steeds meer mensen achter, dat die energietransitie eigenlijk al bij voorbaat kansloos is. Daarvoor heb je geen onderzoek nodig van CE Delft.
@5:
Dat zou zo zijn, als de nieuwe groene rage een investering was in goedkopere energie. Het tegendeel is het geval. De kosten gaan uit voor nóg hogere kosten.
@13: gelukkig voert Nederland niet eenzijdig vliegbelasting in, want alle omliggende landen (minus België) hebben het al. Zie kaartje met landen die het al hebben:
https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2018/06/29/kabinet-start-internetconsultatie-vliegbelasting
@23 oh jee, ik ruik een herhaling van de discussie in een eerder draadje over de Jevons paradox. Met Mr. De Pooter als enige die zich daar aan onttrekt.
Beginnen we: energie gebruik je met een reden, bv een comfortabele woning. Als het met minder kan gaan mensen minder energie verbruiken. Zie ook de statistieken over gemiddelde energieverbruik per huis van de afgelopen 40 jaar. Of mensen het uitgespaarde geld in andere energie vormen steken is maar zeer de vraag.
@25: Pas in 2021 dus. En andere wetten kunnen zowaar met terugwerkende kracht worden ingevoerd.
@25: Als je het over Jevons paradox wilt hebben: we zien hier een beweging van rechts naar links: inefficiëntere opwekking van energie leidt via hogere kosten tot een dalende vraag. Heel cynisch kun je dan opmerken dat we zo de CO2-uitstoot verlagen. Helaas betekenen hogere energiekosten gewoon een lagere welvaart voor iedereen.
@25: “Als het met minder kan gaan mensen minder energie verbruiken”.
Dat geldt alleen voor mensen in de traditionele welvaartslanden, die toegang hebben tot energie-efficientere technologieën en veel geimporteerde consumptiegoederen kopen en niet zelf maken. Globaal gezien, stijgt het finale eindverbruik van energie jaarlijks gemiddeld met 2%, door bevolkingstoename en welvaartsuitbreiding in ontwikkelingslanden.
Verder doe je net of er een optie is voor mensen in industriële consumptiesamenlevingen, om uitgespaard geld NIET te besteden aan energie gerelateerde goederen of diensten. Dat is nagenoeg uitgesloten, omdat alle goederen en diensten energie gerelateerd zijn. Zelfs universiteiten en onderwijsinstellingen zijn energiegebonden; Mensen kunnen op grote schaal studeren tot hun 25ste of 30ste jaar, omdat ze niet meer op het land of in fabrieken hoeven te werken. Machines (energieslaven) op goedkope fossiele energie, hebben menselijke spierkracht vervangen.