Een formatie-ideetje: onderhandel zonder partijleiders

Foto: G8 UK (cc)

COLUMN - Nu het al een half jaar niet over de inhoud gaat, kunnen we in ieder geval concluderen dat niet de inhoud, maar de hoofdrolspelers de formatie klem zetten. En daar is wel iets aan te doen.

Beste Johan Remkes: vervang die hoofdrolspelers!

Natuurlijk snap ik best dat het de partijleiders zijn die normaal gesproken zo’n formatie doen. Maar een groot nadeel is toch de vermoeidheid na anderhalf jaar corona en een half jaar schaduwvechten. Ze zijn moe, ze zijn elkaar moe en wij zijn ze moe. En energie om nog over een schaduw heen te springen is er al helemaal niet meer.

En nu is het zo dat ons parlementaire stelsel sinds honderd jaar politieke partijen centraal stelt. En dat levert allerlei problemen op. Zoals het door partijen ondermijnen van het individuele mandaat van kamerleden door het afdwingen van fractiediscipline. Maar in dit geval bieden die politieke partijen misschien een oplossing.

Laat Remkes gaan onderhandelen met de voorzitters van de zes welwillende partijen. Zo’n voorzitter is toch ook een soort partijleider. De secondanten mogen dan gewoon blijven zitten vanwege de link met de fracties en de partijleiders en hun inhoudelijke kennis. Dan kan Kaag even bijkomen van haar verliezingsoverwinning van vorige week en kan Rutte zich eindelijk eens gaan verdiepen in wat demissionair eigenlijk betekent.

Dus exit Rutte, Kaag, Hoekstra, Segers, Ploumen, Klaver. En welkom eh, ja, hoe heten die mensen eigenlijk? Misschien zijn het frisse gezichten. Dan kan Remkes gaan doen waar politieke partijen altijd van zeggen dat ze het belangrijk vinden: zich met de inhoud bezighouden. Hij kan een regeerakkoord uitonderhandelen, of in ieder geval deelakkoorden en langzaam uitvinden welke partijen echt de regering moeten gaan vormen.

En hoewel het een andere onderhandelingsdynamiek mee brengt is het niet ongewoon. Vergelijk het met Europa. Voor Europese akkoorden wordt er door ambtenaren en vakministers onderhandeld. En pas op de Europese toppen is het aan de regeringsleiders om de laatste verschillen te overbruggen.

Zo zorgt Remkes voor meer afstand van de partijleiders tot de onderhandelingen. Maar ook, en daar gaat het om, tot elkaar. En natuurlijk komen ze op een gegeven moment weer in beeld en verdwijnen ze überhaupt nooit helemaal uit beeld. Want achter de schermen zullen ze zich er ongetwijfeld mee bemoeien. Maar deze formatie zou erbij gebaat zijn als Rutte en Kaag een tijdje niet in dezelfde kamer hoeven te verkeren.

Reacties (13)

#1 Sjors

Symphatiek idee, maar ook hopeloos naief. Denk je echt dat de ego’s van deze heren en dames zch vrijwillig op de tweede rij laten zetten?

  • Volgende discussie
#1.1 Hans Custers - Reactie op #1

Helemaal ongelijk hebben die ego’s ook weer niet. Want wat blijft er over van hun laatste restje geloofwaardigheid als een andere groep onderhandelaars binnen een paar weken wel tot een akkoord komt? Tijdelijk een stap opzij zetten zou dus uit kunnen draaien op definitief het veld ruimen. Dat zou ook wel eens positief uit kunnen vallen, maar daar denken die ego’s natuurlijk heel anders over.

#1.2 beugwant - Reactie op #1.1

We moeten net zoveel lak hebben aan die ego’s als die ego’s aan ons hebben. Voor mijn part sluiten we ze zo lang op. Landsbelang, weetje wel.
En anders hebben Fokke en Sukke al een oplossing.

#2 Cerridwen

Laat Remkes gaan onderhandelen met de voorzitters van de zes welwillende partijen.

Hier gaat het mis. De partijen zijn helemaal niet welwillend, ze hebben allemaal heel specifieke eisen over met wie ze willen praten en met wie niet. Zolang geen van die partijen hieraan wil tornen, blijft de huidige patstelling bestaan. De persoon van de onderhandelaar zijn het probleem niet; die vervangen lost ook niets op (als partijen dat al zouden willen).

Pas als binnen een partij het draagvlak van de lijsttrekker afbrokkelt komt vervanging van de onderhandelaar als oplossing in beeld. Stel, Hoekstra wil niet met GLPVDA, maar de rest van het CDA wil het wel, dan zou het een oplossing zijn om met iemand anders dan Hoekstra te praten. Dat is op één voormalige zetel na niet het geval.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 Ad van der Stok - Reactie op #2

De partijen zijn misschien niet welwillend, maar de partijen zijn niet aan zet. De kamer heeft Remkes een opdracht gegeven en hij heeft dus het initiatief. Bovendien wordt hij meer dan de vorige informateurs gezien en geaccepteerd als autoriteit. Dat wil zeggen dat hij de macht die hem dat geeft kan uitoefenen. Hij kan de partijleiders tot de orde roepen en weet zich daarbij gesteund door de rest van Nederland, want er is ondertussen wel wat ongeduld met deze ‘formatie’. En ook die partijleiders weten best dat er iets moet gebeuren.

Daarbij komt dat het vervangen van de partijleiders door de voorzitters iets kan forceren zonder dat het bij voorbaat verliezers oplevert. Dat is ook voor de partijleiders winst. Terwijl als hij direct een keuze maakt voor bepaalde partijen, dan zorgt dat meteen voor verliezers.

#3 Cerridwen

@Ad: in aanvulling op mijn #2: het is mij te makkelijk om te roepen ‘ga gewoon inhoudelijk onderhandelen’, zonder je uit te spreken over de blokkades die er liggen. Dus ik ben benieuwd, welke blokkades hou jij aan vast, en welke moeten opgeheven worden?
– CDA/VVD wil niet met GL en PVDA samen
– D66 wil niet met CU
– GL en PVDA willen alleen maar samen

Ik zelf vind dat CDA en VVD hun onredelijke blokkade op moeten heffen, maar het is duidelijk dat deze partijen zich daartoe niet geroepen voelen. D66 mag het van mij hard spelen, consequentie is wel dat we voorlopig nog geen onderhandelingen hebben, laat staan een regering.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3.1 Spam - Reactie op #3

Het meest voordehandliggende compromis lijkt me hier om met alle zes een kabinet te vormen. Ik begrijp dat VVD/CDA niet zitten te wachten op onnodig extra links gewicht en dat D66 het huidige kabinet met alleen CDA/VVD en CU veel te conservatief vindt. Met CU en een tweede linkse partij herstel je de balans die in andere varianten afwezig is. VVD/CDA zullen dan alleen moeten slikken dat er meer dan 4 partijen zijn, maar dat 5 partijen er één teveel zou zijn is natuurlijk vooral een gelegenheidsargument. Hun echte probleem is dat ze een PvdA/GL/D66 blok te veel links vinden tegenover alleen VVD en CDA.

Misschien kunnen PvdA en GL het initiatief naar zich toe trekken door met de CU te gaan onderhandelen. Als ze er met zijn drieen uitkomen, zal het voor D66, VVD en CDA lastig worden zich niet aan te sluiten.

  • Volgende reactie op #3
#3.2 Cerridwen - Reactie op #3.1

Ik zie daar ook wel wat in. Blijft dan zo dat D66 de CU blokkade moet opheffen, en CU moet wel willen een getalsmatig overbodig 6e wiel aan de wagen te zijn.

#3.3 Ad van der Stok - Reactie op #3

Nu er een minderheidskabinet in de lucht hangt, denk ik eigenlijk wel dat je vrij snel kan gaan onderhandelen. Als je op onderwerpen deelakkoorden gaat uitonderhandelen, dan creëer je gedoogsteun van partijen die een minderheidskabinet aan een meerderheid kunnen helpen. Of die uiteindelijk toch toetreden tot een kabinet. Het onderhandelen zelf zorgt ook voor commitment en kan helpen die blokkades te slechten.

Over die blokkades. Wat ik niet begrijp is waarom D66 niet al vrij snel gezegd heeft dat ze een partij, met serieuze interne problemen, als partner niet meer serieus kan nemen. Het CDA dus. Dat is ook niet louter strategie, maar een heel valide argument. Iedereen ziet wat er met die partij aan de hand is. Maar daar is het nu te laat voor. Verder denk ik dat D66 er slim aan doet om hun blokkade tegen CU te laten varen, maar tegen een aantal belangrijke punten die ze zelf wil realiseren. Zodat ze een uiteindelijk akkoord inhoudelijk naar zich toe trekt.

  • Vorige reactie op #3
#4 Co Stuifbergen

GroenLinks en de PvdA en het CDA zijn getalsmatig ook een 6e wiel.
Alleen de VVD en D66 zijn onmisbaar.

Als de “zesde wielen” samenwerken, staan ze het sterkst.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Frank789

Eigenlijk zou er een wet moeten komen die na X maanden na de verkiezingen de kamer dwingt ministers te kiezen als er geen regeerakkoord ligt. Dan krijgt iedere partij een aantal ministersposten (en staatssecretarissen) naar rato van zetels in de kamer.

Het is toch eigenlijk belachelijk dat de kiezer zomaar van een half jaar mandaat van de vier jaar beroofd wordt? Dat de oude meuk gewoon blijft doorregeren en beslissingen neemt zonder de kamer te raadplegen?
Nota bene in crisis/coronatijd en binnenkort al een jaar demissionair?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Daan van der Keur

Ik zou alle Nederlanders eens willen adviseren aan een politieke werkgroep deel te nemen. Toen ik nog op het laboratorium voor Cytogenetica werkte zijn we rond 1990 begonnen met het opzetten van de sectie prenatale diagnostiek (= vruchtwaterpuncties en vlokkentesten). Het jaar daarop werd ik gevraagd via een kennis om als specialist deel te nemen aan een politieke werkgroep over de haken en ogen van Prenatale Diagnostiek naar de toekomst. Zo van moet je wel alles willen weten. Afijn ik naar Het Binnenhof voor de eerste vergadering. Wat denk je? Ik zat er voor spek en bonen bij want zij wisten alles beter! Tijdens de koffiepauze ben ik lachen en huilend tegelijk Het Binnenhof afgelopen en ben naar huis gereden. Tja politici betweters van hier tot Tokio maar echte kennis van zaken, nou nee….

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6.1 Frank789 - Reactie op #6

Tja, hadden we maar deskundigen die de politiek in willen en niet bij de eerste de beste tegenspraak huilie huilie van het Binnenhof weglopen….

https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/video/video/5254722/enige-arts-de-kamer-wijst-baudet-terecht-vaccins-zijn-geen-gentherapie