COLUMN - De moorden en gijzelingen in Parijs waren heel groot en heel klein. Het ging over integratie van culturen, over oorzaken van radicalisering bij jongeren met een andere culturele achtergrond: dan is het thema heel groot. Het ging ook over verlies van mensenlevens, over het live verslag van een brute moord op een gewonde agent, dan is het klein.
Het onzegbare hield aan: gijzeling, belegering, een anti-Joodse dimensie, geweld en ontknoping. Ook de zondag leverde onzegbaar nieuws, door enorme mensenmassa’s op straat, in Parijs en veel andere steden, met een serene, bijna opgewekte vredeswil.
Ik schreef over Georges Wolinski, die zich phallocrate noemde, veertig jaar geleden in een dartel boekje vol zelfspot, Lettre ouverte a ma femme. Zijn dochter verklaarde: ‘Papa is dood, maar Wolinski leeft.’ Mooier kun je de combinatie van groot en klein niet samenvatten.
Deed de TV wat moest? Ten dele: het leger experts in terrorisme maakte me kregel. Er wordt een poging tot informeren gedaan, maar ik heb weinig of niets gehoord dat ik niet zelf kon bedenken. Hieronder een voorbeeld van zwakke journalistiek.
Een Franse journalist belde kort voor de ontknoping naar de drukkerij waar de moordenaars van Charlie Hebdo zaten en kreeg één van hen aan de lijn. ‘We zijn gesteund door Al Quaida in Jemen en gefinancierd door Al Aflaki, voordat hij werd vermoord,’ zo vertelde de aanslagpleger.
Niemand reageerde daarop. Maar Al Aflaki was een Amerikaan, die werd gedood in Jemen, in september 2011(!) door een Amerikaanse drone, in het targeted killing-programma dat Obama in opspraak bracht.
Was die boodschap, waar of niet waar, van belang? Ik zou zeggen van wel: kennelijk waren de moordenaars een slapende cel van Al Quaida, of wilden ze die indruk wekken. Waarom? Is er een relatie met IS? Concurreren IS en Al Quaida? Is er nog een werkende leiding bij Al Quaida die deze slapende cel tot actie heeft bevolen? Waarom nu? Ik heb geen expert gehoord of gezien.
Voor woorden was meer aandacht, want die zijn gemakkelijker dan feiten. In Buitenhof vroeg Paul Witteman aan Rutte of hij het eens was met het woord ‘oorlog’ dat Wilders gebruikte? Rutte zei behoedzaam dat wij ‘in strijd zijn met extremisten’. Dat is wel iets terughoudender, maar niet veel. Dat kan ook moeilijk, want ons land strijdt mee met Amerika, voor de ‘verdelging’ van IS. Dat lijkt toch wel veel op oorlog.
Aboutaleb stal de show, met een wat ondoordacht ‘rot toch op’ tegen iedereen die niet tegen een spotprentje of satire kan. Het was in woede en kwam uit zijn tenen, bekende hij zijn partijgenoten, maar het raakte velen in zijn oprechtheid.
In de middagreportage van de NOS over Parijs schoof Kim Putters aan, directeur van het SCP; hij wees op onderzoek waarin wij wel voor vrijheid van meningsuiting zijn, maar onmiddellijk veel genuanceerder zijn, als het gaat om kwetsen van diepe overtuigingen. Hirsi Ali noemde dat het recht om te kunnen beledigen, maar dat recht wordt toch veel minder gesteund dan simpelweg het recht op vrijheid van meningsuiting.
Zo blijft het probleem: heeft de islam last van de confrontatie met de moderniteit? Heeft de islam een feministische revolutie nodig? Gaat de strijd om vernedering van moslims? Om het Israëlisch-Palestijnse conflict? Om vrijheid van meningsuiting?
De confrontatie met de moderniteit raakt de islam religieus en politiek. De frontlijn zou wel eens de positie van vrouwen kunnen zijn. Het is nog koud, maar een islamitische lente kan niet uitblijven.
Reacties (4)
Ik was in het geheel niet onder de indruk van de ‘rot op’-uitspraak van Aboutaleb. Zwak, zwak, zwak. Heeft ook niets met ‘Je suis Charlie’ te maken. Me dunkt dat een ‘charlist’ eerder zou zeggen: “Als je het hier niet ziet zitten vanwege humoristen die iets zeggen wat tegen het zere been is, schreeuw het van de daken en maak gebruik van alle rechten die je hebt. Maar wat je ook doet, snoer een ander niet de mond met geweld of erger.” En, zou ik eraan willen toevoegen, doe je dat toch, rot dan vooral niet op. Jij krijgt absoluut niet de kans om in een land met een mogelijk zwakker ontwikkelde rechtsstaat alsnog je slag te slaan. Nee, opbergen die hap, desnoods voorgoed.
Zou je dan ter verdediging van Aboutaleb kunnen aanvoeren dat hij overweldigd door emoties sprak? Daar leek het in de verste verte niet op. Deze toespraak voor de camera was ongetwijfeld zorgvuldig voorbereid en geregisseerd. Aboutaleb zou niet anders kunnen.
Nee, voor mij stal Aboutaleb niet de show. Het was eerder een smet op zijn blazoen.
@0: ”Voor woorden was meer aandacht, want die zijn gemakkelijker dan feiten”
– daarna nauwelijks feiten, wel veel woorden.
Ja, wij voeren oorlog in Irak, hoe moet je die bombardementen anders duiden?
Had voor de aanslag nog nooit van Charlie Hebdo gehoord. Wist ook niet van de cartoons, die ik grappig vond, maar ik zou daarvoor geen blad kopen. Dat nu juist Islamisten een abonnement op dat blad lijken te hebben om zo beledigd te zijn, verwacht je niet.
Zelf denk ik dat de Islam vooral last heeft van de Islam. Als Mohammed de profeet weer tot leven zou komen en vrolijk zijn gang weer ging, zou hij m.i. staatsvijand nr 1 hier én in de Islamitische wereld zijn.
Mensen als Wilders bedoelen met “het is oorlog” natuurlijk iets anders dan wat wij in Irak doen. Die bedoelen dat het hier oorlog is en wel tegen de gehele islam en dus tegen alle moslims. Dat is nog wel even een graadje of tien anders, zou ik zeggen.