Treinen rijden niet vanwege een staking van machinisten. En snelwegen worden geblokkeerd door tractoren van protesterende boeren. De sociale onrust in Duitsland neemt toe. De Ampelkoalition is de boeren al op enkele punten tegemoet gekomen. Maar Bondskanselier Scholz wil niet verder gaan. Intussen stijgt de populariteit van extreemrechts.
Niet meer dan 20% van de treinen reed gisteren. De stations blijven leeg. Reizigers lijken zich er bij neergelegd te hebben. Deutsche Bahn heeft de vakbonden opgeroepen weer aan de onderhandelingstafel plaats te nemen. Het bedrijf roept de machinisten op zijn loonaanbod en het plan voor flexibele arbeidstijden serieus te nemen. De leider van de vakbond Weselsky noemde het loonaanbod ‘een provocatie’. De vakbond eist een vermindering van de wekelijkse werkuren voor werknemers in ploegendienst met volledige looncompensatie. Het spoorbedrijf kampt echter met een tekort aan personeel. Met enkele kleinere spoorwegbedrijven zou de vakbond al een overeenstemming hebben bereikt. De woordvoerder van DB bestrijdt dat die in werking kan treden zonder akkoord met haar bedrijf. De stakingen gaan mogelijk ook volgende week nog door.
Goedkope diesel
Het boerenprotest heeft te maken met de bezuinigingen die de regering moet doorvoeren om de staatskas weer op orde te krijgen. In november bepaalde het Constitutioneel Hof in Stuttgart dat de regering een bedrag van 60 miljard, bestemd voor bestrijding van de coronapandemie, niet mag gebruiken voor haar klimaatplannen. Dat veroorzaakte een groot gat in de begroting. Besparingen werden onder andere gevonden in het opheffen van de btw-vrijstelling voor landbouwvoertuigen en het -inmiddels gefaseerd- terugdraaien van het belastingvoordeel dat boeren hebben op het gebruik van diesel. Het eerste voorstel is al teruggedraaid. Maar de boeren eisen het volledige behoud van hun goedkope diesel. Net als in Nederland speelt een meer algemene onvrede mee over de toekomst van het boerenbedrijf. Boerenleider Rukwied: ‘In Duitsland wordt het landbouwbeleid gemaakt vanuit een wereldvreemde stedelijke zeepbel en gericht tegen boerenfamilies en plattelandsgebieden.’
Landbouwminister Cem Özdemir (Groenen) is de gebeten hond. Hij zei deze week dat hij als vakminister geen stem had gehad in de besluitvorming over de bezuinigingen die de boeren nu treffen. Hij zou zelf een voorkeur hebben voor andere oplossingen. Volgens de Groenen zijn de boeren afhankelijk van subsidies omdat de grote supermarkten veel te weinig betalen voor hun producten. ‘De macht van supermarkten is bijzonder groot in Duitsland’, zegt de Groene Europarlementariër Anna Cavazzini, voorzitter van de commissie interne markt van het Europees Parlement. In Duitsland is driekwart van de markt verdeeld over slechts vijf bedrijven. ‘Dit leidt tot prijsdruk en ondermijning van de concurrentie, oneerlijke contractvoorwaarden of contractwijzigingen met terugwerkende kracht, korte termijn aankoopovereenkomsten en dus een gebrek aan voorspelbaarheid voor producenten’.
Europees landbouwbeleid
Er is te weinig met de boeren gesproken, zegt algemeen secretaris van de SPD Kevin Kühnert. Dat moet dan aanstaande maandag goed gemaakt worden als de drie fracties van de Ampelkoalition een afspraak hebben met boerenorganisaties. Kühnert en zijn collega’s zien wel dat het de boeren om meer gaat dan alleen een belastingmaatregel. Of zij oplossingen kunnen bieden is de vraag. Het agrarisch beleid is voor een groot deel afhankelijk van Europees beleid. De Europese Unie steunt de agrarische sector al decennia lang met miljarden. Zowel de omvang van die steun als de vraag wie er het meeste van profiteert zorgen voor een terugkerend dispuut over de EU-begroting. Het zal er in de aanloop naar de Europese parlementsverkiezingen in juni ongetwijfeld weer over gaan. De oorspronkelijke doelen van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, inkomenssteun voor boeren, afhankelijk van de grootte van hun bedrijf, zijn de afgelopen jaren verschoven naar groenere landbouwpraktijken. De eco-regelingen zijn extra subsidies per hectare voor duurzame landbouwactiviteiten. Ook moeten de landbouwsubsidies meer ten goede komen aan kleinere bedrijven door middel van een speciale subsidie voor de eerste 40 hectare landbouwgrond. De vraag is of de onvrede van de Duitse boeren daarmee weggenomen kan worden.
Remigratieplannen
De extreemrechtse AfD profiteert van alle onvrede. De partij stijgt nog steeds in de peilingen. Gisteren werd bekend dat AfD kopstukken in het geheim hebben onderhandeld met de Oostenrijkse neonazi Martin Sellner over een plan om ‘buitenlanders’ het land uit te zetten. De bijeenkomst, eind november in een hotel in de buurt van Potsdam, was georganiseerd door Gernot Mörig, een voormalige tandarts uit Düsseldorf en Hans-Christian Limmer, een investeerder in de horecasector. Correctiv, een onderzoeksgroep, maakte in het geheim opnamen van de bijeenkomst en publiceerde alle namen van de aanwezigen. De enige vraag die hen bij elkaar bracht was volgens Correctiv de remigratievraag: ‘of wij als volk nog overleven in het Westen of niet’. Het merendeel van de lezingen en discussies op deze dag draaide rond de mogelijkheid om ‘mensen op basis van racistische criteria uit Duitsland te kunnen verwijderen – ongeacht of ze een Duits paspoort hebben of niet…’ Als extreemrechts een meerderheid weet te veroveren. Keynote spreker Sellner onderscheidde drie groepen die voor ‘remigratie’ in aanmerking komen: ‘asielzoekers, buitenlanders met het recht om te blijven – en ‘niet-geassimileerde burgers’. Volgens hem vormen deze laatsten het grootste ‘probleem’. Met andere woorden: Sellner verdeelt de mensen in degenen die ongehinderd in Duitsland zouden moeten kunnen leven en degenen voor wie dit fundamentele recht niet zou moeten gelden.’
De schokkende reportage van Correctiv zorgde opnieuw voor ophef over de invloed van neo-nazi’s in de AfD. De partij distantiëerde zich direct van de bijeenkomst, maar het wantrouwen bij andere partijen is alleen maar groter geworden. Niet in de laatste plaats vanwege het feit dat een van de aanwezigen Roland Hartwig was, de rechter hand van partijleider Alice Weidel. SPD-partijsecretaris Kevin Kühnert deed een beroep op ‘al diegenen die niet willen dat de geschiedenis zich herhaalt’ om op te staan tegen de AfD en ‘het veld niet over te laten aan de ‘vijanden van de mensheid’. Bondskanselier Scholz, die niet bekend staat om zijn snelle reacties op de actualiteit, nam ook onmiddellijk stelling tegen de AfD. ‘We staan niet toe dat iemand de ‘wij’ in ons land onderscheidt op basis van de vraag of iemand een immigratiegeschiedenis heeft of niet’, zei Scholz. ‘Wij beschermen iedereen – ongeacht afkomst, huidskleur.’ Hij kondigde aan dat de inlichtingendiensten alle tegenstanders van de democratie in de gaten zullen houden. ‘Leren van de geschiedenis moet verder gaan dan lippendienst’, waarschuwde Scholz.
Reacties (20)
omdat de grote supermarkten veel te weinig betalen voor hun producten.
Ik denk dat dat ook in Nederland geldt.
Ik denk dat dit voor een deel ook beleid was: regeringen wilden liever een landbouwoverschot dan voedseltekort.
In een vrije markt dalen de prijzen dan zo sterk dat een paar boeren failliet gaan, dus zorgt de overheid voor steun.
De keerzijde is lage voedselprijzen, een grote zegen, want het voorkomt honger.
En terecht, toch? Geen voedseltekort is een groot goed, dat nog wel eens te gemakkelijk als vanzelfsprekend wordt beschouwd.
Als je het mij vraagt wordt het vooral veel te gemakkelijk als vanzelfsprekend beschouwd dat alle steun die de landbouwsector krijgt bedoeld is om voedseltekorten te voorkomen. Terwijl die in werkelijkheid tot een gigantische overproductie leidt, vooral van dierlijke producten, die elders in de wereld juist tot tekorten kan leiden. Herinner je je de deal over graan uit Oekraïne, die zo belangrijk zou zijn vanwege de hongersnood in delen van Afrika? En hoe dat graan uiteindelijk voor het overgrote deel naar veevoerfabrieken ging? Onze landbouw is vooral bezig met het produceren van luxeproducten. Met als toppunt natuurlijk de teelt van bloemen en bloembollen, die we al helemaal niet eten.
Ik bedoel hiermee helemaal niet te zeggen dat we in een keer op moeten houden met al die luxe. Maar probeer eens wat verder te kijken dan je neus lang is, in plaats van kritiekloos de propagandapraatjes van de BBB na te praten.
Ik zeg nergens dat alle steun bedoeld is om voedseltekorten te voorkomen.
Mijn punt is simpelweg dat overproductie minder erg is dan voedseltekorten, en dat dus enig begrip voor de keuze van overheden om voedseltekorten te willen voorkomen op z’n plaats is.
Terzijde: je laat vooral zien dat je een nogal beperkt beeld hebt van wat belangrijk is als het gaat om de landbouw. Het doet er niet echt toe waar de opbrengst van een specifieke boerderij of land precies naar toe gaat, het gaat er om dat het systeem als geheel genoeg produceert om aan onze behoefte te voldoen en die opbrengst zo soepel mogelijk over de wereld verplaatst kan worden van productie naar consumptie. Als grote graanproducent Oekraïne ineens van de wereldmarkt wordt afgesloten, dan stijgen de graanprijzen sterk en dat merken de zwakste inkopers het sterkst. Ongeacht waar het Oekraïense graan precies naar toe ging.
Genoeg uitdagingen in de landbouw waar wat mee moet. Dat op microniveau proberen te managen (is teelt van bloembollen geoorloofd, waar moet het Oekraïense graan precies heen, gaan definiëren voor anderen wat ‘luxe’ is en dus wel weg kan) is onbegonnen werk en berokkent alleen maar schade.
En mijn punt is dat je een vervelend spelletje speelt. In plaats van in te gaan op de zinnige opmerkingen van Co, kom je met wat dooddoeners, waarmee je reageert op iets waarvan je zelf hebt verzonnen dat het ’teveel als vanzelfsprekend wordt beschouwd’. Waarmee je en passant suggereert dat de critici van een systeem dat ondertussen al een jaar of veertig zijn doel voorbijschiet er allemaal niks van snappen. Dat ze niet eens het belang van voedselzekerheid zouden begrijpen. Belangenclubjes zoals de BBB gebruiken exact hetzelfde trucje om het maatschappelijk debat te saboteren.
“omdat de grote supermarkten veel te weinig betalen voor hun producten” is ook iets wat de BBB graag mag zeggen. Just saying
So what? Natuurlijk zit er wel eens een kern van waarheid in wat ze zeggen. Maar dat doet niets af aan de constatering dat jij kwistig strooit met retorische trucjes. In plaats van serieus in te gaan op zinnige opmerkingen van anderen. Zoals je hierboven nog maar eens een keer bevestigt.
Boeren zijn echt de aids van de samenleving, wordt tijd eens hard tegen ze op te treden.
Boeren? Of het agrarisch-industrieel complex?
Ach Jos, waarom ga je na een goed en objectief artikel zo’n comment van laag twitter niveau nu legitimeren met een drogreden.
Macht van het agrarisch-industrieel complex zou niks voorstellen als de boeren ze niet zouden steunen.
Helaas wel ja. Uiteindelijk zijn ze er wel in grote mate afhankelijk van. Zie bv. https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/terwijl-de-boer-zwoegt-verdienen-grote-bedrijven-goud-geld-aan-hun-harde-werk~bff0f638/.
Ik neem aan dat jij graag wat eet? Al je eten is uiteindelijk door een boer geproduceerd. Ook ben je het oneens, uiteindelijk blijft het cruciaal dat ze er zijn.
Iemand anders kan het toch doen? Genoeg vluchtelingen die bereid zijn de handen uit de mouwen te steken die wel graag in een gigantisch huis met een enorme lap grond willen wonen en zich wel kunnen gedragen. Die geen politici bedreigen, hopen asbest in brand steken, niet de natuur proberen kapot te maken, subsidies eisen om goedkope fossiele brandstoffen te mogen gebruiken en het hele land blokkeren als ze een keer niet hun zin krijgen, alleen maar zodat ze gigantische voedseloverschotten kunnen exporteren naar het buitenland terwijl onze halve jeugd geen huis kan vinden omdat de boeren al onze stikstofruimte gebruiken.
Weg met de boeren. Gewoon die hele verziekte sector ruimen en vervangen.
Dat niemand dat durft te zeggen omdat we ze zo dankbaar moeten zijn voor ons eten is precies de reden dat ze overal mee wegkomen. Alsof niet iedereen een miljoenenbedrijf van zijn ouders wil erven om dan 90% van het jaar op zijn rug te liggen en kijken hoe het gras groeit en de koeien de melkmachine inlopen.
Door dit soort reacties wordt de frustratie van boeren wel wat beter invoelbaar.
Dat die boeren ‘de natuur kapot maken’ en fossiele brandstoffen gebruiken doen ze om jou van goedkoop en overvloedig eten te voorzien. Veel mensen lijken dat maar vanzelfsprekend te vinden, maar dat is het bepaald niet, wat een beetje rond kijken op de wereld en wat interesse voor de geschiedenis je direct zou kunnen laten zien.
Ondanks dat het aantal mensen op de aarde geëxplodeerd is, is honger sterk afgenomen terwijl het areaal landbouwgrond grofweg gelijk is gebleven. Dat kan dankzij grootschalige intensivering en technologische ontwikkeling van de landbouw. Dat heeft nadelen voor de natuur inderdaad, maar zonder die intensivering zou de schade aan de natuur nog vele malen groter zijn.
Het idee dat andere mensen zonder ervaring in het moderne boerenbedrijf wel even tot betere resultaten gaan komen is volstrekt stupide.
Zimbabwe.
-Fehlfarben-
George Monbiot zet in deze post scherp neer wat de moderne landbouw ons heeft opgeleverd, en dat om alle problemen rondom de landbouw op te lossen we alleen vooruit kunnen. We kunnen niet terug naar een systeem uit het verleden, dat zou simpelweg catastrofale consequenties hebben.
https://www.monbiot.com/2023/10/04/the-cruel-fantasies-of-well-fed-people/
Als de hongerige eindgebruiker dat transport niet kan betalen (of er staan mannen met schietgeweren in de weg), zal hij in het kapitalistische systeem alsnog verrekken.
Klopt, dat is wat Monbiot ook laat zien: de hongersnoden die nu nog plaatsvinden zijn allemaal in situaties met mannen met schietgeweren.
Het hele stuk is de moeite waard om te lezen.