Duitsland betaalt Spaanse fascisten pensioen

ELDERS - Een erfenis van het bondgenootschap van Hitler en Franco tegen het communisme. Duitsland is nog niet van de nazi’s af.

In de Duitse Bondsdag heeft de fractie van Die Linke protest aangetekend tegen het feit dat 70 jaar na de oorlog nog steeds pensioen wordt uitgekeerd aan nazaten van Spaande vrijwilligers die met Hitler tegen de Russen vochten. Soldaten van de Blauwe Divisie vochten van 1941 tot 1943 in de Sovjet-Unie aan de zijde van de Duitse Wehrmacht. Ze zijn daarna ingezet bij de bezetting van Oekraïne en bij gevechten in de Karpaten en tegen de partizanen in Joegoslavië. In 1962 sloot de toenmalige Bondskanselier Adenauer met Franco een deal over pensioenen voor deze Spaanse vrijwilligers in ruil voor een tegemoetkoming aan de weduwen van de Duitse piloten van het Condor Legioen.  Dat legioen ondersteunde in de Spaanse burgeroorlog Franco met bombardementen op Spaanse steden, onder andere op Guernica, dat beroemd is geworden door het schilderij van Picasso.

Die Linke vindt het schandalig dat Duitsland jaarlijks meer dan €100.000 betaalt aan fascisten die vrijwillig deelnamen aan een “uitroeiingsoorlog” in Oost-Europa terwijl zoveel slachtoffers van deze oorlog nooit gecompenseerd zijn. Een woordvoerder van het Duitse ministerie van Sociale Zaken dat de regeling uitvoert zegt dat in 1998 het verdrag nog eens nagekeken is en dat toen niet gebleken is dat betrokkenen tijdens het naziregime “de principes van de menselijkheid of van de rechtsstaat overtreden hebben”.

Een onbegrijpelijke uitspraak die suggereert dat men in bepaalde kringen in Duitsland ondanks alles  nog steeds niet afgerekend heeft met het verleden. Daarbij komen de zorgen over hedendaagse oprispingen van het fascisme.

Deze week startte de Bondsdag een nieuw onderzoek naar de NSU, de Nationalsocialistische Untergrund, een eind jaren negentig in het voormalige Oost-Duitsland opgerichte nazi-groep die tussen 2000 en 2007 tien moorden pleegde: op acht personen van Turkse afkomst, een Griek en een Duitse politieagente (uitgebreide informatie in het Duits hier). Twee leden van de groep, Uwe Mundlos en Uwe Böhnhardt pleegden in 2011 in het zicht van hun arrestatie zelfmoord. Een derde, Beate Zschäpe, stak eerst hun huis in Zwickau in brand en gaf zich vervolgens aan. Het proces tegen haar sleept zich al jaren voort. Naast de vier door de staat betaalde verdedigers heeft zij zelf nu een vijfde advocaat op eigen kosten aangetrokken. Vanwege zijn vakantie is de lang verwachte verklaring van Zschäpe, die nog geen woord gezegd heeft, uitgesteld tot 8 december.

Het nieuwe onderzoek door de Bondsdag is gericht op de omgeving van de NSU, zegt Petra Pau, afgevaardigde van Die Linke. Een eerste onderzoek in 2012-2013 heeft al uitgewezen dat de staat in deze affaire bijzonder nalatig is geweest. Dat is door alle partijen erkend. Maar er zijn nog veel vragen niet opgelost. Rond de NSU waren meer dan veertig informanten van de politie actief. Hoe was het mogelijk dat de nazi’s toch hun gang konden gaan? “Het vorige onderzoek was beperkt in tijd en we hebben van de regering en de verantwoordelijke autoriteiten te weinig informatie gekregen,” volgens Pau. Er is nog veel niet opgehelderd. Hoe groot was het netwerk? Er is sprake van internationale verbindingen. Wat is precies de rol van de inlichtingendienst geweest?

De actualiteit dwingt ons deze zaak verder te onderzoeken, zegt Pau. De NSU is geradicaliseerd in de jaren negentig toen het aantal immigranten in Duitsland fors groeide en er net als nu pogroms plaatsvonden. De daders zijn toen nauwelijks gestraft. Nieuw en grondig onderzoek is nu urgent geworden. Een herhaling van de NSU-moorden is niet uitgesloten.

Oude en nieuwe nazi’s blijven Duitsland achtervolgen.