Dichter des Vaderlands II: Joke van Leeuwen

Het is weer Dichter des Vaderlands-verkiezing en omdat je stem dubbel telt als je hem motiveert geeft GeenCommentaar je graag voor elke dichter redenen mee. Wij houden er wel van als onze reaguurders wat meer invloed kunnen uitoefenen op democratische processen. En omdat het natuurlijk om de poëzie moet gaan, krijgen jullie ook elke dag een gedicht voorgeschoteld. Da’s handig, want op de verkiezingssite kan je alleen fragmenten lezen. Vandaag informatie over en poëzie van Joke van Leeuwen.

Het is eigenlijk best mal dat twee van de genomineerde dichters dit jaar tevens stadsdichter van Antwerpen zijn of zijn geweest. Natuurlijk spreken ze daar een soortement Nederlands dialect maar kennelijk malen ze aan de Schelde er niet om dat wie hun stad bezingt ook daadwerkelijk een oorspronkelijke Antwerper is. Wellicht is het adagium daar dat vreemde ogen dwingen. Tot wat dan? Maar goed, Ramsey Nasr was het in 2005 en Joke van Leeuwen (1952) is het nu, sinds vorig jaar en tot volgend jaar.

Met Nasr heeft Van Leeuwen nog meer gemeen, namelijk een liefde voor het podium. Voordat Van Leeuwen dichtte, schreef ze al kinderboeken en was ze cabaretiere. In 1978 kwam zowel haar eerste kinderboek uit als won zij alle prijzen op het bekende Camarettenfestival. Van Leeuwen laat zich sowieso niet zo makkelijk in een bepaald kunsthokje stoppen: ze illustreert en combineert haar verschillende disciplines ook.

Hoewel de oudste van het stel, is ze niet eens veel langer dichteres dan de jonkies. Ze debuteerde in 1994 met Laatste lezers, zo’n lekker dubbelzinnige titel die je bij een poëziedebuut verwacht. De literaire kritiek kon haar gedichten wel waarderen en gaf haar de C. Buddinghprijs. Dat is niet mis. Haar tweede bundel Vier manieren om op iemand te wachten werd ook goed ontvangen en daarna heeft ze nog diverse prijzen gekregen voor haar dichtwerk, dat vaak is vergeleken met Judith Herzberg.

Helaas heeft Van Leeuwen besloten geen campagne te voeren voor het Dichter des Vaderlandsschap. Volgens de meestal welingelichte Bart FM Droog, eerste stadsdichter van Groningen en lid van Tsead Bruinja’s campagneteam, was zij eerst onbereikbaar in India en liet, toen men haar eenmaal te pakken had, weten dat zij campagne voeren niet de taak van de dichter vindt: “Ik ben geen marketeer en wil dat ook niet zijn.” Er is dus ook niet bekend of Van Leeuwen nog plannen heeft naast puur het schrijven van gedichten. In deze verkiezing moeten dan haar gedichten maar voor zich spreken. Daarom hieronder een gedicht dat Van Leeuwen schreef als stadsdichter van Antwerpen. Als je online meer wilt lezen van Van Leeuwen kan je terecht op de Antwerpse stadsdichterssite of bij deze drie gedichten op haar eigen website.

Schoon volk

Hebben een buitenkant gekregen
met binnenkantlezers, droevigwezers,
kleurenkenners, kruidenruikers
en een vlekje op een plekje.

Hebben aanwezigheid gekregen,
schouderscharnieren, spierspanning,
bloedgroep, baltsroep en
breekbaar gebeente.

Hebben herkenbaarheid gekregen,
breedte, hoogte, herkomsthuid,
armen zoekend waar te blijven,
schrammen van ooit ergens.

Hebben afwezigheid gekregen,
dichtdoegezichten, vuisten als
knoppen, ingepakte voeten op
de groetmetochstoepen.

Hebben aanraakbaarheid gekregen,
vingertip, voeling, leesbaar als
weerbericht, weerbaar de grenzen
van vel over veel.

Dragen een hoogst persoonlijk hoofd
met kanalen waardoor woorden
de oever van de lippen halen:
hoor wat er hangt in de hersens.

Copyright:

(c) stadsgedicht Antwerpen 2008

Lees alle stadsgedichten van Joke van Leeuwen hier.