COLUMN - Iedereen heeft ze. Voorkeuren, vooroordelen, hoe je ze wilt noemen. Je ontkomt er niet aan, en vaak zijn ze diepgeworteld. Het zelfinzicht wat betreft die vooroordelen is een ander verhaal; daar heb je zelf invloed op.
Toen ik de opleiding tot verpleegkundige deed en we in de les ‘ethiek’ zaten, bespraken de dood, de rituelen die er zijn en hoe die verschillen per cultuur. Een klasgenootje van me, christelijk, kwam naar aanleiding daarvan met het volgende voorbeeld.
“Er is een patiënt op onze afdeling en die is erg ziek. Hij is een drugsgebruiker, en heeft daardoor heel wat gezondheidsproblemen. Waarschijnlijk zal hij binnen niet al te lange tijd komen te overlijden. Ik vind het lastig om voor hem te zorgen, omdat ik weet dat hij naar de hel gaat.”
Ik weet niet meer precies welke discussie eruit ontstond, maar ik weet wel dat ik ontzag had voor hoe de docent ermee omging. Zelf probeerde ik mijn mond te houden, terwijl ik met mijn oren klapperde.
Ik zal de laatste zijn om te stellen dat ik zelf vrij ben van vooroordelen, en ik betrap mezelf er ook nog op tijdens spreekuren. Mijn insteek is wel altijd met een zo open mogelijke blik een consult in te gaan, ook al ken ik de patiënt al een tijd, dan nog is het niet aan mij om te oordelen. Ik ben er als neutraal persoon om hulp te verlenen aan de patiënt, hoe diegene dat ook wenst. Het is een van de kernwaarden waarnaar ik probeer te werken. Het belangrijkste voor mij is dat de patiënt zich gehoord voelt en serieus genomen voelt in de problemen of hulpvragen die aangegeven worden.
Na die les ethiek weet ik nog wel dat ik mezelf afvroeg hoe je denkt een goede verpleegkundige te zijn, als je iemand veroordeelt om zijn leefwijze of keuzes, vanuit je eigen levensovertuiging. Zelf vind ik dat te ver gaan, aangezien ook wij bij onze diplomering een eed of gelofte afleggen waarin we beloven ons beroep op verantwoorde en betrouwbare wijze te zullen uitvoeren.
Eigenlijk gaat het ook voorbij aan nog een belangrijke waarde; je patiënt als mens zien, of als ervaringsdeskundige. Je diskwalificeert de patiënt al bij voorbaat, zonder zijn verhaal te hebben gehoord of begrepen. Uiteindelijk zijn wij allemaal mensen, met een gezondheid die al dan niet aangedaan is. Uiteindelijk zullen we, als we maar lang genoeg leven, er allemaal aan moeten geloven, en merken dat ons lijf ons in de steek zal laten, en we hulp nodig hebben van anderen, van medicatie en/of behandelingen.
Reacties (21)
Als je weet dat een aan jouw zorg toevertrouwde patient naar de hel zal gaan, een e-mail met die boodschap was op de zusterspost binnengekomen, dan mag je de tijd die die patient nog op aarde zal verblijven toch wel zo prettig en pijnloos als mogelijk proberen te maken?
Ze vind het slechts lastig, valt te lezen. Dan kan een heel breed begrip zijn. Tja, neutraliteit, levensovertuiging, je zult maar Joods zijn en iemand moeten behandelen met hakenkruis tatoeages bijvoorbeeld, dat kan ook als lastig worden ervaren, en de patiënt zal wellicht veroordeelt worden, en bij voorbaat diskwalificeert, maar daar is dan weer meer begrip voor kan ik me zo voorstellen.
[ je zult maar Joods zijn en iemand moeten behandelen met hakenkruis tatoeages ]
De vergelijking klopt niet.
Die drugsverslaafde is geen enkele bedreiging voor haar geloof, en uit geen enkele bedreiging naar de verpleegster persoonlijk.
Die persoon kan zelfs de liefste op aarde zijn, maar ergens denkt zij dat die persoon de hel verdient?
De bedreiging andersom lijkt me waarschijnlijker, getuige de zo openlijk gepropageerde getuigenissen van ex-junkies die ineens iemand hebben gezien. Met licht en al. Je zal maar de pech hebben dat het enige ziekenhuis waar je terecht kan op religieuze grondslag is. Lekker griezelen met al die martelscenes boven de deuren.
Hoe zou Merel aankijken tegen iemand, die vanuit zijn leefwijze of keuzes, vanuit eigen levensovertuiging, zich niet aan de corona-regels houdt en het vaccin weigert?
Ik hoop vurig dat Merel zou zeggen “die aso Hans Verbeek, die mij en anderen bewust in gevaar brengt, komt mijn ziekenhuis niet in”.
Maar, ja, een echte verpleegkundige zou doorgaans zelfs Hans Verbeek verplegen, ook al gaat hij naar de hel voor zijn asociale gedrag.
Die omkering in het denken hebben we de afgelopen jaren meegemaakt.
Als je ziek wordt door het coronavirus, dan is dat de schuld van anderen. Zij hebben het virus nl. verspreid.
Eigen verantwoordelijkheid voor je eigen gezondheid lijkt niet meer te bestaan.
Als je jouw redenering volgt, zijn de mensen die jouw eventueel besmetten ook niet verantwoordelijk, aangezien zij ook besmet zijn door anderen. Logica is niet je sterkste punt?
[ mensen die jou eventueel besmetten ]
Verbeek is niet bang voor ziektes, hij vindt zichzelf super gezond (denkt zelfs met corona besmet geweest te zijn maar bleef lekker doorwerken in de supermarkt).
Dat mensen ziek worden en sterven is voor Verbeek maar een klein offer om de mensheid te ontdoen van de zwakkeren die er steeds meer insluipen omdat ze niet meer zoals vroeger massaal doodgingen; door vaccinaties, betere geneeskunde en scootmobielen blijven ze in leven in hun fossiel gestookte woningen. Ook voor zijn eigen dood is hij niet bang voor, die draagt gewoon bij aan het ideaalbeeld van een gedecimeerde krachtige gezonde wereldbevolking die kan overleven zonder moderniteiten.
De huidige tijd doet me overigens heel sterk denken aan de jaren ’30 van de vorige eeuw, hoe politici de bevolking met leugens en pseudowetenschap klaarstoomden voor dictatuur en antisemitisme, en die tegelijk de körperkultur, de perfecte mens propageerden met Riefenstahl en eugenetica.
Ik kan prima voor mezelf spreken, Frank.
Jij beweert hier heel iets anders dan ik.
Ik verzoek je om niet net te doen alsof je namens mij spreekt.
[ Ik kan prima voor mezelf spreken, ]
Nou, u laat zelden het achterste van uw tong zien, dus dat doe ik dan even voor u, in een mooi overzichtje.
[ Jij beweert hier heel iets anders dan ik ]
Nou, ik dacht het effe niet. En anders gaat u er maar tegenin. Mijn beschrijving van u is op jarenlange ervaring gebaseerd.
[ Ik verzoek je om niet net te doen alsof je namens mij spreekt ]
Dat doe ik nooit. Ik kijk wel beter uit zeg,
Klopt helemaal, Sjors.
Virussen zijn alom, altijd al geweest. Net zoals de zwaartekracht.
Dat je gedurende je leven ziek wordt, is niet te vermijden (net zoals de dood).
[ Die omkering in het denken hebben we de afgelopen jaren meegemaakt. ]
U doelt op de groeiende groep gelovigen die denken door god of “de natuur” geschapen te zijn en daardoor perfect te zijn.
Als je dan ziek wordt is dat je eigen schuld, dan heb je verkeerd gegeten of gesport of je bent uit balans door een echtscheiding of abortus. Dit soort asocialen vinden dus ook dat ze niet gevaccineerd hoeven worden en helpen dus anderen ziek te worden van bijvoorbeeld mazelen, waartegen niemand bestand is zonder vaccinatie of ziek geweest te zijn. Die gelovigen schijten op hun eigen verantwoordelijkheid om de talloze anderen die niet “perfect” zijn te helpen beschermen.
Aso’s.
Er is helemaal geen omkering in het denken. Het denkende deel van de bevolking heeft namelijk altijd al begrepen dat vaccins niet alleen op individueel, maar ook om collectief niveau kunnen beschermen. Zoals ze ook begrijpen dat helemaal niemand de volledige controle heeft over de eigen gezondheid. Voor het niet-hufterige deel van de bevolking is dat voldoende reden om zich te laten vaccineren: behalve dat ze zelf beschermd zijn dragen ze dan ook bij aan de bescherming van kwetsbare mensen, die vanwege hun gezondheid niet gevaccineerd kunnen worden.
Maar dat is je natuurlijk allemaal al honderdduizend keer uitgelegd.
Ik zie dat anders, Hans.
Het recht om zelf te beslissen over het eigen lichaam en de handelingen, die daarop worden verricht, maakt langzamerhand plaats voor een collectivistische dwang om iedereen, desnoods met geweld, medische handelingen (zoals vaccineren) op te leggen.
Verplicht vaccineren kun je in mijn ogen vergelijken met verplicht steriliseren of verplicht aborteren (van Down-syndroom-foetussen).
Je reageert helemaal niet op wat ik zeg. Ik heb nergens beweerd dat je niet het recht hebt om domme, egoïstische keuzes te maken. Jij hebt het recht om je structureel te gedragen als iemand die niet bijster snugger, stuitend arrogant en bijzonder egoïstisch is en ik heb het recht om te constateren dat je dat doet. En jij hebt dan weer het recht om dat nog maar eens te bevestigen, waar je rijkelijk gebruik van maakt.
Ik hoop met gepaste minachting, als ze doorheeft dat die persoon veel beter zou kunnen weten. Al is ze ongetwijfeld te professioneel om dat te laten merken.
Ik heb gehoord dat ik geen pokerface heb, maar dat probeer ik toch zoveel mogelijk in de plooi te houden in mijn spreekkamer. Het is aan mij om daarin niet mijn persoonlijke voorkeuren aan te geven als ik zorg lever. Toch lopen die dingen door elkaar; door mijn professie heb ik een bepaalde mening over dingen. Maar het is niet aan mij om daarover te oordelen.
[ Het is aan mij om daarin niet mijn persoonlijke voorkeuren aan te geven als ik zorg lever. ]
Is dat correct geformuleerd?
Als jij een professional bent dan werk je volgens de wetenschap, dat is geen persoonlijke voorkeur die met jou of jouw karakter te maken heeft, dat is vertrouwen op wetenschap.
Dat je zoveel mogelijk zorg blijft bieden is begrijpelijk, maar je mag uitdrukkelijk de wetenschap blijven promoten en de cliënt vertellen dat zij tegen hun eigen gezondheid handelen. Dat houdt ook een oordeel in, ook al resulteert dat niet in het onthouden van de hoogst noodzakelijke zorg.
Dat is wat ik zeg: doordat ik als persoon zorg lever zullen daar uiteindelijk ook mijn persoonlijke voorkeuren in doorschemeren, omdat ik nu eenmaal met een reden voor dit vak heb gekozen, en vertrouwen heb in de wetenschap. Dat breng ik dan ook zeker over. Maar dat gaat net zo goed om richtlijnen die wij volgen bij de huisarts; bijv. het voorschrijven van bepaalde medicatie bij een risicofactor voor hart en vaatziekten. Veel mensen hebben daar ook twijfels bij, en ook dat blijf ik herhalen als zijnde het -voor zover bekend- beste advies voor hen om zo lang mogelijk, zo gezond mogelijk, te kunnen leven.
Ik bedoel meer, dat ik geen oordeel heb over patiënten als zij kiezen voor andere opties. Het is niet aan mij om dat goed of fout te vinden, het enige wat ik kan doen is de dialoog blijven aangaan en te kijken hoe we eventueel een compromis kunnen maken, terwijl ik tegelijkertijd wijs op de gevolgen en risico’s van hun keuze.
Er zijn helaas genoeg patiënten die ik zie die zich niet aan regels houden, en/of vaccins weigeren. Ik probeer op een zo neutraal mogelijke manier hier de discussie over aan te gaan, met respect voor de patiënt. Ik zal ook ophouden met proberen te overtuigen als ze dat vragen, maar ik ga wel altijd de discussie aan omdat ik vind dat dit mijn plicht is. Ik vind het het belangrijkste om de dialoog aan te gaan en te houden, en een voor de patiënt veilige omgeving te creëren om zijn of haar mening te geven. Uiteindelijk is het zorg wat ik bied, aan iedereen, ongeacht zijn of haar persoonlijke keuzes. Hoe erg ik het er soms ook mee oneens ben.