GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers, dit kunnen stukjes zijn die we -uiteraard met toestemming- overnemen van andere weblogs, of die via onze mail binnenkomen. Hieronder een stuk van Abhorsen.
Het internet wemelt van de discussies; op fora, chatboxes en natuurlijk de welbekende reactiemogelijkheden op weblogs. En wat is er heerlijker dan daar je gelijk te halen? Ongeacht of je gelijk hebt natuurlijk. Lang voor het internet zag zwartkijker Arthur Schopenhauer zulke discussies, of eigenlijk twistgesprekken, al met lede ogen aan. Hij onderzocht het twistgesprek en kwam uiteindelijk met een lijst van 38 kunstgrepen om, ongeacht of je gelijkt hebt, je gelijk te halen; de intellectuele schermkunst. Altijd handig als je weer eens een verzeilt raakt in een verhitte discussie op GeenCommentaar!
Hoewel opgesteld ver voor de komst van het internet kom je deze kunstgrepen bijna dagelijks tegen, zowel online als ‘offline’. Zo zei Schopenhauer: ‘Om ervoor te zorgen dat een tegenstander een uitspraak aanvaardt, moeten wij het tegendeel erbij geven en aan hem de keus laten‘. Een mooi hedendaags voorbeeld hiervan is als iemand beweert dat Wilders met zijn uitspraken slechts aanzet tot haat en deze hiermee over zichzelf afroept. Dan antwoord je: ‘Je bent toch niet tegen de vrijheid van meningsuiting?’, of ‘Je vindt toch niet dat iemand vermoord mag worden om zijn uitspraken?’. Je tegenstander kan niet anders dan het met je eens zijn. Hoewel je uitlating niet ingaat op de oorspronkelijke stelling verbind je beide met elkaar en lok je je tegenstander zo uit om ook toe te geven dat zijn oorspronkelijke stelling onjuist was.
Een andere kunstgreep ligt een beetje in het verlengde hiervan, of is in ieder geval goed te combineren met voorgaande, de zogenaamde verruiming. Schopenhauer verwoordt het als volgt; ‘De bewering van de tegenstander over haar natuurlijke grenzen heen leiden, de bewering zo algemeen mogelijk opvatten, in de ruimste betekening nemen en overdrijven‘. Stel, je tegenstander brengt in dat het generaal pardon een goede oplossing is voor de kleine groep mensen die tussen wal en schip zijn beland. Pas verruiming toe en breng als tegenargument in dat de grenzen voor iedereen geopend worden. Als je tegenstander met je verruiming mee gaat is de discussie zo goed als gewonnen. Schopenhauer de beroerdste niet en vermeldt bij elke kunstgreep ook hoe je deze tegen kan gaan. In dit geval door de discussie steeds terug te brengen tot de kern, en niet in te gaan op de verruiming. Ook niet om de verruiming te weerleggen!
Slaat je tegenstander, net als Schopenhauer, je tot nu toe gebruikte kunstgrepen succesvol af? Val dan terug op kunstgrepen die vooral de menselijke psyche bespelen. ‘Zo‘, meldt Schopenhauer, ‘Kan men een tegenstander laten voelen dat zijn mening, als die van kracht zou zijn, merkbaar afbreuk zou doen aan zijn belang, dan zal hij die zo snel laten vallen als een heet stuk ijzer dat hij per ongeluk had gepakt‘. Stel je voor dat een niet-moslim durft te melden dat het goed is dat moslims in de Tweede Kamer vertegenwoordigd zijn. Antwoord dan snel; “Stel je voor dat ze de meerderheid krijgen en de Sharia invoeren!”.
Natuurlijk zijn veel van de kunstgrepen ook toe te passen zonder dat je direct in een twistgesprek bent beland. In een artikel op het internet kan je zo een aantal kunstgrepen succesvol toepassen. Een volstrekt hypothetisch geval ter illustratie; Je hebt een succesvol rechts geörienteerd weblog en bekend met de volgende kunstgreep: ‘Een tegen ons ingebrachte bewering van de tegenstander kunnen we in een handomdraai uitschakelen of op zijn minst verdacht maken doordat we haar bij een gehate categorie onderbrengen‘. Dan zou je, natuurlijk ook geheel hypothetisch, het volgende in een artikel kunnen opnemen als over andere weblogs “een tripartite kongsi van volgzame linkse weblogs. Sargasso (Groenlinks), GeenCommentaar (PvdA) en Retecool (SP) zwelgen…”. Door de weblogs onder te brengen in een categorie die je lezersgroep niet vertrouwt heb je ze bij voorbaat al uitgeschakeld. Wat er vervolgens gezegd wordt is niet meer relevant, net zomin natuurlijk of de categorisering juist is. Omgekeerd kan natuurlijk ook, op een links geörienteerd weblog een artikel schrijven waarin je expliciet een ander weblog een “succesvol rechts geörienteerd weblog” noemt.
Ondanks je beste pogingen dreig je toch het onderspit te delven? Geen nood: ‘Als men merkt dat men verslagen wordt, gaat men uitweiden‘. Stel je verliest een discussie over het Moslimgeloof. Stel dan snel de problemen met Marokkaanse jeugd of allochtonen in achterstandsbuurten aan de kaak. Zorg ervoor dat het onderwerp wijzigt voordat je tegenstander de winst binnensleept. Succes gegarandeerd! Waarschijnlijk, indien je daar behoefte aan hebt, zelfs een aantal zetels in onze Tweede Kamer.
De laatste kunstgreep volgens Schopenhauer is waarschijnlijk bij iedereen bekend: ‘Als men merkt dat de tegenstander superieur is en men ongelijk zal krijgen, dan worde men persoonlijk, beledigend, grof‘. Ik denk dat het knettergek zou zijn als ik hier voorbeelden van moet geven. De laatste raad van Schopenhauer is dan ook om niet in debat te gaan tenzij de tegenstander van niveau is. Iets wat, vrees ik, op het internet – en vaak ook elders – een onmogelijkheid is.
De volledige 38 kunstgrepen zijn sinds 1996 in het Nederlands vertaald onder de titel ‘De kunst van het gelijk krijgen‘. Het lijkt mij verplichte kost voor discussies op het Internet. Het gaat tenslotte om het gelijk krijgen, niet om het gelijk hebben of niet? Het boekje kan natuurlijk ook in haar oorspronkelijk manier gebruikt worden; de drogreden herkennen en onschadelijk maken. Of je kunt je berusten in een oude spreuk die Schopenhauer tegen het einde aanhaalt: ‘Aan de boom van het zwijgen hangt de vrucht van de vrede.‘.
Reacties (10)
Op zich lijkt het mij fantastisch als er wat gezonder gediscussieerd wordt, maar ik weet niet of de raadgevingen van Schopenhauer zo makkelijk zullen helpen. Als ik het goed bekijk hebben bijv. politici in meerderheid Schopenhauer goed gelezen, maar dan wel zo dat ze uitsluitend zijn trucjes toepassen en zijn raadgevingen naast zich neerleggen. Zouden we nu Schopenhauers raad moeten opvolgen en niet met hen in debat gaan omdat zij niet van niveau zijn? Dat is heel aantrekkelijk, maar dan laten we hen wel in de waan van de dag en maar hoe lang zou dat vrede geven met alle waan-vande-dag maatregelen die erop volgen? Dat wordt dus toch oefenen om de drogredenen onderuit te halen. Jammer dat Schopenhauer niks zegt over mensen die expres zijn trucjes gebruiken.
Goed artikel, met dit in het achterhoofd lees je GS met een andere bril :-)
Gelijk hebben en gelijk krijgen zijn vaak aparte werelden.
Om met techniekjes gelijk te krijgen als je het niet hebt lijkt me onverteerbaar. Tuurlijk geweldige stof van Schopenhauer, maar als iedereen de trucjes kent en onderkent, gaat het voordeel snel verloren, evenals waarover het ook al weer ging. Draadbreuk!
Geweld is ook een veel gebruikte methode om gelijk te krijgen: je schiet, steekt, stompt je opponent gewoon overhoop. Of je zet ze in de gevangenis. Of je vervloekt ze en zegt dat ze lekker toch naar de hel gaan. Internet kan dan wel zo veilig zijn als het op het fysieke aan komt…..
Valt het ook op dat politici vaak dit laten vallen: dat werp ik verre van me… alsof ze aan het discus- of speerwerpen zijn.
@Adriaan: Gelijk krijgen met geweld, daar moet ik de eerste voorbeelden nog van zien. Enlighten me.
@1, Zover ik Schopenhauer in deze kwestie begrijp, of hem eigenlijk in het geheel begrijp, was hij vooral moe van de mensen om hem heen uiteindelijk. In zijn jonge jaren verzamelde hij deze kunstgrepen uit fascinatie ervoor, maar naarmate hij ouder werd liet hij het idee van publicatie varen. Ik denk dat zijn uiteindelijk doel minder met politiek en “normaal debat” van doen had, als vooral het debat als waarheidsvinding. Waarin hij al deze kunstgrepen verschrikkelijk vind, omdat ze daar natuurlijk haaks op staan. Politiek en waarheidsvinding zijn twee zaken die vrees ik niet vaak samengaan. Ik denk dat hij weinig met de politiek had uiteindelijk, behalve als een bron van irritatie. Schopenhauer komt op mij voornamelijk erg over als “mensen moe”.
Maar! Ik denk wel dat door zijn verzameling te bekijken je ze ook in het normale gesprek goed kan gebruiken. Vooral om het te spotten. Hij geeft soms echt een aantal concrete tips hoe je juist van je afbijt als iemand deze kunstgrepen op je toepast. Dus hoewel hij het zelf denk ik nooit zo bedoelde, zou het goed toepasbaar zijn in het hedendaagse debat denk ik.
Wat misschien toch nog interstand is erbij te vermelden is dat het gebruik van een dergelijke kunstgreep niets zegt over of je gelijk hebt. Dat associeerde ik zelf ook eerder met dat je het toepast als je ongelijk hebt, maar je kan een dergelijke kunstgreep net zogoed toepassen als je wel gelijkt hebt en dat ook wil halen. Een van de zaken waar Schopenhauer zich volgens mij ook aan ergerde is dat mensen die gelijk hadden soms het onderspit dolven, en dan is het best geoorloofd even wat kunstgrepen toe te passen. Dat is tenminste mijn interpretatie ervan.
@3, Geweld noemt hij niet misschien om de reden dat het buiten het debat gaat. Je verlaat dan het debat geheel en gaat op iets anders over. Daarnaast is het misschien dan meer zo dat je vooral “gelijk krijgt” uit angst. Alle kunstgrepen van zijn hier bedoeld om mensen echt van jouw gelijk te overtuigen, ongeacht of je het hebt. Dus dat ze uiteindelijk van een discussie weglopen en jouw gelijk geven omdat ze ook denken dat je gelijkt hebt.
Hij noemt heel zijdelings wel agressie. Maar dan meer verbaal kwaad worden. Dat is iets als je het ontdekt hebt volgens hem zoveel mogelijk op door moet gaan. Kwaad worden duid op zwakte en waarschijnlijk een punt dat niet stevig staat bij je tegenstander. Kortom, als iemand kwaad wordt over iets, volledig doorgaan op dat onderwerp.
Waarom wordt hier oude en moeilijke schrijver als Schopenhauer te voorschijn gehaald om dit soort debatteertrucs te beschrijven, terwijl een verwijzing naar een willekeurige marketingopleiding voldoende is en je veel meer trucs leert? Heel onze consumptiemaatschappij is gebaseerd op deze (en heel veel nieuwe) trucs. Zonder al deze trucs zouden we alleen kopen wat we nodig hebben. Nu zijn we er dankzij enorme hoeveelheden reclame van overtuigd, dat we niet zonder de nieuwste mobieltjes mp3 spelers en andere parafernalia kunnen. In onze huidige maatschappij ben je een loser als je de waarheid spreekt en wordt je als winnaar gezien, wanneer je mensen in overduidelijke leugens kunt laten geloven alsof het de waarheid is.
@6, Ik zie marketingtruuks toch als iets anders als debateertruuks om je gelijk te krijgen. Het eerste is voornamelijk eenrichtingsverkeer en bedoeld om je te overtuigen iets te kopen, het tweede heeft ook te maken met het bespelen van je tegenstander en een wisselgesprek. Je moet anticiperen en reageren op je tegenstander die interactie bied.
Verder deel ik wel het gevoel dat je noemt met “In onze huidige maatschappij ben je een loser als je de waarheid spreekt en wordt je als winnaar gezien, wanneer je mensen in overduidelijke leugens kunt laten geloven alsof het de waarheid is.”.
Overigens is de leesbaarheid van deze compilatie van regels redelijk hoog in de Nederlands vertaalde versie; het is kort (zo’n 80 pagina’s denk ik?), opgesteld als “kunstgreep / uitleg / voorbeeld” alinea’s. De theorie eromheen is door de laatste vertaler voor het grootste gedeelte naar achteren gezet, waardoor je als je wilt dat kunt overslaan. Leesbaarheid groot, op wat terminologie na. En natuurlijk stammen zijn voorbeelden uit de 19de eeuw. Ik vond het wel mooi om te zien dat je zoiets nog steeds gemakkelijk op onze tijd kan toepassen.
Schopenhauer is de leukste filosoof die ik ken. Heerlijk leesbaar en fantastische inktzwarte humor.
De discussie is niet nieuw. Ver voor de start van de christelijke jaartelling heeft Plato in zijn dialogen gesprekken be(ge?)schreven tussen philosophen (gelijkhebbers) en sophisten (gelijkkrijgers). Schopenhauer heeft het ongetwijfeld toegankelijker opgeschreven.
@Spuyt: er zijn vele manieren om met geweld gelijk te krijgen. Je kan een rechter bijvoorbeeld bedreigen of chanteren om een oordeel te vellen in jouw voordeel, je kan je tegenstanders gevangen zetten en zo je gelijk halen, je kan tegen je vrouw zeggen dat je gelijk wilt krijgen of anders….., In De Diamant van Harry Mulish speelt zich de volgende dialoog af tussen de keizer en een ondergeschikte: wellus, nietus, wellus, nietus, waarop de keizer het bevel geeft: sla zijn kop eraf… je kan getuigen à charge vermoorden en zo je gelijk krijgen: vrijspraak.
Mensen halen de hele dag hun gelijk, op allerlei manieren en één ervan is met het toepassen of dreigen met geweld, of met de mededeling: anders ga je naar de hel. Geloof in mij of je zal branden in de hel, is er ook een van. Verbaal of fysiek, geweld is het.