De opvolgers in de socialistisch-realistische kunst

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Neo Rauch - Das alte Lied In het Rijksmuseum in Amsterdam is sinds zaterdag circus Hirst neergestreken. De kunstenaar die van de dood of de vergankelijkheid een kunstje heeft gemaakt heeft zijn met 8601 ingelegde diamanten schedel For the love of God meegenomen en toont tegelijkertijd zestien schilderijen uit de collectie van het Rijks. Met vijftien man mag je 2,5e minuut het doodshoofd bewonderen om vervolgens weer plaats te maken voor de volgende groep. Het zal dringen geblazen zijn want na zes weken vertrekt Hirst weer naar de volgende stad op zijn tournee door Europa.

Naar aanleding van deze tentoonstelling wordt er in de media veel gediscussieerd over het kunstenaarschap van Hirst; is hij een uitgekiende zakenman of is hetgeen dat hij maakt werkelijk briljant? Het is een discussie die een paar kilometer verderop niet gevoerd hoeft te worden. In het Cobra museum in Amstelveen is namelijk voor het eerst in Nederland een overzichtstentoonstelling van Die Neue Leipziger Schule te zien, één van de belangrijkste kunstgroeperingen van dit moment. Op de Hochschule für grafik und buchkunst (HGB) in Leipzig staat de ambacht en de kunstnijverheid hoog in het vaandel, in tegenstelling tot andere kunstacademies waar men vanaf de jaren zeventig de nadruk op conceptuele kunst legt. Het huidige succes van Die Neue Leipziger Schule is het resultaat van de eigenzinnige opvatting van de HGB.

De internationale doorbraak van Die Neue Leipziger Schule kwam in 2003 tijdens de tentoonstelling Kunst in der DDR in de Neue Nationalgalerie in Berlijn. In een soort ‘Ossie’-nostalgie greep men terug naar oude waarden uit de DDR-tijd en deze kunstenaarsgroep vertolkte dat gevoel in haar werk. Opvallend daarbij was dat de DDR-kunstenaars weliswaar schatplichtig waren aan de socialistisch-realistische kunst, maar hier een geheel nieuwe invulling aan gaven. De werken van Werner Tübke, Wolfgang Mattheuer en Bernard Heisig (Die Leipziger Schule) stonden in verbinding met het werk van Max Beckmann en dat had men in de voormalige BRD nooit verwacht. De waardering voor de nieuwe ‘oude kunst’ uit de DDR betekende ook de doorbraak van Neo Rauch (Leipzig, 1960) die in de jaren tachtig les kreeg van Heisig aan de HGB. Rauch wordt gezien als de initiator van Die Neue Leipziger Schule.

Rauch schildert open dusdanige manier dat je denkt het werk al te kennen. Het staat bol van de symboliek en kent talloze verwijzingen in de geschiedenis. Doordat hij vaak het toneeldoek gebruikt in zijn werk, lijkt het een bewerking van een theaterstuk te zijn. Hij schildert verschillende taferelen waarbij men druk doende is en daardoor lijkt het voor de toeschouwer of die kijkt naar een bühne in opbouw. Het wordt echter niet duidelijk wat de verschillende taferelen met elkaar te maken hebben en dat geeft zijn werk iets magisch-realistisch.

In Amstelveen zijn er vier werken van hem te zien: twee oudere, meer collage achtige werken; Saum en Rast (beide uit 1993) en twee meer recente; Kommen wir zu nächsten (2005) en Das alte Lied (2006, zie afbeelding). Rauch is daarmee de protagonist van de narratieve groep schilders binnen de Neue Leipziger Schule. Christian Brandl (Erfurt, 1970) maakt realistischer werk maar wel met een suggestieve ondertoon, zoals bijvoorbeeld in Frau mit Koffer am Gartentor (2005) en Bach (2008). Tilo Baumgärtel (Dresden, 1972) maakt surrealistischer werk dat qua stijl veel lijkt op het werk van Michael Kirkham. Dit is bijvoorbeeld te zien in Der Sturm (2008) waarin katten bijvoorbeeld kinderhoofden hebben en de as van de sigaret echt lijkt op te lichten. Sebastian Gögel (Sonneberg, 1978) is het jongste lid van de Neue Leipziger Schule, hij schildert grimmiger, onheilspellender.

Een andere groep schilders binnen deze stroming is de meer abstracte, architectonische. Deze groep maakt futuristische, kleurrijke bouwwerken waarbij enorme objecten centraal op het doek zijn gepositioneerd die elke verbinding met de omringende tijd en ruimte kwijt zijn geraakt. Vertegenwoordigers van deze groep zijn onder andere: Ulf Puder (Leipzig, 1958), David Schnell (Bergisch Gladbach, 1971) en Tobias Lehner (Regensburg, 1974).

De derde groep van wie werken te zien zijn, richt zich meer op beeldfragmenten in fotografie of videokunst. Matthias Hoch (Radebeul, 1958) maakt bijvoorbeeld stedenseries waarin hij gebouwen of pleinen isoleert bijvoorbeeld in zijn stedenseries waaronder de Amsterdam en Rotterdam series. Erasmus Schröter (Leipzig, 1972) maakte een hele serie van bunkers die hij liet verzinken in het landschap.

Neue Leipziger Schule is een must voor iedereen die wil weten wat er tegenwoordig in de moderne kunst gebeurt. En voor hen die van ambachtswerk houden. Bij For the Love of God kom je waarschijnlijk toch niet binnen en dan stopt tramlijn 5 voor de deur die je rechtstreeks naar Amstelveen brengt.

Neue Leipziger Schule is nog t/m 11 januari te zien in het Cobra museum in Amstelveen

Cobra Museum

Reacties (16)

#1 Kalief

is hij een uitgekiende zakenman of is hetgeen dat hij maakt werkelijk briljant

Hoezo of? Alsof het niet allebei tegelijk zou kunnen. Ik vind overigens nergens iets over zijn vakmanschap, heeft hij die wel? Zitten die diamantjes wel goed vast op dat platina en om de hoeveel jaar moet de kit van het koeienaquarium worden vernieuwd?

  • Volgende discussie
#2 Crachàt

Diepe dankbebuiging, Jorn.
De schilder van je voorbeeld is Neo Rauch: http://images.google.be/images?&um=1&hl=nl&safe=off&client=firefox-a&rls=org.mozilla:nl:official&q=Neo+Rauch&&sa=N&start=0&ndsp=21

Met weinig meer eens dan voor een keer de frase: “niets nieuws mar hoe goed gedaan”.

Complex- en dikkenekloos – mag de kunst zich daar naartoe begeven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Share

Het punt van de kunstenaar is voor mij, dat de wereld een ziekelijke materiele klotezooi is. En de mensen lusten daar pap van. Sterker nog, het wordt een obsessie. Men laat zich als vee door een gangetje duwen, als ware het de Britse kroonjuwelen, om zich even te mogen laven aan het hogere.
Hirst maakt -al zakken vullend- zijn punt aan de mensen die niet gaan. Dat is zijn kunst. Het is helemaal nu; simpel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Share

En zie er zelf vooral iets anders in; daar is het kunst voor ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 KJ

Ik heb verdomme die tentoonstelling in Berlijn nog gezien, realizeer ik mij opeens ! Maar zo super vond ik ‘m nou ook weer niet. Wat Damien betreft (He ! Ik mag ‘m bij z’n voornaam noemen !) – wat een lul; die gozer kan alleen maar vreten omdat hij Saatchi iedere zaterdagavond afzuigt. Tulpenbollenmanie, als je ’t mij vraagt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Crachàt

perversie op decadentie: Hirst is totaal overgewaardeerd, maar er zijn uiteraard mooie dingen bij. En ik zie nog altijd liever een kunstenaar zèlf vel geldverdienen dan een galerijhouder of een bankkluisoppotter of een Dubaiaan die zijn onderwaterresteurant wil opleuken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 hemaworstje

Hé perverse kraslot ,overgewaardeerde alcholhoer dat je bent, kun jij je decadente dikke reet optillen en mij die ban geven of ben je daar ook al te beroerd voor?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Crachàt

nee hoor Hema, ik hou van je.

Maar je kan ook gewoon vriendelijk zijn hoor, niemand zoekt ruzie met je.

Ik alleen heb overigens nog nooit iemand een ban gegeven, enkel 2x voor gestemd binnen de kernredactie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 larie

Hema als je de plaatselijke boer en tuinder al uit hebt dan wellicht:

http://www.kungfu.net/taichiclassics.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Jorn

@Hema: wilt u de reacties op mijn postjes a.u.b. niet vervuilen met dit soort vuilspuiterij?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Plofkip

@ hema
Hahaha hema heeft een soort dwangneurose?
Waarom heb je zo’n ban nodig? Je kan toch ook zelf proberen om niet meer deze plek op het internet te bezoeken?
Misschien kan je zelf de website blocken?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 dick

Gezellige gast, die met zijn zaaddodende kleefstift:
Nomineer uw Negatiefste Nederlander
oa Sargasso Carlos

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 larie

Uw post alreeds 219 keer gelezen. Er zijn vast meer personen, waaronder mijzelf, die er wat van hebben opgestoken of zelfs zijn geprikkeld zelf te gaan kijken.

De vuilspuiterij is een putdeksel die heel even omhoog kwam maar daar staan nu alweer de 219 personen op :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Palin_Dream

Ik moest ook wel grimlachen over de ingekomen sollicitatiebrieven in de “Notulen Voeten-Op-Tafel Sessie GeenStijl” (1-11) :
Die van S. Okhuijsen wordt in beraad genomen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Palin_Dream

@Hema, Kearl heanig an. Loat goan! Wat nen kroam! Wo döanig he’j dr det met ehad. Nie good te pas ?
Wes tog nie so krang in’n kop

Blief tog lachn as nen sik in de braandnetteln!
en ie wet tog, dn mooiste Cobra keunstschilder komp uut Twente, uut Hengel: Theo Wolvecamp

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 larie

Der bint leu dee nich van gedachtn veraandert; mer dee deankt nooit noa ;)

  • Vorige discussie