Al jaren wordt in Nederland gedebatteerd over de wijze waarop we mensen orgaandonor laten worden. In Nederland moet je je actief aanmelden, in België sta je automatisch op de lijst tenzij je daar actief bezwaar tegen maakt. Ondank alle goed bedoelde acties ten spijt zijn er in België ongeveer twee keer zo veel organen beschikbaar als in Nederland. Dit hogere aanbod redt een hoog aantal mensenlevens, zowel Belgen als Nederlanders, door wachtlijsten die in weken en maanden worden gemeten in plaats van jaren.
Waarom hebben we in Nederland niet het Belgische ‘ja-tenzij’ systeem ingevoerd? Volgens Minister Klink is het van belang dat mensen zelf actief kiezen voor het donorschap en is het onwenselijk dat een overheid een dergelijke keuze maakt. Hij gaat daar wel erg soepeltjes voorbij aan het feit dat die overheid formeel eerst wel door alle Nederlanders gekozen is en op allerlei gebieden de taak heeft voor ons keuzes te maken. Brommerhelm, gordels op de achterbank, hoogte van een deur in het kinderdagverblijf, geen alcohol onder de 16. Wordt allemaal door de overheid opgelegd in het kader van de volksgezondheid. En de meesten Nederlanders vinden het prima.
De Belgen, Donorshow organisatoren en heel veel mensen die op een nieuw orgaan zitten te wachten vinden dat de ja-tenzij methode zo snel mogelijk ook in Nederland mag worden ingevoerd. De discussie zit echter muurvast ondanks het feit dat bijna iedereen in Nederland wel een orgaan wil ontvangen als het alternatief doodgaan is maar slechts een minderheid van 25% het initiatief neemt zich aan te melden als donor. Dit kan ook gemakkelijk want er is op individueel niveau geen enkel nadeel aan het niet-donor zijn. Er is geen relatie tussen iemands wil om anderen te helpen en het ontvangen van hulp als dat ooit nodig mocht blijken. Ik denk dat daar de systeemfout zit die je moet corrigeren.
Waarom niet twee wachtlijsten? Een wachtlijst voor mensen die voor de diagnose van hun donorbehoefte al een donorcodicil hadden en een wachtlijst voor mensen die, om wat voor reden dan ook, dat niet hadden. Mensen op de eerste lijst hebben voorrang op mensen op de twee de lijst. Dit maakt het dus ook aantrekkelijk om bewust na te denken over op welke van deze twee lijsten je wilt staan. Binnen een dergelijk systeem zijn er mogelijk persoonlijke gevolgen verbonden aan het niet dragen van een codicil. Persoonlijke gevolgen hebben de neiging zaken veel scherper op het netvlies te krijgen dan een nogal abstract en clean postbus 51 spotje. Eventueel zou een degelijk systeem gecombineerd kunnen worden met een ja-tenzij model. Hoe dan ook, in alle gevallen blijft er een keuze voor mensen die, om welke reden dan ook, echt niet willen. Maar niet willen zonder confrontatie met de gevolgen is er dan niet meer bij.
Reacties (28)
Maar waarom dan niet gewoon ervoor pleiten om het Belgische systeem over te nemen, als je zelf zegt dat dat de betere aanpak is?
“Waarom niet twee wachtlijsten? Een wachtlijst voor mensen die voor de diagnose van hun donorbehoefte al een donorcodicil hadden en een wachtlijst voor mensen die, om wat voor reden dan ook, dat niet hadden. Mensen op de eerste lijst hebben voorrang op mensen op de twee de lijst.”
En wat als de kans op afstoting het kleinst is bij iemand op de tweede wachtlijst? Dan ga je willens en wetens een orgaan doneren aan iemand waar de kans op succes sub-optimaal is.
Ander idee: Bij het afgeven van een nieuw paspoort c.q. identiteitskaart MOET je aangeven of je wel of geen donor wilt zijn (anders geen nieuw identiteitsbewijs).
Ok, even kleine info uit België.
Wij zijn idd automatisch donor. Maar op het moment dat het echt zover is dat iemand op sterven na dood is enkel nog zijn organen nuttig kunnen zijn vragen ze in de meeste (lees alle) ziekenhuizen toch eerst nog toestemming aan de nabestaanden.
Die zijn op dat moment meestal niet echt in staat om een neutraal oordeel te vellen.
Nu wordt er in België ook gewerkt aan het toevoegen van die informatie aan je ID.
Mensen zijn lui, het is best intressant om eens te achterhalen hoeveel % van de mensen nu wel donor zou willen zijn maar nog steeds niet een formulier hebben ingevuld.
mhhh, ik ga eens een collega een mailtje sturen.
Ik linkte in april naar een Engels stuk van Kieran Healey waarin hij landen met ‘opt-in’ en landen met ‘opt-out’ vergelijkt. Dan blijkt het verschil tussen *potentiele* donors en *daadwerkelijke* donors niet alleen door dat systeem te komen. Volgens mij kan er dus ook al heel veel gewonnen worden (heb ik al eerder over gelezen) door goede procedures bij ziekenhuizen en goede training van het betrokken medisch personeel (dat nu vaak niet goed weet hoe je nabestaanden op dat moment moet vragen organen van hun geliefde overledene af te staan).
“Hij gaat daar wel erg soepeltjes voorbij aan het feit dat die overheid formeel eerst wel door alle Nederlanders gekozen is en op allerlei gebieden de taak heeft voor ons keuzes te maken.”
En dan maakt ie een keuze, is het weer niet goed. Raar argument trouwens, want daarmee kun je dus elke maatregel van de regering goedpraten.
Is het niet zo dat verkeersslachtoffers de grootste bron van donororganen zijn? De Belgische wegen zijn een stuk onveiliger, waardoor er meer verkeersdoden vallen. Volgens mij heb ik ooit ergens gelezen dat dat de reden is voor de grotere beschikbaarheid van organen in Belgie.
@4
Ik had begrepen dat je in België twee “ja”-keuzes hebt: één waarbij je nabestaanden nog om toestemming worden gevraagd, en één waarbij die in principe geen invloed meer uit kunnen oefenen.
Ik vind het stuitend dat we nog geen “ja, tenzij” hebben in Nederland. Ik heb er ook nog geen enkel steekhoudend argument tegen gehoord.
Arjen Kamphuis stelt eerst dat de overheid al op allerlei terreinen voor ons beslist en regeltjes heeft opgelegd en dat wordt dan als argument gebruikt om te stellen dat de overheid best nog wat meer regeltjes kan opleggen.
De facto zou het betekenen dat je organen al bij je geboorte worden onteigend. Dat lijkt me principieel onjuist, hoe goed het doel ook is. Het zijn mijn organen, dus het is aan mij om ze weg te geven.
Mijn eerste lief heeft, nadat ze een mooi leven had gestart, een hersenbloeding gehad.
Laatste woord was: “koud”, toen haar man vroeg of het washandje voor op haar voorhoofd koud of warm moest zijn.
5 dagen erna lag er ergens iemand klaar op een operatietafel, te wachten op haar lever.
Ernaast stond de koelbox klaar, op het dak de helicopter.
Ook de rest van de organen gingen de wereld rond en collegamensen in.
Het was bijna de familie aanporren om de kamer te verlaten, zodat de plug eruit kon.
Ben volkomen voor transplantatie, maar Draculesk is het soms wel.
@11: Nee niet bij je geboorte, bij je dood. Bij je leven zijn je organen van jou, daarna voor de mensheid. Dat lijkt mij principieel juist.
Vroeger had ik altijd een donorcodicil in mijn portemonnee, maar toen ik de laatste keer keek moest je naar een godvergeten brievenbus lopen om een papier op te sturen. Ik heb al jaren geen brievenbus meer gezien;-) Maar, kijkend op de site, zie ik dat het nu met DigiD kan dus dat moet ik vanavond als ik me mijn DigiD wachtwoord weer herinner maar eens even doen.
Overigens lijkt dit artikel me niet compleet zonder link naar het donor-register:
http://www.donorregister.nl/
Volgens mij is de belangrijkste reden dat mensen geen donor zijn namelijk pure lamheid, veroorzaakt door het achterlijke systeem dat we hier hebben. Aan eindeloos gezever hebben we niks, drempelverlaging is de sleutel naar meer donoren.
@14: Ik heb wel een donorkaartje in mijn beurs, al moet ik eerlijk bekennen dat ik niet weet of die nog geldig is (hij is uit ’98). Lijkt me ook onhandig als dat niet het geval blijkt, want dan is de regering toch echt mede schuld aan het donortekort.
Juist, @zmc, 14.
Volgens mij is het inderdaad lamlendigheid. Ik heb al heel lang geleden (zou best 98 geweest kunnen zijn) aangegeven dat ik donor wil zijn. Ga er dan ook vanuit dat ik nog steeds in het register sta. Ook lang bloeddonor geweest en ik sta geloof ik ook in het register voor beenmergdonatie. Al zal ik daar wel mijn gegevens moeten updaten.
Dus, @allen: staakt uw gezever en registreer.
Klink kiest voor de politiek gemakkelijkste weg. Het advies van een dure commissie wordt gewoon weggewuift.
Met 2 lijsten maak je het onnodig ingewikkeld. Er is niets mis met het Belgische model. En zo zie je maar, door de politieke onwil iets goeds te regelen, profiteren we van buitenlandse maatregelen om mensenlevens te redden.
Kon Julia Mus hier ook maar van profiteren…
ik begrijp Crachat. bij transplantaties is altijd haast geboden. wanneer een jong iemand sterft of lijkt te sterven, weet men niet hoe snel men die persoon “leeg” moet snijden. dat dit onherroepelijk tot slordigheden en dramatische vergissingen kan leiden, is al herhaaldelijk gebleken. orgaantransplantaties zijn niet alleen levensnoodzakelijk, het is ook simpelweg big business. sommigen mensen deinzen nergens voor terug, met de allerbeste bedoelingen. dat alleen al is voor mij een reden om geen codicil te tekenen – ik wil graag dat men driedubbel checkt of ik echt dood ben. en ik zie niet in waarom ik daarvoor ‘gestraft’ moet worden door op een langere wachtlijst voor niet-donoren te komen, het gaat op dat moment uiteindelijk ook om het redden van mijn leven.
http://www.longtransplantatie.nl/
foto’s van mensen.
Sommige hebben nieuwe longen gekregen en genieten weer van het leven, andere wachten op nieuwe longen en weer andere zijn helaas overleden.
Overleden wachtend op nieuwe longen of tijdens of vlak na de transplantatie overleden.
Achter iedere foto zit een verhaal.
Nondiscussie. Er zijn organen zat. Het probleem zit hem in het uitnamebeleid.
Het hele gebeuren rond orgaandonatie vraagt veel en deskundig personeel. Vanwege het krankzinnige zorgsysteem hier is daar geen geld voor. In België wel.
Volgens de laatste berichten is VWS nu bezig om maatregelen te nemen tegen het tekort aan donororganen: zie hier.
Onder andere door in de toekomst iedereen in het Donorregister op te nemen, ook degenen die geen donorformulier invullen. ‘Niet registreren’ leidt ertoe dat in het register wordt vastgelegd: ‘Mijn nabestaanden beslissen’.
Iets minder vrijblijvend dus.
Wederom iedereen een formulier opsturen. Binnen 1 maand invullen en opsturen, anders 50 euro boete per maand. Moet je kijken hoe die databank volstroomt…
@#14: Aanvulling: DigiD wachtwoord gevonden en ik bleek toch al wel donor. Nadien is het blijkbaar mogelijk geworden om ook darmen te transplanteren en daar kon ik nu nog expliciet toestemming voor geven. Blijkbaar is het dus goed om af en toe je donorregistratie te updaten.
Dus, hup, allemaal naar http://www.donorregistratie.nl ! :-)
Maargoed, dan moet men nog steeds mijn identiteit op tijd weten te achterhalen; eigenlijk zou je gratis je donorcodicil moeten kunnen laten tatoeeren als een soort onderscheiding.
Zaterdagmorgen op de radio (TROS nieuwsshow, überhaupt een aanrader) een mevrouw die kort geleden haar man verloor en toestemming gaf voor orgaantransplantatie. Ze was verloofd geweest met iemand die was omgekomen bij een verkeersongeluk. Toen kreeg ze de ervaring dat zij (en de familie van haar vriend) in korte tijd beslissingen moesten nemen over de begrafenis, enzovoorts. Ze wilde niet dat dat haar een 2e keer overkwam. Met haar echtgenoot had ze dus alles tot in detail geregeld en er was afgesproken dat organen voor donatie in aanmerking kwamen. Maar in het ziekenhuis na een hersenbloeding moest ze daadwerkelijk toestemming geven en afscheid nemen terwijl het lijk nog warm was (haar woorden). Ze was blij dat het was gebeurd, ze wilde orgaandonatie en registratie promoten, ze was boos op Klink en toch heb ik begrepen dat het allemaal geen sinecure is.
Uit de discussie begrijp ik dat enerzijds nabestaanden om toestemming wordt gevraagd, ook bij positieve registratie en dat die meestal weigeren. Aandacht voor het protocol lijkt mij een vereiste.
@21: Is dat niet nu al standaard? Dat je nabestaanden beslissen (ook als je wel als donor geregistreerd staat)?
Omdat mijn dochter het nodig vond op via mijn laptop op Sargasso mee te praten over de betekenis van bepaalde woorden in het Wilhelmus, stonden haar gegeven nog in het reactievak. #24 is van mij dus.
Hoera voor ALO en San! Twee generaties reagurend op Sargasso. Misschien moeten we een mooie reaguurgeneraties-prijs verzinnen voor de eerste familie waarvan drie generaties (eerstelijns) onder een topic (enigszins zinnig) reageren.
Jan Marijnissen stopt als fractievoorzitter/leider bij SP ivm gezondheid…