De Verenigde Naties hebben, op instigatie van Bhutan, dat gelukkige landje in Azië, een Dag van het Geluk ingesteld op 20 maart. Het wordt tijd dat er ook in Bhutan eens een bloedige revolutie komt, hoor ik u met me meedenken. Nederland scoort ook hoog, had ik vernomen (we hebben ook nog geen revolutie gehad), maar waarom dat zo is? Ik begrijp het niet.
Ik kan me voorstellen dat je zegt: Rusland, China, Noord-Korea, hoe heten die landen in Afrika, Japan met die tsunami en zo, die scoren laag. Maar ‘geluk’ lijkt me toch vooral een persoonlijk iets, niet iets nationaals. Niet iets waarmee de Verenigde Naties zich zouden moeten bemoeien. Het doet me een beetje denken aan de toestand in Rusland, rond 1930, toen een ‘arbeider’ (die had je toen nog) door de staat gefeliciteerd werd omdat hij een bepaalde moer juist had aangedraaid. Plaatje in de Pravda: ‘Zie hier Yuri Kravtsjov, die een moer zeer goed aandraait, waardoor de hele machinerie perfect werkt!’
Geluk en ongeluk zijn dingen die vallen buiten de competenties van de staat. Natuurlijk zijn er de minimumcompensaties: bijstand, WW, AOW etc., zonder welke we een barbaarse natie zouden worden. Het is zeer goed dat we dat in Nederland hebben. We hebben geen extreme armoede, godzijdank. Maar het geluk wordt door iets heel anders bepaald, volgens mij.
Ik geef een voorbeeld. Toen ik zeven jaar was, in 1960, zat ik in de tweede klas van de Lagere School. Ik kon goed leren, maar ik kon niets lezen van wat de meester op het bord schreef. Twee jaar later werd dat pas ontdekt en toen kreeg ik een bril en werelden openden zich. Ik was op mijn zevende jaar zeer ontevreden met mijn achternaam (Hoogeboom). Met mijn voornaam Ben was niets mis. Met de eerste persoon enkelvoud van het belangrijke werkwoord ‘zijn’ kun je wel thuiskomen, vond ik. Mijn achternaam vond ik waardeloos, net als achternamen zoals Westerlaken, Voordewind of Naaktgeboren. Nu had ik in de Volkskrant, die ik dagelijks van voren naar achteren doornam, van een Belgische of Franse mevrouw Lagarde gelezen. Zo zou ik wel willen heten, met de g op z’n Frans uitgesproken!
Op school werd mij iets gevraagd: ‘Hoogeboom!’ Ik reageerde er niet op. De meester kwam dichtbij me staan, zodat ik hem goed zag, en herhaalde: ‘Hoogeboom! Ben je opeens doof geworden?’ ‘Nee, meester, maar ik wil mijn achternaam veranderen.’ ‘Hoe dan?’ ‘Lagarde, meester.’ ‘Hmm! Oké, Lagarde! Hoeveel is 7 keer 4 plus 92?’ Ik dacht een gelukzalige seconde na en gaf het antwoord: 120. ‘Uitstekend, Lagarde!’
Het was voor het eerst dat ik van geluk doortrild was. Toen ik in 2005 stukjes begon te schrijven op het internet, heb ik nog even overwogen het onder de naam Ben Lagarde te doen. Dat heb ik toen toch maar niet gedaan.
Reacties (11)
En toch denk ik dat het Bruto Nationaal Geluk een betere indicator is dan het BNP of die milieu indicator die hier laatst op Sargasso voorbijkwam.
Hier vond ik een goed stuk waarin uitgelegd wordt hoe je iets als geluk meetbaar kan maken. Onder meer door gebruik te maken van de Affect Balance Scale van Bradburn en de Satisfaction with Life index.
Overigens is het Bruto Nationaal Geluk een kadootje van Bhutan aan onder meer Nederland, in ruil voor gegeven ontwikkelingshulp. Het is ook een moderne uitwerking van het Mahayana Boeddhisme, iedere Bodhisattva legt zelfs de eed af alleen nog maar het geluk van anderen na te streven.
Het helpt toch wel heel erg als je wat te eten hebt en een dak boven je hoofd enzo. En dat je niet willekeurig wordt opgepakt omdat je gezicht niet wordt gewaardeerd.
Wat je in de laatste alinea meemaakte is niet geluk, maar euforie. Geluk is langdurig, euforie kortstondig. Verder niets dan lof.
Er was maar één Lagarde en dat was Big bad motherfuckin’ Al
Geluk is m.i. een wat overschat begrip. Het is niet langdurig, zoals inkt-met-krokodillentranen in 002 stelt. Wat we langdurig geluk noemen is meer een staat van duurzame tevredenheid.
Momenten van euforie en van meer dan gemiddeldem zeer voldane tevredenheid lijken mij meer het predikaat geluk verdienen.
Dat het niet is gerelateerd aan materiële rijkdom is helaas een constatering die door sommigen wordt gehanteerd om materiële armoe te bagatelliseren. De daklozen waar ik voor werk, maken er elke dag het beste van, maar ze knokken ook elke dag tegen hun verdriet, trauma’s. Met een paar duizend euro meer, zouden ze dat nog doen.
Ze zuipen, spuiten en slikken om te vergeten en omdat ze dat gevecht ook bijna dagelijks verliezen. Mijn stelling: geluk begint bij de jeugd, ofwel groot worden in een omgeving waar je van volwassenen op aan kunt.
De enige taak van de staat in dezen is om zo goed mogelijk omstandigheden te creëren die het toestaan dat mensen zelf hun geluk kunnen zoeken.
En toch hè, zorgen dat mensen die slecht zien brillen krijgen en dat iemand zijn achternaam kan veranderen, dat zijn toch typisch dingen die grotendeels in de handen van de staat liggen. Maar goed, ik had na de zin “Geluk en ongeluk zijn dingen die vallen buiten de competenties van de staat.” natuurlijk al geschoten dat we te maken hebben met een crypto-VVD’er.
Dan heb je misgeschoten: ik stem al mijn hele leven PvdA, hoewel ik het uiteraard vaak niet met ze eens ben.
Die bril, dat ging zo. Toen ik negen was, had ik een goede onderwijzer (IJs Briefjes heette hij), die eens op een middag met me mee naar huis ging. Hij zei tegen mijn moeder: die jongen moet een bril hebben. Op de woensdagmiddag daarna gingen mijn moeder en ik naar de ogendokter te Alkmaar, en naar de brillenwinkel, en snel daarna had ik een bril en kon ik de blaadjes aan de bomen zien. Je zou nog kunnen volhouden dat IJs Briefjes toch door de staat werd betaald, en dat het Ziekenfonds toch bestond, en dat is allemaal wel zo, maar ik heb toch nooit het gevoel gehad dat ik de staat zou moeten bedanken voor mijn nieuwe adelaarsblik.
Ik zeg toch: crypto-VVD’er. Je stemt PvdA, maar je denkt als een VVD’er.
Je vergeet trouwens de dokter, die vooral dankzij de staat oogarts is kunnen worden en in een mooi staatsgesponsord gebouw op je zat te wachten met door de staat betaalde apparatuur, waarmee (toen nog) hij vast kon stellen door wat voor glaasjes jij ineens weer alles kon zien. Dat jij het gevoel niet hebt, betekent niet dat het niet wel degelijk vooral dankzij vadertje staat is geweest dat je je nieuwe adelaarsblik hebt gekregen, een typische VVD-denkfout trouwens.
Maar ik zie al die dingen toch als de minimumcompensaties, net zoals de bijstand of de AOW. De dingen dus die wij in Nederland tamelijk goed geregeld hebben.
Ik ben altijd een fan van Wim Kok geweest, en nu ben ik een liefhebber van Ronald Plasterk, die, hoop ik, snel de volgende fractievoorzitter (en premier) zal worden. Ik ben nooit een fan van die Nieuw Linksers geweest: er moet geen revolutie komen, want dat maakt teveel kapot.
http://www.youtube.com/watch?v=v7CqiSO2GE0&feature=player_embedded
Het Boeddhisme in Buthan is de niet allleen de staatsgodsdienst maar men is ook van mening dat het Boeddhisme superieur is. In het denken van de Butanen is er gewoon niets anders dat beter kan zijn. Hierdoor worden andersdenkenden met de nek aangekeken. Duizenden Hindoes, die in Buthan werkten en leefden zijn het land uitgepest. Het is allemaal niet zo verdraagzaam, dan wij hier in het westen denken.
Dat men in Buthan een dag van het geluk heeft ingesteld, moeten ze natuurlijk zelf weten. Maar dat de Verenigde Naties zich hier voor lenen is een gotspe, gezien de Buthaanse houding tegenover andersdenkenden.