Cloudbusting

Laatst kwam ik het werk van Kate Bush weer tegen; een vriend gaf me een CD van haar mee getiteld Hounds of Love. Eigenlijk kon ik me haar alleen nog herinneren van het vreselijk kittige en met irritante kopstem gezongen Wuthering Heights, en ik was dan ook vrij skeptisch toen ik de schijf in mijn computer stopte. Het begon wel goed met haar andere grote hit Running Up That Hill, waar Placebo trouwens een meesterlijke cover van ten beste gaf op de afgelopen editie van Lowlands. De drie nummers erna waren aardig, maar niet meer dan dat. Nummer vijf, Cloudbusting, bleek ik echter ook te kennen zonder te weten dat het een liedje van haar hand was.

Een mooi visueel verhaal over een aparte wetenschapper (Donald Sutherland) en zijn dochter, en prachtige apparaten zoals de Cloudbuster en iets dat lijkt op een Slinger van Foucault in zijn laboratorium. Fascinerend voor een jong kind – de single kwam in uit in 1985 toen ik zes was. Het is waarschijnlijk een van de eerste video-clips die ik me bewust kan herinneren. Eerst dacht ik dat het een vermakelijk sprookje was, maar het blijkt gebaseerd op veel biografische feiten. Daar kwam ik pas achter toen ik, weer gefascineerd door mijn herinnering aan het nummer, de tekst erbij zocht. Sommige zinnen van het liedje zijn namelijk makkelijk mis te verstaan. De tekst begint als volgt:

I still dream of Orgonon
I wake up crying
You’re making rain,
And you’re just in reach,
When you and sleep escape me

Heel poetisch, maar wat betekent in hemelsnaam Orgonon? De “mad scientist” in de clip blijkt gebaseerd op Wilhelm Reich, een pseudo-wetenschapper die bekend staat als de “ontdekker” van levenskracht-deeltjes die hij Orgonon noemt. Nadat hij vlucht voor de Nazi’s vestigt hij zich in de VS en werkt aan allerlei vage projecten. Zo ontwierp hij een Cloudbuster die volgens hem de orgone energie in wolken kon manipuleren om regen te veroorzaken.

In 1947 start de FDA een onderzoek naar de door Reich verkochte orgone accumulators. Reich mag zijn machines niet meer verkopen, maar lapt dat verbod aan zijn laars. Hij weigert zich ook nog eens in de rechtzaal fatsoenlijk te laten verdedigen. Uiteindelijk wordt hij opgepakt en weggevoerd van zijn laboratorium om twee jaar in het gevang door te brengen. Zijn machines worden vernietigd en boeken verbrand, en hij sterft na de eerste van zijn twee jaren straf uitgezeten te hebben.

Veel van deze details komen terug in de clip, die het verhaal vanuit het standpunt van zijn zoon Peter vertelt. Maar helaas is het meestal een goed idee om niet teruggaan naar herinneringen; als je ze terugziet is het nooit helemaal hetzelfde. Ook de clip van Bush, die in mijn herinnering een droom van mythische proporties was, is een kind van zijn tijd. Niet slecht gedaan, maar het acteerwerk had echt beter gekund. Jammer toch dat je zoveel kritischer wordt als je ouder bent. Het nummer zelf blijft evenwel heerlijk.