De “dit-is-wat-we-nu-weten”-opsomming — een nieuw genre?

Tussen een analyse en een live blog, dat laatste format vooral om de dynamiek van een zich snel veranderende situatie te kunnen verslaan, lijkt zich een nieuw genre te nestelen: het ‘dit-is-wat-we-weten’-opsomming. Lastig, om aan zoiets nieuws al direct een dekkende naam te geven. Een aantal kenmerken kunnen we al wel geven. Ik ben het format tot nu toe alleen tegengekomen bij de NOS. Hier is een voorbeeld naar aanleiding van de vreselijke gebeurtenissen in het al-Ahli Baptist Hospital in Gaza Stad (zie ook onder aan dit bericht). Drie vragen staan in het artikel centraal en worden gesteld om het complex aan feiten te kunnen vertellen >> Wat is er gebeurd? Deze vraag wordt in vier korte bullets beantwoord, in gemiddeld 2,6 zinnen per bullet. Dat is niet veel. Er zijn drie bronnen: een woordvoerder van het Palestijnse Ministerie van Volksgezondheid die melding maakt van het aantal doden, en later in de nacht ook de omstandigheden van de slachtoffers en artsen schetst. Onduidelijk of dit dezelfde bron is. Verder wordt geput uit ‘geverifieerde’ beelden over de gevolgen van de explosie in het ziekenhuis. We kunnen die beelden ook zien, ze zijn embed. Wie zitten erachter? Deze tweede vraag wordt in twee bullets (gemiddelde lengte: 3,5 zinnen) beantwoord. De bronnen zijn divers: de Palestijnse gezondheidsautoriteiten, het Israëlische leger; en de Islamitische Jihad (die weerwoord krijgen via Reuters op de beschuldiging van het Israëlische leger dat een raket van hen zou zijn neergekomen op het ziekenhuis) — vier bronnen dus. Er staat bij deze bullet ook een kaart en een citaat van de correspondent van de NOS in Israël, Nasrah Habiballah. Zij legt in een kader in tien zinnen uit (full quote — dus alles wat zij zegt staat tussen een aanhalingsteken openen en een sluiten) wie 1) schuldig is aan deze aanslag, en put daarbij uit verschillende bronnen: Israël, Human Right Watch; en 2) wat de consequenties zijn van deze aanslag voor het bezoek van Biden aan Israël en de Palestijnen. Hoe is er internationaal gereageerd? Vijf bullets verzamelen de internationale reacties op wat er is gebeurd in gemiddeld 3,4 zinnen per bullet. De eerste bullet rept over protesten, maar zonder bronvermelding, net als de veroordeling van wat er is gebeurd geen bronvermelding heeft (geen persbureau of ministerie). Palestijnse president Abbas wordt gequoot — NOS gebruikte hier partiële of scarry quotes voor (slechts een deel van wat is gezegd wordt aangehaald). Deze scarry quotes gaan over Israel die “geen limieten” kent en een “afschuwelijke oorlogsmisdaad” heeft begaan. Ook Biden krijgt een scary quote als wordt opgetekend dat hij “woedend en diep bedroefd” is. Het bericht eindigt met een video: Protesten in Den Haag en Rotterdam. << De ‘dit-is-wat-we-nu-weten’ lijkt zich, zoals gezegd, te nestelen tussen de gierende actualiteit en de altijd tragere analyse. Het neigt naar actualiteit door de nadruk op NU en op analyses door de nadruk op WETEN. Dat weten is nog altijd tijdelijk (hoe lang weet je dat iets tijdelijke kennis is? En: hoe bepaal je dat die kennis haar langste tijd heeft gehad?). De bullets zijn kort, dus voor het publiek dat ‘nu even wil weten wat de stand van zaken is’, zou het ideaal in het media-dieet kunnen passen. Met gemiddeld ruim 3,5 bullets per vraag en gemiddeld 3 zinnen per bullet is het een hapklare presentatie van de stand van zaken. Twee vragen ploppen meteen bij mij op: wie is de ‘we’ in ‘dit-is-wat-we-nu-weten’? En: wat is de status van deze (tijdelijke — want ‘nu’) kennis? Is dit kennis van de redactie waartegen ze andere berichten (die nog binnen moeten komen) afzetten? Is dit de kennis die we uit het live blog hebben gefilterd, aangevuld met bronnen die we (niet) eerder hebben gebruikt? En: is wat we NU weten zekerder dan wat we zojuist ook al wisten en straks nog steeds weten? Voorlopig een laatste: hoe lang is NU? Ik lees NU (21.10) een bericht van woensdag 18.10: er is in de kop niets aangepast. Kortom: de vorm roept nog een paar prangende vragen op. Ik zou erg graag willen weten hoe op deze berichten wordt gereageerd en wat het publiek vindt van deze ‘service’? Of, nog interessanter, zien zij een ander doel dan de opstellers ervan? Fascinerend.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: muzina_shanghai (cc)

Kunst op Zondag | Het kolonialisme verwerken?

De Ghanese kunstenaar El Anatsui (1944) verwierf faam met ontzagwekkend fraaie kunstwerken van wegwerpmaterialen. Op dit moment houdt hij een expositie in het Tate Modern: Behind the Red Moon. Met dank aan een zekere Japanse autofabrikant.

Op het eerste gezicht denk je dat je te maken hebt met een weefwerk. Bij nader kijken wordt echter duidelijk dat er gebruik is gemaakt van niet voor de hand liggende materialen. Zo maakte El Anatsui tal van werken van flessendoppen, nadat hij in 1998 een zak met doppen van bierflesjes langs de kant van de weg vond. De troosteloze aanblik deed hem mijmeren over de rol die alcohol speelde in de slavernijhandel, zo vertelt hij.

Kolonialisme

Eerlijk gezegd vind ik dat soort associaties wat al te gemakkelijk en clichématig. Het is echter een thematiek die een doorlopende lijn vormt in het werk van de Ghanees. In het begin van zijn carrière brak hij traditionele aardewerken kruiken die hij dan weer gedeeltelijk en vervormd aan elkaar lijmde. Dat symboliseerde dan de reconstructie van het Afrikaanse continent, dat door kolonialisme stuk was gebroken.

Verstilling

Wat mij aanspreekt in het werk van deze kunstenaar is echter de verstilling en het ontzag dat het weet op te roepen, de dynamische vormen en de visuele toespelingen op traditionele Afrikaanse motieven en patronen, en dan blijkt het werk zelf te bestaan uit weggeworpen consumptieartikelen. Dat getuigt van zelfspot en tegelijkertijd van een melancholische houding.

Foto: Brond: Livius.org

De Midden-Stoa (2): Poseidonios van Rhodos

In de derde eeuw v.Chr. kregen de Academie van Plato en de Peripatetische school van Aristoteles gezelschap van nieuwe filosofische stromingen, zoals het Cynisme, de Cyreense School, het Epicurisme, de Stoa en de Skepsis. Het was onvermijdelijk dat er ook combinaties zouden komen. Karneades was een eerste voorbeeld. De Midden-Stoa is een tweede.

Panaitios’ leerling Poseidonios van Rhodos, overleden in 51 v.Chr., hield vast aan het oude stoïcijnse idee van de totale samenhang. Juist in deze visie, waarin de wereld een redelijk geheel vormt dat ademt volgens de wetten van de natuur, vindt de Stoa volgens Poseidonios haar kracht. Hij is daarmee dus strakker in de leer dan zijn leermeester.

Poseidonios deed dan ook veel onderzoek naar natuurverschijnselen. Hij reisde heel het toenmalige Romeinse Rijk af en begaf zich daar zelfs buiten, om op verschillende locaties metingen van getijden en hemellichamen te kunnen verrichten. Hij schreef ook een geschiedenis van de mensheid waarin hij het belang van de geografie benadrukte: volgens Poseidonios waren de karakters en de daden van volken en mensen te verklaren uit die omstandigheden.

Rationeel of irrationeel

De vroege stoïcijnen hadden gemeend dat de hele wereld op een rationele en logische wijze was geordend, en dat de mens dat daarom ook wel zou zijn. Zoals we in eerder zagen, vonden ze dat negatieve emoties een gevolg waren van een beoordelingsfout, veroorzaakt door een tekort aan kennis. Ook Panaitios hield aan die analyse vast, en was op dit punt weer erg orthodox stoïcijns.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Don’t Drink The Water

Als ik één protestlied zou moeten noemen dat de mentaliteit van kolonisten ten opzichte van de inheemse bevolking haarscherp op de korrel neemt, dan is het wel Don’t Drink the Water van de Dave Matthews Band.

Wie raadt de achtergrondzangeres? Gefeliciteerd, u kent uw alternatieve jaren ’90 rock.

Foto: Poster Boy (cc)

Genocide in Gaza? Dat weten we nog helemaal niet

OPINIE - Wat opvalt wanneer gevoelige brandhaarden opvlammen, is hoe onzorgvuldig het taalgebruik wordt. Zo wordt Israël al sinds jaar en dag beschuldigd van een genocide op de Palestijnse bevolking, hoewel die bevolking onder Israëlische bezetting gestaag groeit. Dat valt dan wel de merkwaardigste genocide in de geschiedenis van de mensheid te noemen.

Nu de Israëlische overheid de Gazastrook weer bombardeert in reactie op zo’n beetje de gruwelijkste terreurdaad uit de geschiedenis van het Israëlisch-Palestijnse conflict, zoemt het G-woord weer rond. En niet enkel in de mond van verklaarde tegenstanders van Israël.

‘Textbook case’

De Israëlische historicus Raz Segal noemde de huidige belegering van Gaza onlangs ‘a textbook case of genocide‘. Een casus die de definitie uit de handboeken nauwgezet volgt dus. Segal is niet één van de minsten op dit gebied: hij schreef meerdere boeken over de holocaust in Karpato-Roethenië en geeft leiding aan het masterprogramma voor Holocaust and Genocide Studies aan de Stockton Universiteit in New Jersey.

Segal zoomt daarbij vooral in op de intentie om Gaza van de kaart te vegen, zoals geuit door mediamakers, de bestempeling van Hamas als ‘boosaardig’ door internationale leiders en de afkondiging van de Israëlische minister van defensie Yoav Gallant van een complete afsluiting van de Gazastrook.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time | Eve of Destruction

‘Het Midden-Oosten is vandaag rustiger dan die in twee decennia is geweest’, pochte de Amerikaanse Nationale Veiligheidsadviseur Jake Sullivan op 29 september.

Iets meer dan een week later stak Hamas met haar gruwelijke terreuractie een brandende lont in het kruitvat van het Midden-Oosten.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende