Kunst op Zondag in de klei met Koos Buster

RECENSIE - Je hebt vast wel eens met je handen in de klei gezeten. Niet de vette, zwart glanzende Zeeuwse klei maar de bruine of grijze klei met chamotte. De klei die tijdens handvaardigheid op school wordt gebruik. Kunstenaar Koos Buster is er op de Rietveld Academie op afgestudeerd en noemt zichzelf de Minister van Keramische Zaken. De eerste museale solotentoonstelling van deze artistieke minister is tot en met 20 mei te zien in Museum MORE Kasteel Ruurlo.

Koos z’n kleivoet

Koos Buster Stroucken (Amsterdam, 1991) heeft op de basisschool leren kleien. Hij was er toen niet goed in en vond het ook niet leuk. De grote omslag kwam toen hij op de Rietveld Academy zijn eigen voet moest kleien. Het eindresultaat was verbluffend goed. Klei kun je goed nat houden waardoor je er steeds mee verder kunt gaan. Terugkijkend op deze ervaringen concludeert Buster dat hij inmiddels behoorlijk goed kan kleien. Zo goed zelfs dat hij zichzelf Minister van Keramische Zaken noemt.

Dagelijkse dingen

Na zijn studie werkt Buster tijdelijk als kunsttransporteur. In de musea en galerieën ziet hij objecten waarvan hij vindt dat ze meer aandacht verdienen. Museumbezoekers zien geen trappen en/of rollen tape, maar deze hulpmiddelen zijn wel nodig bij de opbouw van een tentoonstelling. Koos Buster geeft deze en andere alledaagse objecten een podium. Hij werkt zowel in keramiek als met glas. In Ruurlo zie ik flessen met schoonmaakmiddelen, een Slush-machine, grote waterflessen -koelers met kraantjes, limonadekoelers en kauwgomballenautomaten. En uiteraard mag de brandblusser niet ontbreken voor het geval dat.

“Ik zie deze dranktafel als een soort afscheidsbrief aan het wegdrinken
van verdriet, aan het vluchten voor de leegte
en aan het weglachen van de gevoelens die er altijd zijn.”

Koos Buster (2024)

I love my Canta

Op het gras voor de toegangsglazen burg, heeft Buster zijn rode Canta geparkeerd. Je kunt niet om deze rode blikvanger geen. Met synthetische klei geeft de kunstenaar zijn 40-kilometer-karretje een tweede leven. Overal in de auto liggen peuken, er staat een geel bierkrat op de passagiersstoel met enkele lege bierflessen. Het stuur is omwikkeld met een roze pluche bekleding. Dit object maakt me nieuwsgierig naar de rest van de tentoonstelling die als titel mee kreeg: ‘Het had ook anders kunnen zijn’. Wat had anders kunnen zijn? Wat is er gebeurt?

Ode aan de kleine kunstenaar

Bij deze expositie is een compacte handleiding gemaakt waarin zowel het werk van Carel Willink (1900-1983) als dat van Koos Buster wordt beschreven. Het is een handig boekje met waardevolle achtergrond informatie. In de zalen zijn nagenoeg geen bordjes en dat geeft rust. Op de tweede etage van Museum MORE Kasteel Ruurlo houdt de Minister van Keramische Zaken ‘zitting’.

Vijf zalen vol klei

In vijf zalen brengt Buster zijn ode aan alledaagse objecten. Zaal 9 is de centrale zaal in deze tentoonstelling. Hier staat Buster’s Slush-automaat (2023-24) en brengt hij twee maal een ode aan de kleine kunstenaar (2021-2022) Ik zie twee kleine schooltafels. Er staat een tafel met een schetsboek, enkele potloden en een beker met daarop een foto van Buster met zijn dochtertje. Tegen de tafelpoot staat een tractor van klei. In de ander hoek staat een schooltafel met daarop een rood koffertje met het logo van het Rode Kruis. Ook hier enkele vellen papier, een glas en krijtjes. De tractor staat nu onder de tafel. Zelf noemt Buster deze zaal de Piak Zizou Zaal, hij brengt hier een ode aan zijn vierjarige dochter, de kunstenaar in de dop. Tevens verwijst hij naar het kind in de kunstenaar zelf.

In Memoriam

In zaal twaalf ‘ruik’ je de geur van schraal bier en uitgedrukte sigaretten Centraal in deze ruimte staat een grote tafel die Buster ‘In memoriam: een ode aan mijn alcoholisme’ (2021-2024) heeft gedoopt. Ik sta voor een tafel vol groene en bruine flessen en heel veel lege glazen. Tussen de flessen en de glazen liggen talrijke uitgedrukte sigarettenpeuken en enkele kurken. Als je goed kijkt, ontdek je op enkele kurken een naam. Hiermee verwijst de kunstenaar naar een dierbare waarvan hij afscheid moest nemen. Voor Koos Buster is deze installatie het sleutelstuk van zijn solotentoonstelling. Dit werk inspireerde hem tot de titel: Het had ook anders kunnen zijn. Wat er anders had kunnen zijn, kun je nu zelf ontdekken in Ruurlo.

Het had ook anders kunnen zijn, van Koos Buster is nog tot en met 20 mei 2024 te zien in Museum MORE Kasteel Ruurlo. Dit museum is gratis met de museumkaart te bezoeken.

© tekst en foto’s Wilma Lankhorst
© gebruik van de afbeeldingen met dank aan en met toestemming van Museum MORE, Koos Buster en alle bruikleengevers.