De Commissie voor Juridische Zaken in het Europarlement stelt voor de onschendbaarheid van drie Catalaanse leden op te heffen. Carlos Puigdemont, Toni Comin en Clara Ponsati, voormalige leden van de regionale regering in Barcelona, worden door de Spaanse Justitie vervolgd vanwege de organisatie van het referendum voor onafhankelijkheid van Catalonië in 2017. De politici leven in ballingschap in Brussel. In 2019 zijn zij door hun aanhangers gekozen als lid van het Europese Parlement. Spanje probeerde nog te voorkomen dat ze hun zetels konden innemen, maar daar was geen goede grond voor te vinden.
Het Spaanse Europarlementslid Esteban González Pons, lid van Juridische Commissie, meent nu alsnog dat er in het Europarlement geen plaats is voor ‘voor degenen die de rechtsstaat in een EU-lidstaat aanvallen, waardoor de stabiliteit van de Unie als geheel wordt geschaad.’ Als de meerderheid van het voltallige parlement hiermee akkoord gaat zal Spanje bij België waarschijnlijk het uitleveringsverzoek van de drie politici herhalen. Of België dat dan gaat inwilligen is de vraag, omdat er in dat land veel steun is voor regionale onafhankelijkheidsbewegingen. Puigdemont speelde daarop in bij zijn aankondiging de strijd voort te zetten na het besluit van de parlementscommissie: ‘Dit gaat niet over het steunen van de onafhankelijkheid van Catalonië, maar over het steunen van politieke minderheden en hun recht om zich te uiten en net als grote meerderheden vertegenwoordigd te worden.’
Separatisten winnen
Advocaat González Pons is lid van de conservatieve Spaanse Partido Popular (PP). Sinds de laatste landelijke verkiezingen zit de PP in de oppositie tegen de regering van de socialistische PSOE en Unidos Podemos. Maar inzake Catalonië zijn de verschillen tussen de PP en de PSOE niet erg groot. Beide partijen verzetten zich tegen de afscheiding van een regio en komen op voor de centrale staat. Terwijl de PP aanstuurt op een keiharde confrontatie met de separatisten probeert de PSOE de Spaanse eenheidstaat te redden door overleg. Daarbij speelt mee dat de minderheidsregering de steun nodig heeft van de Catalaanse Linkse Republikeinen (ERC) die ook deel uitmaken van het afscheidingsfront.
Vorige week zondag waren er verkiezingen in Catalonië. De steun voor de separatisten blijkt nog even groot als voorheen. De socialisten werden maar net de grootste met 33 zetels in het regionale parlement. De Linkse Republikeinen veroverden met net iets minder stemmen ook 33 zetels, de rechtse Junts van voormalig premier Puigdemont kreeg 32 zetels en de linkse CUP, ook voorstander van afscheiding, kreeg 9 zetels. Kortom: de centrale regering blijft het moeilijk houden met de separatisten.
Rapper in de cel
Daarbij komen de problemen in eigen kring tussen de PSOE en Unidos Podemos, het samenwerkingsverband van Podemos, Verenigd Links en Equo, de Spaanse Groenen. Na een moeizame coalitievorming zijn de spanningen tussen de PSOE en zijn junior-partner in de regeringscoalitie nooit verdwenen. Vorige week bereikten de onderlinge tegenstellingen een hoogtepunt na dagenlange rellen van jongeren die protesteerden tegen de arrestatie van rapper Pablo Hasél. Bij de rellen vielen vele gewonden. Er werden ook winkels geplunderd. Rapper Pablo Hasél moest zich vrijdag 12 februari melden bij de gevangenis, maar hij probeerde aan zijn straf te ontkomen en hield zich verborgen in de universiteit van Lleída. Hasél was eerder veroordeeld tot een gevangenisstraf van negen maanden vanwege het beledigen van het koningshuis en het verheerlijken van terrorisme. Vorige week dinsdag werd hij alsnog gearresteerd. Terwijl de PSOE de rellen veroordeelde verdedigden politici van Unidos Podemos de vrijheid van meningsuiting van de rapper en veroordeelden zij het keiharde politieoptreden tegen de demonstranten.
Monarchie onder druk
Van de kant van het beledigde Spaanse koningshuis leverde Koning Felipe juist deze week een opvallende bijdrage aan het debat over de monarchie. Hij prees zijn door schandalen geplaagde vader Juan Carlos voor zijn optreden tegen de franquistische putschpoging van Antonio Tejero, woensdag precies veertig jaar geleden. Enkele jaren na het einde van de dictatuur, hield deze luitenant-kolonel het parlement en de regering achttien uur met zijn dienstpistool in gijzeling. Juan Carlos, die na de dood van Franco weer als monarch was aangetreden, veroordeelde de coup op de televisie en sprak zijn steun uit voor de rechtsstaat. De credits die hij er mee verdiende is hij de afgelopen jaren echter kwijtgeraakt door onthullingen over corruptie, waarvoor hij nu na zijn abdicatie wordt vervolgd. Reden voor de 83-jarige ex-koning om vorig jaar ook in ballingschap te gaan.
Sinds deze week moeten de nog altijd talrijke aanhangers van Franco het doen zonder standbeelden van hun held op Spaanse grondgebied. ‘Een historische dag’ tweette de regionale regering van de in Marokko gelegen enclave Melilla nadat het laatste standbeeld onttakeld was van de generaal, die daar ooit als commandant van de Spaanse strijdgroepen vocht tegen de opstandige bewoners van het Rif-gebergte. Het standbeeld was uit 1978, dus drie jaar na de dood van de dictator. Niet iedereen was daar kennelijk even blij mee in die tijd. Voor sommigen geldt dat nog steeds.
Reacties (8)
Interessant artikel!
Ik ken niet de standpunten van de partijen in Catalonië. Willen de Republikeinen zich ook afscheiden van Spanje?
Of alleen de koning afzetten ? :-)
Zowel ERC als CUP zijn (al decennia lang) voor afscheiding. Junts komt overigens voort uit een (rechtse) partij die alleen streefde naar meer autonomie, maar die onder de voorganger van Puigdemont (Mas*) is opgeschoven naar volledige onafhankelijkheid (deels als reactie op de ook rechtse PP, die onder premier Rajoy de autonomie van Catalonië juist steeds verder inperkte). De PP is na een gigantisch corruptieschandaal naar de oppositie verwezen en krijgt nu voor het eerst serieuze concurrentie op rechts, door de fascistische VOX, maar op links heeft de PSOE ook geen meerderheid samen met Podemos en dus is deze partij afhankelijk van regionale partijen (uit oa. Galicië, Baskenland, Valencia, de Canarische eilanden en Catalonië).
Op de wip in het Spaanse parlement zitten zowel de separatisten van Catalonië (met name de ERC) als die van het Baskenland (Euskal Herria Bildu, de laatste incarnatie van een serie verboden partijen die terug gaan tot Herri Batasuna). Als gevolg daarvan kan PSOE premier Sanchez zich niet de ongemeen harde koers tegen separatisten veroorloven die zijn voorganger(s) voerde(n). Het probleem dat hij daarbij heeft is dat vrijwel de volledige rechterlijke macht nog in handen is van door de PP aangestelde rechters (die worden daar politiek benoemd), die vrolijk allerlei draconische straffen uitspreken tegen alles wat naar Baskisch of Catalaans onafhankelijkheidsstreven of anti-monarchisme riekt, mede om de onenigheid tussen Sanchez en zijn gedogers op te stoken. De acties in Brussel door Pons (ook PP) kun je het beste bezien in het licht hiervan; Hij probeert op die manier de separatisten te bewegen tot het opzeggen van het vertrouwen in de regering Sanchez.
In Catalonië ondertussen zitten een aantal Catalaanse politici jarenlange gevangenisstraffen uit, met name vanwege het referendum van 2017. De gedachte (en voorspelling) was dat met die criminalisering van het onafhankelijkheidsstreven (en met de verschuiving van de aandacht naar Covid) de wind bij de afgelopen verkiezingen wel uit de zeilen van de separatisten zou genomen worden, maar het tegengestelde bleek waar, een meerderheid stemde op deze partijen en ze hebben hun parlementaire meerderheid uitgebreid.
*Ook veroordeeld voor het organiseren van een eerder informeel onafhankelijkheidsreferendum.
Dank voor deze aanvulling. Over Pons las ik nog dat hij bekend staat als een van de voornaamste tegenstanders van de PSOE binnen de PP. Zijn actie tegen de separatisten zet ook de betrekkingen tussen PSOE en Unidad Podemos extra onder druk. Ik zie dit, ook gezien de keuze van het moment, als iets meer dan kritiek van de usual suspects. Maar of het voltallige EP er in stapt valt nog te bezien.
Esteban González Pons is een die hard van de Spaanse PP. Waar sinds de val van Rajoy het gros van de kopstukken uit de partij verdwenen omdat ze direct of indirect bij het zwarte kas schandaal betrokken waren, stond hij in Brussel uit de wind. De kritiek van Gonzalez Pons mag je gevallig als de standaard “wraakzuchtige” partijlijn zien. Daar komt nog bovenop dat hij uit Valencia komt waar zeker in PP-kringen sterke anti-Catalaanse tendensen zitten. Overigens was hij ook degene die na de besloten commissievergadering mèt de 3 Catalaanse politici uit de school klapte. Boze tongen beweren dat het lekken van het rapport voor de, wederom, besloten vergadering door hem was gedaan.
“onder vuur” lijkt mij wat overdreven voor kritiek van de usual suspects.
Volgens de Spaanse wet is afscheiding verboden. Dat betekent niet dat de organisatie van een referendum tegen de wet is, want dat is gewoon een opiniepeiling. De Spaanse rechter vond het tegen de wet, maar dat kan ook aan de rechter liggen.
Ik denk dat dan een hoop Spaanse parlementsleden van de PP niet in het Europese parlement komen mogen, want de PP heeft een wet ingevoerd die de persvrijheid beperkt.
(het is namelijk verboden politie-agenten tijdens hun werk te filmen. Ik ben benieuwd of hiervan nog een keer een zaak voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens komt).
Hier een filmpje met de argumenten ter verdediging van de 3 Catalaanse politici.
https://youtube.com/playlist?list=PL_ZTkYd5izlNMVrrAr4ShdRcxOluZOT1q
Tot mijn grote verbazing is het Europese parlement akkoord gegaan.
https://www.nrc.nl/nieuws/2021/03/09/catalaanse-ex-regiopresident-puigdemont-verliest-onschendbaarheid-a4034747
Dus het EP vindt niet alleen dat het referendum over Catalonië illegaal was, maar ook dat deze overtreding zo ernstig is dat zijn parlementsleden (3 in totaal) ervoor uitgeleverd worden mogen.
…zelfs met de kennis van de draconische straffen die daarvoor in Spanje uitgedeeld worden (zie voorlaatste linkje #1.1) en de partijdigheid van de rechtspraak in dat land (zie de twee linkjes daarvoor). Een zwarte dag voor het EP en de rechtstaat in de EU!