Wat zijn de zwarte bladzijden in de vaderlandse geschiedenis? De Groene heeft deze week een interessant stuk van Chris van der Heijden, een historicus die de controverse niet schuwt (heeft u Grijs Verleden nog niet gelezen? Doen!).
Nu het geëmmer over de canons een beetje is uitgesputterd, wordt het ook tijd om een canon van minder florissante geschiedkundige feiten te presenteren. Voor het hele verhaal verwijs ik u naar De Groene, maar hier komt dan de top 10 van Van der Heijden, ik ga ervan uit dat uw historische kennis voldoende is. Wat vindt u van de selectie en is de canon nodig?
Reacties (61)
Persoonlijk vind ik de moord/lynchpartij op de broers de Witt wel een zwartere pagina dan de moorden op van Gogh en Fortuyn. Overigens vind ik de canon wel erg laat in de geschiedenis beginnen, net alsof het daarvoor allemaal pais en vree was. Waar blijft de genocide van de Eburonen? De gedwongen bekeringen door Karel de Grote en zijn voorvaderen? De plundertochten van de Vikingen? En zo zijn er nog wel een paar…
Hoe verder je teruggaat, hoe moeilijker het wordt om te spreken van “ons vaderland”. In de voorbeelden die je noemt zijn onze voorvaderen niet eens de dader maar het slachtoffer, dus volgens mij mis je het punt hier een beetje.
De NL staat bestaat pas sinds de 19e eeuw. Zullen we alles wat daarvoor ligt dan maar gemakshalve even vergeten? Volgens mij mis jij het punt van wat geschiedenis is een beetje.
Natuurlijk was er wel een “Nederland” voor de 19e eeuw. Niet in de vorm van een moderne natie-staat maar “Nederland” wordt door de ingezetenen zelf en de buren zeker sinds de 17e eeuw als aparte natie gezien. Het is niet voor niks dat de Belgen zich binnen twee decennia afscheidden van het pas gevormde Koninkrijk der Nederlanden.
Ik had het helemaal niet over de Nederlandse staat. Je legt me woorden in de mond. Ik wil alleen maar zeggen dat het bijvoorbeeld nogal discutabel is om de Bataven te beschouwen als onze voorvaderen, dus kun je hun wandaden niet zomaar als zwarte bladzijde zien van “de vaderlandse geschiedenis”. Waar leg je dan de grens?
Kijk je puur geografisch, of kijk je naar de afstamming van de moderne Nederlander? Dan kan je de Armeense genocide ook wel meenemen…
tja, hoe verder je teruggaat, hoe moeilijker het wordt om je eigen morele kaders toe te passen. Zo ken ik er nog wel een paar.
De eenwording van NL is een vloeiend proces geweest, dat nog steeds gaande is, er was iets voor en er komt wat na. En zo relativeren we alles kapot ;-)
De broers de Witt werden echt door Hollanders (Hagenezen) gelyncht. Karel de Grote en zijn leger zijn onze voorvaderen en de Eburonen zeker niet (vanwege de genocide, overigens zijn onze Germaanse voorvaderen wel medeplichtig geweest in die genocide). Alleen bij de Vikingen zijn er “andere” daders. Tenslotte mag ik begrijpen dat de Canon van “de zwarte bladzijden in de vaderlandse geschiedenis” dus eigenlijk gezien moet worden als de Canon van de “vaderlandse schuld”? Wat is precies de zin van die exercitie? Overigens stoort de andere Canon van onze geschiedenis zich er ook niet aan dat de eerste delen vooraf gaan aan de wording van de Nederlandse staat, dus dat is wel een heel vreemd argument.
De zin van de oefening zou je kunnen zoeken in het streven naar meer evenwicht in de historiografie.
Dat doe je niet met een “weg-met-ons” Canon.
hoezo weg met ons?
Ah, daar is ie al. Te vroeg gejuicht in 005.
Waarom zou je geen weg-met-ons canon mogen opstellen als tegenwicht aan alle leve-ons canons die er al zijn?
nee serieus. als je benoemt wat je in het verleden niet helemaal lekker hebt gedaan, is dat toch geen wegmetons-manifest?
@23 en @25: Check de voorwaarden volgens #4. Het moet zijn ten tijde van het bestaan van Nederland en het moet iets zijn waar Nederlanders dader zijn en geen slachtoffer. Dat vertaal ik als weg-met-ons.
@24: Je #5 bracht me op het idee om de term te gebruiken, dankje. Verder, de Canon van de geschiedenis is niet bepaald een leve ons Canon. Slavernij, de misstanden in de Oost en Srebrenica zijn bv. allemaal thema. Beetje dubbelop om dan diezelfde thema’s nog een keer in de Canon der Zwarte bladzijden te stoppen, “als tegenwicht”, niet?
Dat klopt wel, die canon is als het goed is neutraal, maar daarnaast heb je ook nog “de grootste Nederlander aller tijden”, en al dat soort zelffeliciterende lijstjes.
Een individuele moord zou ik sowieso niet opnemen in een canon van onze zwarte bladzijden. Daar kunnen we als samenleving moeilijk verantwoording voor afleggen. Het enkele feit dat grote groepen Nederlanders het met Fortuin/van Gogh oneens waren of ze misschien zelfs wel allerlei ergs toewensten lijkt me niet voldoende voor een zwarte bladzijde.
Een Lynchpartij als op de gebroeders de Witt is dan inderdaad een stuk relevanter.
Die martelaren van Gorkum lijkt me wat overdone. Dan kun je de moord op Bonifacius er ook bijzetten. Revoluties en opstanden hebben dat soort dingen. Heeft de RK kerk nou zelf niks gedaan in NL? Of is er niet een veenlijk dat zwarter is dan zo’n katholieke martelaar die het uiteindelijk zelf over zichzelf af heeft geroepen door zielig te doen?
Ik raak altijd een beetje pissed off als er weer eens een katholiek op zo’n lijstje verschijnt ten koste van anderen.
En verder wat Bismarck zegt.
Het blijkt altijd weer dat het geheugen van de Nederlander erg kort is.
En verder ben ik tegen canons maar als het dan toch moet, dan hoort een zwarte lijst er idd bij. Hulde dus.
En nu koffie.
Beetje pedant, maar Oldebarnevelt spelt men als Oldenbarnevelt, in deze opsomming als ‘van van Oldenbarnevelt’.
Overigens goed om te zien dat zelfs GeenStijl dit toejuicht, zonder gemekker over een “weg-met-ons-mentaliteit” (wat heb ik een hekel aan die uitdrukking).
Moorden op Fortuyn en Van Gogh passen echt niet in dit rijtje. De daders waren in die gevallen individuen, bij de andere misdaden werd actief meegedaan, gecollaboreerd of weggekeken door grote groepen Nederlanders.
Bij Fortuyn kan je nog zeggen dat er door de “Hollandse Hitler”roeptoeters actief is meegedaan.
Het blijft dubieus. Srebrenica is ook meer een internationaal schandaal dan puur Nederlands.
“actief is meegedaan”
Maar dat zou geschiedsvervalsing zijn.
Dus Bookie vindt dat G. Wilders ook actief meegedaan heeft aan Breivik’s massamoord. Zetten we die ook in de canon.
Nee Breivik had zijn ideeen al voordat we uberhaupt van Wilders hadden gehoord. Slechte cq gezochte vergelijking moet ik zeggen.
Dan kan Wilders hem nog wel hebben aangemoedigd. Dat is toch precies wat je de Hitlerroepers verwijt, aanmoediging?
Gatver moet ik weer Wilders verdedigen, maar Wilders heeft zich altijd uitgesproken tegen individueel geweld i.t.t. de stronttaartgooiers.
Natuurlijk is het een vergezochte vergelijking. Als je met twee maten meet.
Onzin, de slachtoffers van Breivik zijn wat dat betreft meer te vergelijken met de slachtoffers Fortuyn en gebroeders de Witt.
@038: Paul Rosenmuller, Ad Melkert en alle anderen, die beschuldigd werden van het aanmoedigen van de moord op Fortuyn, zijn dus onschuldig.
Wat betreft Rosenmuller en Melkert heb je gelijk. Die gewelddadige hitlerroepers en poeptaartengooiers moet je gelijkschakelen met de menigte die de gebroeders de Witt gelyncht hebben.
Ons koloniaal verleden zou ik er integraal opzetten.
Nederlandse politieke, logistieke en militaire steun aan de illegale aanvals oorlog op Irak. Een sourvereine staat die ons niet bedreigde (en technisch zelf de status van ‘bevriende natie’ had toen de eerste bommen vielen). De inzet van Nederlands militair personeel vind plaats zonder medeweten, laat staan goedkeuring van het Parlement. Zoals Karel Van Wolveren scheef:
Een keerpunt in de Vaderlandse geschiedenis
+
Ons koloniale verleden in Indie bevat meer schandaligs dan Coen, de VOC en het cultuurstelsel alleen. De schofterige behandeling van de nationalisten voor de Tweede Wereldoorlog en de politionele acties erna horen er bijvoorbeeld ook bij, om van de oorlog in Aceh en “strafexpedities” in de buitengewesten zoals Boni nog maar te zwijgen.
De manier waarop we Nieuw Guinea hebben verwaarloosd, is trouwens ook niet bijzonder fraai. Daar is later nog heel wat ellende uit voortgekomen.
In de West hebben we eveneens, ook na de afschaffing van de slavernij, dingen gedaan die tamelijk afschuwelijk waren. De Surinaamse vakbondsbestuurder Louis Doedel in een gekkenhuis stoppen en platspuiten, bijvoorbeeld (hij heeft dat wel overleefd, trouwens, en is uiteindelijk nog wel vrij oud geworden, maar het blijft natuurlijk een schande).
Allemaal geweld, moord en doodslag. Zijn er geen andere thema’s te bedenken die een negatieve weerslag hebben gehad, maar waar geen geweld aan te pas is gekomen?
Ik zal eens een poging doen:
– de schoolstrijd en het koppelen van vrouwenkiesrecht en het recht op bijzonder onderwijs
– de keuze om middels grootschalige ruilverkavelingen
(structuurpolitiek) en prijs- en marktbeleid (via EU) de landbouw volledig te vervreemden van de consument. (Nederland speelde hierin de hoofdrol) en en passant het landschap naar de knoppen te helpen
– zeer sterk laverend ruimtelijk beleid, wat geleid heeft tot voortdurende en te snel opeenvolgende ruimtelijke ambities, met toverwoorden als gebundelde deconcentratie?
– Het voortdurende onvermogen in de 20e eeuw om belangrijke collectieve projecten op tijd en binnen budget af te ronden
wie heeft er meer?
De institutionele achterstelling van katholieken, die wettelijk heeft door geduurd tot de jaren ’80 van de afgelopen eeuw (en die significant was tot zeker halverwege de 19e eeuw)? De ongelijke wetgeving voor homo- en heteroseksualiteit tot 1971? Zoiets?
helemaal, hoewel ik denk dat de ongelijke wetgeving nog altijd geldt (op het gebied van adoptie, meen ik)
Oh, ik bedoelde letterlijk seksualiteit. De zedenwet had andere regels voor strafbaarheid (met name leeftijdsgrenzen) van homoseks ten opzichte van heteroseks tot 1971.
“De institutionele achterstelling van katholieken, die wettelijk heeft door geduurd tot de jaren ’80 van de afgelopen eeuw?”
Bedoel je niet tot aan de jaren tachtig van de 19e eeuw?
Nee 20e eeuw.
Alrecht. Danks.
Volgens mij werden die pedofiele katholieken in de Jaren Zestig juist voorgetrokken door het OM in Brabant. Sterker nog ze worden nog steeds voorgetrokken, want een parlementair onderzoek kan er niet vanaf, dus dan maar in de Canon van onze zwarte bladzijden.
@27: Maar dat was een verkiezing en heeft dus niet zoveel te maken met “het geëmmer over de canons”. Of moet er ook een “so you think you can’t dance” en een “sterren vallen op het ijs” komen, omdat er ook van die “zelffeliciterende” verkiezingen zijn voor goede (ijs)dansers?
Mij dunkt dat er in de officiële Canon wel degelijk rekening houdt met de “zwarte bladzijden” en ik ken eerlijk gezegd geen veer in de eigen reet Canon, dus komt voor mij deze weg met ons canon wel erg uit de lucht vallen.
Ik mis tot nu toe de Beeldenstorm. Fraai voorbeeld van cultuurvernietiging uit religieuze overwegingen.
De aan deze opmerking ten grondslag liggen ontkenning van katholiek onrecht, dat de hervorming en beeldenstorm veroorzaakte, is pas een zwarte bladzijde in de geschiedenis.
En ontkenning is ook wel een fraai bewijs van een blinde vlek bij de commentator. De beeldenstorm was een gerechtvaardigde reactie op het katholieke misdragen door de eeuwen heen. Zoals bv de Franse revolutie dat was op het misdragen van de koning en adel.
Dat zijn geen zwarte bladzijden, dat zijn hoogtepunten van de beschaving : mensen nemen hun lot in eigen hand en vechten terug tegen de onderdrukking.
Ah ja, zo een beetje net als de soennieten en de sjiieten nu in Irak… Een nieuw hoogtepunt van de beschaving?
Waarom staat Zanger Rinus niet in deze lijst?
@42: Wat betreft Rosenmuller en Melkert heb je gelijk. Die gewelddadige hitlerroepers en poeptaartengooiers moet je gelijkschakelen met de menigte die de gebroeders de Witt gelyncht hebben.
Want een taart gooien is precies hetzelfde als iemands schedel inslaan en hitlerroepen als iemands lid eraf snijden en verorberen. Denk toch even na voor je iets neer typt.
Het merendeel bestond uit omstanders die de afslachting goedkeurden. Zo ook de stronttaartgooiers.
Wat een onzin. Er is vrijwel niemand die de afslachting goedkeurde, ook de taartgooiers niet. Bovendien zou zelfs goedkeuring van die afslachting er niet op duiden, dat zij opriepen om hem af te slachten.
Ik snap wel, dat sommige mensen dit soort dingen in een emotionele bui riepen vlak na de aanslag, maar wie dat nu nog roept, kan zich niet meer op die emotie van dat moment beroepen, maar heeft gewoon geweigerd rationeel na te denken in de 10 jaar die inmiddels verstreken zijn.
Idem voor de omstanders bij de afslachting van de Gebr. de Witt.
Niet onjuist derhalve om de slachtingen op Fortuyn en Van Gogh op te nemen in dit canon, om on-topic te blijven.
Inderdaad. Ze kunnen allemaal als zwarte bladzijden in onze geschiedenis benoemd worden, maar de omstanders treft geen schuld aan de moorden.
Zo is volgens onze geschiedenisboekjes Balthasar Gérard verantwoordelijk voor de moord op Willem van Oranje.
M.a.w. de moorden op Fortuyn en Van Gogh mogen best in het canon op worden genomen, maar daar verschilden we niet over van mening. De vraag is of iedereen, die van mening verschilt met Fortuyn, Van Gogh, Oldenbarneveldt of Willem van Oranje mede schuldig is aan de door van deze mensen, en dat is en blijft gewoon nonsens. Net zo min als Wilders schuldig is aan de daden van Breivik, is Melkert schuldig aan de moord op Fortuyn.
On-topic: de moord op Kerwin Duinmeyer en de dood van Hans Kok mogen ook best op worden genomen in de canon. Al blijft het erg arbitrair om een moord door een enkeling in de canon op te nemen, wanneer daar geen groot complot achter zit.
Echt totale onzin.
Een beetje domme provocatie meneer,meer niet.
Als cromagnon heb ik ook veel wroeging de neanderthalers het leven onmogelijk gemaakt te hebben.
– behandeling oud- KNIL resulterend in RMS/ kapingen
– de houding van de Nederlander ten tijde van het NEE/ EU referendum;
– het spektakel Mauro/ Leers;
– de frenzy rond de beursgang World Online. Voor mij was de crisis in Nederland al in de jaren ’90 zichtbaar…
– 1ste generatie gastarbeiders in de jaren ‘70. Dat dezelfde industriëlen die Fortuyn steunden ze zelf hebben binnengehaald. En dat diezelfde kiezers die Fortuyn steunden in die jaren zelf te besodemietert waren om zelf dat werk te verrichten.
Hee, da’s gek. Mijn inbreng samenvattend stel ik vast dat de allerállerzwartste bladzijde er 1 is van onze haperende, en niemand is perfect natuurlijk, kunstmatig in het leven geroepen, en ach gun Maxima ook een mening…“Nederlandse identiteit” waarin we doorgeslagen zijn. Jazeker. Hoe is het mogelijk hè? Belangrijker: hoe heeft het zo ver kunnen komen?
Die kogel kwam van Rechts.
Inderdaad, en omdat dit met hersenhelften te maken mag ik dat makkelijk zeggen stelletje benepen Calvinistische hypocriete schijntolerante modderkruipers die jullie d’r zijn….
Toen ze in het buitenland ineens onze alomprezen open blik naar de wereld doorkregen *alles voor de export* sloegen we he-le-maal door: en maar olijk en maar borstkloppen doen o.a. op tv: blowen in het openbaar je mag fuck zeggen zoveel je maar wil enz.enz. Ach ach ach, en gelukkig weten die arme kutchinezen niét wat we allemaal uitspoken op de playa’s de Benidorms als ze onze schattige grachtenpandjes staan te bewonderen…
Nederland een uiterst vermakelijke dummy tjokvol zwarte bladzijden waar met Gouden letters staat geschreven voor als het ooit wordt opgegraven:
(….zelf invullen…)
Ons landje als bakermat van hypocrisie en geschiedvervalsing, als voorbeeld voor de zelfbenoemde ‘superpower’, waar aan die deugden hele presidentsverkiezingen worden opgehangen. Best wel iets om trots op te zijn…
Aangezien ik geen nationalist ben,
voel ik me door dat “onze” niet in het minst aangesproken.