ELDERS - In de campagne voor de Britse parlementsverkiezingen volgende week gaat het vooral over binnenlandse issues zoals de ‘slaapkamerbelasting’ en de stijging van het aantal daklozen. Ondertussen wordt achter de schermen verder gewerkt aan voorbereidingen voor de periode na de Brexit.
Labourleider Corbyn onthulde vorige week dat de regering-Johnson de National Health Service (NHS) in de aanbieding heeft gedaan bij onderhandelingen over de toekomstige handelsrelaties tussen het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Corbyn citeerde uit gelekte documenten die volgens hem aantonen dat de NHS, anders dan Boris Johnson in een verkiezingsdebat beweerde, door de Conservatieven volledig vrijgegeven zal worden aan de markt waardoor de farmaceutische bedrijven vrij spel krijgen. Van regeringswege werd zijn beschuldiging weggezet als een samenzweringstheorie die niet past bij de leider van een grote partij.
De gelekte documenten laten zien hoe het VK straks klem komt te zitten tussen de eisen van de VS en de nieuwe, nog uit te onderhandelen relaties met de EU. De onderhandelaars van de VS toonden zich erg nieuwsgierig naar de opstelling van het VK na de Brexit. Is er nog een kans dat de Amerikaanse ‘chloorkip’ terug mag komen op het Britse menu? Hoeveel gaan de Britten toegeven aan Europese standaarden voor voedselveiligheid? De Amerikanen maakten ook duidelijk dat er wat hen betreft in handelsakkoorden geen plaats is voor afspraken over over CO2 reductie. Kortom, hoe meer het Verenigd Koninkrijk zich houdt aan de EU-regels, hoe minder ruimte er zal zijn voor een handelsovereenkomst met de VS.
Johnson op winst
In de peilingen staan de Conservatieven nog steeds op winst. Labour stijgt wel, maar is nog ver verwijderd van een meerderheid. Johnson zou op een meerderheid van 28 zetels kunnen rekenen. Maar niets is zeker in de Britse politiek. Bij de vorige parlementsverkiezingen in mei 2017 werd Johnsons voorganger Theresa May akelig verrast door de slechte resultaten van haar partij, waardoor ze alleen in coalitie met de uiterst conservatieve Noord-Ierse DUP een regering kon vormen. De DUP staat nu op verlies. De Schotse SNP, tegenstander van de Brexit staat op winst. Opvallend is het grote aantal voorstanders van Remain dat ondanks de pro-Brexit koers van Johnson toch kiest voor de Conservatieven.
Weinig kans voor Remain
Een andere grote voorstander van het terugdraaien van de Brexit, de Liberaal-Democratische partij (LibDem) van Jo Swinson, zou ten opzichte van het huidige zetelaantal een kleine winst kunnen boeken. Waarschijnlijk niet voldoende om het Remain-kamp hoop te geven. Labour biedt daarvoor geen perspectief. Het verrassend goede resultaat dat Corbyn twee jaar geleden haalde zal hij niet kunnen herhalen. En tegenover de snelle Brexit die Johnson heeft beloofd (‘we kunnen het voor de kerst nog regelen’) wil Labour opnieuw met de EU gaan onderhandelen om een betere deal te bereiken die hij vervolgens in een referendum aan de Britten wil voorleggen. Met als alternatief: in de EU blijven. Zelf zal Corbyn zich dan neutraal opstellen. Alles bij elkaar kan dit de tegenstanders van de Brexit weinig hoop bieden. Des te belangrijker wordt de opstelling van een nieuwe regering in de post-Brexit periode. Waar komt de prioriteit te liggen: bij een stevige relatie met de verre vrienden in de VS of bij een zo soepel mogelijk handelsverkeer met de naaste buren op het continent?
Daklozen
Corbyn lijkt niet het risico te willen nemen het anti-EU gezinde deel van zijn aanhang kwijt te raken. Zijn verkiezingscampagne concentreert zich op woningbouw, stijging van het minimumloon, meer geld voor gezondheidszorg en andere publieke voorzieningen. Deze week vroeg Labour aandacht voor het stijgend aantal daklozen. Dat is sinds de Conservatieven aan de macht zijn meer dan verdubbeld. Een opvangorganisatie schat dat met Kerst 135.000 kinderen geen dak boven hun hoofd hebben. Terug naar de tijd van Dickens’ A Christmas Carol?
Tegenover het behoudende program van de Conservatieven belooft Corbyn grote veranderingen die een einde moeten maken aan armoede en sociale ongelijkheid. Labour wil dat de overheid daarvoor de komende vijf jaar ruim 80 miljard pond (93 miljard euro) per jaar extra uitgeeft.
Liever niet samen
De kans dat Labour dit ambitieuze programma zal kunnen uitvoeren is klein. Corbyn streeft naar een totale breuk met het beleid van alle Britse regeringen sinds Thatcher. Nog los van de verwachte verkiezingsresultaten lijkt dit in het vooruitzicht van de Brexit een overmoedig streven. Het VK zal het al moeilijk genoeg krijgen om zich te handhaven tussen een veeleisende VS en een EU die vasthoudt aan haar eigen standaarden. Hier gaat de illusie van ‘taking back control‘ de Britten nog parten spelen. Ook Corbyn lijkt er in te geloven dat hij het wel alleen kan. Over samenwerking met andere partijen wordt niet gesproken.
Als een meerderheid in het parlement er niet in zit wordt elders al gauw gedacht aan mogelijke coalities, maar niet in het VK. Corbyn heeft weken geleden in een debat met Johnson het idee van een coalitie met de Schotse nationalisten (SNP) al afgewezen. Johnson verweet hem uit te zijn op een deal met de SNP die in ruil daarvoor een nieuw referendum over de onafhankelijkheid van Schotland zou krijgen. Op haar beurt sloot de leider van de SNP Nicola Sturgeon deze week een coalitie met Labour uit.
LibDem
Ook de LibDems zijn niet happig op coalitievorming na de ervaringen met de coalitie die de vorige LibDem leider Clegg met de conservatieve premier Cameron in 2010 sloot. Bij de verkiezingen van 2015 verloor Clegg 49 van de 57 zetels. Gegeven de tegenovergestelde standpunten van Conservatieven en LibDem over de Brexit zit een nieuwe coalitie met Johnson er nu al helemaal niet in. Steun aan een minderheidsregering van Labour, mochten de Conservatieven geen meerderheid halen, lijkt ook uitgesloten gezien het programma van de socialisten dat wel erg ver weg staat van dat van de liberalen, ook al betuigde partijleider Jo Swinson deze week spijt over de steun van LibDem aan de door de Conservatieven ingevoerde ‘bedroom tax‘. Maar Swinson weigerde Labour tegemoet te komen in districten waar zij geen en Labour misschien wel een kans heeft de Tories te verslaan. Haar argument: Corbyn is niet voor Remain en hij zal net als Johnson zorgen voor een Brexit. Corbyn sloot vorige week een coalitie met LibDem uit. ‘Ze hebben met plezier voor alle bezuinigingsmaatregelen getekend’, liet hij weten.
Als er geen gekke dingen gebeuren is het volgende week feest bij de Conservatieven.
Reacties (2)
Weinig bemoedigende ontwikkelingen. Het best case scenario zou wederom een verdeeld parlement zijn met dan wellicht een tweede brexit referendum, maar de samenwerking die dat mogelijk moet maken is ver te zoeken, bij alle partijen.
Hopelijk betekent een nieuwe nederlaag bij de verkiezingen wel het opstappen van Corbyn, de huidige puinhoop is ook zijn verantwoordelijkheid.
Interessant stuk. Zo zie je maar dat de race nog niet gelopen is. Wat ik altijd jammer vind is dat het kiezen lijkt tussen 2 kwaden. Zelf hoop ik dat de britten uiteindelijk voor leave zullen kiezen. Gewoon omdat ik inzie dat grote en ook kleine samengevoegde rijken in het verleden enkel met harde hand en dictatuur geregeerd konden worden. Het zal met de EU niet anders zijn. Maar jammer dat je dan niet meteen kunt kiezen voor een fatsoenlijk sociaal beleid. Kinderen zonder dak boven hun hoofd is natuurlijk een schande. Wellicht kunnen zowel conservatieven als labour eens beide water bij de wijn doen. Bijvoorbeeld strikt migratiebeleid gekoppeld aan een humaan huisvestingsbeleid. Ook na een Brexit zal het leven verder gaan toch?