Het is nu vijf jaar geleden dat de bouwfraude werd ontdekt. Gisteravond keek Zembla terug, en kwam tot de verbijsterende conclusie dat de bouwbedrijven er alleen maar beter van geworden zijn. Los van het feit dat alle directeuren van de betreffende bouwbedrijven er allemaal nog zitten (en flink in salaris gestegen zijn sinds die tijd), was er vooral de conclusie dat de gezamenlijke bouwbedrijven na aftrek van alle boetes, nog steeds tussen de 10 en 15 miljard euro verdiend hebben aan de illegale praktijken. Dat is minimaal 625 euro per Nederlander.
Het Openbaar Ministerie wenste niet te reageren op de cijfers van Zembla. De NMA kon niet uitleggen waarom de boetes veel lager waren dan de winst die was behaald, en zei bij monde van directeur Kalbfleish dat de boetes “hard waren aangekomen bij de bouwbedrijven.”
Vanochtend is te lezen dat de bouwbedrijven aan het jammeren zijn over een nieuwe wet, waarbij er belasting moet worden betaald over verwachte winst. De drie grootste bouwbedrijven BAM, Volker Wessels en Heijmans zouden in 2007 zo’n 200 miljoen moeten afdragen. En dat hebben ze niet, zeggen ze.
Elke Nederlander heeft middels belasting minimaal 625 euro meebetaald aan winst van de bouwbedrijven. De klaagzang van de bouwbedrijven over de nieuwe wet “Werken aan winst” is dan ook op zijn minst ongepast. Wat meer op zijn plaats zou zijn, is de start van een civiele procedure om de Nederlandse burger alsnog te compenseren. Dat zou financieel meteen het zoet opleveren wat deze regering al zo lang heeft beloofd.
Reacties (53)
Zo heel argwanend ben ik meestal niet, maar je zou bijna denken dat de NMA omgekocht is, of op andere wijze beinvloedt. Het is echt volslagen absurd hoe men met de bouwfraude weggekomen is. Of kijkt men bij jarenlange fraude met uitkeringen ook of de betrokkenne niet failliet gaat bij een bepaalde claim?
Vrede sluiten over het verleden. Onterechte winst terugpakken in de toekomst. Of trek jij even een blik nieuwe bouwmaatschappijen open ?
Ik wil wel weten waar dat geld gebleven is. En hoe ik het terugkrijg. Dat is toch normaal? Als je je niet aan de wet houdt, dat je daar dan voor betaalt, en je er niet mee wegkomt?
Het lijkt me overigens een inkoppertje voor een politieke partij, om nog even mee te scoren voor de verkiezingen. Hm, welke partij kan wel een opkikker gebruiken?
Franz One Issue Fitekz
Ik ben het met je eens dat deze oplossing niet fraai oogt. Maar er is ook de angst dat deze honderdenmiljardenbedrijven op een slinkse manier nog veel harder wraak kunnen nemen als je ze ‘hard’ aanpakt.
Ah mescaline, dus schouders laten hangen en de kop in de kraag. Zo zwijn je je er dus door?
Dat is waar @Bever, ik was even te snel. Maar dat kwam omdat dat wetsvoorstel die zaken aardig repareert.
Oproep dus: open met die hap. Verantwoord dan maar waarom dit is gebeurd, of die angst voor de bouwwereld er is. En – serieus – ik zie graag ook een boekje open over de besluitvorming over onze deelname aan Irak/Afghanistan en waarom we dat verzoek niet konden weigeren. En over de CIA-vluchten.
Ha leuk, we gaan we ouderwets bouwbedrijven bashen…
De uitdrukking ‘Italiaanse toestanden’ kan niet langer door Nederlanders worden gebruikt. De waarden en normen van de mafia heersen in de polder, of tenminste in het stukje polder dat Den Haag heet.
Oh en naar de prijs van de zeetong, en naar de uitstel van het haringseizoen, en naar de uitschakeling door Portugal, en naar Carlos´banden met ekstreem links, en naar Wouters geloofsbrieven, de agenda van Maurice de Hond en doe ook maar Rita met de Congo.
De bouwfraude heeft aangetoond dat er in feite niet zoiets bestaat als ‘bedrijven’ (mv), maar dat je gerust kunt stellen dat het één groot ‘bedrijf’ (ev) is.
En de Staat der Nederlanden is afhankelijk van dat bedrijf. Als je het 100% straft en het gaat over de kop blijven wij met gaten in de weg zitten, Vinexwijken-voor-Nederlanders-met-bijstand-of-twee-paspoorten die nooit af zullen komen, enzovoorts. Al met al komt het er op neer dat je niet iemand kunt straffen waar je jezelf totaal, maar dan ook werkelijk totaal, afhankelijk van hebt gemaakt.
Dus regeringen in een ver verleden (ietsje verder terug dan die van JP dus) moeten eigenlijk met terugwerkende kracht bij de aankomende verkiezingen worden afgestraft, want toen was die fraude óók al bekend (het is nu tweeduizendZES, dat betekent dat ik er voor het eerst vijftien jaar geleden van hoorde en toen was het al oud nieuws) en toch niet in de kiem gesmoord.
ONDERZOEKEN! TOT DE BODEM! BITTE SOFORT!
Ik zeg: parlementaire enquete!
Oh en wat erg zeg dat de salarissen flink gestegen zijn van al die directeuren. Wat een tendentieuze bijzin die nergens over gaat. Wat is er mis met flink verdienen als de wetten van de economie dit toelaten?
Vooropgesteld: er is in voorkomende gevallen bouwfraude gepleegd via een nog helemaal niet zo’n gek systeem, want de vraag is of het tegenwoordig allemaal beter is, het zelfreinigend systeem van de bouwsector daar is ook nog wel wat op aan te merken. Maar wat de kern van het probleem is is volgens mij dat wij niet in staat zijn om dit probleem te tackelen. De (straf)wetgeving voldoet niet, de macht van de NMA is te beperkt of wat dan ook…daar ligt het probleem. Als een boete voor fout parkeren je slechts 1 euro kost, dan zet je je auto toch ook op de stoep in het centrum van de stad? En nou niet komen aanzetten met een discussie over goed fatsoen etc daar gaat het hier niet over…
@14: je hebt gelijk, de termen fatsoen en bouwbedrijven hebben inderdaad helemaal niets met elkaar te maken, dus daar moeten we het maar niet over hebben
Mede dankzij die winsten konden de salarissen van die directeuren natuurlijk tot riante hoogte opgeschroefd worden…
Triest is dat het geld uit onze zakken komt, en niet op geheel frisse manier. De rol die de overheid hierbij speelt vind ik teleurstellend. Enerzijds wordt het foute gedrag belicht, maar als het op consequenties aankomt, is er schijnbaar toch sprake van vriendjespolitiek, getuige de fooi die terugbetaald is. Als wij volgens dezelfde rato onze bekeuringen en boetes mogen betalen, is zoiets nog acceptabel (?). Helaas mogen wij de volle mep betalen en mogen de dieven van ons belastinggeld het meeste houden.
Wie zei dat misdaad niet loont?
@15 Natuurlijk hebben ze wel wat met elkaar te maken, maar daar is wel een slag ingemaakt. Niet voor niks is de Stichting Beoordeling Integriteit Bouwnijverheid SBIB in het leven geroepen. Op dat vlak is inmiddels met succes een hele slag gemaakt.
Geld moet rollen
Volgens mij was vooral het punt van de uitzending dat zittende VVD en CDA politici (Jorritsma, Dekker, Hofstra, Peijs) destijds hele grote belangen hadden in de betrokken bouwbedrijven en geen verantwoording voor de dubbele boekhoudingen hebben afgelegd. En dit nieuws 10 (!) dagen voor de verkiezingen.
Doet mij denken aan die uitzending met Hirsi Ali van dit voorjaar.
Punt van de aflevering was dat de economische en politieke macht wel heel erg met elkaar vervlochten zijn, en dat dát een effectieve afstraffing van de fraude onmogelijk maakte. Dan is er één voor de hand liggende oplossing: die belangenverstrengelde politici en hun partijen wegstemmen.
“De NMA kon niet uitleggen waarom de boetes veel lager waren dan de winst die was behaald…”
Op de website van de NMA staat informatie over clementieregelingen. De NMA heeft kennelijk spelregels waardoor boetebedragen verlaagd kunnen worden. Kartelvorming tegengaan omdat het marktwerking beïnvloedt vind ik prima, het gemekker over de gerealiseerde winsten vind ik overbodig.
Het zoveelste voorbeeld dat we weer belogen en bedrogen worden door de elite van BV Nederland met hun verkiesbare afgezanten in de regering. (Ja, ook de PvdA heeft ‘boter op den kop’). Dit mogen we straks weer gaan kiezen> het ‘herenvolk’ van beroepsleugenaars. We laten het gewoon weer met ons doen..
Even serieus, weet iemand een jurist die kan uitzoeken of zoiets mogelijk zou zijn? Een civiele zaak tegen de bouwbedrijven, om geld terug te halen?
Anders neem je je lezers even serieus. :P
Zo’n civiele zaak heeft geen enkele schijn van kans.
Nogalwiedes, me dunkt wat kartelvorming is niet echt een misdaad tegen een burger.
@ Praetoriaan #17: “Niet voor niks is de Stichting Beoordeling Integriteit Bouwnijverheid SBIB in het leven geroepen. Op dat vlak is inmiddels met succes een hele slag gemaakt.”
Haha. de beste manier om bedrijven of organisaties niet genoeg te laten doen aan integriteit is door ze zelf een code te laten schrijven of een stichting te laten opzetten. Tientallen malen eerder vertoond. Als je er geen harde handhaving op zet, dan komen ze met iets halfzachts.
Dat is dus hier ook; de stib beoordeelt alleen óf er een code is en of die openbaar is, of er een toezichthouder etc. Niet eens wat er minimaal in moet staan. Poehpoeh, ik sla achterover zeg!
Ik vind dat er wel wat luchtigjes gedaan wordt over:
-25 miljard gesnaaid
-lid van de parlemaentaire enquetecomissie die commisaris bij 1 van de beklaagede aprtijen is
-Bedrijf beboet waar de burgemeester van Almere banden mee heeft; bedrijf voert opdrachten uit van de gemeente Almere
-Hofstra die zegt van de bouwfraude te teten omdat hij familie in aannemerij heeft en dus weet hoe het gaat en verder niets doen.
Dan kan je wel luchtigjes praten over ja, ja het is net voor de verkiezingen net als bij AHA (is dat wel zo?).
Ik noem hierbij nog even de heer Teeven die vindt dat we de kleine criminaliteit aan moeten pakken en niet de grote fraude zaken, want van de eerste hebben we meer last. ja, Ja, een leugentje net voor de verkiezingen denk ik dan maar.
Besef je wat je hier schrijft, @Ronald Chi ?
Een echte BANANENMONARCHIE met een VOC-mentaliteit (waar onze gereformeerde premier zo trots op is): roven en plunderen, om daarna je puissante rijkdom op de miljonairsbeurs te tonen (door Jort Kelder mogen wij daar allemaal van meegenieten).
En de HEEREN SEVENTIEN vonden toendertijd al dat je een goed christen was door rijkdom te vergaren (hoe rijker, hoe devoter), hoe maakte niet uit. Dus dit past helemaal in de gedachtengang van CDA.
…….en de rest kan ongezien de typhus krijgen.
Kartelvorming geen misdaad tegen een burger ? Vroeg ik 10 jaar geleden drie aannemers om een prijsopgaaf voor verbouwing, dan ging er bij allemaal 10% bovenop. Hallo zeg.
Ik vind het ook niet fout dat ze dan nu doen – laat maar zien dat CDA en VVD door-en-door corrupt zijn – maar het lijkt er sterk op dat deze uitzending een bepaald politiek effect dient te hebben.
Trouwens, hoeveel is er eigenlijk teruggehaald van de HBO’s ivm de HBO-fraude? Vergelijkbare zaak, dus is mss wel een interessant referentiepunt.
Nou ja, je kan moeilijk als burger een bedrijf aanklagen met de boodschap ‘het had goedkoper kunnen zijn destijds!’. Kartelvorming is strijdig met het algemeen belang (niet het persoonlijke), dus zal ook door de overheid bestreden moeten worden.
Ik heb nog nooit gehoord van zo’n onderscheid burger-persoon. Tegen de wet is tegen de wet.
overheid-burger natuurlijk
Ik weet het ook niet precies, want ben geen jurist, maar het lijkt me sterk dat je als privé persoon de middelen hebt om aan te tonen dat een individueel bedrijf jou een te hoog (wat is te hoog?) tarief heeft gerekend.
Dan moet je nog aantonen dat dat te hoge tarief het resultaat is van kartelvorming, en niet van beslissingen van een individuele aannemer.
@Brechtje De SBIB stelt wel minimumeisen aan de inhoud van de bedrijfscode (lezen blijft moeilijk). Verder zal handhaving voornamelijk, zo niet helemaal door externe partijen moeten gebeuren…Tsja en daar schort het nog wel aan
#25 “is” ongelukkig uitgedrukt zal ik maar zeggen.
@Praetoriaan. De SBIB legt de geest en letter van de wet en de kartelwet nog eens op de werkvloer. En komt met een paar zelfbeschermende gedragsregels (bv over nevenfuncties en -aktiviteiten van werknemers) die overal gebruikelijk zijn. En dan nog wat peptalk over integriteit.
Doet me een beetje denken aan die permanente stroom van kwaliteitsimpulsen in de gezondheidszorg. “We moeten weer eens betrokken worden, alweer een actie.”
SBIB lijkt daarom meer dan het is.
Kartelvorming, en consolidatie leidend tot monopilisme is nu eenmaal het logische, onvermijdelijke, gevolg van een ongereguleerde markt. Zoals de voorstanders van een absolute vrijheid van meningsuiting in een spagaat zitten omdat het impliceert dat een mening die inhoudt dat de vrijheid van meningsuiting nimmer is toegestaan, toelaatbaar is, zo is het liberale economische model nogal tweeslachtig omdat genn enkele regulering leidt tot monopolisme en dus het zogenaamde voordeel van de marktwerking teniet doet.
Als aannemers prijsafspraken maken, en de facto dus de markt verdelen, dan is dat, vanuit de vrije markt gedachte, een gezond systeem; het verzekert concurrentie, alleen geen prijzenoorlog.
Het begrip marktwerking wordt nogal eens verward met het begrip ‘goedkoper’. Marktwerking verwijst naar de, overigens bij neo-positivistische economen vervoeide, wet van vraag en aanbod. Simpel als de vraag kleiner is dan het aanbod, gaat de prijs omlaag, omgekeer als het aanbod kleiner is dan de vraag, gaat de prijs omhoog. Dit gaat echter in het geheel niet op, en zeker niet in de bouw. Pogingen om de prijs te laten zakken, er is immers veel meer aanbod voor bouw dan vraag, stuiten op niets, alleen al omdat het tot een grote toename van de werkloosheid leidt. De Nederlandse economie is voor een groot deel afhankelijk van de bouw.
Als wij echt wensen in te grijpen in de constructies van de bouwwereld qua prijsafspraken, dan moet het systeem van open aanbesteding op de helling. De implicatie daarvan is echter zo desastreus voor de grote bedrijven, dat wij daar ook nog, onterecht aan vasthouden. En open aanbesteding leidt nu eenmaal tot investering van de bieders, bestek maken, offerte maken en dat zijn dure processen overigens, dat prijsafspraken de enige wijze is waarop een open aanbesteding systeem van de overheid, nog altijd veruit de grootste opdrachtgever in de bouw, kan blijven bestaan.
@Mescaline Ik ben het met je eens als je zegt dat je het niet groter moet maken dan het is. Maar het schieten vanuit de heup zoals Brechtje doet is weer zo verschrikkelijk typerend (het topic trouwens ook) dat dit wel enige nuancering behoeft.
Holland is 1 grote, goed afgerichte (beheerst en van manieren voorziene en op regelmaat gestelde) MAFFIABENDE . . .nou ja, daar is wel wat op af te dingen. Ik ben voor raketafweer maar dan als volgt:
niet zoals de zionisten doen, vergeldingsakties met straaljagers, maar:
een soort reuzeklooster (opleidingscentrum) aanleggen en daar bunkers omheen bouwen. Bedoeling is niet de vijand aan te vallen en uit te roken maar naar binnen te lokken en te verleiden van het permakulturele knietje gebruik te maken. Luchtsteun is tot nog toe nooit welke vorm van ‘steun’ te noemen aktiviteit geweest. Het word tijd naast mij te beseffen dat lucht het kommunikatief medium bij uitstek is (afgezien van nog snellere die onder en door de aarde bewegen); Katrina als direct gevolg van het grootste irak offensief.
Kijk Jasper is zo gek nog niet ;-) Goede aanvulling! Daarnaast kan nog worden opgemerkt dat de laagste prijs (ervan uitgaand dat er geen prijsafspraken zijn) zeker niet altijd leidt tot de beste kwaliteit. Sterker nog het gaan voor de laatste prijs door de opdrachtgever kan hem uiteindelijk een veel duurder project opleveren dan vooraf gebudgetteerd…
@jasper:
Onzin. De bouwmarkt in Nederland wordt gekenmerkt door een hoge mate van oligopnosie: er zijn maar een paar grote spelers aan de vraagkant (het Rijk en de woningbouwcorporaties). Dat leidt tot een vergelijkbare concentratie aan de aanbodzijde: kartelvorming. Dat moet je natuurlijk niet zomaar toestaan, maar het heeft niks met ‘de vrije markt’ te maken hoor.
Niet dus. Het stokt de innovatie en de efficientie. Die overwinsten van de bouwbedrijven werden gewoon opgeconsumeerd aan snoepreisjes en bordeelbezoek.
@JSK. Kleine maar niet onbelangrijke correctie Voor de GWW-sector geldt dat de overheid een grote speler aan de vraagkant is (infrastructurele werken) Voor de B&U sector is de vele malen minder het geval…
@JSK (31) “Trouwens, hoeveel is er eigenlijk teruggehaald van de HBO’s ivm de HBO-fraude? Vergelijkbare zaak, dus is mss wel een interessant referentiepunt.”
Ik meen me te herinneren dat die HBO’s in elk geval meer in de buidel moesten tasten (volledige terugbetaling). Wat daar weer problemen opleverde omdat dat ten koste kon gaan van het onderwijs en dus leerlingen dupeerde. Maar de uiteindelijke afloop weet ik niet geheel zeker.
Overigens kan je als burger wel zo’n zaak aangaan maar meestentijds heeft een burger niet de bewijzen of de middelen om dat te doen.
Grappig dat Zembla dit vlak voor de verkiezingen uitzendt. Geen toeval, denk ik. Als ik het me goed herinner wilde de regering met haar mediaplannen dat de omroepen zich weer meer zouden profileren. Een nieuwe verzuiling, zeg maar. En dat is precies wat de VARA nu regelmatig met Zembla doet. Ouderwets tekeer gaan tegen alles wat rechts is.
Die brandbrief van de branche-organisatie is terecht.
Enig idee lang het duurt voordat bijv. een gemeente zijn factuurtje betaalt?
Enig idee hoe vaak een aannemer nog op een aanbesteding mag verschijnen als hij er na een jaartje of twee een deurwaarder op af stuurt?
Winst is in de bouw gegijzeld geld. Liquiditeit is een hekel punt. Ongeacht hoeveel winst een bedrijf op papier maakt, honderden miljoenen ophoesten in één keer is een utopie.
De mensen die wat weten van de bouwwereld blijven er toch echt omheendraaien. Ook hier.
Voordat er offertes werden uitgebracht door de bouwbedrijven werd er overleg gevoerd, het zogenaamde vooroverleg. Hier werden prijsafspraken gemaakt, en werden concurrenten afgekocht, en ondanks alle ontkenningen over pepernoten en papiergeld werd er ook echt geld overgemaakt aan de concurrenten. Dit werd daarna niet vermeld aan de opdrachtgever.
Dit is strafbaar, en de opdrachtgever kan dan ook zijn geld terugkrijgen via de rechter.
Maar de overheid, als opdrachtgever, heeft er voor gekozen het niet via de strafrechter aan te pakken. Dat was een van de onderwerpen van de Zembla reportage.
Overigens kwam er ook een groen-links politicus niet zo goed uit deze reportage te voorschijn. Maar gelukkig is dat niemand opgevallen. En een CDA politicus werd weer heel positief belicht.
En Jorritsma heeft het geheel en al aan zichzelf te danken. Net doen alsof je niet weet hoe de bouwwereld in elkaar steekt, als je hele familie er in werkt, en je zelf grootaandeelhouder bent in het familiebedrijf.
Een ander VVD kamerlid met connecties in de bouwwereld gaf tenminste gewoon toe dat hij wist hoe het er aan toeging.
@ Luc
Dat is ook een gedeelte van het probleem. Iedereen wist dat dat gebeurde. Voordat er scherpere Europese aanbestedingsregels kwamen was het zelfs gebruikelijk dat er ambtenaren op zo’n vooroverleg aanwezig waren.
@Chinaman
Tja, maar in ik meen 1991 is er afgesproken dat het afgelopen moest zijn, en is de wet aangescherpt.
En in plaats van er mee op te houden is het zaakje toen ondergronds gewoon doorgegaan.
En dit heeft geleid tot corrupte ambtenaren, bestuurders die deden alsof ze van niets wisten en het probleem niet aanpakten (Neelie Kroes, Jorritsma, Peijs noem ze maar op) en een bedrijfstak die fraude gewoon ging vinden.
Dat verhaal over geld overtuigde mij niet zo van Zembla. De NMA zou wel degelijk in staat moeten zijn om met dit soort boetes de kartelvorming te doorbreken.
Maar wat mij blijft verbazen is het bestuurlijk onvermogen om dit soort dingen op tijd aan te pakken zonder dat daar allerhande klokkenluiders en programma’s als Zembla aan te pas moeten komen.
En de manier waarop politici en bestuurders de verantwoordelijkheid van zich afschuiven geeft weinig hoop op verbetering.
Mag ik ook nog even een minuut aandacht vragen voor de klokkenluiders? Die er zo verschrikkelijk bekaaid vanaf gekomen zijn?
Ik wil niet meteen vragen te gaan stemmen voor het Ad Bos collectief, maar dan misschien in ieder geval voor 1 van de weinige partijen die een behoorlijke klokkenluidersregeling wil.
We gaan in dit land echt schandalig om met deze helden. En als we willen dat er nog eens iets naar buiten komt wat het daglicht niet kan verdragen, moeten we NU daar iets behoorlijks voor regelen..
De klokkenluiders luidden de klokken omdat ze door de rest buitengesloten werden. Ze waren dus net zo frauduleus/corrupt, alleen wel klikspanen. Getuigenbescherming en geen vervolging mogen ze krijgen, verder helemaal niks.
@ Oersoep 52
Niet zo zuur. De getoonde klokkenluiders waren niet
de grootgruters zoals bij menig bedrijf. Stel je ziet zo’n schaduwboekhouding eens voorbijkomen dan bedenk je je ,na het zien van deze uitzending, wel twee keer voordat je die aan de grote klok hangt. Je huis verkopen zoals Ad Bos nee toch,dan maar wegkijken en savonds zes uur weer terug naar je hypotheekwoningje.
Overigens las ik eens in het NRC dat fraude niet beperkt was tot de bouw. Willkeurig vakgebied dunkt me. Van Schipholtunnel tot nieuwe fiets.