Waarom doet het CDA het zo slecht?
Nu het stof van de Provinciale Statenverkiezingen optrekt en de contouren van de zetelverdeling in de Eerste Kamer zich beginnen af te tekenen, wordt het tijd voor enkele vaststellingen en analyses. De VVD wordt de grootste, de PVV wint het meeste; en het CDA wordt in de provincie (en dus straks ook in de Eerste Kamer) bijna gehalveerd.
De VVD wint en daarmee zet de trend van de Tweede Kamerverkiezingen van afgelopen jaar zich door. Logisch wel, want de rechtse kiezer is in de tussentijd niet weggelopen. Men kiest voor de eigen portemonnee, en los van wat rechtse kinderspeeltjes realiseren, heeft het kabinet Rutte nog niets gedaan wat mensen in hun portemonnee voelen. Rechts heeft een nipte, zij het fervente meerderheid.
Zoals we bij de vorige verkiezingen ook zagen, lopen de CDA-kiezers echter massaal over naar de PVV. Hoe kan dat?
Cultureel conservatisme
Waarom doet het CDA het zo slecht? Om die vraag te beantwoorden, moeten we kijken naar waar het CDA voor staat, waarin de overlap ligt met de PVV en hoe het komt dat de laatste dit gedeelde selling point beter smoel weet te geven. Dat de PVV en het CDA nu in dezelfde vijver blijken te vissen, maakt ook iets duidelijk over waar de aantrekkingskracht van het CDA in heeft gelegen: de christendemocraten bedienden als normen-en-waarden-partij blijkbaar decennialang succesvol een gematigd cultureel conservatisme van haar achterban. Religieus-christelijk was haar electoraat immers allang niet meer.
Rutte: “We gaan er gewoon voor zorgen, dames en heren, dat we dat prachtige land weer teruggeven aan de Nederlanders, want dat is ons project!”