DOCUMENTAIRE - Surpriseville is een stadje waar al het toeval is weg ontworpen en waar alles verschrikkelijk in orde is. De bewoners zijn geen acteurs, maar mensen van vlees en bloed, die het paradijs hebben gevonden.
Zuinig aan doen is een leuke nieuwe trend – totdat het noodzaak wordt.
Vrekkig leven – dat is de toekomst! De trendspotters van Second Sight hebben het te pakken: frugal living is de laatste trend in de VS. Het lijkt een slechte grap.
Met 8.2 % werkeloosheid, terwijl de helft van de Amerikanen met een laag inkomen onder de armoedegrens leeft, is zuinigheid geen lifestyletrend, maar een lifestylenoodzaak.
Maar het is geen grap. Het is een nieuwe attitude. Het Second Sight-verhaal over de nieuwe vrekkigheid vermijdt dan ook zorgvuldig de term armoede. Sterker nog, ‘All you need to do is use your creativity to keep the fabulous life you have while spending less.’ Er is vanzelfsprekend een online platform voor de nieuwe vrekken, dat heel toepasselijk opent met een artikel over zelf inblikken. Andere slimmigheid: naar de bieb gaan, en guerrilla gardener worden.
De Grieken hebben op dit moment mogelijk meer aan dat soort tips dan de Nederlanders. En toch heb ik het idee dat ze volstrekt niet zitten te wachten op een slow life, maar zich graag een chemokuur of de opleiding van hun kinderen willen kunnen veroorloven.
Het kan goed zijn om je voor te bereiden op werkelijke financiële ellende – je weet niet wat er kan gebeuren dit weekend op de Eurotop. Ik heb de site daarom voor de zekerheid toch maar gebookmarked. Maar voor de rest is vrekkigheid voor heel veel Nederlanders gewoon een kwestie van kiezen. Waarmee frugal living vooral een vrolijk tijdverdrijf is, met als bonus de prettige sensatie dat je aan een betere wereld werkt.
Wie de Olympische Spelen naar zijn stad wil halen, moet met een sterk verhaal komen. Wat is het verhaal van Amsterdam?
Als de Olympische Spelen naar Nederland komen in 2028, dan vinden die in Amsterdam plaats, weten we sinds gisteren. Toevallig of niet: maandagavond zei Zef Hemel, directeur Ruimtelijke Ordening van de hoofdstad nog dat een Olympische kandidatuur pas echt begint met de keuze voor een stad. Die bepaalt namelijk het verhaal waarmee Nederland zich kandidaat gaat stellen. Het is dus echt begonnen! Of niet?
Over het verhaal van Nederland ging het maandag, tijdens een debat op de Architectuur Biënnale naar aanleiding van een studie over Olympische steden door XML Architecten. Hemel, die tevens bijzonder hoogleraar is aan de UvA, zei trouwens ook dat het momenteel nog aan momentum ontbreekt voor een Olympische kandidaatstelling. Wat geïllustreerd wordt door de negatieve reacties op het nieuws dat A’dam naamstad wordt, op krantensites en op sociale media.
Steden die zich kandidaat willen stellen voor de Olympische Spelen hebben daar altijd een verhaal bij, lieten de architecten van XML zien. Tokyo ziet haar kandidatuur in het licht van de wederopbouw na de tsunami van vorig jaar. Kaapstad wil graag de eerste Spelen van Afrika organiseren, Doha de eerste van de Arabische wereld. Londen wilde met de Spelen dit jaar de jeugd aan het sporten krijgen en Oost Londen weer op de been krijgen (het eerste lijkt te mislukken trouwens – en van het tweede weten we pas of het lukt na de Spelen). Er moet kortom drama schuilen in de ambitie om de Olympische karavaan naar je stad te halen.
Mark Rutte (clichémannetje tenslotte) had vorig jaar een lekker beeld te pakken met zijn uitspraak dat de overheid geen geluksmachine is. Dat beeld nemen Cretien van Campen en Jeroen Boelhouwer over in de bijdrage vandaag op Sociale Vraagstukken, waarmee ze hun SCP-bundel ‘Sturen op Geluk’ presenteren.
Ze keren hem alleen om: De overheid is allang, nog steeds en voortdurend een geluksmachine.
‘Sturen op geluk’ laat dat zien aan de hand van een reeks aan projecten en beleid van gemeenten, scholen en zorginstellingen. Het is een bonte hoeveelheid, maar een ding valt direct op. De ‘doelgroepen’ van het geluksbeleid hebben vrijwel allemaal zorg nodig: kinderen, zieken, ouderen en sociaal zwakkeren. Dat lijkt logisch – voor volwassenen die geen probleem hebben, hoef je je als overheid of maatschappelijk middenveld niet te gaan uitsloven. Maar bij geluk gaat die vlieger niet op. Je hoeft niet ziek te zijn, of op school te zitten om ongelukkig te zijn.
Blijkbaar ‘stuurt’ de overheid vooral ‘op geluk’ bij groepen aan wie ze toch al aandacht besteedt. Nu bedoelde Mark Rutte met zijn machinemetafoor niet zozeer dat de overheid de zwakkeren moet laten zitten, maar dat succes en welbevinden in het leven primair een eigen verantwoordelijkheid is. Het lijkt er vooral op dat het onderwijs, de zorg en het welzijn aan het sleutelen zijn aan hun doelstellingen – en dat de notie van geluk daarbij helpt. Wat niet slecht is; het sluit aan bij de trend om de ervaring van de afnemers van zorg en onderwijs centraal te stellen.
Donderdag vertoonde De Balie Cinema de film The Kingdom of Survival. Ik leidde die in met deze column. Dagdromers, dat zijn we.
The Kingdom of Survival is een diep romantische film.
Romantisch niet in de zin dat het een meeslepend verhaal over sentimentele liefde vertelt. Maar romantisch als in het levensgevoel dat eind achttiende eeuw, begin negentiende eeuw ontstond, en daarna soms als bovenstroom maar voortdurend als onderstroom ons culturele en mentale leven heeft beïnvloed.
De romantiek zit in de verhalen van de hoofdpersonen, die allemaal op hun manier in de contramine zijn. Het zit hem ook in de structuur van de film. Filmmaker A. M. Littler is op zoek, hij wordt voortgedreven door een al jong ervaren gevoel van misplaatstheid. Daar past een roadmovie bij.
The Kingdom of Survival gaat uit van de gedachte dat achter de alledaagse werkelijkheid andere realiteiten schuil gaan. Onzichtbaar voor niet-ingewijden. Kennis ervan is bedreigend voor de status quo. En dus ook omringd door de geur van gevaar. Dangerous minds. Ik zal niks verklappen. Laat u verrassen.
Maar vooral los van de inhoud spreekt The Kingdom of Survival me aan: ik krijg er een kick van, een rush, als er achter het grauwe kleed van alledag een echtere, betere, waardere werkelijkheid lijkt schuil te gaan. Ik noem het een rush – want het beklemmende, angstig of meeslepende gevoel iets letterlijk te ontdekken, is niet blijvend. Ga maar na. Of die werkelijkheid blijkt er inderdaad te zijn en dan verandert hij na verloop van tijd in nieuwe grijze realiteit. Of het blijkt vals alarm, het blijkt een bekend verhaal, of een slecht verhaal, niet in staat lang te boeien of je leven te transformeren. En dan speelt direct het verlangen op, de craving naar een nieuwe rush.
Twitter is een medium van duidelijke emoties. De lengte van de berichten maakt nuance onmogelijk en dat zorgt voor helderheid in de boodschap. Onderzoekers maken daar gebruik van: door grootscheeps de gebruikte woorden in tweets te analyseren bepalen ze het totaalhumeur van de gebruikers. In Groot Brittannië leidt de Universiteit van Bristol er inmiddels de stemming van het land uit af. Die bestaat uit een cocktail van vier emoties: plezier, angst, woede en verdriet. De rellen van 2011 zijn duidelijk afgetekend, met name in de toename van angst.
Jammer dat de populariteit van Twitter en de analytische trucs van de onderzoekers uit Bristol er voor 2008 nog niet waren. De vergelijking met nu had interessante stof opgeleverd voor het vraagstuk wat de crisis doet met mensen. Daar kun je tegenin brengen dat het percentage ontevredenen in ieder geval in Nederland redelijk gelijk blijft, onafhankelijk van kabinet, crisis of rating. Een wonderlijk verschijnsel dat het SCP jaar na jaar weer vaststelt. En waarvoor zelfs Paul Schnabel geen verklaring heeft.
Dat stemming meer en meer een indicator van het welvaren van een samenleving wordt, in plaats van het aantal kinderen dat beter is opgeleid dan hun ouders, de dalende sterftecijfers of de export. Wat betekent dat eigenlijk?