Menno Grootveld

6 Artikelen
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘Gezi heeft ons een gevoel van empowerment gegeven’

Vorig weekend vond in De Balie in Amsterdam de driedaagse conferentie Global Uprisings plaats, met activisten uit de hele wereld die de afgelopen jaren betrokken zijn geweest bij opstanden en sociale bewegingen in landen als Griekenland, Brazilië, Egypte, Turkije en de VS.

Eén van de deelnemers was Foti Benlisoy (37), advocaat en mede-oprichter van de Grieks-Turkse uitgeverij Istos. Van hem is een boek verschenen over de protesten in Griekenland, Tunesië en Egypte, en zal binnenkort een boek uitkomen over de demonstraties rond het Gezi-park in het centrum van Istanboel, die eerder dit jaar plaatsvonden.

Kunt u aangeven waarom Gezi zo belangrijk is in een Turkse context?

‘Gezi is voor ons belangrijk in de zin dat het een keerpunt is voor radicaal-links in Turkije. De afgelopen tien jaar werd het westelijk deel van Turkije gekenmerkt door politieke apathie. Gezi heeft dat veranderd, voor een nieuwe politieke atmosfeer gezorgd en ons allemaal een nieuw gevoel van empowerment gegeven.’

Heeft u enig idee wat daaruit zou kunnen voortkomen?

‘Nee. Ik denk niet dat er sprake zal zijn van snelle veranderingen in de politieke en sociale krachtsverhoudingen. Er zijn geen politieke krachten of sociale bewegingen die het machtsevenwicht kunnen doen omslaan door gebruik te maken van de energie die door Gezi teweeg is gebracht. En we gaan een periode tegemoet waarin er binnen twee jaar drie verkiezingen zullen zijn – regionale, parlements- en presidentsverkiezingen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Huizen kraken voor het goede doel

INTERVIEW - Dit weekend vond in De Balie in Amsterdam de driedaagse conferentie Global Uprisings plaats, met activisten uit de hele wereld die de afgelopen jaren betrokken zijn geweest bij opstanden en sociale bewegingen in landen als Griekenland, Brazilië, Egypte, Turkije en de VS.

Eén van de deelnemers was Max Rameau (44), een van Haïti afkomstige pan-Afrikaanse theoreticus, campagnevoerder en auteur. In 1991 verhuisde hij naar Miami, Florida en begon hij zich als organisator bezig te houden met een breed scala aan activiteiten binnen de zwarte gemeenschap, met name op het gebied van de mensenrechten. In de zomer van 2006 was hij betrokken bij de oprichting van de organisatie “Take Back the Land“. Rameau: ‘ Take Back the Land heeft twee politieke doelstellingen: het verheffen van het recht op een woning tot een van de fundamentele mensenrechten, en het zeker stellen dat de gemeenschap controle uitoefent op het gebruik van de grond.’

Hoe werkt Take Back the Land precies?

‘We kennen drie basisprincipes:

  • De beweging moet onder leiding staan van de betreffende gemeenschap zelf. Voor ons betekent dit in de eerste plaats zwarte vrouwen met lage inkomens.
  • De beweging moet geconcentreerd zijn rond ‘Positieve Actie’ of wat de meeste mensen ‘burgerlijke ongehoorzaamheid’ noemen.
  • Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

    ‘De situatie in Griekenland is van cruciaal belang’

    INTERVIEW - In De Balie in Amsterdam begint vanavond de driedaagse conferentie Global Uprisings, met activisten uit de hele wereld die de afgelopen jaren betrokken zijn geweest bij opstanden en sociale bewegingen in landen als Griekenland, Brazilië, Egypte, Turkije en de VS.

    Twee van de deelnemers zijn Antonis Vradis (31) en Klara Jaya Brekke (30), van het Occupy London-collectief, dat in maart 2007 van start is gegaan en onder meer een blog verzorgt met nieuws over de situatie in Griekenland, vanuit het perspectief van de wereldwijde verzetsbeweging (www.occupiedlondon.org en blog.occupiedlondon.org). Toen de crisis uitbrak studeerden ze allebei aan de London School of Economics. Aanvankelijk hield het collectief zich met het mondiale financiële kapitalisme in het algemeen bezig, maar op een gegeven moment is het zich specifiek op Griekenland gaan richten.

    Wat was de reden daarvoor?

    ‘Toen Alexandros Grigoropoulos in december 2008 in Exarcheia (een buurt in het centrum van Athene) door de politie werd vermoord en als gevolg daarvan door heel Griekenland mensen in opstand kwamen, leek zich in dit deel van Europa een breuk binnen de sociale consensus te manifesteren. Een paar leden van ons collectief komen uit Griekenland, dus dat heeft een rol gespeeld. De crisis heeft Griekenland zwaar getroffen, zodat er sprake was van een combinatie van een in elkaar stortende sociale consensus, nadat de politie die jongen had doodgeschoten, en een breder gevoeld wantrouwen jegens politici toen de crisis greep kreeg op het leven van de mensen. Hierdoor ontstonden veel nieuwe mogelijkheden, zoals vormen van zelforganisatie en buurtvergaderingen, als alternatieven voor de bestaande orde.’

    Foto: Zach Copley (cc)

    Silk Road, bitcoin en privacy

    ACHTERGROND - Morgen, woensdag 9 oktober, wordt Ross William Ulbricht, die vorige week dinsdag door de FBI in San Francisco werd gearresteerd, voorgeleid. Hij wordt ervan verdacht onder de schuilnaam “Dread Pirate Roberts” (DPR, naar een fictief personage uit de film The Princess Bride) het brein te zijn geweest achter Silk Road, de online zwarte markt voor allerlei illegale diensten en goederen, die zo’n tweeëneenhalf jaar heeft bestaan. De naam Silk Road was ontleend aan de zijderoute, het historische netwerk van handelsroutes tussen Europa, India en China, die via Centraal-Azië liepen.

    Ulbricht zou de site uit ideologische motieven hebben opgericht. Volgens een artikel in Forbes Magazine van 29 april dit jaar is ‘DPR geen doorsnee-cybercrimineel, […] maar een libertariër en cypherpunk die uit hetzelfde hout is gesneden als Julian Assange van WikiLeaks.’ Op de online fora die met Silk Road verbonden waren, publiceerde hij lange manifesten en politiek-filosofische overpeinzingen. Over Silk Road schreef hij zelf onder meer:

    Silk Road is gebaseerd op libertaire principes. […] Het is geen utopie. [Silk Road] wordt gereguleerd door de krachten van de markt, niet door een centrale macht. […] Dezelfde principes die Silk Road tot bloei hebben gebracht, werken overal waar mensen samenkomen. Het enige verschil is dat de staat er met zijn diefachtige, moordzuchtige handen niet bij kan.

    Foto: United Nations Development Programme in Europe and CIS (cc)

    Internationale commentaren op IPCC-rapport

    ACHTERGROND - Dat de meningen over de oorzaken van de opwarming van de aarde en de daarmee samenhangende klimaatverandering uiteenlopen, is geen geheim. Dat was al zo vóór het IPCC zijn vijfde klimaatrapport uitbracht, en dat zal ook nog wel even zo blijven. Maar dat de verschillen van inzicht heel groot zijn, blijkt wel uit de volgende drie voorbeelden.

    In Rolling Stone staat een portret van Jason Box, een veertigjarige glacioloog, die zich bezighoudt met de bestudering van ijs, met name gletsjerijs. Het smelten van de ijskappen op de Noord- en Zuidpool, en van de gletsjers op Groenland en in berggebieden als de Alpen, de Andes en de Himalaya, is één van de aanwijzingen dat de klimaatverandering een feit is. Over de vraag hoe hard die ijskappen en gletsjers (zullen) smelten, zijn de deskundigen het echter niet eens. Box roept nu al jaren dat het smeltproces veel sneller gaat dan de gangbare modellen voorspellen, en tot nu toe heeft hij al een paar keer gelijk gekregen. In 2009 kondigde hij aan dat de Petermann-gletsjer, een van de grootste op Groenland, die zomer in stukken zou gaan breken. Hij werd voor gek versleten, vooral omdat er die zomer niets gebeurde. Maar in de zomer van 2010 begon de gletsjer uit elkaar te vallen en twee jaar later brokkelden er ijsbergen af die twee maal zo groot waren als Manhattan. Begin 2012 voorspelde Box dat het ijs op heel Groenland binnen tien jaar zou gaan smelten. Opnieuw werd zijn waarschuwing naar het rijk der fabelen verwezen, maar al gauw bleek dat hij aan de voorzichtige kant was geweest: het gebeurde een paar maanden later. Hij denkt dan ook dat de zeespiegel de komende decennia wel eens veel sneller zou kunnen gaan stijgen dan in het nieuwe IPCC-rapport wordt verwacht.

    Foto: marie-ll (cc)

    Geschiedenis van de Algemene Politieke Beschouwingen

    ACHTERGROND - Wanneer werden de Algemene Politieke Beschouwingen voor het eerst gehouden? En wat was het meest gedenkwaardige moment sindsdien?

    Vandaag en morgen vinden in de Tweede Kamer de Algemene Politieke Beschouwingen plaats. Dan krijgt de Kamer de kans te reageren op de plannen die door de regering zijn aangekondigd in de Troonrede en de Miljoenennota. Vroeger waren de algemene beschouwingen pas in oktober, maar in 1993 zijn ze naar voren geschoven, naar de dinsdag en woensdag direct na Prinsjesdag. Dit jaar is het bij wijze van uitzondering een week later. Nóg vroeger waren er nog helemaal geen Algemene Beschouwingen, althans: toen heetten die nog niet zo. Dat zit als volgt.

    In 1813 werd in Nederland, nadat het Frankrijk van Napoleon was verslagen, het koningshuis van de Oranjes in ere hersteld Koning Willem I de eerste Koning der Nederlanden uit het huis Oranje-Nassau. Sindsdien spreekt de koning(in) aan het begin van het parlementaire jaar op Prinsjesdag de zogenoemde Troonrede uit. Dat gebeurde voor het eerst op 2 mei 1814. Daarna viel Prinsjesdag aanvankelijk op de eerste maandag in november, en later op de derde maandag in oktober. Maar hierdoor bleef er niet genoeg tijd over om de begroting vóór 1 januari te behandelen. In 1848 werd Prinsjesdag daarom vervroegd naar de derde maandag van september. In 1887 werd dit op verzoek van de christelijke partijen veranderd in de derde dinsdag van september, omdat veel kamerleden al op zondag van huis moesten vertrekken om op tijd voor Prinsjesdag in Den Haag te arriveren.