Jos van Dijk, auteur op Sargasso

Foto: foto: pixabay.com

Ierse impasse

11 maart 2016 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Hoe krijg je twee vijandelijke partijen zover dat ze samen de meest voor de hand liggende regeringscoalitie gaan vormen?

In Ierland heeft de regerende coalitie van Fine Gael en Labour bij de verkiezingen van 26 februari de meerderheid verloren. Dat is op de eerste plaats te wijten aan Labour. De partij verloor in vergelijking met de verkiezingen van vijf jaar geleden maar liefst 30 zetels en komt nu als vierde partij met 7 zetels in het nieuwe parlement. Fine Gael van premier Enda Kenny verloor nauwelijks minder en ging van 76 naar 50 zetels. Maar de partij blijft wel de grootste. De grote winnaar, Fianna Fáil van Micháel Martin bleef steken op 44 zetels. Sinn Féin van de Ierse republikein Gerry Adams won ook en behaalde 23 zetels. De Ierse Groenen kwamen met twee zetels terug in het parlement.

Gisteren kwam het nieuwe parlement voor het eerst bijeen om volgens de regels een nieuwe parlementsvoorzitter een nieuwe premier te kiezen. Dat laatste was een onmogelijke opgave, omdat geen van de drie kandidaten, Kenny, Martins en Adams, een meerderheid kon behalen. Een grote coalitie van Fine Gael en Fianna Fáil ligt het meest voor de hand. Maar bij deze gezworen vijanden is daar weinig animo voor. De Ierse kiezers kunnen een nieuwe regering voorlopig wel vergeten.

Foto: foto van wilkimedia commons copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Angst en hoop in de mediacratie

10 maart 2016 , 11:00 , door Jos van Dijk

OPINIE - Onlangs zag ik een interview met Angela Merkel op de Duitse televisie. Ze werd uitgebreid ondervraagd over de vluchtelingenproblematiek. De Duitsers nemen er de tijd voor. Zo’n interview kan gauw een half uur duren. Maar de interviewster had wel veel hinderlijk eenzijdige vragen. Ze gingen uitsluitend over de toekomst die we nog niet kennen. Hoeveel vluchtelingen kan Duitsland nog opnemen? Hoeveel steun verwacht u te houden bij de volgende verkiezingen? Wat gaat u doen als u minder steun krijgt? Wat gaat u doen als de oppositie in uw eigen partij toeneemt? Wat doet u als u alleen komt te staan in Europa? Enzovoort. Merkel werd voortdurend uitgedaagd te speculeren. Ze slaagde er met een bewonderenswaardige variatie in woordkeuze in deze uitdaging te omzeilen. Maar ik vond het tenenkrommend. Wat schiet de burger op met een politicus in de rol van orakel?

Ineens hoorde ik het overal in de media. Op radio 1, bij Nieuwsuur, in alle media is die voortdurende aandrang te horen van presentatoren en reporters om te speculeren. Waar gaat dit heen? Wat zal hij doen? Wat verwacht jij? Wanneer is dit afgelopen? Wie gaat er winnen? Hoe gaat dit verder? Het lijkt er op alsof we alleen nog maar vooruit mogen kijken. Aan de hand van de glazen bol van de ‘duidende’ journalist. De nieuwsmedia leveren als het om politiek gaat steeds minder informatie en worden steeds meer producenten van verwachtingen.

Waan van de dag

Is Donald Trump een fascist?

9 maart 2016 , 21:06 , door Jos van Dijk

Robert Reich ziet veel overeenkomsten tussen Trump en fascisten uit de eerste helft van de 20e eeuw.

Op hetzelfde Social Europe legt de psycholoog George Lakoff ( van Don’t think an elephant) uit op wat het verschil is tussen progressieven en conservatieven en waarom Trump conservatieven aanspreekt.

The conservative and progressive worldviews dividing our country can most readily be understood in terms of moral worldviews that are encapsulated in two very different common forms of family life: The Nurturant Parent family (progressive) and the Strict Father family (conservative).

Foto: foto: wikipedia.org

Ook als de NPD verboden wordt zullen de nazi’s actief blijven

4 maart 2016 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - In Duitsland buigt het Constitioneel Hof zich deze week opnieuw over een verbod van de Nationalistische Partei Deutschland (NPD)

Het verzoek aan het Hof om de NPD te verbieden komt van de Bondsraad, het overkoepelende orgaan van de Duitse deelstaten, en dateert al weer van 2013. Het was een reactie op de Döner-moorden, een reeks van aanslagen van de Nationalsozialistische Untergrund (NSU) op Turkse middenstanders. De NSU wordt gezien als een geheime onderafdeling van de NPD. Het initiatief van de Bondsraad werd meteen al met de nodige scepsis bezien. In 2003 was eenzelfde verzoek gestrand op de getuigen die voor het Hof de bewijzen moesten leveren voor het ongrondwettelijke karakter en optreden van NPD. Die getuigen bleken in meerderheid spionnen te zijn van de inlichtingendienst die in de organisatie waren geïnfiltreerd. Het mislukken van de poging de partij te verbieden was een blamage voor de Duitse Staat.

Kennelijk is het Hof er van overtuigd dat er nu betrouwbaarder materiaal voorhanden is om een nieuw proces te beginnen. “Er zijn dit keer geen belemmeringen om het proces voort te zetten”, zei de voorzitter van het Hof woensdag. Hij keerde zich daarmee tegen de bezwaren van de advocaat van de NPD die veronderstelde dat er nog steeds te veel spionnen in het spel waren. Maar het Hof zal er nog een flinke kluif aan hebben om een verbod te rechtvaardigen.

Foto: pt.wikipedia.org

Franse vakbonden reageren gematigd op hervorming arbeidswet

26 februari 2016 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Het buitenland kent de Franse vakbonden vooral van stakingen. Opmerkelijk genoeg blijven de protesten tegen plannen van de regering-Hollande voor een vergaande afbraak van werknemersrechten voorlopig beperkt tot een gezamenlijke verklaring.

De Franse minister van Arbeid Myriam El Khomri heeft een groot aantal wijzigingen in het Franse arbeidsrecht aangekondigd. Het ontslagrecht wordt versoepeld en de regels voor de 35-urige werkweek zullen minder rigide worden gehanteerd. De werknemer van wie het contract bij de rechter is ontbonden krijgt niet langer 30 maanden maar maximaal 15 maanden salaris doorbetaald. De socialistische regering van premier Manuel Valls verdedigt de maatregelen als middel om de werkloosheid (meer dan 10%) terug te dringen. Tot nu toe is de Franse regering daarin niet geslaagd ondanks forse injecties van staatswege in de Franse economie.

De bescherming van de Franse werknemers gaat in vergelijking met de meeste andere Europese landen vrij ver. Of eigenlijk: terwijl in veel landen de bescherming sinds eind vorige eeuw stapsgewijs is afgebroken zijn de Franse vakbonden er tot nu toe in geslaagd hun achterban te vrijwaren van al te drastische maatregelen. Het idee van de verzorgingsstaat leeft nog in Frankrijk, tot groot verdriet van de grote werkgevers die al jaren aandringen om het land nu eindelijk eens te voegen naar de wetten van de neoliberale economie die elders in Europa al door steeds meer regeringen worden omarmd. Het laatste jaar van een ten dode opgeschreven socialistische regering biedt een uitgelezen kans voor de noodzakelijke hervormingen. Maar hoe zullen de vakbonden reageren?

Waan van de dag

Israël deporteert asielzoekers uit Soedan naar Oeganda en Rwanda

24 februari 2016 , 16:34 , door Jos van Dijk

De Israëlische oplossing voor het vluchtelingenvraagstuk.

Duizenden vluchtelingen uit Soedan en Eritrea werden sinds 2014 uit Israël gedeporteerd naar Oeganda en Rwanda. Met die landen heeft de regering van Israël volgens Israëlische vluchtelingenorganisaties een “geheime deal” gesloten.

Het verhaal van Adam die sinds 2008 in een vluchtelingenkamp verbleef totdat hij als vrijwilliger bij een organisatie aan de slag ging als vluchtelingenactivist. In mei 2014 weigerde het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn verblijfsvergunning te verlengen. Het ministerie bood hem de keuze tussen terugkeer naar Darfoer, of vertrekken naar Holot, een detentiecentrum in het zuiden van Israël.

Foto: https://pixabay.com/nl/slowakije-donau-bratislava-rivier-1093799/

Oost-Europa verhardt

19 februari 2016 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - De Europese regeringsleiders hebben het deze week druk met collega Cameron en de anti-EU stemming in het Verenigd Koninkrijk. Als ze er aan die kant uitkomen wacht hen aan de andere kant van het continent een minstens even zware confrontatie met conservatieve nationalisten.

De vluchtelingen moeten nog even geduld hebben. Op de EU-top deze week staat Brexit bovenaan de agenda. Een minitop met Turkije over de vluchtelingencrisis is afgeblazen na de aanslag op een militair transport in Ankara.

Maandag kwamen de regeringsleiders van Polen, Tsjechië, Slowakije en Hongarije al wel vast bijeen in het ‘Visegrad-overleg’ om over de vluchtelingencrisis te praten. “Als het aan Orbán ligt trekken we het ijzeren gordijn weer dicht” kopte HP/De Tijd vanwege de plannen die Orbán op dit overleg aankondigde voor nieuwe hekken op de vluchtelingenroute in Oost-Europa.

De xenofobe, nationalistische stemming in de oostelijke lidstaten van de EU verhardt. Een voorbeeld daarvan vinden we in het bericht dat 360 Magazine (betaald) overnam uit de Slowaakse Pravda. Het gaat over een groeiend aantal nationalistische groeperingen dat kampen en gevechtstrainingen organiseert. De Slovenski Branci (Slowaakse Rekruten) geven zelfs schietlessen op scholen.

De paramilitaire Slowaakse Rekruten maken geen geheim van hun trainingen in zelfverdedigings- en gevechtstechnieken. Op het programma waarmee ze adverteren staan onder meer “parachutespringen, de voorbereiding van tegenaanval op een vijandelijke positie en de evacuatie door de lucht van manschappen uit vijandelijk gebied.” Deze activiteiten onttrekken zich volledig aan de controle van de staat. De politie zegt de groep nauwlettend in de gaten te houden. Maar de Slowaakse Rekruten kunnen ongehinderd hun gang gaan. Hun activiteiten zijn vooral onder jongeren erg populair en trekken in de sociale media veel belangstelling. De organisatie verzorgt nu ook op basisscholen lessen over de geschiedenis van de Slaven, over de positie van Slowakije in de NAVO en in de Europese Unie. Aansluitend wordt kinderen een training aangeboden in het schieten met losse flodders.

Foto: Moyan Brenn (cc)

Wat doen de Schotten bij een Brexit?

12 februari 2016 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Het Verenigd Koninkrijk is in de ban van een mogelijke uittreding uit de EU. Een Brexit brengt ook de onafhankelijkheid van Schotland weer op de agenda.

Volgens een recent opinieonderzoek zijn de meeste Schotten voor onafhankelijkheid als in het komende referendum wordt gekozen voor het beëindigen van het lidmaatschap van de Europese Unie. Anders dan in de rest van het Verenigd Koninkrijk is Schotland overwegend pro-EU. Als een meerderheid van de kiezers in Engeland, Wales en Noord-Ierland dus voor een Brexit stemt zal er naar verwachting in Schotland een beweging op gang komen voor een nieuw referendum over de onafhankelijkheid van het land. En dan zal er wel een meerderheid zijn van 54% voor onafhankelijkheid, zo laat het onderzoek zien. In 2014 stemde nog 55,3% tegen onafhankelijkheid. De vertegenwoordiger van de Schotse Nationale Partij (SNP) is verheugd over de resultaten van het onderzoek die blijvende steun voor zijn partij laten zien.

Maar misschien hoeft er niet eens een tweede onafhankelijkheidsreferendum te komen na een Brexit, zegt EU expert Professor Sionaidh Douglas-Scott. Er is namelijk een precedent: Groenland. In 1985 heeft Groenland, als deel van het Deense Koninkrijk zich losgemaakt van de Europese Unie omdat het ontevreden was over de visserijquota.

Foto: Lucien Manshanden (cc)

IJsland doet het anders

5 februari 2016 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - IJsland komt uit de crisis. Maar niet langs elders voorgeschreven wegen.

Tegen alle verwachtingen in, schrijft Walden Bello van het Transnational Institute, zijn de banken sterker dan ooit uit de crisis gekomen. Ze hebben regulering weten te voorkomen. En de schuld neergelegd bij de overheidsuitgaven. Maar het is een Pyrrhus-overwinning aangezien een nieuwe crisis onafwendbaar is. En dan zal de wereldgemeenschap andere wegen gaan zoeken. IJsland is dan een leuk voorbeeld.

Terwijl elders bankiers weer dikke bonussen opstrijken heeft IJsland nu al 29 bankiers achter de tralies gezet vanwege manipulaties van de markt en schending van het vertrouwen. IJsland, een van de eerste landen die te maken kregen met de wereldwijde financieel-economische crisis, hielp zijn burgers uit de brand met de aflossing van hun hypotheken in plaats van steun te geven aan banken die beter failliet konden gaan. Het land is misschien gezien zijn omvang en ligging niet vergelijkbaar met andere, grotere landen. Maar het voorbeeld is toch wel interessant als je het vergelijkt met de Verenigde Staten waar een bank als Goldman Sachs tevreden kan zijn met een boete van 1,5 miljard dollar omdat het bedrijf over 2014 alweer 40 miljard winst boekte. Dan Wright, een Amerikaanse commentator schrijft over deze deal:

Waan van de dag

Assange krijgt gelijk

4 februari 2016 , 10:37 , door Jos van Dijk

Volgens de BBC krijgt Julian Assange gelijk van een VN-werkgroep die zijn gevangenschap in de Equadoriaanse ambassade heeft beoordeeld. Hij had de VN gevraagd een onderzoek te doen naar de rechtmatigheid van zijn gedwongen verblijf in de ambassade.

,,Als de Verenigde Naties donderdag beslissen dat mijn zaak tegen het Verenigd Koninkrijk en Zweden verloren is, dan verlaat ik vrijdag om het middaguur de Ecuadoraanse ambassade in Londen” had hij gisteren aangekondigd. Hij zou dan onmiddellijk gearresteerd worden door de Britse politie. Of de uitspraak van de VN-werkgroep hem de kans geeft vrij te komen is nog de vraag. De Britten zeggen dat ze nog steeds gehouden zijn aan zijn uitlevering aan Zweden.

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Portugal: linkse regering krijgt centrum-rechtse president

29 januari 2016 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - De Portugese kiezers hebben de nieuwe linkse minderheidsregering van de socialist António Costa met de nieuwe president een centrum-rechtse toezichthouder gegeven.

Met 52% van de stemmen is het pleit al in de eerste ronde beslist. Portugal krijgt Marcelo Rebelo de Sousa als nieuwe president. Hij hield al bij de verkiezingen afgelopen zondag al zijn concurrenten op grote afstand. Rebelo de Sousa (67), voorheen leider van de (rechtse) Sociaal-Democratische Partij, is een bekend televisiecommentator. Anders dan zijn voorganger Anibal Cavaco Silva, die de nieuwe regering met moeite gedoogde, heeft hij zich onmiddellijk bereid getoond samen te werken met de socialisten van Costa. “Het is tijd om de bladzijde om te slaan en rust te brengen in het economische, sociale en politieke landschap,” zei hij direct na zijn verkiezing. Dat wordt dus een kwestie van “cohabitatie”, zoals we dat ook wel in Frankrijk gezien hebben: een president en een premier van verschillende politieke richtingen. Ook in Portugal heeft de president bepaald geen louter ceremoniële functie. Op de valreep blokkeerde vertrekkend president Cavaco Silva deze week een wet die adoptie door homoparen mogelijk moet maken.

Het is de vraag of premier Costa erg ongelukkig is met deze gedwongen samenwoning. Zijn regering is in het parlement afhankelijk van het Linkse Blok en een coalitie van communisten en groenen. Costa wil graag een links anti-bezuinigingsbeleid voeren, maar hij wil ook geen ruzie met zijn collega’s in de EU. Dus zal er nogal eens geschipperd moeten worden. Rebelo de Sousa heeft de macht om in te grijpen als het misgaat. Hij kan ook nieuwe verkiezingen uitschrijven. Costa zal dat zijn linkse partners zeker laten weten als ze niet willen meewerken met zijn beleid.

Foto: nolnet (cc)

Openbare Orde

25 januari 2016 , 16:00 , door Jos van Dijk

OPINIE - De politie in Spijkenisse heeft zaterdag tien vrouwen opgepakt die demonstreerden tegen Wilders. Wilders deelde ‘verzetsspray’ uit waarmee vrouwen zich zouden kunnen verdedigen tegen aanvallen van ”islamitische testosteronbommen”, zoals hij jonge mannelijke vluchtelingen tegenwoordig noemt. De vrouwen riepen “Wilders racist, geen feminist”. De betogers kregen op hun beurt boze reacties van enkele omstanders. “Jullie willen verkracht worden”, schreeuwde een man.

De vrouwen zijn opgepakt wegens verstoring van de openbare orde. Ze hadden geen vergunning voor een demonstratie aangevraagd. Een van de vrouwen weigerde zich te identificeren en moest daarom de nacht in de cel doorbrengen. Haar advocaat bestrijdt de rechtmatigheid van de aanhoudingen omdat er geen sprake was van rellen. D66 en GroenLinks stellen Kamervragen.

Ik zou hier waarschijnlijk niet over hebben geschreven als ik toevallig dit weekeinde niet weer eens het verhaal van de Februaristaking in 1941 had gelezen.

Vijfenzeventig jaar geleden maakte de WA, de militaire afdeling van de NSB de straten van Amsterdam onveilig. De ‘weerbaarheidsafdelingen’ van de NSB waren al in de jaren dertig opgericht. In theorie waren ze streng gedisciplineerd en slechts verdedigend, in de praktijk bleken ze een vergaarbak voor uniformliefhebbers met een lage geweldsdrempel. Hun optreden veroorzaakte op talloze plaatsen gevechten met tegenstanders. Vele gewonden, aan beide kanten en meer dan eens ernstig, waren het gevolg. Na de Duitse inval kregen ze volop de ruimte voor aanvallen op Joden en Joodse bezittingen. De ergernis van de Amsterdamse bevolking over hun optreden was een van de aanleidingen voor de massale staking op 25 en 26 februari 1941.