Jogy

“Een historisch relaas”

Op 23 oktober 1956 in de Hongaarse hoofdstad Boedapest begonnen studenten te demonstreren tegen het Sovjet-bewind dat Hongarije in het gareel van de Oostbloklanden wilde dwingen.
De opstand van de studenten werd al snel een massademonstratie bij het Hongaarse parlement en binnen de kortste keren was er sprake van een massale volksopstand tegen de overheerser. Dit leidde tot gevechten van de burgers tegen Sovjettroepen en het neerhalen van het standbeeld van Stalin, de zeer gehate overleden Sovjetheerser.

In eerste instantie nam het Sovjet-bewind onder leiding van Nikita Chroesjtsjov een afwachtende houding aan en stemden in met een aantreden van de hervormingsgezinde communist Imre Nagy als premier en János Kádár als partijchef. Het leek een overwinning voor de opstandelingen. Hongarije werd snel gede-staliniseerd en de Russen trokken twijfelend hun troepen terug. Hierdoor kreeg Nagy het idee dat Hongarije zich kon bevrijden van het Russiche juk en op 1 november kondigde hij de uittreding van Hongarije uit Warschawpact aan.

Dit was voor Chroesjtov het sein over te gaan tot actie. Het liet de Sovjettroepen terugkeren naar de Hongaarse hoofdstad om de opstand de kop in te drukken. Kádár koos snel de kant van de Russen, waardoor Nagy alleen kwam te staan. Na twee weken hadden de Russische tanks order op zaken gesteld en was Hongarije weer in de greep van de Sovjet-Unie.

De opstand kostte 2600 Hongaren het leven en ruim 200.000 Hongaren zochten hun toevlucht in andere landen, waaronder Nederland. Nagy werd in 1958 ter dood veroordeeld en opgehangen.
De opstand bracht in Nederland ook de bevolking in beroering. De woede werd vooral gericht op de CPN en het gebouw van de CPN-krant De Waarheid.