Gastauteur

2.322 Artikelen
3 Waanlinks
25 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Vincent Lyon-Dalberg-Acton (cc)

Groene borstklopperij

COLUMN - Op de Dag van de Duurzaamheid (afgelopen dinsdag) presenteerde dagblad Trouw de nieuwe Duurzame Top 100. Honderd duurzame Nederlanders worden gefeliciteerd met hun plek op deze nieuwe lijst. Goed voorbeeld doet goed volgen, is de gedachte. Maar wat ongezouten kritiek op deze groene borstklopperij kan geen kwaad, betoogt Henri Bontenbal.

Scherp geformuleerd: de Duurzame Top 100 bestaat opnieuw uit een groot aantal ‘groene goeroes’. Een soort groene BN’ers die bij elke groene conferentie hun kunstje mogen opvoeren en in elk groen tijdschrift dezelfde grijze plaat mogen afdraaien. Deze GBN’ers staan inmiddels zo vaak op het podium van congressen over duurzaamheid dat ze nauwelijks tijd over kunnen hebben om echt aan het werk te zijn. Zij maken van de nood een deugd en noemen hun optredens ‘ook werk’, maar vergeten daarbij dat het publiek dat deze congressen bezoekt vaak allang overtuigd is van de groene boodschap en dezelfde groene congressen bezoekt.

Daarnaast is het niet moeilijk een boegbeeld van duurzaamheid te zijn als je – al dan niet aan het infuus van de overheid of andere geldschieters – de baas bent van een bedrijf, adviesbureau, ngo of stichting die duurzaamheid tot core business heeft gemaakt. Behoort duurzaamheid in die gevallen niet tot het ‘normale’ werk, waarvoor een groen lintje niet nodig is?

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-09-2022

Lachend en gelukkig de crisis uit

OPINIE - De huidige crisis kan wellicht een positieve wending teweeg brengen. Ze kan ons de ogen openen voor de schadelijke kanten van extreme vormen van het vrijemarktdenken en het individualisme, zo betoogt sociologe Halleh Ghorashi.

Dankzij de crisis moeten én kunnen we ingeroeste patronen ter discussie stellen. Dit keer niet als abstracte waarschuwing van een denker als Foucault. Hij stelde al veel eerder dat het absolute geloof in rationaliteit en het beheersbaarheidsideaal de houdbaarheidsdatum bereikt hadden. Inmiddels hebben wij aan de lijve ondervonden wat de onbedoelde gevolgen van onze eigen daden zijn en raakt de onvermoeibare uitbuitingskracht van een doorgeslagen financieel systeem de meeste mensen akelig concreet in hun dagelijkse leven.

Je staat er alleen voor

Twee ontwikkelingen die onze laatmoderne tijd kenmerken, vormen de context van de financiële crisis. Ten eerste het extreme individualisme: de strijd voor autonomie en de bevrijding van natuurlijke machten en collectieve invloeden is zover doorgevoerd dat de balans tussen het individuele en het gemeenschappelijke verstoord is. Een groeiend eigenbelang heeft de relationele kant die het fundament van elke gemeenschap vormt gemarginaliseerd. Mensen zijn daardoor niet meer in staat om hun eigen belang te relateren aan de grotere verbanden waar ze onderdeel van zijn. Dit vormt de belangrijkste voedingsbodem voor de ontwikkeling van de extreme vleugels van het neoliberalisme. Het heeft ook tot gevolg dat individuen geen beroep kunnen doen op de gemeenschap als ze haar nodig hebben. Want de prijs voor de heersende gedachte dat individuen absoluut vrij zijn in hun keuzes, is dat iedereen ook eindverantwoordelijk is voor de eigen daden.

Foto: Odysseas Gp (cc)

Het demonstratierecht onder druk

OPINIE - Hoe harder de bezuinigingen, hoe meer het demonstratierecht in sommige Europese landen onder druk komt te staan. Een gevaarlijke ontwikkeling, meent Kees Hudig, schrijver bij globalinfo.

Bij het bezoek van Merkel gisteren aan Athene werd een noodverordening van stal gehaald om in een flink deel van de stad alle demonstraties en bijeenkomsten verboden te verklaren. Zo’n verordening is sinds de militaire dictatuur (1967-1974) niet afgekondigd. Nu zijn die Griekse demonstranten wel heel agressief, zult u misschien denken. Helaas is dergelijke dikhout-repressie de trend in Europa aan het worden. Eenzelfde totaalverbod, maar dan voor wel drie dagen, werd in mei in Frankfurt afgevaardigd toen demonstranten openlijk aangekondigd hadden de Europese Centrale Bank te willen gaan blokkeren.

Er lijkt een verontrustende schaarbeweging ingezet te zijn. Het nationale economische beleid raakt in veel landen steeds verder buiten de normale parlementaire controle. Beslissingen over bezuinigingen in Spanje of Italië zijn niet het resultaat van politieke debatten, maar worden opgelegd door de financiële markten en rating agencies. Ongekozen technocraten vervangen regeringsleiders, en de nieuwe Europese regels zitten vol automatic austerity. Geen wonder dus dat mensen massaal andere vormen van actie en protest gaan kiezen dan de parlementaire weg. Maar dan komen ze van een koude kermis thuis en wacht ze taferelen waarvan ze gedacht hadden dat die bij de dictaturen van het verleden hoorden…

Foto: John Catbagan (cc)

God houdt nu eenmaal van de Verenigde Staten, terecht

COLUMN - Amerika is gewoon een geweldig land, meent de herintredende Sargassoblogger rc. In zijn nieuwe rubriek Notes from New Netherlands zal hij zijn liefde en ergenissen bezingen. Vandaag het eerste deel: waarom we allemaal intens van de Verenigde Staten moeten houden.

Met de Amerikaanse presidentsverkiezingen in het zicht, verbaast mij steeds weer de obsessie van de Nederlandse media met Amerika. Verkiezingen in Duitsland, Frankrijk of Rusland, worden nauwelijks dieper besproken dan wat er van de telex van het ANP rolt, maar over de Amerikaanse verkiezingen hoor je uit en ter na de ene na de andere deskundige zijn anekdotisch mening uit de doeken doen op radio, tv en in de krant. Waarom in godsnaam?
De Amerikaan kent zonder blikken en blozen het antwoord wel: cause America is thé greatest country in thé world. De bewondering voor Amerika, hoewel die niet graag volmondig wordt toegegeven in Nederland of Europa, komt natuurlijk niet uit de lucht vallen. Ondanks tientallen jaren van linkse doembeelden over Amerika tijdens en na de Koude Oorlog, en ondanks dat je doorgaans alleen maar de doorsnee massacultuur uit Amerika (betaalbare, zo Nederlands zijn we dan weer wel) voor je kiezen krijgt. Waarom die enorme aandacht voor Amerika? Omdat Amerika  simpelweg een geweldig land is, en de Amerikaan een bewonderenswaardig mens.

Foto: Justin Bianchi (cc)

Bankier & co: herstel uw beroepseer

OPINIE - Hoe herstel je het vertrouwen in de beroepsgroepen die de laatste tijd onder vuur liggen? De grootste stap moeten bankiers & co zelf maken: laat ze hun beroepseer weer hoog houden, stelt  Timor El-Dardiry van denktank Politiek Ensemble

Voor bankiers, medisch specialisten, of bestuurders van woningcorporaties en onderwijsinstellingen is het geen prettige tijd om ’s ochtends de krant open te slaan. Elk van deze beroepsgroepen is de afgelopen jaren publiekelijk onder vuur komen te liggen. Soms is de maatschappelijke onvrede terug te voeren op aantoonbaar wanbeleid, zoals bij de corporatie Vestia en de onderwijsinstelling Amarantis. Andere keren overheerst de indruk dat te veel wordt verdiend in een sector die de samenleving toch al veel geld is gaan kosten, zoals de financiële wereld en de zorg.

Voor hardwerkende mensen in deze sectoren is het af en toe even slikken. Een specialist in opleiding beklaagde zich afgelopen juni in NRC Handelsblad bijvoorbeeld over ‘de publieke opinie over ‘de specialist’, de grote graaier, die blijkbaar liever geld wil verdienen dan mensen helpen en genezen… De opinie verandert pas als men zelf op de stoel van de patiënt heeft gezeten.’

Au.

Sinds een paar jaar wordt de elite van professionals die voor een gedeelte de maatschappij moet dienen, de ‘semipublieke kaste’, steeds meer gewantrouwd. Het aanzien en het respect dat deze beroepsgroepen in het verleden bijna vanzelfsprekend toekwam, zijn voor een belangrijk deel verdwenen. Het maatschappelijk ongenoegen gaat veel verder dan de woede om een paar excessen. Vooral sinds de kredietcrisis wordt betwijfeld of deze kaste überhaupt nog wel het algemeen belang in het oog heeft. Inmiddels wordt de bankier gezien als een parasitaire bonusopstrijker, de specialist als een cynische zakkenvuller en de woningbouwbestuurder als een amateuristische speculant.

Foto: crustmania (cc)

Ontwikkelingssamenwerking moet duurzaam zijn

ANALYSE - Een minister van Internationale Samenwerking zou handelsbelangen en ontwikkelingssamenwerking goed kunnen laten samen gaan, schreef Jeroen van Gerven vorige week op Sargasso. Handel als speerpunt in OS-beleid is echter al lang de ingezette koers. Dat dit ten koste kan gaan van duurzame ontwikkeling, betoogt Suzanne Kröger. Geld dat bedoeld is voor armoedebestrijding, wordt gebruikt om de verduurzaming van multinationals te financieren.

In 2007 sloot toenmalig minister Koenders de Schokland-akkoorden met diverse publieke en private spelers. De traditionele hulprelaties moesten worden omgebogen; het bedrijfsleven kreeg een grotere rol om het bereiken van de millenniumdoelen dichterbij te brengen. Public Private Partnerships werden de manier om de soms wat verstofte OS-clubs te laten samenwerken met het efficiënt opererende bedrijfsleven. Een duidelijke win-win situatie, iedereen was laaiend enthousiast. Een lijn die nog steviger werd doorgezet door het eerste Kabinet-Rutte.

In deze periode werd ook het Initiatief Duurzame Handel (IDH) opgericht. Het doel: de internationale handel van grondstof tot eindproduct verduurzamen. Terwijl de grote ontwikkelingsorganisaties werden gekort, kreeg het IDH een ruim 20 miljoen euro per jaar om samen met multinationals als Akzo Nobel en Unilever de wereldwijde handelsketens groener te maken. ‘Dat draagt bij aan het wereldwijd bestrijden van armoede, bescherming van het milieu, en maakt duurzame handel tot norm’, valt te lezen op de IDH-website.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Ondenkbaar in Nederland, heel normaal in Nigeria

DOCUMENTAIRE - Dagelijks wordt Herman Sier herinnerd aan de reis die hij een maand geleden maakte naar Nigeria. Niet door de naderende uitzending van de documentaire over die reis (“Hallo wereld, hier Olieramp”, vrijdagavond om 21:15 uur op Nederland 2), maar door de enorme verschillen tussen daar en hier waar hij elke dag tegenaan loopt.

Dat besef ik elke keer dat ik de wc doorspoel, met water dat zwaarder gecontroleerd is en een betere kwaliteit heeft dan bronwater in het restaurant of uit de winkel. Doet me telkens weer denken aan die moeder die we spraken bij die waterput bij het plaatsje K-dere in Nigeria. Ondanks de gore stank en smaak van het water uit die put, drinken zij en haar jonge kinderen daarvan.

Natuurlijk vermoedt ze dat het ongezond en gevaarlijk is, want ze heeft in haar omgeving steeds meer kinderen ziek zien worden. Maar ze moet wel, er is niets anders. Wij weten hóe ongezond en gevaarlijk het is: in een rapport van het milieubureau van de VN staat gedocumenteerd dat er tot 900 maal de norm aan benzeen in het drinkwater is aangetroffen.

Dat herinnert me aan een heel ander verschil: hoe anders gaan we hier om met vervuiling! Neem het olielek in Barendrecht, geconstateerd op 11 juli dit jaar. De NAM schreef het volgende in haar eigen nieuwsbrief:

Foto: GroenLinks (cc)

GroenLinks is en blijft Modern Links

ANALYSE - Sinds de dreun voor GroenLinks buitelen de veronderstelde oorzaken van het verlies over elkaar heen. Een vermeende ‘nieuwe’ en ‘rechtse’ koers onder Femke Halsema wordt genoemd. Maar die koers past naadloos in de oude traditie, schrijft Noortje Thijssen, medewerker van Bureau De Helling (het wetenschappelijk bureau van GroenLinks).

‘Focus, focus, focus. Herhaling, herhaling, herhaling. Bereik, bereik, bereik’. Dat was het mantra waarmee Jesse Klaver, campagneleider van GroenLinks, zijn partijgenoten hoopte te bezielen de afgelopen maanden. Ondanks deze inzet waren er relatief weinig kiezers te verleiden tot een stem op het enige groene én sociale alternatief. Zo’n tegenslag vraagt om reflectie. In het publieke debat zijn al veel beschouwingen en analyses verschenen. De één herleidt het verlies tot ‘Kunduz’, een ander gooit het op ‘het gedoe’ en een derde wijt de dreun aan de ‘strategische stemmer’. Aan Andree van Es de taak om alle mogelijke oorzaken op een rijtje te zetten en op evidentie te sorteren.

Binnen de vele bespiegelingen voeren verschillende commentatoren de ‘koerswijziging Halsema’ op als begin van de electorale afrekening. Daarbij verwijzen zij dikwijls naar de nota ‘Vrijheid Eerlijk Delen’ die Femke Halsema en Ineke van Gent in 2005 schreven. In de kritische betogen klinken twee aannames door over deze periode. De eerste is dat GroenLinks destijds een nieuwe weg insloeg. De tweede is dat die nieuwe weg ‘rechts’ was of in ieder geval niet meer ‘links’. Zo vindt Laurens Buijs het ‘niet verwonderlijk dat de associatie met rechtse politiek gemaakt wordt’. Volgens Hans Sietsma heeft GroenLinks zich sindsdien ‘ongelooflijk kwetsbaar gemaakt’. Voor Hans Feddema is de sociale koers ‘niet helder’. En Brechtje Paardekooper vraagt zich hardop af of ‘we ons verhaal op sociale zekerheid niet nog eens goed moeten overdenken?’

Foto: Mahdi Abdulrazak (cc)

Afschaffen ministerspost getuigt van weinig politieke moed

OPINIE - Een politieker dossier dan Immigratie, Integratie en Asiel is er nauwelijks. Vooral de combinatie van die drie onderwerpen maakt een explosieve mix van maatschappelijke tegenstellingen en klassenstrijd. Dit is zowel het bestaansrecht van het ministerschap als de reden voor de onderhandelaars om deze minister af te schaffen, betoogt socioloog en beleidsadviseur Luc Holleman in reactie op Jeroen van Gerven.

De maatschappij als geheel heeft belang bij immigratie en diversiteit als motor voor innovatie en culturele vernieuwing. Culturele zelfgenoegzaamheid is uiteindelijk de dood in de pot. Amsterdam bijvoorbeeld is een geweldige plek om te wonen en werken omdat de stad altijd open heeft gestaan voor buitenstaanders uit Friesland, Frankrijk en het Midden-Oosten.

Tegelijkertijd is immigratie ook al eeuwen een beproeving. De nieuwkomers stonken, waren vaak als ratten zo arm en communicatie lukte nauwelijks. Een socioloog kan stellen dat een veelheid van culturele conflicten bron is van groei en vernieuwing, je hebt daar geen boodschap aan als je buren een groot migrantengezin is in een gehorig pand.

Bewoners arbeiderswijken betalen de rekening voor de migratie

In de jaren ’60 en ’70 zijn de immigratiesluizen wijd opengezet in Nederland. Bepaalde delen van Nederland zijn overspoeld door analfabete mannen uit Marokko en Turkije. Ze stroomden in aan de onderkant van de samenleving, in de gebieden met goedkope woningen in de buurt van fabrieken. De bedrijven (en daarmee de bovenlaag van de bevolking) profiteerden ervan, de bewoners in de arbeiderswijken zagen hun omgeving verpauperen. Als ze er wat van durfden te zeggen dan waren ze racistisch. Wat voor politiek correct doorging was in feite een vernedering van de autochtone onderklasse.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Een flexibele arbeidsmarkt

ACHTERGROND - In een nieuwe serie behandelt Sargasso enkele thema’s die in het regeerakkoord zouden moeten staan. Vandaag:De arbeidsmarkt is gebaat bij meer flexibiliteit. Loopbaancoach Mirjam Gaasterland biedt vijf maatregelen die zouden helpen.

Flexibiliteit staat voor beweeglijkheid. De huidige tijd vraagt om beweeglijkheid. Veranderingen gaan sneller dan ooit. Als samenleving kunnen we beter reageren op die veranderingen wanneer we flexibiliteit onderdeel laten zijn van de manier waarop we de arbeidsmarkt inrichten. Sinds de jaren ’90 hebben we steeds meer getracht werk vast te leggen in protocollen en regels. Dat was deels zinvol omdat hiermee de kwaliteit kan worden bewaakt en overgedragen. Maar het heeft ook geleid tot bureaucratisering en tot werkers die meer bezig zijn met het foutloos uitvoeren van protocollen dan met de dienstverlening die de kern en inhoud zouden moeten zijn van hun werk.

Flexibilisering van de arbeidsmarkt wordt vaak verengd tot het vervangen van vaste contracten door tijdelijke contracten en vervangen van medewerkers met rechten door ZZP’ers die voor eigen rekening en risico werken. Ik wil de discussie graag verbreden. Economie staat voor verdeling van schaarste. En wat mij betreft ook voor verdeling van pijn als het ons gezamenlijk een tijdje minder gaat als gevolg van de crisis. Daarom stel ik vijf ingangen voor flexibilisering voor.

Foto: zzkt (cc)

Wanneer is geweld gerechtvaardigd?

OPINIE - Wanneer is het gebruik van geweld legitiem? Daarover debatteerden Ruud Welten en Hans Achterhuis vorige week in Utrecht. Ook schreven zij essays om hun standpunt duidelijk te maken, die verschenen in Trouw en hier op Sargasso. Maar zowel Welten als Achterhuis zaten fout, denkt Mihai Martoiu Ticu.

Ruud Welten en Hans Achterhuis debatteren over geweld. Ze zijn allebei fout. In mijn masterscriptie in filosofie betuigde ik dat we een Internationaal Hof voor Mensenrechten moeten oprichten. In deze rechtbank moeten alle individuen alle staten kunnen aanklagen.

Waarom? Om twee redenen: Ten eerste omdat een rationeel concept van rechtvaardigheid dit vereist. Ten tweede, zonder rechtbank is iedereen vrij om te doen wat hij wil, inclusief geweld gebruiken.

Een voorbeeld

Neem bijvoorbeeld de Duitser Khalid El-Masri. De CIA heeft hem ontvoerd, naar Afghanistan gevlogen, verkracht en maandenlang gemarteld. Daarna ontdekte men dat ze de foute persoon hadden: hij had dezelfde naam als iemand op hun lijst. Ze hebben El-Masri inmiddels in Macedonië gedumpt.

El-Masri heeft oneindig in Amerikaanse rechtbanken gevochten, maar de Amerikaanse rechters mogen geen oordeel geven over buitenlandse politiek. El-Masri kan de VS ook niet in Duitsland of elders aanklagen, want staten zijn immuun in de rechtbanken van andere staten.Er bestaat geen internationaal hof waar individuen staten kunnen aanklagen. Maar waarom niet? Australië knokte vanaf 1946 vijf jaar lang voor het oprichten van een Internationaal Hof voor Mensenrechten, maar het werd afgekeurd door de veto-nomenklatoera: de Sovjets, de Britten, de Fransen en de Amerikanen.

Foto: Jesper2cv (cc)

Eén minister voor Internationale Samenwerking

ANALYSE - De wereld heeft Nederland veel te bieden – en vice versa. Een minister voor Internationale Samenwerking zou daarom op zijn plaats zijn, schrijft internationaal redacteur en publicist Jeroen van Gerven.

Het eerste uitgelekte bericht uit de kabinetsformatie was deze week dat in het beoogde PvdA/VVD-kabinet de ministerspost voor Immigratie, Integratie en Asiel zal worden vervangen door een minister voor Buitenlandse Handel, de wens van de VVD, óf een minister voor Ontwikkelingssamenwerking, die de PvdA terug zou willen.

Laten de onderhandelaars vooral niet hun tijd verspillen met gesteggel over de vraag of de minister ontwikkelingssamenwerking of buitenlandse handel in zijn portefeuille krijgt. Ze kunnen heel goed samengevoegd worden tot één minister voor Internationale Samenwerking. Dat ligt eigenlijk voor de hand, omdat ontwikkelingssamenwerking gemakkelijk kan leiden tot zakelijke contacten en arme landen zich juist ook via handel met Westerse landen sneller kunnen ontwikkelen. De twee beleidsterreinen versterken elkaar dus eerder dan dat ze een tegenstelling in de onderhandelingen zouden moeten vormen.

De nieuwe minister kan vrij eenvoudig dwarsverbanden leggen. In het buitenland heeft hij altijd iets te bieden. Waar mogelijk kan hij sterke Nederlandse economische sectoren, zoals watermanagement en ict-technologie, onder de aandacht te brengen en aanprijzen. Waar nodig en gewenst kan hij (aanvullend) ontwikkelingsgeld- en expertise inzetten.

Vorige Volgende