Overzicht

Gastauteur

2.327 Artikelen
3 Waanlinks
25 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Kennisland (cc)

Politiek op slot door sleutelrol partijen

, door

OPINIE - De sleutelrol van politieke partijen in onze democratie moet aan banden gelegd worden door de voorkeursdrempel te verlagen.

Aan onze democratie is altijd gesleuteld. Vaak hadden veranderingen een positieve uitwerking op de representativiteit van de volksvertegenwoordiging, maar sommige maakten de invloed van het volk juist marginaler, bijvoorbeeld de opkomst van politieke partijen. De sleutelrol voor politieke partijen is een bedreiging voor ons democratische stelsel. Partijen trachten het gedrag van hun leden in het parlement namelijk dusdanig te beïnvloeden dat Kamerleden eerder het belang van de partij dan het belang van het volk behartigen.

Op zoek naar een oplossing voor deze impasse moet allereerst worden gekeken naar de formele rol van Kamerleden in de Tweede Kamer. Volgens artikel 50 van onze Grondwet moeten de Staten-Generaal het gehele Nederlandse volk vertegenwoordigen. Vervolgens bepaalt artikel 67, derde lid, dat de leden van de Kamers dit op een onafhankelijke manier dienen te doen. Zij stemmen zonder last. Hiermee hebben Kamerleden grondwettelijk een onafhankelijke en zelfstandige positie binnen onze parlementaire democratie. Alhoewel deze positie de iure onomstreden is, is deze positie de facto aan ernstig verval onderhevig. Oftewel: het staat er wel zo mooi, maar het werkt anders.

In de praktijk functioneren Kamerleden alles behalve zelfstandig. Zij maken (praktisch) altijd deel uit van een politieke partij. Aanvankelijk vervulden deze partijen een ondersteunende rol voor min of meer gelijkdenkende Kamerleden. Tegenwoordig spelen deze partijen een sleutelrol binnen de politiek. Het politieke beleid wordt niet langer bepaald door de leden van de Tweede Kamer zelf, maar door het bestuur van hun politieke partij. Daarmee is de Grondwettelijke onafhankelijkheid tot een staatsrechtelijke fictie gedegradeerd. Partij- en fractiediscipline bepalen het politieke handelen van Kamerleden en daarmee de besluitvorming binnen het parlement. Zo was het partijvoorzitter Lilianne Ploumen die uiteindelijk Job Cohen het mes in de rug stak.

Foto: United Nations Photo (cc)

Jodendom als fictie – een brug te ver

, door

OPINIE - Bart Voorzanger legde in een eerdere blogpost uit waarom volkeren fictie zijn. ‘Het duurde even voor ik snapte waarom mijn lezers niet altijd meteen overtuigd waren. Inmiddels snap ik dat: de bewering “volken zijn een fictie” is gewoon onwaar.’

Volken bestaan, in elk geval in de zeer concrete zin dat je van de meeste mensen ondubbelzinnig kunt vaststellen of zij al dan niet tot een bepaald volk behoren. Een volk is een heel concrete verzameling van heel concrete individuen. En het is verwarrend zo’n verzameling als fictie aan te duiden. Ik zei dus overduidelijk iets anders dan ik bedoelde, en dat spijt me.

Maar wat ik bedoelde was geen onzin. Volken zijn verzamelingen van mensen die niet meer gemeen hebben dan dat ze elementen uit die verzameling zijn. Wat Nederlanders gemeen hebben is hun Nederlanderschap, maar daarmee weet je nog niets over hoe ze eruit zie, hoe ze zich gedragen, wat ze vinden, waar ze wonen, welke taal ze spreken, enzovoort, enzovoort. Nederlander-zijn is een uiterst oninteressante eigenschap: als je weet dat iemand Nederlander is, weet je, afgezien van zijn of haar nationaliteit, nog niets. O zeker, u zult, dat wetende, bepaalde verwachtingen hebben, en statistisch zijn daar zeker gronden voor. Maar welke van die statistisch verantwoorde verwachtingen u ook hebt, er zijn heel wat Nederlanders die er niet aan zullen beantwoorden.

Foto: Tjebbe van Tijen (cc)

De revolutie begint bij het Koningslied

, door

Laat ons strijden voor intrekking van de intrekking van de intrekking van het koningslied, stelt gastblogger Jair Schalkwijk.

Wat een heuse volksoproer beloofde te zijn, werd gisteren op de valreep de kop ingedrukt. De intrekking van het koningslied is officieel ingetrokken, en dat is jammer. In televisieprogramma’s afgelopen vrijdag werd het lied gekraakt. Een neerlandicus vond acht fouten in één strofe. Op Twitter gniffelde men om suffe fouten zoals ‘de W van stamppot eten’. Op zaterdag ontstond er een ware mediastorm waarin zelfs de apolitieke gebruikers van Facebook hun tanden lieten zien. Niet sinds de protesten tegen kernwapens in 1983 zag men in Nederland zoveel eensgezindheid over wat goed en wat slecht is.

Waar Fred Teeven wankelde maar wel bleef zitten, kwam Ewbank met een daverende klap neer. Een klinkende overwinning voor Nederland! Geen gelobby of gepolder: het volk kwam, luisterde en overwon. Zondag voelde daarom als de prelude voor een nieuw bewustzijn. Tegen de domme verheerlijking van dijken en saaie maaltijden. Voor muziek met inhoud en kwaliteit.

Meer dan dat, was de manier waarop en de snelheid waarmee dit allemaal gebeurde van onhollandse proporties.

Het deed denken aan revoluties zoals we ze op televisie zien. Een zelfbewust en krachtig volk dat in al zijn diversiteit een eensgezindheid ontwikkelt. Een groep mensen zonder leiders die zichzelf richting geeft, en de gewone en de sociale media als communicerende kracht. Nederland heeft nog het vermogen om te protesteren, Nederland leeft nog volop.

Foto: Niek Sprakel (cc)

Een brood stelen

, door

COLUMN - Woensdag overleed bisschop Tini Muskens. In 1996 sloeg Frits Bolkestein hem met een bijbelcitaat om de oren, maar dat was misplaatst, vindt Les Clochards.

Op 2 oktober 1996 haalde bisschop Tini Muskens van Breda de landelijke pers met zijn uitspraak dat iemand die te arm is om een brood te kopen het recht heeft om het te stelen. Politici van links tot rechts lieten hun afkeuring horen.

Eén van hen was Frits Bolkestein. Hij gaf zijn verontwaardiging nog een extraatje mee door de bisschop met zijn eigen wapen te bestrijden: de bijbel. Wie uit honger stal, moest dat zevenvoudig terug betalen, aldus de Heilige Schrift zélf. De kerkvorst uit Breda kreeg een koekje van eigen deeg.

Het staat er inderdaad, in Spreuken hoofdstuk 6, vers 30 en 31:

ze verachten een dief niet wanneer hij steelt,-
om zijn lege keel te vullen
wanneer hij honger lijdt;
is hij betrapt
dan moet hij zevenvoudig vergoeden,-
al het geld bij hem in huis moet hij afgeven;
(Naardense vertaling)

Ik weet niet of iemand Frits Bolkestein ooit heeft uitgelegd dat hij met deze tekst de bisschop helemaal niet kapittelde over stelen, maar over vreemdgaan. Dat zie je als je de tekst eromheen leest:

Zal iemand vuur in zijn boezem nemen,
dat zijn klederen niet verbrand worden?
Zal iemand op kolen gaan,
dat zijn voeten niet branden?
Alzo die tot zijns naasten huisvrouw ingaat;
al wie haar aanroert, zal niet onschuldig gehouden worden.
Men doet een dief geen verachting aan,
als hij steelt om zijn ziel te vullen, dewijl hij honger heeft;
En gevonden zijnde, vergeldt hij het zevenvoudig;
hij geeft al het goed van zijn huis.
Maar die met een vrouw overspel doet, is verstandeloos;
hij verderft zijn ziel, die dat doet;
Plage en schande zal hij vinden,
en zijn smaad zal niet uitgewist worden.
Want jaloersheid is een grimmigheid des mans;
en in den dag der wraak zal hij niet verschonen.
Hij zal geen verzoening aannemen;
en hij zal niet bewilligen, ofschoon gij het geschenk vergroot.
(vers 27 t/m 35 in de Statenvertaling)

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Waarom moeten de provincies fuseren?

, door

ANALYSE - Provincies moeten fuseren om kosten te besparen. Maar volgens gastblogger Saskia liggen aan deze fusiedrang veel cynischer motieven ten grondslag. 

Wie op zijn werk een reorganisatie heeft meegemaakt zal ongetwijfeld ervaren hebben dat een reorganisatie ogenschijnlijk meer kost dan dat deze opbrengt. Iedereen zit ergens anders. Iedereen krijgt weer een andere computer waar van alles aan schort. Iedereen moet weer zijn boekenkast uitruimen en is daar weer een dag mee bezig. En uiteindelijk doet iedereen nog steeds ruwweg hetzelfde werk, op een handjevol mensen na dat eruit zijn gevlogen.

Onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen onder gemeentelijk besturen wijst uit dat een fusie tussen gemeenten geen enkele reële bezuiniging met zich meebrengt. De reden om te reorganiseren is dan ook altijd een andere, meer strategische. Minder bestuurlijke baantjes? Geen sprake van. Minder ambtenaren? Absoluut niet. Meer belastingopbrengsten? Nee, burgers gaan niet ineens ergens anders wonen.

Waarom waarom waarom. Wat is dan het idee achter een superprovincie. En waarom wil de VVD het zo per se en is ineens de PvdA ook om, en wil die zeer dringend zijn achterban overtuigen?

Ik kwam er maar niet uit en vind het echt helemaal niks. Als ik móet kiezen noem ik mezelf Brabander. Ik merk het aan alles, ook al praat ik gelukkig niet zo. Bovendien is Brabant een veel betere provincie dan alle andere provincies. De provincie heeft een zeer deugdelijk bestuur en draagvlak onder de bevolking. En de mensen daar zijn aardiger. Waarom zou iemand dat nou willen splitsen in een Oost-Brabant dat bij Limburg moet en een West Brabant dat bij Zuid Holland moet?

Foto: BBC Radio 4 (cc)

De politieke erfenis van Thatcher

, door

ANALYSE - Margaret Thatcher was een radicaal. Waarom kon ze zolang haar stempel op de Britse samenleving drukken? Een gastbijdrage van Armen Hakhverdian, Universitair Docent aan de afdeling Politicologie van de Universiteit van Amsterdam. Dit artikel verscheen eerder op het weblog Stuk Rood Vlees.

Margaret Thatcher was één van de meest iconische politici van de twintigste eeuw. Gisteren werd bekend dat ze op 87-jarige leeftijd is gestorven aan de gevolgen van een beroerte. De discussie om haar politieke erfenis is inmiddels losgebarsten, maar eigenlijk is die al jaren gaande. Wat mij betreft begint en eindigt elke discussie van die erfenis met de volgende grafiek:

Gini-UK-750x545

‘Stop Britain going red’

Hoge en en lage inkomens groeiden onder Thatcher in relatief korte tijd sterk uit elkaar. Bij haar aantreden in 1979 behoorde het Verenigd Koninkrijk wat betreft inkomensongelijkheid (hierboven gemeten aan de hand van de welbekende gini-coëfficient) tot de meest gelijke democratische samenlevingen ter wereld. ‘Thatcherism’ heeft dat voorgoed veranderd. Privatisering van staatsbedrijven, deregulering van de financiële sector, vleugellam maken van vakbonden,terugdringen van inflatie ten koste van hoge werkeloosheid; het zijn maatregelen die de Britten tot de dag van vandaag merken (voor legendarische media-optredens van Thatcher over haar economische beleid, zie hier en hier).

Thatcher heeft nooit een geheim gemaakt van haar plannen om de Britse samenleving ingrijpend te veranderen. Als ‘Leader of the Opposition’ merkte ze in 1977 op dat haar taak was ‘to stop Britain going red’. Na de verkiezingsoverwinning in 1979 zei Thatcher: ‘We have to move this country in a new direction, to change the way we look at things, to create a wholly new attitude of mind’. In 1984, toen haar economische plannen in een stroomversnelling raakten, stelde Thatcher: ‘I came to office with one deliberate intent: to change Britain from a dependent to a self-reliant society – from a give-it-to-me, to a do-it-yourself nation. A get-up-and-go, instead of a sit-back-and-wait-for-it Britain’.

Foto: JustinWoolford (cc)

Schaliegas gaat energieprijs verhogen

, door

ANALYSE - Schaliegas is geen duurzame oplossing voor energietekorten, zegt olie-activist Peter Polder. Schaliegas zal de prijzen namelijk flink opdrijven.

De winning van schaliegas vergt meer energie, duurdere installaties, meer water en chemicaliën en meer personeel dan de winning van ‘normaal’ aardgas. Daarom zal schaliegaswinning altijd duurder zijn dan normale aardgaswinning. En in een vrije markt betekent een hogere productieprijs een hogere vraagprijs. Dit zou een open deur moeten zijn. Toch hoor ik elke dag wel iemand roepen dat goedkoop schaliegas onze energie-intensieve industrie en landbouw in Nederland kan ondersteunen. De mensen die om ‘goedkoop’ schaliegas vragen konden in plaats daarvan wel eens stijgende energieprijzen krijgen.

Goedkoop te produceren aardgas wordt steeds schaarser. De aardgasproductie in de Noordzee en in ons eigen Slochteren, het grootste gasveld van West Europa, daalt al jaren. Nederland moet  in 2025 aardgas importeren als we de vraag naar aardgas niet kunnen laten dalen. Europa zal zijn aardgas in toenemende mate importeren uit Rusland en Algerije. Als het tenminste lukt om daar nieuwe, grote gasvelden te ontwikkelen. En als de combinatie van stijgende binnenlandse vraag, export naar China en binnenlandse onrust geen rem zet op de exportcapaciteit.

Gamechanger

Schaliegas wordt door sommigen aangeprezen als de grote gamechanger. Verwijzend naar de lage prijs in de VS, hoopt men op overvloedig goedkoop gas. De gasprijs in de VS is ondertussen overigens sterk aan het stijgen. Desondanks is de $4/MMBTU die er nu gevraagd wordt nog steeds te laag om de kostprijs van gemiddeld $8/MMBTU te dekken. De schaliegasindustrie in de VS lijdt dan ook zwaar verlies, bedrijven vallen om, boeken af op hun reserves en schalen hun investeringen terug. Ook in de VS is de winning van schaliegas duur en werden de tijdelijk lage prijzen veroorzaakt door overaanbod. Schaliegaswinning
in de VS heeft alleen toekomst als de prijzen naar een Europees niveau stijgen.

Foto: Pim Geerts (cc)

Het Marokkanendebat is fout, deal with it…

, door

ANALYSE - Laila Ezzeroili publiceerde gister een stuk waarin ze probeert uit te drukken wat het is om een stigma te dragen en hoe zij daar tegen in verzet wil komen. Maar velen, zo bleek, lazen haar stuk anders, zo ook Thomas van Aalten in zijn reactie. Waar ligt het misverstand? Een gastbijdrage van Rogier van Reekum.

Ezzeroili beklaagt zich in haar stuk over de neiging die we allemaal hebben om te wijzen op ‘Marokkaanse Nederlanders’ die stigma’s weerleggen: ‘We riepen wel dat Marokkanen heus wel deugen, maar liever dan te hameren op artikel 1 van de grondwet, probeerden we het stereotype ijverig te weerleggen of hoogmoedig te negeren.’

Dat is de paradox van stigma: wie het weerlegt, bevestigt het. Als uitweg bepleit Ezzeroili dan ook een principieel protest: ‘Onze etniciteit gaat over ons wezen, onze ik, ons mens-zijn. Niet omdat onze etniciteit ons definieert, maar omdat we onze etniciteit altijd in de ogen van de ander weerspiegeld zullen zien. We mogen niet toestaan dat onze kinderen een negatief beeld van Marokkanen, van moslims en uiteindelijk van het zelf, verinnerlijken. Wat we ook vinden van de Marokkaanse opvoeding, de islam, hoofddoeken en vrouwen- en homo-emancipatie.’

In die laatste zin speelt de paradox van stigmatisering zich af. Stigmatisering is alleen te adresseren wanneer we besluiten dat ze principieel – ongeacht mogelijke problemen – onrechtvaardig is. Dat is wat Ezzeroili zichtbaar wil maken: ‘Maar bovenal wil ik mijn kinderen inprenten dat ze wel goed zijn als Marokkanen.’

Foto: FaceMePLS (cc)

Parlementaire ongehoorzaamheid

, door

OPINIE - Een aantal parlementariërs heeft aangegeven tijdens de inhuldiging van de koning geen eed af te leggen. Staatsrechtdocent Mentko Nap heeft moeite met die opstelling.

Rondom de inhuldiging van de koning worden momenteel allerlei staatsrechtelijke rookgordijnen opgetrokken. Diverse Kamerleden voelen er weinig voor een eed of belofte van trouw aan de in te huldigen koning uit te spreken. Ze menen dat ze bij de aanvaarding van hun Kamerlidmaatschap voldoende loyaliteit hebben gezworen, of ze hebben republikeinse bezwaren tegen de regeringsvorm.

Gerrit Wim Voermans verleende staatsrechtelijke munitie voor het verzet met een wel heel avontuurlijk betoog over de verhouding tussen Grondwet en Statuut. SP’ers Karabulut en Fashir zullen hun toegangskaartjes voor de Nieuwe Kerk ongebruikt laten, terwijl Partij voor de Dieren-politici Thieme, Ouwehand en Koffeman er in de Nieuwe Kerk het zwijgen toe zullen doen. Vorige week meldden ook vier GroenLinksers (Voortman uit de Tweede Kamer en Strik, De Boer en Ganzevoort uit de Eerste Kamer) zich aan als lid van het geen-Eedgenootschap.

Het relletje is aangewakkerd doordat twee Eerste Kamerleden vragen hebben gesteld aan de minister-president. De parlementariërs informeerden bezorgd of de af te leggen eed of belofte de handelingsvrijheid van volksvertegenwoordigers zou beperken, en of voor het afleggen van belofte of eed een staatsrechtelijke verplichting bestaat. In zijn antwoorden op de vragen heeft de minister-president bijzonder onhandig geopereerd door te stellen dat de inhuldigingsverklaring ‘geen zelfstandige juridisch-constitutionele betekenis’ toekomt. Veeleer zou de belofte of eed uiting geven aan hoe fijn koning en volk het samen hebben in het koninkrijk. Aan niet-naleving van de wet zijn geen gevolgen verbonden, aldus de premier.

Foto: PlanetObserver (cc)

Opgestoken vinger en eigen boezem

, door

ANALYSE - Het kabinet en de Tweede Kamer zitten niet op één lijn wat betreft Europa, schrijft Ruben de Graaff. 

Minister Timmermans stuurde, samen met zijn Deense, Duitse en Finse collega’s, op 6 maart een brief aan Commissie-voorzitter Barroso. Daarin onderstrepen zij het belang van het beschermen van het Europese project als waardengemeenschap, juist in tijden van euroscepsis en financiële malaise. Zij schreven:

As you very rightly stated in your State of the Union Address, there are limits to our institutional arrangements when it comes to ensuring compliance. Neither the procedures enshrined in the Treaties nor the EU fundamental rights charter provide for sufficiently targeted instruments.

Dat is nog zacht uitgedrukt. De Europese Commissie zit met de handen in het haar nu in Hongarije een pakket constitutionele amendementen van kracht is geworden dat op gespannen voet staat met rechtsstatelijke beginselen. Met name de rechterlijke macht moet het daar ontgelden. Zo kan de President van de Hongaarse Raad voor de Rechtspraak voortaan rechtszaken bij de ene rechter weghalen en overhevelen aan een andere rechter (hierbij verbleekt de Nederlandse affaire Chipshol) en is de rechtskracht ontnomen aan alle (!) uitspraken van het Constitutionele Hof die voor het inwerkingtreden van de nieuwe Grondwet zijn gewezen (zie eerder dit blog en de amendementen). De vier diplomaten schrijven:

Foto: copyright ok. Gecheckt 22-04-2022

Antisemitisme, jodendom en het Geroofde Land

, door

LONGREAD - Antisemitisme kan zoveel verschillende dingen betekenen, schrijft Bart Voorzanger, dat het zonder uitgebreide toelichting erg weinig zegt. Veel recent “antisemitisme” is in feite anti-zionisme, en daar is inhóudelijk weinig mis mee.

Een antisemiet is iemand die op grond van bepaalde overwegingen over een bepaalde groep mensen een negatief oordeel heeft en daar graag bepaalde consequenties aan verbonden zag. Maar die overwegingen, die groep, dat oordeel, en die consequenties kunnen allemaal flink variëren. Het oordeel varieert van ‘mijn beste vriend is joods, maar als schoonzoon had ik hem toch liever niet’ tot hartgrondige haat. De gewenste consequenties varieert van enige distantie – ‘met zulke mensen gaan wij liever niet om’ – tot totale vernietiging. De overwegingen variëren van religieuze overtuigingen die je niet deelt, via politieke overtuigingen die je nadrukkelijk afwijst, tot karaktereigenschappen die je verafschuwt.

Antisemitisme kan dus variëren van enige reserve tegenover een religie met gebruiken die je bevreemden en waar je maar het liefst niet te veel mee geconfronteerd wordt, tot blinde haat jegens een groep die je het liefst zag uitgemoord. En daartussen ligt een multidimensionale wereld aan mogelijke andere invullingen. Dat maakt ‘antisemitisme’ niet tot een erg helder en veelzeggend begrip.

Foto: Surreal Name Given (cc)

Het gelijk van Turkije

, door

OPINIE - Turkse bemoeienis met de Nederlandse kinderopvang leidt tot heftige verontwaardiging, maar dat is onterecht. Wie Turkije wil verbieden wat Nederland wel mag – zijn zorgen uiten over de gang van zaken elders – meet me twee maten, zegt Bart Voorzanger.

Turkse bemoeienis met de Nederlandse kinderopvang leidt tot heftige verontwaardiging. Die verontwaardiging is onterecht. Wie Turkije wil verbieden wat Nederland wel mag – zijn zorgen uiten over de gang van zaken elders – meet me twee maten. We doen er beter aan eens wat langer stil te staan bij onze omgang met onze religieuze en culturele minderheden.

Je kunt het geen mens en geen dienst verwijten dat die het onmogelijke nalaat. Als er voor een islamitisch jongetje dat nú uit huis moet, geen andere plek is dan een liefdevol lesbisch paar, zal het daar worden ondergebracht en rest ons niets dan grote dankbaarheid jegens het gastvrije stel en de dienst die het jongetje en hen bijeen bracht.

Het is natuurlijk treurig dat er geen gastgezinnen te vinden zijn die de thuiscultuur van het jong wat dichter benaderen, en ’t is verleidelijk het gebrek aan islamitische gastgezinnen toe te schrijven aan de comfortabele gemakzucht van mensen die hier alleen maar heen kwamen om te profiteren van ónze vrijheid en ónze welvaart. Maar wie wat meer contact met de betrokken gemeenschappen heeft, weet beter.

Vorige Volgende