Overzicht

Gastauteur

2.322 Artikelen
3 Waanlinks
25 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: Fabian Bromann (cc)

Is het radicaal linkse gedachtegoed een kwart eeuw na de val van de Muur uitgestorven?

, door

ACHTERGROND - Volgende maand is het precies 25 jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. Tijd om eens voorzichtig de balans op te maken. Hoe zit het met het radicaal linkse gedachtegoed dat iets meer dan een kwart eeuw geleden nog hoogtij vierde in Europa? Is het op sterven na dood? Of is het, zo vraagt Matthijs Rooduijn zich af, door met zijn tijd mee te gaan, nog volop aanwezig?

In de media is er in ieder geval maar weinig aandacht voor radicaal links. Wanneer het in het publieke debat over radicale politieke partijen gaat, is er vooral aandacht voor het radicaal rechtse uiteinde van het politieke spectrum. Bij de verkiezingen voor het Europees Parlement van afgelopen mei bijvoorbeeld besteedden commentatoren vooral aandacht aan de electorale successen van rechtse partijen als Ukip in Groot-Brittannië en Front National in Frankrijk.

Dat is niet terecht. Ook radicaal linkse partijen hebben grote overwinningen weten te boeken bij de Europese verkiezingen. Het Griekse SYRIZA wist het aantal zetels te verzesvoudigen. De partij ging van bijna 5% van de stemmen in 2009 naar bijna 27% in 2014. Het Spaanse Podemos deed voor de eerste keer mee aan de verkiezingen en wist in één keer 8% van het electoraat achter zich te krijgen. Ook ‘onze eigen’ SP wist meer stemmers te trekken dan in 2009. Uit onderzoek blijkt dat de radicaal linkse partijfamilie het qua nationale electorale successen beter doet dan radicaal rechts en vergelijkbaar is met de Groene partijfamilie.

Foto: Luc Van Braekel (cc)

Hoe extreemrechts is de Belgische N-VA?

, door

ACHTERGROND - De Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) van Bart De Wever, sinds 11 oktober meeregerend in België, is de afgelopen weken in het nieuws gekomen door gebeurtenissen die wijzen op extreemrechtse sympathieën tot hoog in de partij.

Onlangs berichtte De Morgen dat de N-VA Matthias Storme (medeoprichter van de partij) heeft aangesteld als bestuurder van het Interfederaal Gelijkekansencentrum in Brussel. Storme wekte in 2005 commotie door te verkondigen dat ‘discrimineren een fundamenteel mensenrecht is’* – en dat uit de mond van een professor Rechten.

Evenzo abject is dat Storme in 2004 na de gerechtelijke veroordeling van de neofascistische partij van Filip Dewinter wegens racisme, verklaarde dat het nu ‘bijna een morele plicht’ was op het Vlaams Blok te stemmen. Storme werd uit de N-VA gezet, maar is later gerehabiliteerd. Nu mag deze tegenstander van gelijke kansen dus het beleid gaan meebepalen van het Gelijkekansencentrum – waarmee hij nog een appeltje heeft te schillen omdat dit in 2004 met hem in de clinch lag. Extra verontrustend is dat CD&V en Open Vld, de coalitiepartners van de N-VA, kennelijk een oogje hebben toegeknepen.

Verdinaso logo

N-VA-Kamerlid en burgemeester van Dentergem Koenraad Degroote opende onlangs een bijeenkomst van het Studiecentrum Joris Van Severen, meldt Knack. Degroote tekent ook voor de receptie na afloop: ‘Als burgemeester heet ik de colloquiumgangers welkom, het is de gemeente die het drankje aanbiedt achteraf.’ Van Severen richtte in 1931 het fascistische en antisemitische Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen op (Verdinaso, logo rechts). Degroote weigert te erkennen dat Van Severen een fascist was: ‘Je moet dat zien in de historische context van toen.’

De N-VA manipuleerde in 2012 Wikipedia: informatie dat partijleider Bart De Wever meewerkte aan het jaarboek en de nieuwsbrief van het Studiecentrum Joris Van Severen trachtte men te wissen. Momenteel is dit weer – zij het bagatelliserend – opgenomen bij het lemma over De Wever. Er staat niet bij dat De Wever op de website van het centrum werd vermeld als medewerker. Dit was tot voor kort het geval (screenschot), maar sinds enige dagen, ongetwijfeld als gevolg van de berichtgeving, is De Wever (samen met een aantal anderen) van de betreffende ‘wie’-pagina van het extreemrechtse Studiecentrum afgevoerd.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Midterm 2014 | Arkansas: de uitstervende Southern Democrat

, door

ACHTERGROND - Het Zuiden van de VS is conservatief, christelijk en dus Republikeins. Althans, dat denken veel Europeanen. De eerste twee karakteristieken zijn juist, de conclusie echter gaat niet altijd op, schrijft Jeroen Langelaar.

Nergens is het fenomeen southern Democrat in 2014 beter zichtbaar dan bij de verkiezingsrace in Arkanas. Daar vecht de evangelische, wapenbezittende Democraat Mark Pryor voor behoud van zijn seat tegen een aan Harvard afgestuurde Republikein die Tom Cotton heet. Jawel. Welkom in het Diepe Zuiden!

Traditie

Net als veel andere staten in de Amerikaanse Bible Belt kent ook Arkansas een lange Democratische traditie. Acht van de laatste tien gouverneurs waren Democraten, onder wie David Pryor – de vader van de huidige Senator – en natuurlijk the man from Hope, Bill Clinton.

Voor oudere, blanke inwoners daar voelt stemmen op een Republikein nog altijd als verraad aan hun voorouders – die de pest hadden aan die partij. Het was immers onder auspiciën van de Republikeinse president Lincoln dat tegen het eind van de Burgeroorlog het Zuiden werd geplunderd en verbrand, de weduwen verkracht en de slaven werden bevrijd.

Republikeinser

Honderd jaar later waren het opnieuw de Republikeinen, in de persoon van president Eisenhower, die federale troepen naar Little Rock moesten sturen om de veiligheid te garanderen van negen zwarte kinderen tijdens hun gang naar een blanke school – tot woede van racistische Democraten, die scheldend en tierend langs de weg stonden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Midterm 2014 | Doen de Senaatsverkiezingen ertoe?

, door

ANALYSE - De Democraten hopen bij de Senaatsverkiezingen in november hun meerderheid in de Senaat vast te houden. Waarom eigenlijk? Dit klinkt misschien als een domme vraag, maar is het niet. Voor wetgeving maakt een Democratische meerderheid in de Senaat immers niet bijster veel uit, omdat het Huis in Republikeinse handen is en dit straks ook zal blijven. Bovendien, zelfs in de Democratische senaat lukt het de partij van Obama maar moeizaam om links-progressieve ideeën goedgekeurd te krijgen. Het falen van strengere federale wapenwetgeving na de schietpartij in Newtown was deels te danken aan de bezwaren van een tiental Democratische Senatoren uit behoudende staten.

Abortus
In de Senaat wordt echter over meer gestemd dan alleen wetgeving. De belangrijkste reden waarom Democraten de Senaat in handen willen houden, is een mogelijke vacature op het Hooggerechtshof. Momenteel bestaat het hof uit vier conservatieve rechters, vier liberale rechters en een gematigde rechter, die beide kanten op kan. Hoewel dit wankele evenwicht veel meer aandacht krijgt dan het verdient – in de meeste zaken wordt er niet langs deze scheidslijnen gestemd en zijn ze het met elkaar eens – is ze wel van belang voor de rechtszaken die de meeste media-aandacht krijgen en dat zijn de traditionele hot button issues als abortus, homohuwelijk, wapenbezit, Obamacare en campagnedonaties.

Ginsburg
De oudste rechter is een progressief. Justice Ruth Bader Ginsburg is 81 jaar oud, oogt fragiel, maar still going strong. Ze heeft reeds verschillende keren gezegd niet op korte termijn af te treden. Democraten zijn maar wát blij met haar inzet voor bijvoorbeeld vrouwenrechten, maar vrezen tegelijkertijd dat wanneer ze nog langer aanblijft, ze wellicht komt te overlijden als een Republikein het Witte Huis bewoont. Dan kunnen Democraten een linksgeoriënteerd Hof voor de komende tien tot vijftien jaar op hun buik schrijven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vrijhandelsverdragen ondermijnen Europese democratie

, door

OPINIE - De vrijhandelsverdragen waarover de Europese Unie onderhandelt met de Verenigde Staten, Canada en nog 20 andere landen, moeten de kwakkelende Europese economieën uit het slop trekken. Het is echter maar zeer de vraag of ze dat gaan doen, en of de prijs daarvoor niet veel te hoog is, stelt SP-Europarlementariër Anne-Marie Mineur.

1 juni volgend jaar is het tien jaar geleden dat Nederland massaal tegen de Europese Grondwet stemde. De opkomst was verrassend hoog (63,3%) en ook het aantal nee-stemmers (61,5%) overdonderde iedereen. Desondanks ondertekenden op 13 december 2007 de toenmalige 27 lidstaten van de EU het Verdrag van Lissabon, dat voor 98,6% overeenkwam met de Europese Grondwet. Slechts zes van de 448 artikelen werd geschrapt, die ook nog eens uitsluitend bijzaken betroffen.

Steeph, welbekend bij Sargasso-lezers, las de Europese Grondwet in 2005 en concludeerde dat de grootste makke van de Europese Grondwet was, dat het ontbrak aan democratische controle. Ook maakte hij bezwaar tegen het feit dat de politieke stroming van het moment – het neoliberalisme — werd vastgelegd in de grondwet. “Het vrijemarktprincipe als integraal onderdeel van grote stukken van deze grondwet”, aldus Steeph. Toch is die Grondwet er gewoon gekomen, en met dat Europa hebben we op dit moment te maken. Dat is goed te merken. De vrijhandelsverdragen waarover de EU op dit moment onderhandelt (TTIP met de Verenigde Staten, CETA met Canada en TiSA met 22 zeer uiteenlopende landen), ondergraven de democratie nog verder, en geven ruim baan aan de vrije markt, privatisering en lage overheidsbemoeienis.

Non-tarifaire beperkingen

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Verkiezingen in Roemenië

, door

ACHTERGROND - In Roemenië worden op 2 november voor de zesde keer sinds de ‘revolutie’ van 1989 presidentsverkiezingen gehouden. Dit moet je er volgens Johan Bouman van weten.

De uitgaande president heet Traian Băsescu. Hij heeft er twee termijnen op zitten en doet niet meer mee voor de hoofdprijs. Băsescu heeft veel krediet opgebouwd door tussen 2005 en 2008 hervormingen op justitiegebied door te voeren. Tegelijkertijd is hij een straatvechter die volop meedoet met politiek moddergooien. Gisteravond beschuldigde hij bijvoorbeeld de premier ervan dat deze verklikker zou zijn geweest voor de geheime dienst.

Het politieke establishment kan het bloed van Băsescu wel drinken (Dracula-pun intended). De campagnes van zijn potentiële opvolgers beloven dan ook zonder uitzondering het land te ontdoen van ’s mans invloeden. De belangrijkste kandidaat en huidig premier heet Victor Ponta. Deze vergeleek de president onlangs nonchalant met Hitler – waarbij laatstgenoemde volgens Ponta de betere bestuurder was.

De enige andere serieuze kanshebber naast Ponta is Klaus Johannis. Hij is burgemeester van een provinciestad en behoort tot de Duitse etnische groep in Transsylvanië. Deze saaie technocraat wil zijn imago gebruiken om president te worden van het corruptie- en nepotismemoeë Roemenië.

Een hele serie aan kandidaten vecht om de derde plaats in de uitslagen, waaronder corruptiebestrijdster Macovei, zakenvrouw Udrea of industrieel Popescu-Tăriceanu. Zie voor meer achtergrond dit stukje van een Engelse journalist.

Foto: Audringje (cc)

De vermeende apolitieke rol van de Eerste Kamer

, door

OPINIE - Het voorstel van de VVD om de Eerste Kamer alleen nog maar over de kwaliteit en uitvoerbaarheid van wetten te laten stemmen, komt voort uit autoritair machtsdenken, meent Jos Lubbers.

Zondagavond werd bij Nieuwsuur weer eens aandacht besteed aan de politieke rol van de Eerste Kamer. Volgens de zelfbenoemde politieke erfgenamen van Thorbecke, de VVD, heeft de Eerste Kamer een te politieke rol gekregen, waardoor de Senaat voor Tweede Kamer speelt.

De Senaat, die al sinds 1815 een plek heeft in het Nederlands staatsbestel, moet van de altijd zo staatsrechtelijk behoudende VVD bij de mestvaalt van de geschiedenis worden gezet. De VVD wil een staatscommissie instellen die advies moet uitbrengen over het kaltstellen van de Eerste Kamer de inrichting van het parlementair stelsel. De VVD-leider in de senaat wilde hiervoor een motie indienen bij de algemene politieke beschouwingen die dinsdag zijn gehouden in de Eerste Kamer, maar deze motie is wellicht overbodig geworden door de toezegging van premier Rutte dat er een staatscommissie komt die voorafgaand aan de Provinciale Statenverkiezingen van 2019 met aanbevelingen komt. Rutte zei ook dat dit geen prioriteit is van het kabinet. Gelukkig maar.

De top van de VVD is in de ban van radicaal meerderheidsdenken, twitterde Trouw-columnist Hans Goslinga. Zelf zou ik dit kwalificeren als autoritair machtsdenken. De VVD is namelijk regeringspartij van een kabinet onder leiding van een VVD-premier, dat geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer. Om alle fantastische wetten die dit kabinet bedenkt door de Eerste Kamer te krijgen is men afhankelijk van de oppositie in de Eerste Kamer. Met de gedoogpartners D66, SGP en CU hebben PvdA en VVD een hele krappe meerderheid in de Eerste Kamer. Eén dissidente senator en het feest gaat niet door.

Foto: (cc)

Duits feed-in systeem is geen subsidie en niet royaal

, door

OPINIE - Het Duitse systeem van terugleververgoedingen voor lokale elektriciteitsproducenten is geen marktverstorende subsidie. Integendeel.

In een verder goed geschreven en informatief artikel over de recente beslissing van het Europese Hof van Justitie over het beleid voor duurzame energie, herhaalt Energy Post de ongefundeerde stelling dat Duitsland geniet van een genereus subsidiesysteem.

Dit is onjuist – en het is belangrijk om ons dit te realiseren: het Duitse systeem van terugleververgoedingen (feed-in-tarieven voor – onder meer – leveringen van lokaal opgewekte elektriciteit aan het algemene stroomnet) is voordelig voor kleine bedrijven en coöperaties.

Nu wil de Europese Unie het systeem van terugleververgoedingen afschaffen, ogenschijnlijk vanwege de hoge kosten, maar in werkelijkheid staat vrijheid op het spel.

Voor veel Duitsers is het een raadsel waarom energie-experts in de EU het succes van de Duitse terugleververgoeding niet alleen weigeren te erkennen, maar ook niet in staat blijken het systeem correct te beschrijven.

De reden? Energie-experts buiten Duitsland denken dat de energietransitie moet worden geregeld door netwerkbedrijven en energieleveranciers, waardoor de Duitse bottom up-beweging een bedreiging vormt in plaats van een oplossing.

Energiecoöperaties hebben geen significante lobbygroep in Brussel. De eerste lobbygroep voor Duitse energiecoöperaties, is in november opgericht onder de paraplu van de DGRV (Deutscher Genossenschafts- und Raiffeisenverband) en werkt vooralsnog in Duitsland. De pers spreekt daardoor hoofdzakelijk met experts van grote bedrijven die door de energietransitie kunnen worden geraakt.

Foto: copyright ok. Gecheckt 14-10-2022

Het groeiende gevaar van selffulfilling apocalyptiek

, door

ACHTERGROND - Veel monotheïsten denken van oudsher dat rond en in Israël de ware God zal zegevieren via een eindstrijd met talloze doden. Verrassend (en bedreigend) is de actuele terreinwinst van diverse fanaten die deze waan actief tot werkelijkheid willen maken. Ook zijn er opmerkelijke dwarsverbanden.

Apocalyptiek – het geheel van gedachten en voorstellingen betreffende het einde van de wereld en de komst van het koninkrijk Gods – mag je proto-utopisch denken noemen. Bij elke utopie ligt geweld op de loer, omdat het doel al gauw de middelen heiligt.

Bovendien worden in de apocalyptiek ook nog eens ongekend verwoestende oorlogen expliciet aangekondigd. En het te bevechten ideaal is van een absolute, bovenaardse perfectie. De gelukzaligheid van de goeden zal volkomen zijn, ook als ze sneuvelen. De tegenstanders zijn marionetten van het kwaad. Dus ligt het voor de hand dat sommige gelovigen het inzetten van wapens met een maximale vernietigingskracht logisch vinden.

Daar staat tegenover dat de religieuze geschriften regels voor het inperken van geweld bevatten, een rudimentair, maar wel heilig geacht oorlogsrecht. En met name uit de Tenach en de Koran, maar ook wel uit de Hadith en de Bijbel, valt een meer afwachtende houding als de juiste af te leiden. De gelovige kan het allemaal aan God laten en zijn eigen rol zien als een vroom ondergaan van het gigantische drama van het laatste oordeel. Toch blijft staan: de apocalyptiek van elk van de drie grote monotheïstische godsdiensten schildert en sanctioneert onder meer scenario’s voor bijna grenzeloos geweld. Dat zit zogezegd in geuren en kleuren in het keuzepakket.

Foto: screenpunk (cc)

De vijver op links: ideologische overeenkomsten en verschillen tussen kiezers van PvdA, GroenLinks en SP

, door

ANALYSE - Passen de kiezers van de linkse partijen ideologisch gezien eigenlijk wel bij elkaar? Matthijs Rooduijn zocht het uit.

Begin vorige week stond het altijd dankbare discussieonderwerp ‘samenwerking op links’ weer eens op de agenda (zie hier). De PvdA flirtte met de SP omdat de partij een lijstverbinding met de socialisten wel zag zitten. De sociaaldemocraten liepen echter een blauwtje. Tweede Kamerlid Ronald van Raak van de SP liet meteen weten dat hij het een ‘krankzinnig voorstel’ vond aangezien eventuele reststemmen dan bij de coalitie terecht zouden komen. Wel diende zich meteen een andere partner aan; GroenLinks zei een lijstverbinding best te willen overwegen.

Regelmatig wordt er over de voor- en nadelen van samenwerken op links gediscussieerd (zie bijvoorbeeld hier). Bij dergelijke discussies doemen allerlei vragen op. Hoe ver dient de samenwerking te gaan? Wat zou de koers moeten zijn? Wat gebeurt er met de partijorganisatie(s)? Wie wordt de leider van een eventuele fusiepartij? Zitten de kiezers en partijleden wel op samenwerking te wachten?

Er is vaak echter maar weinig aandacht voor de cruciale vraag of de kiezers van de linkse partijen ideologisch gezien eigenlijk wel bij elkaar passen. In hoeverre verschillen de electoraten van PvdA, SP en GroenLinks van elkaar?

Foto: Dan Kamminga (cc)

Geef levensvaardigheden een plek in het onderwijs

, door

OPINIE - Tijdens de algemene beschouwingen zette de regering in op het bieden van kansen aan iedereen, terwijl de oppositie wees op de ouderen en andere kwetsbaren voor wie dit geen soelaas zou bieden. Volgens Ad Bergsma en Jacqueline Boerefijn kan aan dit bezwaar van de oppositie tegemoet worden gekomen door meer te investeren in het vergroten van levenskunst.

Achter de politieke schermutselingen tijdens de algemene beschouwingen speelde de vraag: Hoe staat Nederland ervoor? De PVV ziet een oudere generatie die als ‘oud vuil’ wordt behandeld en de SP treurt vanwege de lange rijen bij de voedselbanken. Rutte wijst op zijn beurt op de welvaartsgroei van de oudere generaties en het sociale vangnet van de verzorgingsstaat. De staat biedt een aanvaardbaar minimum.

Een afspiegeling van dit debat woedt onder geluksonderzoekers. De een schrijft boeken over het verlies van geluk in de moderne markteconomieën en de ander zegt dat het leven nog nooit zo goed is geweest als op dit moment (pdf).

Beide partijen kijken, zoals Rutte het ooit uitdrukte, door een rietje naar de sociale werkelijkheid. Veel Nederlanders zijn angstig, terneergeslagen, overbelast of eenzaam. Tegelijkertijd geven Nederlanders zichzelf een rapportcijfers van 7,7 voor hun eigen geluk.

De blijmoedige en sombere statistieken spreken elkaar niet tegen, omdat mensen die hoge niveaus van onbehagen rapporteren, vaak ook vaak gelukkige momenten kennen. Andersom hebben gelukkige mensen geen rimpelloos leven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-09-2022

Wetsvoorstel Cultuurbehoud

, door

OPINIE - Geïnspireerd door het idee voor een ‘zwartepietenwet’, heeft schrijfster en docente Nederlands Michelle van Dijk haar eigen wetsvoorstel geschreven.

Ik heb er de hele nacht aan zitten schrijven, maar nu is het eindelijk af: het wetsvoorstel Cultuurbehoud. Het is een concept-versie, dus aanvullingen en reacties zijn welkom. Hier is-ie dan:

Wij, Willem-Alexander, bij de Gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. (…) hebben goedgevonden en verstaan, gelijk Wij goedvinden en verstaan bij deze:

Artikel 1

Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.

(Oh, dit staat al in de grondwet. Nou ja, het is een reminder waard.)

Artikel 2

Gemeenten en landelijke overheden moeten toezien op de naleving van artikel 1 en mogen geen discriminerende wetten of regels bedenken of uitvoeren. Wie discriminatie meldt, krijgt een beloning. Wie discrimineert, een straf.

Al jaren worden mensen die zich in de media uitspreken over het gevoel gediscrimineerd te worden, gehoond en weggelachen. Je kunt niet discussiëren over kwetsbaarheid. Ik kan er zo boos om worden. Het is te belachelijk voor woorden.

Vorige Volgende