Gastauteur

2.322 Artikelen
3 Waanlinks
25 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: NiederlandeNet (cc)

Leave Johan Houwers (ex-VVD) alone!

OPINIE - Zonder voorkeurstemmen geen recht op een zetel in de Tweede Kamer? Slechts 20 kamerleden zijn ‘op eigen kracht’ verkozen. De discussie over de terugkeer van VVD’er Jos Houwers inspireert Tom van der Meer tot een bespiegeling op de hoe het parlement ook anders kan worden samengesteld.

Het is u vast niet ontgaan. Johan Houwers is teruggekeerd als Tweede Kamerlid. Niet langer van de VVD, waar hij wegens eerdere fraude niet meer welkom is, maar in zijn eigen eenmansfractie. Hiermee vormt Houwers de zoveelste afscheiding in de huidige Tweede Kamer (zie hier een historisch overzichtje), en hebben PvdA en VVD nog slechts de minimale meerderheid van 76 zetels over.

Niet iedereen staat te juichen over de terugkeer van Houwers. Zo ook Jos Heymans, parlementair verslaggever van de RTL en voorzitter van de parlementaire persvereniging. Volgens Heymans heeft Houwers ‘geen recht’ op zijn Kamerzetel, omdat hij te weinig voorkeursstemmen haalde. Hij zou niets te zoeken hebben in het parlement. Hij zou het ambt misbruiken.

Dat vind ik nogal verregaande conclusies. Heymans leeft wel heel sterk mee met de VVD.

Recht op afscheiding is groot goed

Je kan van Houwers’ terugkeer vinden wat je wil. Je kan zeker discussiëren of het moreel aanvaardbaar is dat hij na een eerder vertrek zijn Kamerzetel weer inneemt buiten de fractie waarbinnen hij verkozen is. Maar hem geen recht toekennen op die zetel?

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

De mediacratie van Matthijs en Arjen

COLUMN - Het aan de kaak stellen van de monarchie door Arjen Lubach laat volgens Michelle van Dijk gelijk zien dat de mediacratie het ook niet zo op heeft met buitenstaanders.

Tenminste vijftigduizend Nederlanders willen Arjen Lubach als farao: zij tekenden voor het burgerinitiatief op de website van de Farao der Nederlanden. In een paar minuten zendtijd bij De Wereld Draait Door haalde Arjen de laatste drieduizend stemmen binnen. Lubach poseerde als farao en startte dit initiatief om belachelijk te maken hoe onze monarchie ontstaan is.

Ik vind ook dat de geschiedenis soms vreemde wendingen kent en de geboorte van een monarchie is er zeker één van. Maar wat wij hier zien, is de bekroning van de mediacratie: een samenleving waarin we door de media geregeerd worden. (Niet, of juist wel verwarren met het Engelse woord mediocrity, middelmatigheid.)

Het burgerinitiatief is bedoeld als democratisch instrument. Zo zijn er pogingen gedaan om door zo’n initiatief het particuliere vuurwerk af te schaffen, de schoolklassen kleiner te maken, dierproeven te verbieden, meer aandacht te krijgen voor ME en de ziekte van Lyme, en ga zo verder. Dit zijn onderwerpen waarbij veel mensen zich betrokken voelen, waar veel mensen veel tijd in hebben gestoken, toch hadden deze initiatieven maar zelden resultaat. Zij hadden geen zendtijd.

Foto: 401(K) 2012 (cc)

De illusie van de progressieve belastingen

ANALYSE - Als puntje bij paaltje komt, lijkt Nederland een regressief belastingstelsel te kennen. Weinig kans dus dat VVD dat met een herziening van het belastingstelsel wil repareren, denkt Hugo van Haastert.

Het kabinet Rutte-II is halverwege de rit en er zijn veel plannen gerealiseerd. De afgelopen jaren is Nederland ingrijpend verbouwd; de woningmarkt, de arbeidsmarkt, de zorg en het onderwijs liggen er allemaal anders bij als gevolg van ingrijpende hervormingen. Met de verkiezingen van volgende week voor de Provincie en de Senaat is het goed om de balans op te maken.

Het is een klein wonder dat een kabinet van VVD en PvdA, twee politieke tegenpolen, toch zo veel heeft kunnen bereiken. Maar tegelijkertijd lijkt het er op dat ze nu wellicht ten onder zullen gaan aan hun eigen succes. Want nu de belangrijkste doelen van het kabinet zijn bereikt, is er weinig meer over om te realiseren. Of toch wel? In Haagse kringen wordt nu namelijk aangedrongen op een nieuw belastingstelsel. Kunnen de VVD en de PvdA in hun laatste jaren van Rutte-II nog een nieuw fiscaal stelsel toevoegen aan de reeks van mijlpalen?

Ik vermoed van niet. De VVD en de PvdA denken fundamenteel anders over de economie en over inkomensverschillen. Het zijn de politieke partijen die de klassieke tegenstelling tussen kapitaal en arbeid vertegenwoordigen. Een nieuw belastingstelsel zou overigens geen slecht idee zijn. Want het huidige stelsel is zogenaamd progressief, maar in werkelijkheid valt daar wel wat op af te dingen. Laten we eens een goede blik werpen op de belastingen in Nederland.

Progressieve belastingen

Foto: Dr Case (cc)

Salonpopulisme in de polder

OPINIE - Populisme als inhoudelijke boodschap, mits goed beargumenteerd, kan soms best hout snijden, vindt Matthijs Rooduijn.

In eerste instantie was ik niet zo enthousiast over de term ‘salonpopulisme’. NRC-journalist Pieter van Os ontwikkelde deze term om te laten zien dat populisme niet alleen iets is voor lageropgeleiden en partijen als de PVV, maar ook in steeds sterkere mate wordt uitgedragen door politici van gevestigde politieke partijen, journalisten van kwaliteitsmedia en andere politiek betrokken professionals. Populisme is al een lastig begrip. Ook nog eens met een specifieke salon-vorm van populisme komen maakt de boel alleen maar nog ingewikkelder.

Nu denk ik dat hij toch een punt heeft. Laat me dat verduidelijken aan de hand van drie voorbeelden.

Eerst even heel kort en bondig een definitie van wat populisme is: de boodschap dat het goede volk wordt uitgebuit/verraden/genegeerd door een slechte elite. Het doel van populisme is de wil van het volk (weer) centraal te stellen.

Voorbeeld 1

Deze populistische boodschap zien we terug in het debat rondom de bezetting van het Maagdenhuis in Amsterdam. Een belangrijke motivatie van de in opstand gekomen studenten en docenten is dat ze vinden dat de universitaire elite niet meer luistert naar degenen waar het vooral om draait: studenten en docenten.

Foto: ssoloveys (cc)

Hoezo, ‘open overheid’?

OPINIE - Het initiatiefwetsvoorstel Wet open overheid (Woo) zal op termijn de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) gaan vervangen. Het doel van deze nieuwe wet is – aldus de memorie van toelichting – om overheden en semi-overheden transparanter te maken, om zo het belang van openbaarheid van publieke informatie voor de democratische rechtsstaat, de burger, het bestuur en economische ontwikkeling beter te dienen. Dit klinkt prachtig en velen zullen straks met deze nieuwe wet te maken krijgen. Met name advocaten en journalisten, maar ook de ‘gewone’ burger.

Het schetst dan ook mijn verbazing dat in dit wetsvoorstel – dat als doel heeft transparantie te bevorderen – de mogelijkheid is opgenomen om informatie onder voorwaarden te verstrekken waarbij de verkrijger die zich niet aan deze voorwaarden houdt een misdrijf pleegt. Dit lijkt haaks te staan op de doelstelling van deze nieuwe wet. Maakt niemand zich daar druk om? Ik wel. Wellicht ten onrechte, in dat geval verneem ik dit graag.

Ter illustratie. Op grond van de Woo kan een bestuursorgaan straks besluiten om verzochte informatie – die eigenlijk op grond van de uitzonderingsbepalingen niet verstrekt mag worden – alsnog te verstrekken onder de voorwaarde dat de verzoeker de verstrekte informatie niet of slechts beperkt verder mag verspreiden. Ook kan het bestuursorgaan besluiten deze informatie uitsluitend aan de verkrijger te verstrekken.

De overheid wordt hierdoor wellicht transparanter, maar dan alleen ten opzichte van een selecte groep personen of één enkele persoon waarbij de door hen verkregen informatie met niemand anders gedeeld mag worden. Doen zij dit wel, dan houden zij zich niet aan de gestelde voorwaarde(n) en plegen zij een misdrijf waarop maximaal één jaar gevangenisstraf staat of een geldboete van de vierde categorie.

Foto: Guido van Nispen (cc)

Maagdenhuis: patstelling in de kenniseconomie

ANALYSE - Wat is het probleem van het Nederlands hoger onderwijs?

We hebben sinds de democratisering van het hoger onderwijs (HO) te maken met het herinrichten van de HO volgens economische maatstaven. Die democratisering, het massaal toegankelijk maken van hoger onderwijs, is onderdeel van de grote missie om in Nederland een kenniseconomie waar te maken. Economisering en democratisering van het hoger onderwijs gaan dus hand in hand, maar niet zonder problemen.

Hogescholen hebben hun geboorte gevonden binnen de kaders van dit programma van de kenniseconomie na de Tweede Wereldoorlog. Ook klassieke universiteiten zijn zichzelf gaan hervormen volgens kennis-economische modellen. De huidige problemen die de universiteiten tegenkomen zijn systeemproblemen die ontstaan wanneer ‘kennis’ en ‘economie’ niet de gewenste, voor vanzelfsprekend aangenomen, combinatie opleveren.

Niet alle kennis, kennisactiviteiten en kennisontwikkeling zijn te vertalen naar economische maatstaven van efficiëntie, haalbaarheid, optimalisering en winstgevendheid. De Homo Sapiens, de naar kennis zuchtende mens, en de Homo Economicus, de calculerende zelfzuchtige mens, lijken zelfs vaker in strijd met elkaar te belanden. Leuzen als ‘kennis boven winst’ geven uitdrukking aan zulke systeemconflicten van de kenniseconomie. De lijn van academisch scoren die Diederik Stapel heeft uitgezet duidt ook op zo’n problematische koppeling.

En het gedoe en mythes over de geesteswetenschappen

Foto: Gerard Stolk (cc)

PS2015: Welke coalitie dan wel?

ACHTERGROND - Welke coalitie heeft straks wel een meerderheid in zowel Eerste als Tweede Kamer, vraagt Tom van der Meer zich af.

Wie het eerste verkiezingsdebat van PS2015 heeft gekeken, heeft gemerkt dat de campagne niet gaat over provinciale maar over nationale onderwerpen. En niet in de laatste plaats om de vraag of Rutte II – gesteund door VVD, PvdA en de ‘Constructieve 3’ – zijn meerderheid in de Eerste Kamer zal behouden.

Met een schuin oog op de peilingen concludeerden onder meer Brinkman (CDA), Kox (SP) en Faber (PVV) dat kiezers de verkiezingen van de Provinciale Staten gebruiken om af te rekenen met de zittende regering. Dat heet dan een ‘duidelijk signaal van de kiezer’.

Maar als de verkiezingen dan inderdaad genationaliseerd zijn, is het merkwaardig dat de werkelijke hamvraag dan niet wordt gesteld. Die hamvraag luidt: Wat dan wel?

Als Rutte II zou vallen, welk alternatief willen de oppositiepartijen dan bieden? Laten we even kijken naar de alternatieven.

Tweede Kamer

Wat vaak wordt vergeten, is dat in 2012 elke realistische coalitie deelname van zowel PvdA als VVD vereiste. Andere coalities waren inhoudelijk onmogelijk – zo stond de PVV stond na de val van Rutte I buitenspel – of vereisten minstens vier partijen om alleen al in de Tweede Kamer een meerderheid te halen.

Foto: Baptiste Pons (cc)

Het Bungehuis en inspraak in het hoger onderwijs – een open brief aan de Vaste Kamercommissie Onderwijs

BRIEF - Beste Kamerleden van de Vaste Kamercommissie Onderwijs,

In het verleden heb ik als bestuurder van de Landelijke Studenten Vakbond vaak met u of uw voorgangers gesproken over uitbreiding van de rechten van de medezeggenschap. Samen met collega Westerveld hebben we het tussen 2007 en 2009 gehad over het uitbreiden van de rechten van studenten en docenten in de medezeggenschap, in het kader van de toenmalige wetswijziging ‘Versterking besturing’.

Waar wij toen helaas vaak tegenaan liepen was de notie dat de Wet hoger onderwijs (WHW) het minimum van inspraak schetst, en dat wanneer studenten of docenten behoefte hebben aan meer rechten, ze dat zelf aan kunnen kaarten op hun instelling. Deze notie werd met graagte naar voren gebracht door instellingsbestuurders, door lobbyisten van hun koepels (VSNU en Vereniging Hogescholen) en door ieder ander die liever niet zag dat studenten en personeel zich te veel bemoeiden met de gang van zaken op een instelling voor hoger onderwijs.

Daarom wijs ik u graag op de recente gebeurtenissen in Amsterdam. Ik heb het dan natuurlijk over de bezetting van het Bungehuis. Een van de eisen van de bezetters was: democratische verkiezing van het universiteitsbestuur. De reactie hierop van het CvB van de UvA was afwijzend, want: Zo is de governance van de universiteit in de wet geregeld. Ronduit misleidend, aangezien de WHW de minimale inspraak die er moet zijn op een instelling regelt, en iedere instelling daar zo veel op mag aanvullen als ze wil.

Foto: Bernardo Londoy (cc)

De mythes van het populisme

ANALYSE - Populisme is eigenlijk niets anders dan een politieke analyse van wat er mis is in de samenleving. Over de juistheid van die analyse valt te twisten, maar op dit moment slaan veel analytici veel te ver door in het diskwalificeren van populisme. Een groot gedeelte van het negatieve imago van populisme is gebaseerd op mythes, meent Matthijs Rooduijn.

Het gaat goed met de populisten in West-Europa. In ons eigen land gaat Geert Wilders aan leiding in de opiniepeilingen. In Frankrijk raakt men maar niet uitgepraat over het succes van het Front National (FN) van Marine Le Pen. In het Verenigd Koningrijk gaat het in het publieke debat al maanden vooral over Nigel Farage en zijn United Kingdom Independence Party (UKIP). In Griekenland is Syriza van Alexis Tsipras onlangs aan de macht gekomen. En in Spanje lijken Pablo Iglesias en zijn Podemos weleens voor een aardverschuiving te kunnen gaan zorgen.

Maar wat is het eigenlijk dat deze uiteenlopende partijen populistisch maakt? Populisme is een verwarrend etiket dat op zeer uiteenlopende fenomenen wordt geplakt: West-Europese rechts-radicale partijen, Latijns-Amerikaanse dictatoren, Oost-Europese socialisten, Noord-Amerikaanse politieke entrepreneurs en Russische boerenbewegingen. Geen wonder dat het voor veel mensen volstrekt onduidelijk is wat populisme nu eigenlijk precies is.

Foto: Jer Thorp (cc)

Activistische politiek voor een glokale toekomst

BRIEF - Uitgekeken op de traditionele partijen? De Groenen en de Piratenpartij trekken samen op voor de verkiezingen van 18 maart.

De Piratenpartij doet mee aan de Provinciale Statenverkiezingen Noord-Holland, met Ronald Schönberger van De Groenen als lijstduwer. De Groenen doen mee aan de Waterschapsverkiezingen Amstel, Gooi en Vecht met Matthijs Pontier en Jelle de Graaf van de Piratenpartij op hun kandidatenlijst.

Gezamenlijk willen ze zich inzetten voor een nieuwe idealistische en activistische politiek.

Dit is hun manifest.

De opwarming van de aarde, technologische ontwikkelingen en geopolitieke spanningen veranderen de wereld in hoog tempo. Contact met mensen over de hele wereld is een muisklik weg, maar invloed op je directe omgeving lijkt steeds beperkter te worden. Onze geglobaliseerde wereld kent grote uitdagingen die vragen om grote oplossingen, die de gevestigde politiek niet biedt.

Hier tegenover staan tal van creatieve en duurzame lokale initiatieven die door de overheid vaak eerder worden tegengewerkt dan aangemoedigd. Wantrouwen in de politiek groeit en apathie voor de wereld om ons heen ligt op de loer. Dit hoeft niet zo te zijn. Door de hele verenigen mensen zich om globale problemen lokaal aan te pakken. Wij omarmen deze glokale beweging.

Wij geloven dat idealisme geen fenomeen uit de vorige eeuw is, maar dat er een idealistische glokale gemeenschap ontstaat die dringend behoefte heeft aan een activistische politiek.

Foto: Brabant Bekijken (cc)

Schippers

COLUMN - Ze zei het echt, op het acht uur journaal van afgelopen vrijdag 6 februari (van 3:12 t/m 3:28), minister Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over de veranderingen in de zorg en de afschaffing van de vrije artsenkeuze:

Door nou te zorgen dat de financiering zó wordt afgesteld dat die chronische ziekte … zieke veel meer op gaat leveren voor de verzekeraar, wordt het voor die verzekeraar ook veel interessanter om te zeggen: “Bent u chronisch ziek, kom bij mij, ik heb de beste zorg en ik heb … eh ook nog een korting op uw eigen risico.”

Ik had eerlijk gezegd nogal wat spektakel verwacht: het Nederlands episcopaat dat zijn afschuw uitspreekt, een ouder echtpaar Schippers dat – half in tranen – bij Andries Knevel aan tafel komt uitleggen dat dit toch echt niet de bedoeling van hun opvoeding is geweest, boze burgers die de hare excellentie een chronische ziekte toewensen natuurlijk, extra beveiliging, de onvermijdelijke vragen in de Kamer en een minister die uiteindelijk na een paar dagen in Buitenhof excuses-die-geen-echte-excuses-zijn aanbiedt. Maar niks, helemaal niks!

De minister bedoelt het waarschijnlijk nog goed ook. Hoop ik maar, tenminste. Maar juist dat maakt dit zo erg: dat een minister op deze wijze kan spreken over medemensen en niemand, echt helemaal niemand er aanstoot aan neemt en het land niet op zijn kop staat.

Foto: blu-news.org (cc)

Is de Alternative für Deutschland (AfD) populistisch radicaal rechts?

ACHTERGROND - ‘Kan de Alternative für Deutschland (AfD) worden bestempeld als een populistische, radicaal-rechtse partij?’ vraagt Matthijs Rooduijn zich af.

De laatste jaren is er veel gediscussieerd over populistisch radicaal-rechtse partijen. Vooral sinds de verkiezingen voor het Europees Parlement in mei vorig jaar – waarbij partijen als het Franse Front National (FN) en de Britse United Kingdom Independence Party (Ukip) grote successen boekten – lijkt het aantal nieuwsberichten over deze partijfamilie exponentieel te zijn toegenomen.

Eén van de partijen die vaak in één adem wordt genoemd met partijen als FN en Ukip is de Duitse Alternative für Deutschland (AfD). Maar is dit wel terecht? Kan de AfD worden bestempeld als een populistisch radicaal-rechtse partij?

In een vorige week online gepubliceerd artikel (paywall) gaat de Duitse politicoloog Kai Arzheimer op deze vraag in. Arzheimer onderwerpt het Europese verkiezingsprogramma uit 2014, de website en de Facebookpagina van de partij aan een uitvoerige analyse en richt zich daarbij op de vraag of de partij nativistisch, populistisch en eurosceptisch is.

Nativisme is een combinatie van nationalisme en xenofobie en kan worden gezien als een ideologie die stelt dat non-native elementen (personen, ideeën en beleid) een gevaar vormen voor de homogene natiestaat. Populisme is de boodschap dat het pure volk wordt uitgebuit door een corrupte elite, en euroscepsis houdt een negatieve houding tegenover Europese integratie in.

Vorige Volgende