Gastauteur, auteur op Sargasso

Foto: William Warby (cc)

Simon Rozendaal – nu even op de inhoud

11 december 2015 , 14:00 , door Gastauteur

ANALYSE - Dit is een gastbijdrage van Willemijn Kadijk, Gjalt Annega & Femke Nijsse. Tevergeefs werd dit artikel eerder aangeboden aan Elsevier als repliek op het antwoord van dhr Rozendaal. Zij besloten het niet te publiceren omdat volgens hen de discussie wel klaar was. Lees en oordeel zelf.

Afgelopen vrijdag stonden wij even in de aandacht met onze reactie op een klimaatartikel van Simon Rozendaal. Een hoop discussie op Twitter en een repliek van Simon Rozendaal verder stonden wij voor het dilemma: reageren wij hier nog op of laten we het zitten? Omdat wij toch graag een aantal dingen wilden rechtzetten, besloten we aan de slag te gaan.
Onze complimenten aan meneer Rozendaal dat hij op ons artikel heeft gereageerd; dit siert hem. Voor deze reactie nemen wij een wat meer beschouwende rol. Tegelijkertijd willen we ons stuk ook iets breder trekken naar retorische en inhoudelijke fouten die vaak voorkomen in beschrijvingen van klimaatverandering en de wetenschap eromheen.

Ten eerste willen wij even iets verduidelijken. In zijn reactie beklaagt meneer Rozendaal zich dat hij wel eens onheus wordt bejegend of wordt uitgemaakt voor “klimaatontkenner”. Echter, nergens in ons artikel wordt het woord ‘klimaatontkenner’ genoemd of wordt meneer Rozendaal uitgescholden. Wij begrijpen niet welke relevantie dit heeft voor ons artikel. Wij spreken ons graag uit tegen het onjuist bejegenen van mensen met wie je het oneens bent.

Wat betreft de andere auteurs, bij publicatie stond alleen de naam van Willemijn Kadijk omdat de anderen door Elsevier niet op de auteurslijst waren gezet. Student Space Exploration (o.a. planeetonderzoek) Gjalt Annega heeft aan het vorige en huidige artikel meegeschreven voor de wetenschappelijke argumenten. Studente klimaatwetenschap Femke Nijsse heeft de wetenschappelijke argumenten gecontroleerd en becommentarieërd. Alle bronnen van het vorige en huidige artikel zijn aan het eind van dit artikel te vinden. In het kader van goede wetenschap en journalistiek doen we meteen een kleine rectificatie: in ons oorspronkelijke stuk stond dat de temperatuurstijging aan de hoge kant van de voorspellingen zit, maar dit woord had zeespiegelstijging moeten zijn.

Foto: Maidan from the top. foto: flickr.com

EU-associatieakkoord verdeelt Oekraïne

7 december 2015 , 08:00 , door Gastauteur

ACHTERGROND - GeenPeil suggereert dat het verdrag van de EU met Oekraïne niet in het belang van Nederland is. Hans van Zon betwijfelt na lezing van het verdrag of Oekraïne zelf wel zoveel voordeel heeft bij het akkoord. Het land wordt gedegradeerd tot een EU-protectoraat en het principe van gedeelde veiligheid wordt met dit verdrag opgegeven.

De bedoeling van het associatieakkoord is om Oekraïne naar de EU te laten groeien, zonder de belofte van EU-lidmaatschap. Oekraïne wordt in de interne EU-markt geïntegreerd, niet alleen door handelsbarrières te slechten, maar ook door overname van EU-wetgeving (artikel 56).

Alhoewel er hier en daar referenties zijn naar milieu standaarden en collectieve onderhandelingen is het vooral een verdrag dat een markt-fundamentalistisch Utopia in Oekraïne mogelijk moet maken. Het is niet een Zweeds of Duits model dat zich in het akkoord manifesteert, maar een ideaaltypische liberale markteconomie.

Oekraïne verplicht zich prijssubsidies en staatssteun voor ondernemingen, ook staatsondernemingen (artikel 258), op te geven. Het land verplicht zich tot volledige openstelling voor kapitaalsstromen, ook voor nieuwe financiële producten zoals derivaten. Het betekent dat Oekraïne zich blootstelt aan grote risico’s als volatiele kapitaalsstromen plotseling het land zouden verlaten, zoals nu in veel ontwikkelingslanden gebeurd.

Foto: OccupyReno MediaCommittee (cc)

‘Bricks’ versus ‘clicks’, slachtoffer: het milieu

3 december 2015 , 17:00 , door Gastauteur

Gastredacteur Kees Kodde, Programmaleider Greenpeace, ziet met lede ogen aan hoe door webwinkels het terugdringen van de verkoop van schadelijke producten, zoals glyfosaat, wordt teniet gedaan.

Het aantal Nederlanders dat zijn boodschappen online doet, groeit razendsnel. De omzet van online winkels neemt navenant toe. Maatschappelijk verantwoord ondernemen dreigt het slachtoffer te worden van de bikkelharde strijd tussen fysieke winkels en virtuele shops, tussen ‘bricks’ en ‘clicks’. Waar steeds meer bekende winkelketens hun verantwoordelijkheid nemen en de verkoop van schadelijke producten als glyfosaat in de ban doen, vinden diezelfde producten online nog gewoon hun weg naar de consument. De regering staat erbij en kijkt ernaar.

In het eerste halfjaar van 2015 hebben Nederlanders bijna 8 miljard euro uitgegeven via webwinkels. Dat is een stijging van maar liefst 18 procent ten opzichte van een jaar eerder. Webwinkelverkopen maken inmiddels 8,5 procent uit van alle detailhandelverkopen. De concurrentiestrijd is hard; veel winkelketens proberen een graantje mee te pikken van de snelle groei online. Dit geldt niet minder voor winkels die handelen in glyfosaat, de werkzame stof in het omstreden product Roundup van Monsanto. Ook bedrijven als HG, Syngenta, Bayer en Pokon verkopen onkruidmiddelen met glyfosaat.

Producten die glyfosaat bevatten zijn zeer schadelijk voor het milieu. Wetenschappers wijzen op negatieve gevolgen voor bijvoorbeeld bodemleven, vissen, kikkers en padden. De Wereldgezondheidsorganisatie WHO heeft glyfosaat bestempeld als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’. Drinkwaterbedrijven dringen al jaren aan op een verbod op glyfosaathoudende middelen; zij zijn regelmatig genoodzaakt de drinkwaterwinning stop te zetten vanwege te hoge concentraties glyfosaat en afbraakproducten daarvan die worden aangetroffen.

Foto: Les soldats en Gare du Nord, Charles Roffey (cc)

Hoe de aanslagen in Parijs me deden twijfelen

2 december 2015 , 10:30 , door Gastauteur

Matthijs Pontier ging vorige week voor de camera van AT5 in discussie over hoe we het beste kunnen reageren op de aanslagen in Parijs. Hij sprak zich duidelijk uit tegen de inzet van militairen om het Nederlandse uitgaansgelegenheden te beveiligen. Toch twijfelde hij even direct na de aanslagen.

Toen de aanslagen in Parijs werden gepleegd zat ik met wat vrienden een biertje te drinken. In eerste instantie vond ik het vooral onwerkelijk. Maar al snel sloeg dit over op angst. “Dit is niet de eerste keer dat dit zo vlakbij gebeurt. Zal dit ook in Nederland gaan gebeuren?” Tegelijkertijd wilde ik hier eigenlijk helemaal niet aan toegeven. Ik voelde me ook een beetje boos: “Ik laat me niet bang maken door die klootzakken. Dat is juist wat ze willen. Ik blijf gewoon doen wat ik altijd doe. Ik laat mijn vrijheid niet afpakken!”

De volgende dag probeerde ik mezelf vragen te stellen om te checken of mijn angst wel proportioneel was. “Natuurlijk ben ik eerst geschrokken. En het is ook verschrikkelijk. Maar het is toch altijd zo dat we banger zijn voor terrorisme dan nodig is? En veel minder bang voor gevaren die eigenlijk veel reëler zijn? Ik zeg toch altijd zelf dat angst een slechte raadgever is? Die voor oermensen erg nuttig was, omdat je nou eenmaal niet overleeft als je niet bang bent voor een tijger of een beer? Maar dat we nu eigenlijk in een steeds veiligere wereld leven, waarin die angst meer problemen dan voordelen oplevert? Wordt mijn beeld nu ook niet teveel vertroebeld door mijn eigen angst? En waarom maken we ons hier nou zo massaal druk om en interesseert het geen hond als we er weer een grote aanslag is gepleegd in Beirut, Damascus of Kenia?” Ik merk dat ik mezelf wel heel veel vragen stel nu. Eigenlijk ben ik behoorlijk over mezelf aan het twijfelen. Gelukkig mag dat binnen de Piratenpartij.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Eigen welvaartsstaat eerst

1 december 2015 , 14:00 , door Gastauteur

OPINIE - Een genadeloze factcheck van de recente uitspraken van Dijsselbloem door gastblogger Bas Thijs. Dit stuk verscheen eerder op zijn eigen blog Grutjes. Hier de verkorte versie – voor de echte cijferfetisjisten geeft Bas op zijn eigen blog bij enkele uitspraken nog een aanvullende onderbouwing.

Dijsselbloem denkt dat ik niks te doen heb. Hij heeft natuurlijk mijn blog over vluchtelingen en de VVD gelezen, en nu dacht hij: weet je wat, ik laat die gast van Grutjes een heel nieuw artikel typen, over mij. Dijsselbloem, je bent een vervelende eikel. Een belangrijkdoener.
En je liegt.

Jeroen Dijsselbloem heeft gister namelijk groots en meeslepend geroepen:
“Ze blazen de welvaartsstaat op!“

“Ze”, dat zijn de vluchtelingen natuurlijk weer.

Hoe blazen de vluchtelingen dan de hele welvaartsstaat op?
Welnu, zegt Jeroen, ze komen allemaal een uitkering vragen.

Nepnuance

Je zou na Zijlstra bijna gaan denken dat dat een heel genuanceerde uitlating is. Maar dat is het natuurlijk niet. Volgens Zijlstra komen ze allemaal voor een borstvergroting, volgens Dijsselbloem voor een uitkering. Lood om oud ijzer.

Dat mensen hierheen vluchten omdat ze bijvoorbeeld klem zitten tussen massamoordenaar Assad, IS, Al-Nusra Front, Iran, en bombardementen van de VS, Rusland, Frankrijk, binnenkort misschien Nederland en god weet wie nog meer…

Foto: blackham (cc)

Dystopische boeken

20 november 2015 , 11:00 , door Gastauteur

OPINIE - Hoewel elementen uit George Orwells 1984 werkelijkheid zijn geworden, ligt de dystopie Brave New World misschien nog wel dichter bij de huidige situatie. Matthijs Pontier van de Piratenpartij Amsterdam vraagt zich af of we ons door deze boeken kunnen laten inspireren om de samenleving anders vorm te geven.

1984: de totalitaire surveillancestaat

In de een totalitaire staat van George Orwells 1984 volgt ‘Big Brother’ alle stappen die burgers zetten via cameratoezicht dat reikt tot in de huiskamer. Constante oorlog is een doel op zich geworden en wordt gebruikt om dergelijke vrijheidsinperkingen te rechtvaardigen. De bevolking wordt gemanipuleerd door vergaande censuur. Via doublespeak krijgen woorden een andere betekenis, die Big Brother beter uitkomt: War = Peace en Freedom = Slavery.

Er zijn duidelijke parallellen met de huidige situatie. Niet voor niets deelt de Piratenpartij flyers uit met de leus ‘1984 was not supposed to be an instruction manual‘. Waar 1984 waarschuwde voor een totalitaire staat die leek op de communistische Sovjet-unie, lijken we nu in een tijd van ongebreideld kapitalisme dezelfde mensenrechtenschendingen te ondergaan.

Met name het Amerikaanse buitenlandbeleid wordt zo ingericht dat er constant een staat van oorlog is, waar de rest van de wereld ook in wordt meegesleept. Onze vrijheden worden in grote mate ingeperkt ‘om onze vrijheid te beschermen.’ Als publieke diensten in de uitverkoop wordt gegooid, wordt dit een ‘publiek-private samenwerking‘ genoemd. En als onze democratie in de uitverkoop gaat, noemen we dit een Transatlantic Trade & Investment Partnership (TTIP). Als je een document opvraagt via de Wet Openbaar Bestuur (WOB), krijg je dit zwartgelakt terug. Tenzij ze per ongeluk onderstrepen in plaats van doorstrepen, natuurlijk.

Foto: SalFalko (cc)

Het maatwerk van de rechter

31 oktober 2015 , 08:00 , door Gastauteur

OPINIE - Om echt maatwerk te kunnen leveren zal het beslissingsproces veel zorgvuldiger moeten worden geanalyseerd en gestructureerd dan thans het geval is, betoogt Dato Steenhuis (voormalig Procureur-Generaal en lid van het College van Procureurs-Generaal Openbaar Ministerie) op Ivoren Toga.

De rechter levert maatwerk. Dat is althans de stelling, het uitgangspunt. Maatwerk staat voor zorgvuldigheid, niet alles over één kam scheren maar gelijke gevallen gelijk behandelen en ongelijke ongelijk naar de mate van hun ongelijkheid. Ik ga bij de discussie of de rechter dit uitgangspunt waarmaakt voorbij aan de fase van de schuldvaststelling en beperk me tot de strafmaat.

Bij de bepaling daarvan houdt de rechter, zo blijkt uit de formule voor de motivering, rekening met de ernst van het feit, de persoon van de dader en de omstandigheden waaronder het delict werd gepleegd. Bij de weging van deze drie factoren moet hij dus zo goed als mogelijk proberen te voldoen aan het eerder genoemde maatwerk uitgangspunt.

Bij de ernst van het feit is dat, prima vista, het eenvoudigst. Soms steekt de wetgever zelfs de helpende hand toe, bijvoorbeeld door onderscheid te maken tussen de opzet en de schuld variant van een strafbaar feit. Maar ook als dat niet gebeurt, is deze variabele in het algemeen het makkelijkst te kwantificeren en daarmee op één noemer te brengen. Bij vermogensdelicten door de schade in geld uit te rekenen, bij geweldsdelicten door het letsel zo objectief mogelijk in kaart te brengen, bij dronken rijden door het bloedalcoholgehalte etc. etc.

Foto: copyright ok. Gecheckt 24-09-2022

Politiek begrijpt eigen Grondwet niet

29 oktober 2015 , 17:00 , door Gastauteur

Minister Plasterk laat de Grondwet in het Arabisch vertalen en uitdelen aan asielzoekers. Dat was een ideetje van Peter Oskam, van het CDA, de partij die het vluchtelingenverdrag wil opzeggen omdat ze van vluchtelingen tweederangs burgers wil kunnen maken. De heren politici zouden er goed aan doen die Grondwet zelf eens te lezen, meent Gastblogger Bas Thijs, alias “Grutjes”. Dit stuk verscheen eerder onder zijn eigen blog.

Het ideetje van Peter Oskam

Peter Oskam, Tweede Kamerlid voor het CDA, zocht begin oktober de media op met een groots plan. De Nederlandse Grondwet, zo zei Peter, moet vertaald worden naar het Perzisch, Arabisch en Tigrinya (Eritrea), en uitgedeeld worden aan elke asielzoeker.
Hij wilde daarmee iets te doen aan de vechtpartijen en etnische onlusten in asielzoekerscentra.

Je zou kunnen denken dat die eerder iets te maken hebben met het continue verhuizen van mensen, de langdurige onzekerheid en de absolute nutteloosheid waar asielzoekers in gevangen worden gehouden, aangezien ze van Peter en consorten niet mogen werken, leren of vrijwilligerswerk mogen doen.
Maar nee, volgens Peter komt het doordat ze de Grondwet niet kennen.

En stellig dat hij is! Bravoure dat hij heeft!
Volgens Oskam is het uitdelen van een vertaald exemplaar van de Grondwet ’een sterk signaal’. „Dit zijn onze regels. Staan die je niet aan, dan is hier geen plek voor je.”

Burgerinitiatief Ons Geld verdient eerlijke discussie

28 oktober 2015 , 09:11 , door Gastauteur

OPINIE - Dit is deel 3 in de miniserie over volgeld, geschreven door een sympathisant van stichting Ons Geld (naam bij redactie bekend). Hierna volgt nog een artikel van Michel Verbeek

Op 14 oktober 2015 was het zover. Voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis werd binnen de muren van het Parlement het geldscheppende privilege van commerciële banken ter discussie gesteld. Dit alles naar aanleiding van het Burgerinitiatief Ons Geld.

In het eerste blok was het woord aan de initiatiefnemers van het burgerinitiatief, bestaande uit Luuk de Waal Malefijt, Martijn Jeroen van der Linden en Edgar Wortmann van de stichting Ons Geld én George van Houts, namens de theatergroep De Verleiders. In het tweede blok was het woord aan de ‘experts’. Opmerkelijk daarbij was de boeiende discussie die ontstond tussen Klaas van Egmond (Hoogleraar Geowetenschappen en SER-lid), die het volmondig opnam voor het burgerinitiatief, en een aantal overige deelnemers, die kritischer waren over de voorstellen van de initiatiefnemers.

De initiatiefnemers kregen helaas niet de gelegenheid om te reageren op de geventileerde kritiekpunten. En dat is jammer. Er werden door een aantal critici namelijk behoorlijk wat twijfelachtige opmerkingen gemaakt:

Financiële ongeletterdheid

‘’De huidige schuldenproblematiek is iets wat we met z’n allen hebben gebouwd, niet alleen de banken.’’ (Reinier Pollman, AFM)
Het spits werd afgebeten door dhr. Pollman van de AFM, die stelt dat we de overmatige schuldenproblematiek met elkaar gecreëerd hebben, niet alleen de banken. Deels een terecht punt. Alhoewel je je daarbij kunt afvragen in hoeverre de gemiddelde burger zich realiseert wat er op macro-economisch niveau gebeurt wanneer men collectief geld leent bij de bank.

Rente, crisis en groeidwang

27 oktober 2015 , 08:00 , door Gastauteur

ACHTERGROND, ANALYSE - Gerben Nap is medewerker van Stichting STRO, een organisatie die al jaren werkt aan ideeenvorming over groei, crisis, armoede en milieuproblematiek. Dit artikel is een reactie op het artikel van Michel Verbeek over het volgeld-initiatief van BurgerInitiatief Ons Geld / George Van Houts.

Een ander perspectief: het belang van omloopsnelheid en locatie van geld
In zijn reactie op het pleidooi van George van Houts stelt Michel Verbeek dat het volgeldvoorstel op dit moment onnodig is: dat het huidige stelsel wel verbeterd kan worden, maar dat dat dan wel eerst met minder radicale middelen geprobeerd moet worden, zoals het sturen van nieuw gecreëerd geld (weg van sectoren die oververhit raken), Keynesiaans fiscaal beleid (staatsschuld tijdelijk verhogen om de economie te stimuleren), of aanpassingen aan het stelsel van sociale zekerheid en pensioenen (overdrachtsbetalingen).

Ik zie meer in de oplossing van Van Houts en Ons Geld dan het gebruiken van de standaard middelen die Verbeek voorstaat, al ben ik het met geen van beide volledig eens. Dat komt door de andere insteek bij mijn analyse van het probleem: niet alleen de geldcreatie en initiële besteding bekijken, maar ook het pad van geld verder door de economie: de geografische locatie en de omloopsnelheid.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe duurzaam zijn de duurzame buren

26 oktober 2015 , 15:30 , door Gastauteur

Duurzaamheid is in. Maar hoe duurzaam zijn de mensen die roepen duurzaam te zijn? Steven Moerman zocht uit of de Duurzame Buren hun naam eer aan doen.

Op de site duurzameburen.nl kunnen deelnemers ervaringen uitwisselen over hun energieverbruik, energiebesparende maatregelen en het opwekken van energie. Er zijn ongeveer 1200 mensen geregistreerd die op de site met elkaar discussiëren, en misschien ook wel daarbuiten. Bij het bekijken van de site kwamen bij mij vragen op: hoe duurzaam zijn deze Duurzame buren eigenlijk? Zijn ze zuiniger dan gemiddeld? En hoe representatief is deze groep eigenlijk voor heel Nederland? Mooie bijkomstigheid: van de ongeveer 1200 profielen op de site zijn er ongeveer 600 openbaar. Dus daarom heb ik de groep ‘Duurzame buren’ eens vergeleken met de rest van Nederland. Allereerst heb ik de gemiddelde verbruiken eens bekeken:
gemiddeld-jaarverbuik-duurzame-buren
Qua gemiddeld verbuik zitten de Duurzame buren dus maar net iets onder het gemiddelde van Nederland. Maar van echte Duurzame buren zou je verwachten dat ze flink onder het gemiddelde zitten, toch? Zijn ze de Duurzame buren dan wel zo duurzaam?

Het gemiddelde verbruik vertelt niet het hele verhaal. Zo hebben de Duurzame buren gemiddeld grotere gezinnen: 3,0 persoon per huishouden, versus 2,2 voor Nederland. Het aantal bewoners is vooral van invloed op het elektriciteitsverbuik, niet zozeer op het gasverbruik. Wanneer we het verbruik van elektriciteit splitsen naar gezinsgrootte dan ontstaat een ander plaatje:

Foto: 350 .org (cc)

Gaswinning Groningen alleen naar beneden bij warme winter

14 oktober 2015 , 14:01 , door Gastauteur

De gaswinning uit het Groningen-veld is de komende periode alleen lager dan dit jaar bij een warme winter en als we meer importeren uit Rusland. Dat blijkt uit het rapport “Onderzoek andere benadering van de gaswinning” van het ministerie van Economische Zaken, Gasunie Transport Services (GTS), GasTerra en de NAM. Dit jaar is de winning 30 miljard kubieke meter (m3).

Het rapport bevat duidelijke waarschuwingen om niet teveel aan de Groninger gaskraan te draaien: “GTS en de regionale netbeheerders zullen bij een tekort aan laagcalorisch gas in het systeem gebruikers moeten afschakelen; eerst industriële grootverbruikers en tot slot de meest kwetsbare afnemers.” (p 16) En: “Iedere miljard m3 die minder uit Groningen wordt geproduceerd zal bij de huidige gasprijs leiden tot een tegenvaller van ongeveer € 175 miljoen voor de rijksbegroting.” (p 3), terwijl “GasTerra en NAM zullen (binnen het winningsplafond) de productie van Groningengas willen maximaliseren – dat is immers de kern van hun verdienmodel.” ( p 16)

Het rapport gaat over de leveringszekerheid van gas van Groninger kwaliteit. Gas uit het Groningen-veld bevat meer stikstof dan gas uit bijna alle andere velden. Daarom heet het laagcalorisch gas. Aardgas uit bijvoorbeeld Rusland is hoogcalorisch gas. Door dit gas te mengen met stikstof krijg je gas van Groningeer kwaliteit. Dat gebeurt nu al in stikstoffabrieken, maar die hebben een beperkte capaciteit.